1. KIYMETLİ EVRAKIN TANIMI, UNSURLARI VE ÖZELLİKLERİ
1.1. Kıymetli Evrakın Tanımı
27
1.2.3. Hak ve Senet Birlikteliği Unsuru
33
1.2.3.1. Tanım ve Özellikleri
33
1.2.3.2. Kıymetli Evraka Benzeyen Senetler
40
1.3. Kıymetli Evrakın Tedavül Yeteneği
42
1.4. Evraksız Kıymetli Evrak
42
1.5. Kıymetli Evrakta Sınırlı Sayı Sorunu
44
2. KIYMETLİ EVRAKIN SINIFLANDIRILMASI
2.1. Senette Yer Alan Hakkın Türüne Göre
45
2.1.1. Alacak Senetleri
45
2.1.2. Eşya Hukuku Senetleri
46
2.1.3. Ortaklık ve Ortaklığa Katılma Hakkı Veren Senetler
46
2.1.4. Emtia Senetleri
47
2.2. Senedin Hakkın Doğumuna Etkisine Göre
48
2.3. Hukuki Sebebiyle Olan İlişkisine Göre
49
2.4. Hak Sahibinin Tespiti Şekline Göre
50
2.4.2. Emre Yazılı Senetler
50
2.4.3. Nama Yazılı Senetler
54
2.4.3.3. Alacaklının Hakkını Nasıl İspat Edeceği
62
2.4.4. Hamiline/Hamile Yazılı Senetler
65
2.5. Kamu Güvenine Dayanıp Dayanmaması Açısından
68
3. KIYMETLİ EVRAKIN İÇERDİĞİ HAKKIN DOĞUMU HAKKINDA TEORİLER
4. KIYMETLİ EVRAKIN ZAYİ OLMASI VE İPTALİ
4.2. İptal Davası Açabilme Şartları
74
4.2.1. Senedin Zayi Olması
74
4.2.2. Senedin İçerdiği Hakkın Varlığını Sürdürmesi
75
4.2.3. Zayi Sırasında veya Ziyaı Ortaya Çıktığında Hak Sahibi Olma
76
4.2.4. Zayi Olan Senet Zilyetliğini Yeniden Kazanmanın Mümkün Olmaması
78
4.2.5. İptali İstenen Senedin İptalinin Mümkün Olması
79
4.3.1. Emre Yazılı Senetler Açısından
79
4.3.1.1. Önleyici Tedbir Aşaması
80
4.3.1.2. Kıymetli Evrakı Eline Geçiren Kişinin Bilinmesi
82
4.3.1.3. Kıymetli Evrakı Eline Geçiren Kişinin Bilinmemesi
82
4.3.2. Hamiline Yazılı Senetler Açısından
86
4.3.3. Nama Yazılı Senetler Açısından
88
4.4. İptal Kararının Hüküm ve Sonuçları
89
4.5. Bedelsizlik Nedeniyle İptal Davası ve Ziya Nedeniyle İptal Davası
91
5. KIYMETLİ EVRAKTA DEF’İLER
5.2. Emre Yazılı Senetlerde Def’iler
96
5.2.2. Mutlak Def’iler
97
5.2.2.1. Senet Metninden Anlaşılan Def’iler
97
5.2.2.2. Senetteki Taahhüdün Geçersizliğine Yönelik Def’iler
102
5.2.3. Nispi Def’iler
106
5.2.3.1. Genel Olarak
106
5.2.3.3. Bilerek Borçlu Zararına Hareket
112
5.2.3.4. Açık Kambiyo Senedi ve İrade Dışı Elden Çıkma Durumu
114
5.3. Hamiline Yazılı Senetlerde Def’iler
115
5.4. Nama Yazılı Senetlerde Def’iler
116
6.1.1. Asıl/Temel İlişki ve Kambiyo İlişkisi
119
6.1.2. Ortak Özellikler
122
6.1.2.1. Kanunen Emre Yazılı Senetler Olması
122
6.1.2.2. Alacak Hakkı İçermesi
122
6.1.2.3. Sıkı Sıkıya Şekle Bağlı Olması
123
6.1.2.4. İmzaların Bağımsızlığı İlkesi
123
6.1.2.5. Soyutluk İlkesi
125
6.2.1.6. Müteselsil Sorumluluk İlkesi
127
6.1.3. Kambiyo Senetlerinde İmza
127
6.1.4. Kambiyo Senetlerinde Ehliyet
127
6.1.5. Kambiyo Senetlerinde Temsil
129
6.2.1. Bononun Düzenlenmesi
131
6.2.1.1. Bononun Unsurları
131
6.2.1.1.1. “Bono” veya “Emre Yazılı Senet” Kelimesi
131
6.2.1.1.2. Kayıtsız ve Şartsız Belirli Bir Bedel Ödeme Vaadi
134
6.2.1.1.2.1. Bedele Yönelik Beyan
135
6.2.1.1.2.2. Bedelin Belirli Olması
139
6.2.1.1.2.2.1. Temel Kural
139
6.2.1.1.2.2.2. Bono Bedelinin Rakam ve/veya Yazıyla Yazılmış Olması
144
6.2.1.1.2.3. Belirli Bir Bedeli Ödemek Yönünde Vaat
150
6.2.1.1.2.4. Bonoda Bedelin Ödenmesine Yönelik Vaadin Kayıtsız ve Şartsız Olması
152
6.2.1.1.2.5. Bedelin Yeri
156
6.2.1.1.3. Düzenleyenin İmzası
157
6.2.1.1.4. Kime veya Kimin Emrine Ödenecekse Onun Adı
160
6.2.1.1.5. Düzenlenme Yeri ve Tarihi
164
6.2.1.1.5.1. Düzenlenme Yeri
164
6.2.1.1.5.2. Düzenlenme Tarihi
166
6.2.1.1.6. Ödeme Yeri
171
6.2.1.1.7.1. Temel Kurallar
175
6.2.1.1.7.2.1. Belirli Bir Günde
177
6.2.1.1.7.2.2. Düzenlenme Gününden Belirli Bir Süre Sonra
183
6.2.1.1.7.2.3. Görüldüğünde
184
6.2.1.1.7.2.4. Görüldükten Belirli Bir Süre Sonra
186
6.2.1.1.7.3. Vadenin Hesaplanması
187
6.2.1.2. Unsurların Bulunmamasının Hukuki Sonucu
188
6.2.1.3. Bonoda Suret
190
6.2.2.1. Ciro Kavramı
193
6.2.2.2. Cironun Şekli
194
6.2.2.2.1. Temel Kurallar
194
6.2.2.2.2. Ciroda Kişiler
200
6.2.2.3. Cironun İşlevleri
201
6.2.2.3.1. Genel Olarak
201
6.2.2.3.2. Devir İşlevi
202
6.2.2.3.2.1. Temel Kurallar
202
6.2.2.3.2.2. Beyaz Ciro Açısından
204
6.2.2.3.3. Teminat İşlevi
207
6.2.2.3.4. Teşhis İşlevi
214
6.2.2.4. Cironun Türleri
223
6.2.2.4.1. Devir Cirosu
223
6.2.2.4.2. Tahsil Cirosu
223
6.2.2.4.3. Rehin Cirosu
229
6.2.2.4.3.1. Genel Olarak
229
6.2.2.4.3.2. Kişisel Def’iler
235
6.2.2.5. Cironun Zamanı
237
6.2.2.6. Cironun Çizilmesi
238
6.2.3.1. Avalin Unsurları
240
6.2.3.1.1. Temel Kurallar
240
6.2.3.1.2. Aval Beyanının Eksikliği Durumu
243
6.2.3.2. Aval Verme Ehliyeti
246
6.2.3.4. Bono Bedelini Ödeyen Aval Verenin Hakları
250
6.2.4.1. Açık (Beyaz) Bono
252
6.2.4.2. Hatır Bonosu
255
6.2.4.3. Teminat Bonosu
256
6.2.4.3.1. Kambiyo Senedi Dışında Teminat Verilmesi
256
6.2.4.3.2. Kambiyo Senedi Üzerinde Teminat Kaydı Bulunması
258
6.2.4.3.2.1. Soyut Teminat Kaydı
258
6.2.4.3.2.2. Diğer Teminat Kayıtları
260
6.2.4.4. Bonoda Kayıtlar
262
6.2.4.4.1. Bonoya Konulabilecek İhtiyari Kayıtlar
262
6.2.4.4.1.1. Kanunda Öngörülen İhtiyari Kayıtlar
262
6.2.4.4.1.2. Kanunda Öngörülmeyen İhtiyari Kayıtlar
263
6.2.4.4.1.2.1. Bedel Kaydı
263
6.2.4.4.1.2.2. Yetki Kaydı
265
6.2.4.4.1.2.3. Temerrüt Faizi Kaydı
265
6.2.4.4.2. Yasak Kayıtlar
266
6.2.4.4.2.1. Bononun Geçerliliğini Etkilemeyen Yasak Kayıtlar
266
6.2.4.4.2.2. Bononun Geçerliliğini Etkileyen Yasak Kayıtlar
266
6.2.5.1. Genel Olarak
267
6.2.5.2. Ödeme İçin İbraz
268
6.2.5.2.1. İbrazın Usulü
268
6.2.5.2.1.1. İbrazın Konusu
268
6.2.5.2.1.2. İbrazın Zamanı
269
6.2.5.2.1.2.1. Belirli Bir Günde veya Düzenlenme Gününden ya da Görüldükten Belirli Bir Süre Sonra Ödenecek Bonolarda
270
6.2.5.2.1.2.2. Görüldüğünde Ödenecek Bonolarda
277
6.2.5.2.1.3. İbrazın Yeri
278
6.2.5.2.1.4. İbraz Edilecek Kişi
279
6.2.5.2.1.5. İbraz Edecek Kişi
281
6.2.5.2.1.6. İbrazın Yöntemi
282
6.2.5.2.2. İbrazın Sonuçları
283
6.2.5.2.3. Süresinde İbraz Etmemenin Sonuçları
284
6.2.5.2.3.1. Alacaklının Temerrüdü ve Tevdi İmkânı
284
6.2.5.2.3.2. Başvuru Borçlularına Başvurma Hakkının Düşmesi
287
6.2.5.2.3.3. Asıl Borçluya Başvurma Hakkının Kapsamında Daralma
287
6.2.5.3. Ödemenin Gerçekleşmesi
288
6.2.5.3.1. Genel olarak
288
6.2.5.3.2. Ödemenin Zamanı
289
6.2.5.3.2.1. Vadede Ödeme Yapan Borçlunun Durumu
290
6.2.5.3.2.2. Vadede Tam Ödeme
291
6.2.5.3.2.3. Vadede Kısmi Ödeme
292
6.2.5.3.2.4. Vadeden Önce Ödeme
295
6.2.5.3.3. Yabancı Para Üzerinden Ödeme
295
6.2.6. Bononun Ödenmemesi
298
6.2.6.1. Başvurma Hakkı
298
6.2.6.1.1. Başvurma Hakkı Kavramı
298
6.2.6.1.2. Başvurma Hakkının Sahipleri
300
6.2.6.1.3. Hamile Karşı Sorumlu Olanlar ve Sorumluluklarının Hukuki Niteliği
300
6.2.6.1.3.1. Temel Kurallar
300
6.2.6.1.3.2. Sorumlular Arasındaki İlişkinin Müteselsil Borçluluk Olması ve İlgili Örnekler
305
6.2.6.1.3.3. Asıl Borçlu/Başvuru Borçlusu
309
6.2.6.1.3.3.1. Genel Olarak
309
6.2.6.1.3.3.2. Aval Veren Açısından
311
6.2.6.1.4. Başvurma Hakkının Koşulları
314
6.2.6.1.4.1. Maddi Şart
314
6.2.6.1.4.1.1. Kural Olarak Vadede Senedin Ödenmemiş Olması
314
6.2.6.1.4.1.2. Ödemenin Tehlikeye Düşmüş Olması
315
6.2.6.1.4.2. Şekli Şart
316
6.2.6.1.4.2.1. Kural Olarak Protesto Çekilmesi
316
6.2.6.1.4.2.1.1. Protesto Kavramı
316
6.2.6.1.4.2.1.2. Protestonun Süresi
316
6.2.6.1.4.2.1.3. Şekil ve İçerik
319
6.2.6.1.4.2.1.3.1. Genel Olarak
319
6.2.6.1.4.2.1.3.2. Protesto Belgesi
320
6.2.6.1.4.2.1.2.3. Kısmi Ödeme Hâlinde
320
6.2.6.1.4.2.1.2.4. Saklama Yükümü
320
6.2.6.1.4.2.1.2.5. Sakat Protesto
320
6.2.6.1.4.2.2. Protesto Düzenlenmesi Gerekmeyen Haller
322
6.2.6.1.4.2.2.1. Senet Üzerinde Protestodan Muafiyete İlişkin Kayıt Olması
322
6.2.6.1.4.2.2.2. İflas
324
6.2.6.1.4.2.2.3. Mücbir sebep
325
6.2.6.1.4.2.3. Protestoya Bağlanan Sonuçlar
327
6.2.6.1.4.3. Düzen Şartı: İhbar
328
6.2.6.1.5. Başvurma Hakkının Kapsamı
330
6.2.6.1.5.1. Hamilin Başvurma Hakkının Kapsamı
330
6.2.6.1.5.2. Ödeyen Kişinin Başvurma Hakkının Kapsamı
331
6.2.6.1.6. Başvurma Hakkının Düşmesi
331
6.2.6.1.7. Araya Girme Suretiyle Ödeme
333
6.2.6.1.8. Bonoda Zamanaşımı
334
6.2.6.2. Başvurma Hakkı Dışında Senet Bedelini Tahsil Olanakları
337
6.2.6.2.1. Temel Borç İlişkisine Dayanan Dava Hakkı
337
6.2.6.2.2. Sebepsiz Zenginleşme Davası
338
6.2.7. Senet Metninin Değiştirilmesi
343
6.2.8. Atıfet Süreleri
345
6.3.2.1. Poliçe Kelimesi
349
6.3.2.2. Belirli Bir Bedelin Ödenmesi Hususunda Kayıtsız ve Şartsız Havale
349
6.3.2.3. Ödeyecek Olan Kişinin, “Muhatabın” Adı
350
6.3.2.4. Kime veya Kimin Emrine Ödenecek ise Onun Adı
351
6.3.2.5. Düzenleyenin İmzası
353
6.3.2.6. Düzenlenme Tarihi ve Yeri
355
6.3.2.6.1. Düzenlenme Tarihi
355
6.3.2.6.2. Düzenlenme Yeri
356
6.3.2.7.1. Genel Olarak
356
6.3.2.7.2. Adresli ve Yerleşim Yerli Poliçe
358
6.3.3. Poliçede Nüsha ve Suret
361
6.3.4. Poliçenin Devri
363
6.3.5. Poliçede Kabul
363
6.3.5.1.1. Genel Olarak
363
6.3.5.1.2. Kural Olarak Kabul İçin İbrazın Zorunlu Olmaması
365
6.3.5.2. Kabulün Şekli
366
6.3.5.2.1. Genel Olarak
366
6.3.5.2.2. Kabulün Sınırlandırılması
369
6.3.5.3. Kabulün Hükümleri
370
6.3.5.4. Kabul Etmemenin Sonuçları
370
6.3.5.5. Araya Girerek Kabul
371
6.3.6. Poliçenin Ödenmesi ve Ödenmemesi
372
6.3.8. Sebepsiz Zenginleşme
375
6.3.9. Karşılığın Devri
376
6.4.2. Çekin Düzenlenmesi
380
6.4.2.1. TTK’de Yer Alan Unsurlar
380
6.4.2.1.1. Çek Kelimesi
380
6.4.2.1.2. Belirli Bir Bedelin Ödenmesine İlişkin Kayıtsız ve Şartsız Havale
383
6.4.2.1.2.1. Bedele Yönelik Beyan
383
6.4.2.1.2.2. Bedelin Belirli Olması
385
6.4.2.1.2.3. Belirli Bir Bedeli Ödenmesi Konusunda Havale
389
6.4.2.1.2.4. Bedelin Ödenmesine Yönelik Havalenin Kayıtsız ve Şartsız Olması
391
6.4.2.1.3. Ödeyecek Kişinin, “Muhatabın” Ticaret Unvanı
392
6.4.2.1.4. Ödeme Yeri
394
6.4.2.1.5. Düzenlenme Tarihi ve Yeri
395
6.4.2.1.5.1. Düzenlenme Tarihi
395
6.4.2.1.5.1.1. Temel Kurallar
395
6.4.2.1.5.1.2. Birden Fazla Düzenlenme Tarihinin Bulunması
399
6.4.2.1.5.2. Düzenlenme Yeri
401
6.4.2.1.6. Düzenleyenin İmzası
406
6.4.2.1.7. Banka Tarafından Verilen Seri Numarası
411
6.4.2.2. ÇekK’de Yer Alan Unsurlar
413
6.4.2.2.1. Temel Olarak
413
6.4.2.2.2. Tacir – Tacir Olmayan Çeki
415
6.4.2.2.3. Hamiline Yazılı Çek
416
6.4.2.3. Unsurların Bulunmaması
417
6.4.3. Düzenleyen ile Muhatap Arasındaki İlişkiler
419
6.4.3.2. Çek Anlaşması
422
6.4.4. Çekte Özellikli Durumlar
424
6.4.4.1. Kabul Yasağı
424
6.4.4.2. Çekte Lehtar
425
6.4.5.1. Emre Yazılı Çek
433
6.4.5.1.1. Genel Olarak
433
6.4.5.1.2. Özellikli Durumlar
434
6.4.5.1.2.1. Muhatabın Cirosu
434
6.4.5.1.2.2. Muhatap Lehine Yapılan Ciro
436
6.4.5.1.2.3. Rehin Cirosu
437
6.4.5.1.2.4. Hamiline Yazılı Çekin Cirosu
439
6.4.5.1.2.5. Elden Çıkan Çek
441
6.4.5.1.2.6. Çekin Ciro Edilebileceği Süre
441
6.4.5.2. Nama Yazılı Çek
442
6.4.5.3. Hamiline Yazılı Çek
442
6.4.6.1. Ödeme İçin İbraz
443
6.4.6.1.1. İbraz Yeri
443
6.4.6.1.1.1. Muhatap Bankaya İbraz
443
6.4.6.1.1.2. Takas Odasına İbraz
445
6.4.6.1.2. Çeki İbraz Edecek Kişiler
447
6.4.6.1.3. İbraz Süresi
448
6.4.6.1.3.1. Sürenin Belirlenmesi
448
6.4.6.1.3.1.1. Temel Kurallar
448
6.4.6.1.3.1.2. İleri Düzenleme Tarihli Çekler Açısından
453
6.4.6.1.3.1.3. Mücbir Sebep
459
6.4.6.1.3.2. İbrazın Sonuçları
461
6.4.6.1.3.3. İbraz Sürelerinin Geçirilmesinin Sonuçları
461
6.4.6.2. Çek Karşılığının Ödenmesi
462
6.4.6.2.1. Muhatap Bankanın İnceleme Yükümlülüğü
462
6.4.6.2.3. Çekin Ödenme Şekli
464
6.4.6.2.3.1. Nakden ve Elden Ödeme
464
6.4.6.2.3.2. Çizgili Çek Vasıtasıyla Ödeme
467
6.4.6.2.3.2.1. Temel Bilgiler
467
6.4.6.3.3.2.2. Genel Çizgili Çek
469
6.4.6.3.3.2.3. Özel Çizgili Çek
470
6.4.6.2.3.3. “Hesaba Geçirilmek Üzere Düzenlenen Çek” Vasıtasıyla Ödeme
471
6.4.6.2.3.3.1. Genel Olarak
471
6.4.6.3.3.3.2. Hamilin Hakları
473
6.4.6.3.3.3.2.1. İflas Hâlinde 473
6.4.7.3.3.3.2.2. Hesaba Geçirilmeme Hâlinde
473
6.4.6.2.4. Ödeme Halinde Yapılacak İşlemler
473
6.4.6.2.4.1. Tam Ödeme Halinde
473
6.4.6.2.4.1.1. Genel Olarak
473
6.4.6.2.4.1.2. Çekle İşleyen Hesabın Bulunduğu Şubeden Başka bir Şubeye İbraz Üzerine Ödeme 476
6.4.6.2.4.2. Kısmi Ödeme Halinde
477
6.4.6.2.4.3. Karşılığı Bulunmayan Çekin Ödenmesi
484
6.4.6.2.5. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çekin Ödenmesi
484
6.4.6.2.5.1. Genel Olarak
484
6.4.6.2.5.2. Sorumluluğun Koşulları
485
6.4.6.2.5.2.1. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çek Bulunması
485
6.4.6.2.5.2.1.1. Sahte Çek Kavramı
485
6.4.6.2.5.2.1.2. Tahrif Edilmiş Çek Kavramı
487
6.4.6.2.5.2.2. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çekin Ödenmesi
489
6.4.6.2.5.2.3. Muhatabın Kusurunun Gerekmemesi
491
6.4.6.2.5.2.4. Düzenleyenin Kusurunun Bulunmaması ve Zararının Olması
492
6.4.6.2.5.3. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çekin Ödenmesinin Sonuçları
493
6.4.6.3. Çekten Cayma
494
6.4.7. Çekin Karşılıksız Kalması ve Bunun Sonuçları
497
6.4.7.1. Çekin Karşılıksız Kalmasının Hukuki Sonuçları
497
6.4.7.1.1. Karşılıksız Çek Kavramı
497
6.4.7.1.2. Başvurma Hakkı
502
6.4.7.1.2.1. Koşulları
502
6.4.7.1.2.1.1. Çekin Ödenmemesi
502
6.4.7.1.2.1.2. Çekin Ödenmediğinin Tespiti
503
6.4.7.1.2.1.2.1. Tespit Şekilleri
503
6.4.7.1.2.1.2.2. Tespitin Süresi
506
6.4.7.1.3. Çekte Zamanaşımı
509
6.4.7.1.3.1. Genel Olarak
509
6.4.7.1.3.2. Zamanaşımı Süresinin Kesilmesi ve Durdurulması
511
6.4.7.1.3.2.1. Zamanaşımı Süresinin Kesilmesi
511
6.4.7.1.3.2.2. Zamanaşımı Süresinin Durması
513
6.4.7.1.3.3. Çekin Zamanaşımına Uğramasının Hukuki Sonuçları
514
6.4.7.1.4. Başvurma Hakkını Kaybeden Hamilin Durumu
514
6.4.7.1.4.1. Sebepsiz Zenginleşme
514
6.4.7.1.4.2. Temel İlişki
518
6.4.7.1.4.3. Çek Tazminatı
519
6.4.7.2. Çekin Karşılıksız Kalmasının Cezai ve İdari Yaptırımı
521
6.4.7.2.1. Karşılıksız Çek Düzenleme Suçu
521
6.4.7.2.1.1. Suçun Oluşması İçin Gerekli Şartlar
521
6.4.7.2.1.2. Suçun Faili
526
6.4.7.2.1.3. Şikâyet Hakkı ve Şikâyetin Süresi
528
6.4.7.2.1.4. Görevli ve Yetkili Mahkeme
531
6.4.7.2.1.5. Yaptırım
531
6.4.7.2.2. Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı
533
6.4.7.2.3. Çek Yapraklarının İadesi
535
6.4.7.2.4. Cezai ve İdari Yaptırımın Kaldırıldığı Haller
536
6.4.7.2.4.1. Etkin Pişmanlık
536
6.4.7.2.4.2. Şikâyetten Vazgeçilmesi
537
6.4.7.2.4.3. Öngörülen Sürenin Dolması
537
6.4.8. Çekte Diğer Cezai Düzenlemeler
537
6.4.9. Özel Çek Türleri
538
6.4.9.1. Teyitli (Bloke) Çek
538
6.4.9.2. Çekin Vizesi
541
6.4.9.3. Garantili Çek
541
6.4.10. Çekte Kayıtlar
542
7. MAKBUZ SENEDİ VE VARANT
7.3. Makbuz Senedi ve Varantın Şekli ile Ciro Edilmesi
546
7.4. Mallar Üzerinde Tasarruflar
547
7.7. Senetlerin Zıyaı
548