Bankacılık Sırrının Açıklanması Suçu (Bankacılık Kanunu m. 159)  Burak Başel  - Kitap

Bankacılık Sırrının Açıklanması Suçu

(Bankacılık Kanunu m. 159)

1. Baskı, 
Eylül 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
296
Barkod:
9789750270765
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
405,00
İndirimli (%76):
98,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Bankaların en temel ve geleneksel işlemleri, müşterilerine ait küçük birikimleri toplayarak büyük fonlar oluşturması ve bunları yine müşterilerine kredi olarak kullandırmasıdır. Bankaların bu faaliyeti hem birikimlerini değerlendiren hem de kredi kullanan müşterileri nezdinde güven kurumu olarak kabul edilmelerini sağlamaktadır. Bu durum bankaları aynı zamanda ticari hayatın en önemli aktörlerinden biri yaptığından, ekonomik sistemin istikrarının korunması adına, bankacılık faaliyetlerine ilişkin yasal çerçevenin belirlenmesini ve bankaların kamu kurumları tarafından denetimini zorunlu kılmaktadır.
Güven kurumu olarak nitelendirilen bankaların yürüttüğü bu önemli faaliyetin sağlıklı ve istikrarlı bir şekilde sürdürülebilmesi için hem bankalara hem de bankaların müşterilerine ait sırların korunması gerekmektedir. Bu sebeple, bankalara ait sırlar ve banka müşterilerine ait sırların korunması, mülga kanunlarla olduğu gibi 5411 sayılı Bankacılık Kanununda da en detaylı olarak düzenlenen konulardan birisi olmuştur. Bankacılık sırrı çatısı altında toplanan banka sırrı ve müşteri sırlarının saklanmasına ilişkin yükümlülüğün ihlali durumunda, hukuki yaptırımların yanı sıra cezai yaptırım da söz konusu olmaktadır.
Bu çalışmada, bankacılık sırrının açıklanması suçunun konusu olan bankacılık sırrının çerçevesi çizildikten sonra, sır saklama yükümlülüğü ve bu yükümlülüğün istisnaları üzerinde durulmuş ve nihayet Bankacılık Kanunu m. 159 ile düzenlenen bankacılık sırrının açıklanması suçu tüm yönleriyle ele alınmıştır. Bankacılık sırrının açıklanması suçu incelenirken yalnızca suçun unsurları ve uygulanacak yaptırım üzerinde durulmamış, aynı zamanda doktrindeki tartışmaları konulara ve uygulamada karşılaşılan sorunlara da değinilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Banka ve Bankacılık Faaliyetleri Çerçevesinde Sır Teşkili
.
Bankacılık Sırrını Saklama Yükümlülüğü
.
Bankacılık Sırrını Saklama Yükümlülüğünün Dışında Tutulan Haller
.
Bankacılık Sırrının Açıklanması Suçu, Suçun Unsurları ve Kusurluluk
.
Bankacılık Sırrının Açıklanması Suçunun Özel Görünüş Biçimleri, Muhakemeye İlişkin Kurallar, Yaptırım
Kitabın İçindekileri
Öz 
5
Takdim 
7
Önsöz 
11
Kısaltmalar Listesi 
23
Giriş 
25
Birinci Bölüm
BANKA VE BANKACILIK FAALİYETLERİ ÇERÇEVESİNDE SIR TEŞKİLİ
I. BANKACILIĞIN TARİHSEL GELİŞİMİ VE BANKA KAVRAMI 
29
A. Bankacılığın Tarihsel Gelişimi 
29
1. Dünyada Bankacılığın Tarihsel Gelişimi 
29
2. Osmanlı Devleti Döneminde Bankacılık 
31
3. Cumhuriyet Döneminde Bankacılık 
33
B. Banka Kavramı 
36
1. Genel Olarak 
36
2. Türk Hukukunda Bankanın Tanımı 
36
3. Karşılaştırmalı Hukukta Bankanın Tanımı 
40
C. Bankaların Önem ve İşlevi 
41
II. BANKALARIN SINIFLANDIRILMASI 
43
A. Yaptıkları İşlemlere Göre Bankalar 
44
1. Kamusal Yetki ve Görevleri Haiz Olan Bankalar 
44
2. Kamusal Yetki ve Görevleri Haiz Olmayan Bankalar 
44
a. Mevduat Kabul Eden Bankalar 
44
b. Mevduat Kabul Etmeyen Bankalar 
46
ba. Katılım Bankaları 
46
bb. Kalkınma ve Yatırım Bankaları 
48
c. Uzmanlık Bankaları ile Sektör Bankaları 
49
B. Kuruluş Yerine Göre Bankalar 
49
C. Bağlı Oldukları Hükümlere Göre Bankalar 
50
D. Ülke İçinde Faaliyet Gösterdikleri Yere Göre Bankalar 
51
1. Serbest Bölge Bankacılığı 
51
2. Kıyı (Off–Shore) Bankacılığı 
51
III. BANKACILIK FAALİYETİ 
53
A. Kavram 
53
B. Bankacılık Kanunu’na Göre Faaliyet Konuları 
53
1. Genel Olarak 
53
2. Bankacılık Kanunu’nda Yer Verilen Bankacılık Faaliyetleri 
55
C. Bankacılık Faaliyetlerinin Sınıflandırılması 
56
1. Bilançoda Konuldukları Yere Göre Bankacılık Faaliyetleri 
57
2. Konularına Göre Bankacılık Faaliyetleri 
57
3. Niteliğine Göre Bankacılık Faaliyetleri 
58
IV. BANKACILIK FAALİYETİ ÇERÇEVESİNDE SIR TEŞKİLİ 
59
A. Sır Kavramı 
59
1. Genel Olarak 
59
2. Sır Tanımı 
60
3. Sır Kavramının Unsurları 
61
a. Gerçeklik 
61
b. Bilinmezlik 
62
c. Gizli Tutma İradesi 
63
d. Hukuki Bir Menfaatin Bulunması 
64
B. Bankacılık Faaliyetinden Doğan Sır Türleri 
65
1. Genel Anlamıyla Bankacılık Sırrı 
65
2. Banka Sırrının Tanımı ve Kapsamı 
67
3. Müşteri Sırrı 
69
a. Banka Müşterisinin Tespiti 
69
b. Müşteri Sırrı Tanımı ve Kapsamı 
73
C. Korunmasında Fayda Görülen Diğer Sır Türleri 
77
1. Ticari Sır 
77
2. Meslek Sırrı 
79
3. İş Sırrı 
81
4. Değerlendirme 
82
İkinci Bölüm
BANKACILIK SIRRINI SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
I. SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN HUKUKİ TEMELLERİ 
83
A. Genel Olarak 
83
B. Sır Saklama Yükümlülüğüne İlişkin Anayasal Düzenlemeler 
83
C. Sır Saklama Yükümlülüğüne İlişkin Özel Hukuk Düzenlemeleri 
85
1. Kişiliği Koruyan Hükümler Uyarınca Sır Saklama Yükümlülüğü 
85
2. Dürüstlük Kuralı Uyarınca Sır Saklama Yükümlülüğü 
87
3. Haksız Fiil Sorumluluğu Uyarınca Sır Saklama Yükümlülüğü 
88
4. Sözleşme Sorumluluğu Uyarınca Sır Saklama Yükümlülüğü 
89
5. Haksız Rekabet Hükümleri Uyarınca Sır Saklama Yükümlülüğü 
90
D. Sır Saklama Yükümlülüğüne İlişkin Kamu Hukuku Düzenlemeleri 
91
II. BANKACILIK KANUNLARINDA YER VERİLEN DÜZENLEMELER 
91
A. Mülga Kanunlarda Sır Saklama Yükümlülüğü 
92
1. 2243 sayılı Mevduatı Koruma Kanunu 
92
2. 2999 sayılı Bankalar Kanunu 
93
3. 7129 sayılı Bankalar Kanunu 
93
4. 70 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 3182 sayılı Bankalar Kanunu 
94
5. 4389 sayılı Bankalar Kanunu 
96
B. Yürürlükteki Kanunda Sır Saklama Yükümlülüğü 
97
C. Ticari Sır, Banka Sırrı ve Müşteri Sırrı Hakkında Kanun Tasarısı’nda Sır Saklama Yükümlülüğü 
99
III. SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN UYGULAMA ALANI 
100
A. Genel Olarak 
100
B. Sır Saklama Yükümlülüğünün Kişi İtibarıyla Uygulama Alanı 
100
1. Bankacılık Sırrını Saklamakla Yükümlü Olan Kişiler 
101
a. Kurum ve Fona Tevdi Edilen Sırları Saklamakla Yükümlü Kişiler 
101
aa. Kurul Başkan ve Üyeleri ile Diğer Kurum Personeli 
101
ab. Fonu Kurulu Başkan ve Üyeleri ile Diğer Fon Personeli 
104
b. Sıfat ve Görevleri Dolayısıyla Tevdi Edilen Sırları Saklamakla Yükümlü Kişiler 
106
ba. Genel Olarak 
106
bb. Bankanın Ortakları 
108
bc. Banka Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri 
109
bd. Banka Genel Müdürü ve Genel Müdür Yardımcıları 
110
be. Banka Çalışanları 
111
bf. Destek Hizmeti Alınan Kişi ve Kuruluşlar ile Bunların Çalışanları 
111
bg. Bağımsız Denetçiler 
113
bh. Banka Adına Hareket Eden Kişiler 
114
bı. Değerleme ve Derecelendirme Kuruluşlarının Ortakları, Yöneticileri, Uzmanları 
115
2. Bankacılık Sırrının Saklanmasından Yararlanan Kişiler 
117
a. Müşteriler ve Müşterilerle Bağlantılı Üçüncü Kişiler 
117
b. Bankalar ile Bankaların Bağlı Ortaklık, İştirak, Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıkları 
118
3. Bilgi Paylaşım Komitesi 
121
C. Sır Saklama Yükümlülüğünün Zaman İtibarıyla Uygulanma Alanı 
121
1. Sır Saklama Yükümlülüğünün Başlangıcı 
121
2. Sır Saklama Yükümlülüğünün Sona Ermesi 
122
IV. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA BANKACILIK SIRRININ KORUNMASI 
123
A. Kıta Avrupası Hukukunda Bankacılık Sırrının Korunması 
124
1. Alman Hukukunda Bankacılık Sırrının Korunması 
124
2. Avusturya Hukukunda Bankacılık Sırrının Korunması 
127
3. İsviçre Hukukunda Bankacılık Sırrının Korunması 
128
B. Anglo–Sakson Hukukunda Bankacılık Sırrının Korunması 
131
1. Amerikan Hukukunda Bankacılık Sırrının Korunması 
131
2. İngiliz Hukukunda Bankacılık Sırrının Korunması 
132
Üçüncü Bölüm
BANKACILIK SIRRINI SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN
DIŞINDA TUTULAN HALLER
I. GENEL OLARAK 
135
II. KURUM, BANKALAR VE FİNANSAL KURULUŞLARIN BİLGİ VE BELGE ALIŞVERİŞİNDE BULUNMASI 
138
A. Kurumun Yurt Dışındaki Muadili Denetim Mercileri ile Bilgi ve Belge Alışverişinde Bulunması 
139
1. Kurumun Mutabakat Zabıtları Çerçevesinde Bilgi ve Belge Paylaşması 
139
2. Kurumun Gizlilik Sözleşmesi Çerçevesinde Bilgi ve Belge Paylaşması 
141
B. Bazı Bakanlıklar ile Bunlara Bağlı Kurum ve Kuruluşlara Bilgi ve Belge Verilmesi 
143
C. Kredi Risklerinin Azaltılmasına Yönelik Bilgi ve Belge Paylaşımı 
147
1. Genel Olarak 
147
2. Bankaların ve Finansal Kuruluşların Bilgi ve Belge Alışverişinde Bulunması 
148
a. Bankaların ve Finansal Kuruluşların Kendi Aralarında Doğrudan Bilgi ve Belge Alışverişinde Bulunması 
149
b. Bankaların ve Finansal Kuruluşların Risk Merkezi Vasıtasıyla Bilgi ve Belge Alışverişinde Bulunması 
150
c. Bankaların ve Finansal Kuruluşların En Az Beş Banka ya da Finansal Kuruluş Tarafından Kurulacak Şirketler Vasıtasıyla Bilgi ve Belge Alışverişinde Bulunması 
153
D. BankK m. 73/f.4 Kapsamında Bilgi ve Belge Paylaşılabilecek Haller 
155
1. Konsolide Finansal Tablo Hazırlama Çalışmaları, Risk Yönetimi ve İç Denetim Kapsamında Yapılacak Paylaşımlar 
155
2. BankK m. 73/f.4’te Yer Verilen Diğer Haller 
158
III. KANUNEN YETKİLİ KILINAN KİŞİ, KURUM VE KURULUŞLARA BİLGİ VE BELGE VERİLMESİ 
159
A. Genel Olarak 
159
B. Kamusal Yetki Kullanan Mercilere Bilgi ve Belge Verilmesi 
161
1. Yargı Mercileri ile Bilgi ve Belge Paylaşılması 
161
a. Anayasa Mahkemesi 
161
b. Cumhuriyet Savcıları 
162
c. Hukuk ve Ceza Mahkemeleri ile İdari Yargı Mercileri 
162
ca. Hukuk Mahkemeleri 
162
cb. Ceza Mahkemeleri 
164
cc. İdari Yargı Mercileri 
165
d. İcra ve İflas Daireleri 
165
2. Teftiş ile Yetkilendirilen Merciler 
166
a. Adalet Müfettişleri 
166
b. Bakanlıklar ve Kamu Kuruluşları Müfettişleri ile Bunların Görevlendireceği Kişi veya Kişiler 
166
c. İş Müfettişleri 
167
3. Denetim ile Görevli Merciler 
168
a. Devlet Denetleme Kurulu 
168
b. Gümrük Müsteşarlığı 
168
c. Maliye Bakanlığı ve Vergi İncelemesi Yapmaya Yetkili Olan Kişiler 
169
d. Maliye Bakanlığı Baş Hukuk Müşavirliği ve Kamu Görevlileri Etik Kurulu 
169
e. Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı ve Denetim Elemanları 
170
f. Rekabet Kurulu 
171
g. Sermaye Piyasası Kurulu 
171
h. Sigorta Denetleme Uzmanları, Sigorta Denetleme Aktüerleri ile Bunların Yardımcıları 
172
ı. Sosyal Güvenlik Kurumu 
172
i. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 
174
4. Diğer Merciler 
175
a. Seferberlik ve Savaş Hallerinde Mülki ve Askeri Makamlar 
175
b. Sıkıyönetim Komutanlıkları 
175
c. Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı 
176
d. Türkiye İş Kurumu 
176
C. Özel İlişkilerde Müşteriye Ait Bilgi ve Belgelerin Verilmesi 
177
1. Türk Medeni Kanunu Hükümleri Uyarınca Bilgi ve Belge Verilmesi 
177
a. Aile Hukuku Kapsamına Giren Haller 
177
aa. Mal Ortaklığı Hükümleri Çerçevesinde Bir Kimsenin Eşi Hakkında Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
177
ab. Anne veya Babanın Çocukları Hakkında Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
178
ac. Vesayet Makamlarının Vesayet Altındaki Kişiler Hakkında Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
178
ad. Vasinin Vesayet Altındaki Kişiler Hakkında Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
179
ae. Kayyımın Tayin Edildiği Gerçek veya Tüzel Kişi Hakkında Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
179
af. Yasal Danışmanın Tayin Edildiği Kişi Hakkında Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
179
b. Miras Hukuku Kapsamına Giren Haller 
180
ba. Mirasçının Bilgi Talep Etmesi 
180
bb. Lehine Mal Bırakılanların Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
180
bc. Vasiyeti Tenfiz Memurunun Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
181
bd. Mirası Resmen Tasfiye Etmekle Görevlendirilen Memurun Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
181
c. Eşya Hukuku Kapsamına Giren Haller 
182
ca. İntifa Hakkı Sahiplerinin Bilgi Talep Etmesi 
182
cb. Hapis Hakkı Bulunanların Bilgi Talep Etmesi 
182
cc. Rehin Hakkı Bulunanların Bilgi Talep Etmesi 
182
2. Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Uyarınca Bilgi ve Belge Verilmesi 
183
a. Temsilci ve Vekillerin Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
183
aa. Genel Olarak 
183
ab. Avukatların Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
183
b. Lehine Borç Altına Girilen Üçüncü Kişilerin Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
184
c. Müteselsil Borçluların Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
185
d. Banka Alacaklarının Temliki Halinde Bilgi ve Belge Paylaşılması 
185
e. Kefillerin Bilgi Talep Etmesi 
187
f. Adi Şirket Ortağının Bilgi Talep Etmesi 
187
3. Türk Ticaret Kanunu Hükümleri Uyarınca Bilgi ve Belge Verilmesi 
188
a. Kolektif Şirketi Temsile Yetkili Ortakların Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
188
b. Tasfiye Memurlarının Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
188
c. Komandit Şirketi Temsile Yetkili Ortakların Bilgi ve Belge Talep Etmesi 
188
4. Bilgi Edinme Kanunu Kapsamında Bilgi ve Belge Talep Edilebilen Haller 
188
5. Ticari Sır, Banka Sırrı ve Müşteri Sırrı Hakkında Kanun Tasarısı’nda Yükümlülüğünün Dışında Tutulan Haller 
191
IV. KAMUYU AYDINLATMA İLKESİ UYARINCA YÜKÜMLÜLÜĞÜN DIŞINDA KALAN HALLER 
192
A. Sermaye Piyasası Kanunu Hükümleri Uyarınca Bilgi ve Belge Paylaşılması 
192
B. Bankacılık Kanunu Hükümleri Uyarınca Bilgi ve Belge Paylaşılması 
194
Dördüncü Bölüm
BANKACILIK SIRRININ AÇIKLANMASI SUÇU,
SUÇUN UNSURLARI VE KUSURLULUK
I. KANUNİ TANIM 
197
II. KORUNAN HUKUKİ DEĞERLER 
198
A. Genel Olarak 
198
B. Banka Sırrı Yönünden 
200
C. Müşteri Sırrı Yönünden 
201
III. HUKUKİ NİTELİĞİ 
203
A. Ekonomik Suç Bağlamında Değerlendirme 
203
B. Bankacılık Suçları Açısından Değerlendirme 
205
IV. TEMEL UNSURLARI 
207
A. Maddi Unsurları 
207
1. Fail 
209
a. Genel Olarak 
210
b. Kurul/Fon Kurulu Başkan ve Üyeleri ile Kurum/Fon Personeli 
211
c. Sıfat ve Görevleri Dolayısıyla Bankacılık Sırlarını Öğrenenler 
212
d. Üçüncü Kişiler 
214
2. Konusu 
219
3. Mağdur 
222
4. Fiil 
223
B. Manevi Unsur 
226
C. Tipiklik–Hukuka Aykırılık Karşılaştırması 
227
D. Hukuka Aykırılık Unsuru 
229
1. Genel Olarak 
229
2. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
229
a. Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi 
230
aa. Genel Olarak 
230
ab. Bankacılık Kanunu’nda Düzenlenen Hükümler 
232
ac. Türk Ceza Kanunu’nda Düzenlenen Hükümler 
233
b. Meşru Savunma 
234
c. Hakkın Kullanılması 
234
d. Sır Sahibinin Rızası Bulunması 
236
da. Müşterinin Rızasının Bulunması 
237
db. Bankanın Rızasının Bulunması 
242
V. NİTELİKLİ UNSUR 
243
VI. KUSURLULUK 
244
A. Genel Olarak 
244
B. Zorunluluk Hali 
245
C. Haksızlık Hatası 
246
Beşinci Bölüm
BANKACILIK SIRRININ AÇIKLANMASI SUÇUNUN
ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ,
MUHAKEMEYE İLİŞKİN KURALLAR, YAPTIRIM
I. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 
249
A. Teşebbüs 
249
B. İştirak 
250
C. İçtima 
252
1. Genel Olarak 
252
2. Görünüşte İçtima 
252
a. Genel Olarak 
252
c. Kişisel Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme ve Ele Geçirme Suçu 
257
d. Göreve İlişkin Sırrın Açıklanması Suçu 
259
c. Haksız Rekabet Suçu 
260
d. Sermaye Piyasası Sırlarının Açıklanması Suçu 
261
e. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Mensuplarının Göreve İlişkin Sırları Açıklaması Suçu 
262
3. Gerçek İçtima 
263
a. Zincirleme Suç 
263
b. Fikri İçtima 
264
ba. Aynı Neviden Fikri İçtima 
264
bb. Farklı Neviden Fikri İçtima 
265
II. MUHAKEMEYE İLİŞKİN KURALLAR 
265
A. Genel Olarak 
265
B. Soruşturmaya Evresine İlişkin Kurallar 
266
1. Yazılı Başvuru Şartı 
266
2. Soruşturma İzni 
268
3. İtiraz ve Bildirim 
271
C. Kovuşturma Evresine İlişkin Kurallar 
272
1. Özel Görevli Mahkeme 
272
2. Davaya Katılma 
273
3. Bilirkişi İncelemesi 
274
III. YAPTIRIM 
275
Sonuç 
279
Kaynakça 
285
Kavramlar Dizini 
295