1. KAMU HARCAMALARININ TANIMI, KONUSU VE KAPSAMI
22
1.1. Dar Kapsamlı Kamu Harcamaları Tanımı
23
1.2. Geniş Kapsamlı Kamu Harcamaları Tanımı
23
1.3. Kamu Harcamaları Konusunda Klasik ve Modern İktisatçıların Görüşleri
25
1.3.1. Kamu Harcamaları Konusunda Klasik Görüş
25
1.3.2. Kamu Harcamaları Konusunda Modern Görüş
29
2. KAMU HARCAMALARI VE KOLEKTİF İHTİYAÇLAR
32
2.1. Tam Kamusal Mallar
32
2.2. Yarı Kamusal Mallar
35
2.3. Erdemli/Erdemsiz Mallar
36
2.4. Özel Mal ve Hizmetler
37
2.6. Küresel Kamusal Mallar
38
3. KAMU HARCAMALARININ SINIFLANDIRILMASI
38
3.1. İdari Sınıflandırma
39
3.2. İşlevsel (Fonksiyonel) Sınıflandırma
39
3.3. Ekonomik Sınıflandırma
40
3.4. Dalton'un 7’li Sınıflandırması
42
4. KAMU HARCAMALARININ ARTIŞI
43
4.1. Kamu Harcamalarının Görünürde Artış Nedenleri
46
4.1.3. Ülke Sınırları ve Nüfus Artışı
48
4.1.4. Ayni Ekonomiden Nakdi Ekonomiye Geçiş
48
4.2. Kamu Harcamalarının Gerçek Artış Nedenleri
48
4.2.1. Savaş ve Savunma Harcamaları
48
4.2.2. Devlet Anlayışında Meydana Gelen Değişmeler
49
4.2.3. Bilimsel ve Teknik Alanda Gelişmeler
50
4.2.5. Kaynak Mobilizasyonu ve Finansman Yeteneği
51
4.3. Kamu Harcamalarının Artışını Açıklayan Yaklaşımlar
51
4.3.1. Kamu Harcamalarının Artışı Yasası – A. Wagner Hipotezi
51
4.3.2. Musgrave Modeli
52
4.3.4. Peacock–Wiseman Sıçrama Tezi
53
4.3.5. Mali Yanılsama Hipotezi
54
4.3.6. Baumol Hipotezi
55
4.3.7. Niskanen Modeli
55
5. KAMU HARCAMALARININ ETKİLERİ
56
1. KAMU GELİRLERİNİN AYRIMI
64
1.1. Egemenlik Gücüne Dayalı Olup Olmamasına Göre Kamu Geliri Ayrımı
65
1.1.1. Egemenlik Gücüne Dayalı Olarak Elde Edilen Kamu Gelirleri
66
1.1.1.4. Harcamalara Katılma Payı
77
1.1.1.6. Parafiskal Gelirler
78
1.1.1.7. Devalüasyon ve Emisyon Gelirleri
79
1.1.1.8. Para ve Vergi Cezaları
85
1.1.1.9. Zorunlu Borçlar
85
1.1.2. Egemenlik Gücüne Dayalı Olmayan Kamu Gelirleri
87
1.1.2.1. Mülk, Teşebbüs ve Özelleştirme Gelirleri
87
1.1.2.2. Bağış ve Yardımlar
88
1.1.2.3. Zorunlu Olmayan Borçlar
89
1.2. Geliri Elde Eden Birim Açısından Kamu Geliri Ayrımı
89
1.3. Süreklilik Açısından Kamu Geliri Ayrımı
90
1.4. Klasik ve Modern Maliyecilere Göre Kamu Geliri Ayrımı
90
2. VERGİNİN FONKSİYONLARI
91
3. VERGİLENDİRME TEKNİĞİ
94
3.1.1. Vergi Mükellefi
95
3.1.2. Vergi Sorumlusu
96
3.3. Verginin Matrahı
100
3.3.1. Vergi Matrahının Tespiti
101
3.3.2. Vergi Matrahı Tespit Yöntemleri
101
3.5. Vergiyi Doğuran Olay
103
4. VERGİLENDİRME SÜRECİ
105
4.2. Verginin Tebliği
106
4.3. Verginin Tahakkuku
106
4.4. Verginin Tahsili
107
5.1. Düz Oranlı Vergiler
109
5.2. Azalan Oranlı Vergiler
109
5.3. Artan Oranlı Vergiler
109
5.3.1. Dilim Usulü Artan Oranlılık
110
5.3.2. Sınıf Usulü Artan Oranlılık
111
5.3.3. Gizli Artan Oranlılık
113
5.3.4. Tersine Artan Oranlılık
113
6.1. Toplam Vergi Yükü
114
6.2. Bireysel Vergi Yükü
116
7. VERGİLERİN SINIFLANDIRILMASI
116
7.1. Şahsi Vergiler–Objektif Vergiler
116
7.1.1. En Az Geçim İndirimi
117
7.1.2. Muafiyet ve İstisnaların Varlığı
118
7.1.4. Artan Oranlılık
118
7.2. Dolaylı Vergiler–Dolaysız Vergiler
118
7.3. Kaynağına Göre Sınıflandırma
119
7.3.1. Gelir Vergileri
119
7.3.1.1. Kaynak Kuramı
120
7.3.1.2. Safi Artış Kuramı
120
7.3.2. Servet Vergileri
120
7.3.3. Harcama Vergileri
121
9. VERGİYE KARŞI TEPKİLER
123
9.1. Verginin İkame ve Gelir Etkisi
123
9.2. Verginin Yansıması
126
9.3. Vergiden Kaçınma–Vergi Kaçırma
129
10. VERGİ GREVİ – VERGİ REDDİ
133
11. VERGİ BİLİNCİ VE AHLAKI
134
12. KAMU GELİRLERİNE İLİŞKİN DİĞER KAVRAMLAR
135
12.2. Vergi Kapasitesi
136
12.4. Verginin Amortismanı ve Kapitalizasyonu
136
12.6. Vergi Planlaması
137
12.11. Çifte Vergilendirme
139
12.12. Vergi Cennetleri
139
1. BORÇLANMANIN TANIMI, KONUSU VE KAPSAMI
143
1.1. Kamu Borçlanması ve Özel Borçlanma Ayrımı
144
1.2. Kamu Borçlanması ve Vergi Ayrımı
146
1.3. Kamu Borçlanması Konusunda Klasik ve Modern İktisatçıların Görüşleri
149
1.3.1. Kamu Borçlanması Konusunda Klasik Görüş
150
1.3.2. Kamu Borçlanması Konusunda Modern Görüş
152
2. KAMU BORÇLANMASIYLA ULAŞILMASI HEDEFLENEN AMAÇLAR
154
2.1. Kamu Harcamalarını Finanse Etmek için Borçlanma
154
2.2. Olağanüstü Harcamaları Finanse Etmek için Borçlanma
155
2.3. Yatırım Harcamalarını Finanse Etmek için Borçlanma
155
2.4. Bütçe Denkliğini Sağlamak için Borçlanma
156
2.5. Borç Ödemek için Borçlanma
156
2.6. Maliye Politikasının Amaçlarını Gerçekleştirmek için Borçlanma
157
3. KAMU BORÇLANMASININ HUKUKİ NİTELİKLERİ
158
4. KAMU BORÇLANMASININ SINIFLANDIRILMASI
158
4.1. Kamu Borçlarının Vadelerine Göre Sınıflandırılması
158
4.1.1. Kısa Vadeli Borçlar (Dalgalı Borçlar)
162
4.1.1.1. Kısa Vadeli Borçlara Başvurulma Nedeni
162
4.1.1.2. Kısa Vadeli Borç Türleri
163
4.1.2. Uzun Vadeli Borçlar
165
4.2. Kamu Borçlarının Kaynağına Göre Sınıflandırılması
166
4.3. Kamu Borçlarının Zorunlu ve Gönüllü Olma Durumuna Göre Sınıflandırılması
170
4.3.1. Gönüllü (ihtiyari) devlet borçları
170
4.3.2. Zorunlu (cebri) devlet borçları
171
5. BORÇLANMA KÂĞIDI ALANLARA SAĞLANAN MENFAATLER
171
5.1. Borçlanma Faiz Oranını Dolaylı Yoldan Yükselten Uygulamalar
171
5.1.1. Borçlanma Faizi
171
5.1.2. İtfa Primi ve Başabaşın Altında İhraç
172
5.1.3. Primli ve İkramiyeli İhraç
173
5.1.4. Vergi Avantajları
173
5.2. Alacağın Paraya Çevrilmesini Kolaylaştırıcı Önlemler
174
5.2.1. Devlet Tahvillerinin İhalelerde Teminat Olarak Gösterilmesi
174
5.2.2. Devlet Tahvillerinin Vergi Ödemelerinde Kullanılması
174
5.2.3. Vadesinden Önce Paraya Çevrilebilmesi
174
6. İÇ BORÇLANMA ARAÇLARININ SATIŞ YÖNTEMLERİ
176
6.1. İhale ile Satış Yöntemi
177
6.2. TAP (musluk) Yöntemi
178
6.3. Doğrudan Satış Yöntemi
178
6.4. Halka Arz Yöntemi
179
7. TÜRKİYE’DE BORÇ YÖNETİMİNE İLİŞKİN MEVZUAT DEĞİŞİMİNİN KRONOLOJİK SEYRİ
179
8. KAMU BORÇ YÖNETİMİ
183
8.1. Olağan Borç Yönetimi
183
8.2. Olağanüstü Borç Yönetimi
184
9. KAMU BORÇLANMASINA İLİŞKİN BAZI TEMEL KAVRAMLAR
186
10. BORÇLANMAYA İLİŞKİN BAZI SORU VE CEVAPLAR
190
10.1. Hazine İhalesi Nedir?
190
10.2. İhalelere Kimler Katılır?
191
10.3. Hazine İhaleleri Ne Zaman Yapılır?
191
10.4. Satın Alınan Senetler Nerede Saklanır?
192
10.5. Devlet Tahvili ve Hazine Bonolarını Nasıl Alabilirim?
192
10.6. Birincil Piyasa ve İkincil Piyasa Ne Demektir?
193
10.7. Devlet İç Borçlanma Senedi Nedir?
193
10.8. Hazine neden DİBS İhraç Eder?
193
10.9. Hazine Tarafından Gerçekleştirilen Borçlanma İşlemlerinin Dayanağı Nedir?
194
10.10. ISIN Kod Nedir?
194
10.11. Kuponlu ya da Kuponsuz İhraç Ne Demektir?
194
10.12. STRIPS (Separate Trading of Registered Interest and Principal of Securities) Nedir?
194
10.13. DİBS İhalelerinde Ne tür Borçlanma Yöntemleri Kullanılır?
195
10.14. DİBS’lerde Zamanaşımı Var mı?
195
10.15. Kira Sertifikası Nedir?
196
10.16. Piyasa Yapıcılığı Sistemi Nedir?
196
10.17. Türkiye Brüt ve Net Dış Borç Stoku Neyi İfade Etmektedir?
196
11. TÜRKİYE’DE KAMU BORÇLARININ GÜNCEL DURUMU
197
1.2. Bütçenin Tarihi Gelişimi
203
1.2.3. Amerika Birleşik Devletleri
204
1.2.4. Türkiye’de Bütçenin Gelişim Süreci
205
1.3. Bütçe Sistemleri
206
1.3.1. Klasik (Geleneksel) Bütçe Sistemi
206
1.3.2. Performans Bütçe Sistemi
207
1.3.3. Program Bütçe Sistemi
207
1.3.4. Program Bütçe–Performans Bütçe Ayrımı
208
1.3.5. Planlama–Programlama Bütçe Sistemi (PPBS)
209
1.3.6. Sıfır Esaslı Bütçe Sistemi
209
1.3.7. Analitik Bütçe
209
1.4. Devlet Bütçesinin Dayandığı Temel İlkeler
210
1.4.1. Genellik İlkesi
211
1.4.3. Anlaşılır Olma (Açıklık) İlkesi
212
1.4.4. Doğruluk İlkesi
212
1.4.5. Samimiyet İlkesi
212
1.4.6. Yıllık Olma İlkesi
212
1.4.7. Denk Olma (Tevzin) İlkesi
212
1.4.8. Aleniyet (Şeffaflık–Saydamlık) İlkesi
213
1.4.9. Ön İzin İlkesi
213
1.5. 5018 sayılı Kanun Uyarınca Kamu Maliyesinin Temel İlkeleri
214
1.6. 5018 sayılı Kanun Uyarınca Bütçe İlkeleri
215
1.7. Bütçenin Fonksiyonları
217
1.8. Bütçeye İlişkin Temel Kavramlar
218
2. TÜRK BÜTÇE SİSTEMİ
221
2.1. 5018 Sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununda Yer Alan Bütçeye İlişkin Kavramlar
221
2.2. Bütçe Türleri ve Kapsamı
223
2.3. Kamu Kaynağının Kullanılmasının Genel Esasları
233
2.3.1. Mali Saydamlık
233
2.3.2. Hesap Verme Sorumluluğu
234
2.4. Merkezi Yönetim Bütçesinin Hazırlanması
235
2.4.1. Orta Vadeli Program (OVP)
236
2.4.2. Bütçe Çağrısı ve Bütçe Hazırlama Rehberi
236
2.4.3. Gider Bütçesinin Hazırlanması
237
2.4.4. Plan Bütçe Komisyonunda Görüşülmesi
239
2.4.5. Genel Kurulda Görüşülmesi
240
2.6. Bütçeden Yapılan Ödeneğin Esasları
243
2.6.1. Ödeneklerin Kullanılması
243
2.6.1.1. Yüklenmeye Girişilmesi
245
2.6.1.2. Ödenekler Tahakkuku
246
2.6.1.3. Ödeneklerin Ödeme Emrine Bağlanması ve Ödenmesi
246
2.6.1.4. Ödenemeyen Giderler
247
2.6.1.6. Harcama Yetkisi
249
2.6.1.7. Muhasebe Yetkilisi
251
2.6.2. Ödenek Aktarmaları
252
2.7. Gelirlerin Toplanmasına İlişkin Esaslar
254
2.7.1. Gelirlerin Dayanakları
254
2.7.3. Bağış ve Yardımlar
256
2.8. Bütçe Kapatma Usulleri
257
2.8.1. Egzersiz (hesap dönemi) Yöntemi
258
2.8.2. Jestiyon (yönetim dönemi) Yöntemi
258
2.9.1. Bütçenin Yasama Denetimi
259
2.9.1.1. Faaliyet Raporları
259
2.9.1.2. Kesin Hesap Kanunu
260
2.9.1.3. Genel Uygunluk Bildirimi
262
2.9.2. Bütçenin İdari Denetimi
262
2.9.2.2. Ön Mali Kontrol
263
2.9.3. Bütçenin Yargısal Denetimi
266
2.10. Yaptırımlar ve Yetkili Merciler
267
2.10.1. Ödenek Üstü Harcama
267
2.10.3. Yetkisiz Tahsil ve Ödeme
269
2.10.4. Para Cezaları ve Yetkili Merciler
269
1. MALİYE POLİTİKASININ DOĞUŞU
271
2. İKTİSAT POLİTİKASININ AMAÇLARI, ARAÇLARI VE MALİYE POLİTİKASI
276
2.2. Gelirler Politikası
278
2.3. Maliye Politikası
278
3. MALİYE POLİTİKASININ AMAÇLARI VE ARAÇLARI
279
3.1. Ekonomik İstikrarı Sağlamak
279
3.2. Ekonomik Büyüme ve Kalkınmayı Sağlamak
280
3.3. Gelir Dağılımında Adaleti Sağlamak
281
4. İRADİ VE İRADİ OLMAYAN MALİYE POLİTİKALARI
284
5. EKONOMİK İSTİKRARI SAĞLAMADA MALİYE POLİTİKASI
288
5.1. Enflasyonla Mücadelede Maliye Politikası
288
5.2. Durgunlukla Mücadelede Maliye Politikası
289
5.3. Stagflasyonla Mücadelede Maliye Politikası
290
6. EKONOMİK BÜYÜMEYİ SAĞLAMADA MALİYE POLİTİKASI
291
7. GELİR DAĞILIMINDA ADALETİ SAĞLAMADA MALİYE POLİTİKASI
293