Ceza Muhakemesi Hukukunun Güncel Sorunları

"Berlin'de hakimler var." Bu söz 21. yüzyılda dahi sadece boş bir laftan ibaret değildir. Çünkü devletin organlarının hukuka bağlılığını, bireyin yargı ve adalete güvenini – başka ve somut bir ifadeyle AİHS m. 6 uyarınca adil yargılanma hakkının bir yansıması olan ceza muhakemesi ilkesi olarak hakimlerin bağımsızlığını ifade eder. Ceza muhakemesi hukuku ilkeleri, hukuk devleti ilkesinin bir gereği olarak, özellikle şüphelinin/sanığın savunmasız bir şekilde ceza yargılamasına maruz kalmamasını güvence altına alırlar ve bu bağlamda devlete karşı haklarını güçlendirirler.

Ceza muhakemesi ilkeleri, hukuk devletinin garantörleri olarak ulusal düzeyde gerek Alman ve Türk Ceza Muhakemesi Kanunlarında gerek Alman Mahkemelerinin Teşkilatı Hakkında Kanun'da ve her iki ülkenin Anayasalarında düzenlenmiştir. Türk ceza muhakemesi hukuku her ne kadar büyük ölçüde Alman hukukundan etkilenmiş ve hatta Alman Ceza Muhakemesi Kanunu bir zamanlar Türk Ceza Muhakemesi Kanunu'nun temelini oluşturmuşsa da bir zamanlar aynı olan Kanunlar arasında, birbirinden bağımsız, sayısız kanun değişiklikleri sonucunda bir çok fark meydana gelmiştir. Buna rağmen her iki hukuk sisteminde – en azından teorik anlamda – ceza muhakemesi ilkeleri aynıdır.

Bu bağlamda, İstanbul Özyeğin Üniversitesi Alman Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Göttingen Georg-August-Üniversitesi Suç Bilimleri Enstitüsü'nün uzun yıllara dayanan işbirliği sonucunda yapılan ve artık geleneksel hale gelmiş olan Alman-Türk Sempozyumu'nun konusunu da ceza muhakemesi hukukunun temel ilkeleri, ceza muhakemesinde güncel sorunları ve reformları oluşturmuştur. Bu etkinlik kapsamında Almanya ve Türkiye'den katılan uzmanlar, ceza muhakemesi hukukunda güncel düzenleme ve sorunlara eleştirel anlamda dikkat çekmişler, öğrenciler ise, Alman ve Türk ceza muhakemesi hukukunda ceza muhakemesi ilkeleri ve bunların etkileri konusunda sunumlar ile toplantıya katkı sağlamışlardır. Toplantı içeriğinden oluşan kitap, her iki ülke hukukçularının yararlanmasına sunulmuştur.