I. HUKUK TARİHİNİN KONUSU VE BÖLÜMLERİ 
 
29
II. TÜRK HUKUK TARİHİNİN ÖNEMİ 
 
31
III. HUKUK TARİHİNİN GELİŞİMİ 
 
33
IV. TÜRK HUKUK TARİHİNİN DÖNEMLERİ 
 
36
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK HUKUKU
 
I. İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK DEVLETLERİNE GENEL BİR BAKIŞ 
 
39
D. İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinin Dini İnançları 
 
42
II. İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK HUKUKU 
 
44
A. İslamiyet Öncesi Türk Hukuk Tarihinin Kaynakları 
 
44
2. Epigrafik ve Arkeolojik Kaynaklar 
 
45
4. Dil ve Dil Üzerine Yapılan Çalışmalar 
 
47
5. Tarihî–Edebî Eserler 
 
48
B. İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinin Yapısı ve İşleyişi 
 
50
3. Önemli Devlet Görevlileri 
 
55
F. Borçlar ve Eşya Hukuku 
 
67
İSLAMİYET’İN KABULÜNDEN SONRA TÜRK HUKUKU
 
I. TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABUL ETMELERİ 
 
71
II. İSLAMİYET’İN KABULÜNDEN SONRAKİ TÜRK HUKUK TARİHİNİN KAYNAKLARI 
 
73
III. OSMANLI HUKUK SİSTEMİ VE ŞER’Î HUKUK ÖRFÎ HUKUK AYRIMI 
 
78
A. İslam Hukuku ve Özellikleri 
 
78
B. İslam Hukukunun Kaynakları 
 
80
b. Kamu Yararı–Maslahat–Mesalih–i Mürsele–İstislah 
 
88
C. İslam Hukukunun Teşekkülü ve Tarihi Devirleri 
 
90
1. Hz. Peygamber Dönemi 
 
91
2. Dört Halife ve Sahabeler Dönemi 
 
92
4. Mezheplerin Teşekkül Dönemi (Müçtehit İmamlar Devri) 
 
95
e. Sünni Olmayan Mezhepler–Şia 
 
100
6. Kanunlaştırma ve Yeni İçtihat Dönemi 
 
103
1. Örfî Hukukun Tanımı ve Ortaya Çıkış Sebepleri 
 
103
2. Osmanlı Hukukunda Örfî Hukukun Gelişimi 
 
106
3. Örfî Hukukun Kapsamı 
 
110
a. Şer’î Hükümlerin Kanun Halinde Tedvin Edilmesi 
 
110
b. İçtihadî Konularda Mevcut İçtihatlardan Birinin Tercih Edilmesi 
 
110
c. Ulu’l–emrin Kendisine Tanınan Sınırlı Yasama Yetkisini Kullanması 
 
111
4. Örfî Hukuk–Şer’i Hukuk İlişkisi 
 
112
5. Resmî Mezhep Uygulaması 
 
114
İSLAM VE OSMANLI HUKUKUNDA
 
DEVLETİN YAPISI VE İŞLEYİŞİ
 
I. İSLAM HUKUKUNDA DEVLETİN YAPISI VE İŞLEYİŞİ 
 
119
B. Devletin Temel Özellikleri 
 
120
1. Dinî Esaslara Dayanması 
 
120
C. Devletin Unsurları 
 
121
II. İSLAM HUKUKUNDA DEVLETİN YAPISI (HİLAFET) 
 
124
A. Devlet Başkanında Aranan Nitelikler 
 
125
C. Halifenin Görevleri 
 
130
D. Görevden Ayrılması 
 
131
III. OSMANLI DEVLET TEŞKİLATI 
 
132
A. Osmanlı Devlet Teşkilatının Kökenleri 
 
132
2. Büyük Selçuklu Devleti 
 
134
3. Anadolu Selçuklu Devleti 
 
138
B. Osmanlı Merkez Teşkilatı 
 
139
a. Kardeş Katli Meselesi 
 
141
b. Yönetici Sınıf–Reaya Ayrımı 
 
147
d. Padişahın Yetkileri 
 
153
a. Toplantı Zamanı ve Yeri 
 
156
c. Toplantı ve Teşrifat 
 
159
d. Divân–ı Hümayun’un Yetkileri 
 
159
f. Divan–ı Hümayun’nun Bürokratik Örgütü 
 
165
aa. Beylikçi Kalemi (Divân Kalemi) 
 
166
dd. Mektubi–î Sadr–ı Âli Kalemi 
 
166
3. Merkez Teşkilatında Yer Alan Önemli Görevliler 
 
167
a. Vezir–i Âzam (Sadrazam) 
 
167
b. Kubbealtı Vezirleri 
 
171
e. Kaptan Paşa (Kaptan–ı Derya) 
 
174
C. Osmanlı Taşra Teşkilatı 
 
176
1. Eyaletler ve Beylerbeyi 
 
177
5. Tanzimat Sonrası Osmanlı Taşra Teşkilâtı 
 
183
IV. TANZİMAT ÖNCESİ OSMANLI YARGI TEŞKİLATI 
 
184
C. Şer’iyye Mahkemeleri ve Kadılar 
 
190
D. Yargı Teşkilatında Yardımcı Görevliler 
 
195
E. Diğer Yargı Organları 
 
198
V. TANZİMAT SONRASI OSMANLI YARGI TEŞKİLATI 
 
200
A. Şer’iyye Mahkemeleri ve Meclis–i Tetkikât–ı Şer’iyye 
 
201
C. Ticaret ve Karma Ticaret Mahkemeleri 
 
204
D. Nizamiye Mahkemeleri 
 
205
E. Meclis–i Ahkâm–ı Adliye 
 
208
I. MÜSTEMENLERİN HUKUKİ STATÜSÜ 
 
213
II. ZİMMİ KAVRAMI VE ZİMMET ANLAŞMASI 
 
217
IV. OSMANLI DEVLETİNDE ZİMMİLERİN HUKUKİ STATÜSÜ 
 
225
A. Aile Hukuku Açısından Zimmiler 
 
225
B. Miras Hukuku Açısından Zimmiler 
 
228
C. Zimmilerin Vakıf Kurma Hakları 
 
232
D. Borçlar ve Ticaret Hukuku Açısından Zimmiler 
 
234
E. Usul Hukuku Açısından Zimmiler 
 
237
F. Ceza Hukuku Açısından Zimmiler 
 
238
G. Zimmilerin Din ve Vicdan Hürriyetleri 
 
243
H. Vergi Hukuku Açısından Zimmiler 
 
248
I. Zimmilerin Siyasi Hakları 
 
251
V. ZİMMİLERE İKAMETGÂH, GİYİM, BİNİT VE SİLAH TAŞIMA KONUSUNDA GETİRİLEN SINIRLAMALAR 
 
253
VI. TANZİMAT VE MEŞRUTİYET DÖNEMLERİNDE ZİMMİLERİN HUKUKİ STATÜSÜ 
 
256
A. Tanzimat Fermanı ve Zimmiler 
 
257
B. Islahat Fermanı ve Zimmiler 
 
260
C. Meşrutiyet Dönemi ve Zimmiler 
 
264
II. SUÇ KAVRAMI VE KISIMLARI 
 
268
1. Ceza Hukukunun Zaman Bakımından Uygulanması 
 
272
2. Ceza Kanunlarının Yer Bakımından Uygulanması 
 
273
3. Ceza Hukukunun Kişiler Bakımından Uygulanması 
 
274
2. Suçtan Vazgeçme ve Tövbe 
 
277
2. Cezai Ehliyeti Ortadan Kaldıran veya Azaltan Sebepler (İsnat Yeteneğini Kaldıran Haller) 
 
280
4. Öldürülmesi Serbest Olan Kişilerin Öldürülmesi ve Yaralanması 
 
284
A. Cezaların Özellikleri 
 
284
B. Cezaların Çeşitleri 
 
286
C. Cezayı Düşüren veya Azaltan Sebepler 
 
287
V. HAD SUÇLARI VE CEZALARI 
 
289
A. Zina (Hadd–i Zina) 
 
289
B. Zina İftirası (Hadd–i Kazf) 
 
293
C. İçki (Şarap) İçme (Hadd–i Şirb) 
 
294
D. Hırsızlık (Hadd–i Sirkat) 
 
295
E. Yol Kesme (Hırabe–Kat’ı Tarik) 
 
298
G. Dinden Çıkma (İrtidat–Ridde) 
 
302
VI. KISAS VE DİYET SUÇLARI 
 
304
1. Kasten Adam Öldürme (Katl–i Amd) 
 
305
2. Kasta Benzer Adam Öldürme (Katl–i Şibh–i Amd) 
 
307
3. Hataen Adam Öldürme 
 
307
4. Hata Benzeri Adam Öldürme (Hata Mecrasına Cari Katl) 
 
308
5. Tesebbüben Adam Öldürme (Birinin Ölümüne Sebep Olma) 
 
308
B. Müessir Fiiller (Yaralama) 
 
309
C. Hamile Kadına Yönelik Müessir Fiiller 
 
311
VII. TAZİR SUÇ VE CEZALARI 
 
311
A. Tanımı ve Kısımları 
 
311
C. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Öncesi ve Tanzimat Sonrası Tazir Cezalarının Düzenlenişi 
 
317
1. Tanzimat Öncesi Dönemde Osmanlı Devleti’nde Tazir Cezalarının Düzenlenişi 
 
317
2. Tanzimat Dönemi Osmanlı Ceza Hukukunda Tazir Cezalarının Düzenlenişi 
 
318
a. 1840 Ceza Kanunnamesi 
 
318
b. 1851 Ceza Kanunnamesi 
 
321
c. 1858 Ceza Kanunnamesi 
 
322
A. Kişiliğin Başlangıcı 
 
328
B. Kişiliğin Sona Ermesi 
 
329
1. Vücub Ehliyeti (Hak Ehliyeti) 
 
330
a. Eksik Vücub Ehliyeti 
 
331
b. Tam Vücub Ehliyeti 
 
331
b. Eksik (Sınırlı) Eda Ehliyeti 
 
334
3. İnsan Hayatının Ehliyet Açısından Geçirdiği Aşamalar 
 
335
D. Ehliyeti Sınırlayan veya Ortadan Kaldıran Haller (Ehliyet Arızaları) 
 
336
1. Akıl Hastalığı (Cünun) 
 
337
3. Ölüm Hastalığı (Maraz’ül Mevt) 
 
338
6. Borçluluk ve İflas 
 
341
3. Hukuki Temsilcinin Yetkileri 
 
344
2. İslamiyet’in Kölelik Kurumuna Bakışı ve Getirdiği Yenilikler 
 
347
3. Kölelerin Hukuki Statüleri 
 
350
a. Kişiler Hukuku Bakımından Köleler 
 
350
b. Aile Hukuku Bakımından Köleler 
 
352
c. Miras Hukuku Bakımından Köleler 
 
354
d. Borçlar ve Ticaret Hukuku Bakımından Köleler 
 
354
e. Usul Hukuku Bakımından Köleler 
 
355
f. Ceza Hukuku Bakımından Köleler 
 
355
4. Köleliğin Sona Ermesi 
 
357
a. Gönüllü Azad (Itk) 
 
357
b. Sözleşme Yoluyla Azad (Kitabet– Mükatebe) 
 
358
d. Ümmü’l–Veled Olma (İstilâd–Müstevlide) 
 
359
e. Kefaret Borcu Olarak Azad 
 
359
5. Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Fermanı’nın İlanından Sonra Kölelik Müessesi 
 
360
1. Vakfeden Kimse (Vâkıf) 
 
368
3. Vakfedilen Mal (Mevkûf) 
 
371
4. Vakıftan Yararlananlar (Mevkûfun Aleyh) 
 
373
1. Vakıf Malların Kiraya Verilmesi 
 
375
2. Vakıf Malın Değiştirilmesi (İstibdal) 
 
377
b. Aile Vakıfları (Zürrî/Evlatlık Vakıflar) 
 
378
2. Gerçek Anlamda Vakıf Olup Olmamasına Göre 
 
380
b. Gayrisahih Vakıflar (İrsadi Vakıflar/Tahsisat Kabilinden Vakıflar) 
 
380
3. Vakfa Gelir Getiren Malların Tabi Olduğu Statüye Göre 
 
381
a. Tek Kiralı Vakıflar (İcare–i Vahideli Vakıflar) 
 
381
b. İcareteynli Vakıflar (İki Kiralı Vakıflar) 
 
382
c. Mukataalı Vakıflar 
 
383
F. Günümüzdeki Osmanlı Vakıfları ile İlgili Davalar 
 
386
II. HUKUK–I AİLE KARARNAMESİ 
 
396
B. Kararnameyi Doğuran Sebepler 
 
397
2. Siyasi, Sosyal, İktisadi Sebepler 
 
399
3. Kadının Statüsünde Ortaya Çıkan Değişiklikler ve Kadın Hareketleri 
 
399
C. Hazırlanışı ve Sistematiği 
 
402
A. Evlenmenin Tanımı ve Mahiyeti 
 
406
B. İslamiyet’ten Önce Arabistan’da Evlenme 
 
407
3. Nikâh–ı Şigar (Takas Evlenmesi) 
 
408
D. Evlenme Akdinin Şartları 
 
410
a. Taraflar ve Ehliyete İlişkin Şartlar 
 
411
bb. Evlenmede Velayet 
 
415
cc. Evlenmede Vekâlet 
 
421
b. İrade Beyanına İlişkin Şartlar 
 
422
c. Meclis Birliği İlkesi 
 
424
d. Evlenme Engellerinin Bulunmaması 
 
424
aa. Daimi (Mutlak) Evlenme Engelleri 
 
424
bb. Geçici (Nispi) Evlenme Engelleri 
 
426
a. Evliliğin Şahitler Huzurunda Yapılması 
 
430
b. İkrahın (Cebir ve Tazyik) Olmaması 
 
430
c. Bazı Evlenme Engellerinin Bulunmaması 
 
431
4. Lüzum (Bağlayıcılık) Şartları ve Kefaet 
 
431
E. Evlenme Akdinin Çeşitleri 
 
436
1. Sahih (Geçerli) Evlenme Akdi 
 
436
2. Batıl Evlenme Akdi 
 
437
3. Fâsit evlenme Akdi 
 
437
4. Mevkuf Evlenme Akdi 
 
438
5. Gayri Lâzım Evlenme Akdi 
 
439
F. Çok Kadınla Evlilik (Teaddüd–i Zevcat) 
 
439
G. Evliliğin Şahsi Hükümleri 
 
442
H. Evliliğin Mali Hükümleri 
 
446
B. Talakın Şartları (Talak Ehliyeti) 
 
454
1. Kocaya Ait Şartlar 
 
455
2. Kadına Ait Şartlar 
 
457
C. Talak İçin Kullanılan Sözler 
 
457
3. Boşanma İradesinin İşaretlerle Açıklanması 
 
459
E. Talakın Şarta ve Vadeye Bağlanması 
 
460
1. Vadeye (Belli zamanın gelmesine bağlı) Bağlı Boşanma 
 
460
2. Geciktirici Şarta Bağlı Boşanma 
 
461
3. Osmanlı Uygulaması 
 
462
1. Ric’i Talak (Dönülebilir Boşanma) 
 
463
2. Bâin Talak (Ayırıcı Boşanma) 
 
464
I. Tefrik (Kazaî Boşanma) 
 
470
1. 1917 Hukuk–ı Aile Kararnamesi’ne Kadar Tefrik 
 
471
2. 1917 Hukuk–ı Aile Kararnamesi’nde Tefrik 
 
473
a. Evliliğe Engel Fizyolojik Bir Kusur 
 
473
b. Akıl Hastalığı, Cüzzam, Baras, Zührevi Hastalıklar 
 
473
c. Kocanın Nafaka Mükellefiyetini Yerine Getirmemesi 
 
474
e. Fena Muamele ve Geçimsizlik 
 
476
J. Dolayısıyla Boşanma Sonucu Doğuran Usuller 
 
476
V. EVLİLİĞİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI 
 
479
2. Talak ve Fesih İddeti 
 
480
B. Çocukların Bakım ve Terbiyesi (Hidâne) 
 
481
VI. DOĞUM VE SONUÇLARI 
 
482
1. Sahih Evlilikte Nesep 
 
483
2. Fâsit Evlilikte veya Evlilik Şüphesiyle Birleşmede Nesep 
 
483
3. İkrar ile Sabit Olan Nesep 
 
484
II. ŞER’Î MİRAS HUKUKU 
 
488
B. Mirasçılık Sebepleri 
 
489
1. Kan Hısımlığı (Karabet–i Rahim) 
 
489
2. Evlilik Bağı (Nikâh) 
 
489
1. Miras Bırakanın (Muris) Ölmüş Olması 
 
490
b. Hukuki / Hükmî Ölüm 
 
490
2. Mirasçıların Sağ Olması 
 
491
3. Miras Bırakana Miras Bağıyla Bağlı Olmak 
 
492
4. Miras Engellerinin Bulunmaması 
 
492
b. Mirasçının Murisini Öldürmesi (Katl) 
 
492
d. Ülke Farklılığı (İhtilaf–ı Dâr) 
 
493
D. Tereke ve Mirasın Açılması 
 
493
1. Murisin Cenaze ve Gömme Masrafları (Teçhiz ve Tekfin Masrafları) 
 
494
4. Mirasçıların Hakları 
 
496
E. Mirasçılar ve Terekenin Taksimi 
 
496
1. Ashâb’ül Ferâiz (Belirli Pay Sahibi Mirasçılar) 
 
497
g. Ana–Baba Bir Kız Kardeş 
 
499
h. Baba Bir Kız Kardeş 
 
500
ı. Ana Bir Kardeşler (Erkek ve Kız Kardeşler) 
 
500
a. Zevi’l–Erhâmın Mirasçılığında Tercih Sebepleri 
 
505
b. Mirasın Zevi’l Erhâm Arasında Paylaştırılması. 
 
506
aa. Birinci Sınıf Zevi’l Erhâmın Mirasçılığı 
 
506
bb. İkinci Sınıf Zevi’l Erhâmın Mirasçılığı 
 
507
cc. Üçüncü Sınıf Zevi’l Erhâmın Mirasçılığı 
 
507
dd. Dördüncü Sınıf Zevi’l Erhâmın Mirasçılığı 
 
507
4. Mirasın Taksimi ile Tereke Miktarı Arasındaki İlişki 
 
508
III. ÖRFİ MİRAS HUKUKU (ADİ İNTİKAL) 
 
510
B. İntikal Sebepleri ve İntikal Şartları 
 
512
4. Ülke (Tabiiyyet) Ayrılığı 
 
513
C. Adi İntikalle İlgili Bazı Kavramlar 
 
514
D. Miri Arazi ve Gayrisahih Vakıflarda İntikal 
 
515
1. Birinci Dönem Devletin Kuruluşundan 1567/975 Tarihine Kadar olan Devre 
 
516
2. İkinci Dönem 1567/975 Tarihinden 1847/1263 Tarihine Kadar Olan Devre 
 
516
3. Üçüncü Dönem 1847/1263’ten 1858/1274 Tarihine Kadar Olan Devre 
 
517
4. Dördüncü Dönem 1858 Arazi Kanunnamesinden 1867’ye Kadar Olan Devre 
 
518
5. Beşinci Dönem 1867 Tarihli Tevsi–i İntikal Nizamnamesinden 1913’e Kadar Olan Devre 
 
519
6. Altıncı Dönem 1913 Tarihli Emvâl–i Gayr–ı Menkulenin İntikalatı Hakkında Kanun–ı Muvakkat’ten Devletin Sona Ermesine Kadar Geçen Devre 
 
520
b. Murisin ana ve babası ve onların füruu 
 
521
c. Murisin büyükanne–babası ve onların füruu 
 
521
E. İcareteynli Vakıflarda İntikal 
 
522
1. Birinci Dönem 1867 Tarihli Tevsi–i İntikal Nizamnamesi’ne Kadar Olan Devre 
 
523
2. İkinci Dönem 1867 Tarihli Vakıf Musakkafat ve Müstegallatın İntikali Usulü Hakkında Kanun’dan 1913 Tarihli Emvâl–i Gayr–ı Menkulenin İntikalatı Hakkında Kanun–ı Muvakkat’e Kadar Olan Dönem 
 
523
3. Üçüncü Dönem 1913 Tarihli Emvâl–i Gayr–ı Menkulenin İntikalatı Hakkında Kanun–ı Muvakkat’ten Devletin Sonuna Kadar Olan Devre 
 
524
F. Mukataalı Vakıflarda İntikal 
 
524
IV. MİRAS PROBLEMLERİ 
 
525
II. OSMANLI ARAZİ HUKUKUNUN TEDVİNİ 
 
531
A. Tanzimat Öncesi Osmanlı Arazi Hukukunun Tedvini 
 
531
B. Tanzimat Sonrası Arazi Hukukunun Tedvini ve 1858 Arazi Kanunnamesi 
 
532
B. Yaylak ve Kışlaklar 
 
540
A. Osmanlı Devletinde Miri Arazi Rejiminin Kuruluşu 
 
542
C. Malikâne–Divani Sistemi 
 
546
VII. TIMARIN TANIMI VE OSMANLI TIMAR SİSTEMİNİN KURULMASI 
 
548
VIII. TIMAR ÇEŞİTLERİ 
 
551
A. Gelirlerine Göre Tımarlar 
 
551
B. Gördükleri İşlere Göre Tımarlar 
 
552
C. Veriliş Şekline Göre Tımarlar 
 
552
D. İdari–Mali Yetkilerine Göre Tımarlar 
 
553
IX. OSMANLI TIMARININ BÖLÜMLERİ 
 
555
B. Reaya Toprakları (Çiftlik) 
 
556
X. MİRİ ARAZİDE FİİLİ VE HUKUKİ TASARRUFLAR 
 
559
1. İzne Bağlı Olmayan Fiilî Tasarruflar 
 
559
2. İzne Bağlı Olan Fiilî Tasarruflar 
 
560
3. Hiçbir Şekilde Yapılması Mümkün Olmayan Fiilî Tasarruflar 
 
561
B. Hukuki Tasarruflar 
 
561
1. İzne Bağlı Olmayan Hukuki Tasarruflar 
 
561
2. İzne Bağlı Olan Hukuki Tasarruflar 
 
562
a. Miri Arazinin Taksimi 
 
562
b. Miri Arazinin Ferağı 
 
563
3. Hiçbir Şekilde Yapılması Mümkün Olmayan Hukuki Tasarruflar 
 
565
XI. MİRİ ARAZİ REJİMİ VE TIMAR SİSTEMİNİN BOZULMASI 
 
566
TANZİMAT SONRASI OSMANLI HUKUKU
 
II. TANZİMAT DÖNEMİ KANUNLAŞTIRMA HAREKETLERİNİN SEBEPLERİ VE ÖZELLİKLERİ 
 
571
III. TANZİMAT DÖNEMİNDE ÇIKARILAN KANUNLAR 
 
576
2. Ceza Kanunları (1840, 1851, 1858) 
 
583
3. Usul–i Muhakemât–ı Cezaiye Kanunu (Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu) 
 
583
4. Tabiiyet–i Osmaniye Kanunnamesi 
 
584
1. Ticaret Kanunnamesi 
 
586
3. Usul–i Muhakeme–i Ticaret Nizamnamesi 
 
587
4. Ticaret–i Bahriye Kanunnamesi 
 
588
5. Mecelle–i Ahkâm–ı Adliye 
 
589
6. 1917 Hukuk–ı Aile Kararnamesi 
 
596
7. Usul–i Muhakemât–ı Hukukiye Kanunu (Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu) 
 
596
IV. BUGÜNKÜ HUKUK SİSTEMİNE GEÇİŞ SÜRECİ 
 
597