1958 Fransız Anayasasında Kanun Anlayışı Kanunun Genelliğinden "Sınırlı–Tahsisli Kanun"a Geçiş Prof. Dr. Ömer Anayurt  - Kitap

1958 Fransız Anayasasında Kanun Anlayışı

Kanunun Genelliğinden "Sınırlı–Tahsisli Kanun"a Geçiş

1. Baskı, 
Temmuz 2019
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
13x19
Sayfa:
143
Barkod:
9789750255359
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
170,00
İndirimli (%32):
116,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Fransa'da geleneksel kanun anlayışı felsefi köklerini Rousseau'nun genel irade öğretisinde bulmaktadır. 1789 Bildirisinde genel iradenin ifadesi olarak tanımlanmış ve ardından gelen anayasalarda da kanun ile genel irade arasındaki bu ilişki devam ettirilmiştir. "Kâdir-i mutlak" bir yetki olarak, uzunca bir süre, ne konu ne de içerik yönünden sınırlamaya tabi tutulmuştur.
Literatüre "kanunun genelliği" olarak yerleşen bu ilke, 1958 Anayasası ile radikal bir değişime tabi tutulmuştur. İçerik yönünden sınırsız kanundan âdeta "paylaşımlı kanun" anlayışına geçilmiştir. Öğretide "yürütmenin özerk kararnameleri" olarak nitelendirilen, Fabre'nin betimlemesiyle "kanuna paralel" ya da "kanuna ortak" yeni bir düzenleyici işlem türü ihdas edilmiştir.
Pozitif pencereden bakıldığında bir "hukuksal devrim" olarak görülen bu yeni "normatif iktidar dağılımı" uygulamada metamorfoz geçirmiştir. İşte bu çalışma, "yarım kalan bir anayasal devrimin hazin öyküsü"nü ele almaktadır. Çalışma, içerik itibarıyla Fransız anayasa düzenine ilişkindir. Ancak yapılan açıklamalar, 2017 Anayasa Değişiklikleriyle hukuk sistemimize giren Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin statüsüne dair tartışma ve yorumlara da karşılaştırmalı hukuk perspektifinden katkı sunacak niteliktedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Kanunun Genelliği İlkesi
.
Sınırlı ve Tahsisli Yasama
.
Yürütmenin Özerk Düzenleme Yetkisi
.
Kanun–Özerk Kararname İlişkisi
.
Özerk Kararnamelerin Statüsü ve Denetimi
.
Özerk Kararnamelere Yargı Yerlerinin Bakışı
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
9
GİRİŞ 
11
I. 1958 ANAYASASI VE KANUN ANLAYIŞINDA NORMATİF ÇERÇEVEDE PARADİGMA DEĞİŞİMİ 
19
A. Kanunun Genelliğinden “Sınırlı–Tahsisli” Kanun Anlayışına: Normatif Çerçeve 
19
B. Kanuna Tahsis Edilmiş Düzenleme Alanı 
21
1. Kanunun Yatay Sınırları 
23
a. Kural İçerikli Kanunlar (fixe les règles) 
23
b. Temel İlke Belirleyici Kanunlar (La loi détermine les principes fondamentaux) 
25
2. Kanunun Dikey Sınırları 
29
C. Kanun Alanının Genişletilme İmkânı 
30
II. 1958 ANAYASASININ KANUN ANLAYIŞI VE DOĞURDUĞU SONUÇLAR: 34 VE 37’İNCİ MADDELERE DAYALI YAPILANMAYA İLK YAKLAŞIMLAR 
34
A. Kanunun Genelliğinin Sonu: Genel İrade Anlayışında Anlam Kayması 
34
1. Geleneksel Kanun Anlayışı Olarak Kanunun Genelliği İlkesi 
34
2. Geleneksel Kanun Anlayışının Sonu: “Sınırlı Kanun” Anlayışı Ya da Genel İradenin Yeniden Tanımlanması 
43
B. Yürütmenin Düzenleme Alanının Nitelik ve Statüsünde Radikal Değişim 
50
1. Türev Düzenleyici Kararname Yetkisi (décret réglementaire dérivé/pouvoir réglementaire dérive) 
51
2. Özerk Kararnameler Ya da Özerk Düzenleme Yetkisi (pouvoir réglementaire autonome) 
53
C. Kanunun Tanımında Şekli (Organik) Ölçütün Yetersiz Hale Gelişi 
61
III. KANUN İLE ÖZERK KARARNAMELERİN DÜZENLEME ALANLARINA İLİŞKİN YETKİ UYUŞMAZLIKLARI VE ANAYASAL ÇÖZÜM YOLLARI 
69
A. Kanunun Yürütme Alanına Müdahalede Bulunmasına Karşı 
69
1. Kanunun Parlamentoda Görüşülmesi (Oylama Öncesi) ve Kabul Edilemezlik İtirazı (AY, m. 41) 
72
2. Kanuna Karşı Önleyici Denetim Yolunun İşletilmesi (AY, m. 61) 
73
3. Kanunun Yayımından Sonraki Süreç: “Délegalisation”/Declassement Yolu (AY, m. 37/2) 
74
B. Yürütmenin Kanun Alanına Müdahalesi 
79
IV. 1958 ANAYASASININ KURDUĞU KANUN–ÖZERK KARARNAME SİSTEMİNİN UYGULAMADAKİ GÖRÜNÜMÜ 
82
A. İki Yasama Alanı Arasında Gerçek Bir Yatay Yetki Ayırımının Yokluğu 
83
B. Dikey Yetki Ayrılığının Bulunmayışı: Yasamaya Yasak Alanın Yokluğu 
86
C. Uygulamayı Yönlendiren Etkenler 
93
1. Hükümetin Tutumu 
94
2. Anayasa Konseyi’nin Yaklaşımı 
98
a. Kanun Alanının Sadece 34’üncü Madde ile Sınırlı Görülmemesi 
98
b. Kanunun Özerk Kararname Alanını Düzenlemesinin Anayasaya Aykırı Görülmemesi 
101
aa. Anayasa Konseyi’nin Blocage des prix Kararı ve Sonrası 
101
c. Özerk Kararnamelerin Hiyerarşik Durumu 
113
d. Anayasal Metinlerdeki Karmaşıklık ve Belirsizlikler 
121
Değerlendirme ve Sonuç 
125
Kaynakça 
133
Kavram Dizini 
139