Sigorta Sözleşmelerinde Rizikonun Ağırlaşması
1. Baskı,
Şubat 2020
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
592
Kitabın Fiyatı:
1.100,00₺
İndirimli (%64):
395,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
TTK m. 1444 ile sigorta ettirenin sigorta sözleşmesi kurulduktan sonra rizikoyu ağırlaştırması yasaklanmıştır. Yasağın kapsamına rizikonun sigorta ettiren tarafından bizzat ağırlaştırılması ve sigorta ettirenin üçüncü kişinin rizikoyu ağırlaştırmasına izin vermesi girmektedir. Rizikonun ağırlaşması bir hukukî olay niteliğinde olup, prim ile riziko arasındaki dengenin sigortacı aleyhine bozulmasını ifade etmektedir. Ağırlaşma, bir kişinin maddî fiili sonucunda ortaya çıkabileceği gibi; herhangi bir kişinin davranışı olmaksızın da ortaya çıkabilmektedir.
Hukuk düzeninin hüküm ve sonuç bağladığı ağırlaşmalar, TTK anlamında riziko ağırlaşmalarıdır. Bir ağırlaşmanın TTK anlamında riziko ağırlaşması sayılması için çeşitli koşulların sağlanması gerekmektedir. Bunlar; "kural olarak sözleşme kurulduğu esnada göz önünde bulundurulmuş önemli riziko faktörlerinde fiilî bir değişikliğin meydana gelmesi", "değişikliğin sözleşme kurulduktan sonra ve kurtarma tedbirleri alınmadığı takdirde rizikonun gerçekleşmesine kesin gözü ile bakılabildiği andan önce gerçekleşmiş olması", "değişiklik sonucunda rizikonun gerçekleşme ihtimalinin veya muhtemel zararın artmış olması", "değişikliğin öngörülerek primde arttırıma gidilmesine neden olmamış olması", "değişikliğin belirli süre devam etmek sureti ile yeni bir riziko durumu yaratmış olması", "değişikliğin esaslı olması" ve " sigortacının ilgili riziko değişikliğinin gerçekleştirilmesine önceden izin vermemiş olması"dır. Kitapta hukuk düzeninin hüküm ve sonuç bağladığı TTK anlamında rizikonun ağırlaşması kavramı, koşulları, ortaya çıkış şekilleri, sigorta ettirene yüklenen külfetler ve riziko ağırlaştığı takdirde sigortacının TTK uyarınca başvurabileceği imkânlar incelenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
Rizikonun Ağırlaşması Kavramı
Ağırlaşmanın Ortaya Çıkma Şekilleri ve Sigorta Ettirene Yüklenen Külfetler
Ağırlaşmanın Hüküm ve Sonuçları
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz
5
Kısaltmalar
29
GİRİŞ
31
§ 1. KONUNUN SUNULMASI
31
§ 2. İNCELEME YÖNTEMİ
35
BİRİNCİ BÖLÜM
RİZİKONUN AĞIRLAŞMASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER
§ 1. RİZİKO KAVRAMI
39
I. Sigorta Hukukundaki Yeri
39
II. Terminoloji Sorunu
39
A. Genel Olarak
39
B. Tehlike ve Riziko Terimlerinin Aynı Kavramı Karşıladığı Görüşü
42
C. Tehlike ve Riziko Terimlerinin Aynı Kavramı Karşılamadığı Görüşü
43
D. Öğretideki Görüşlere İlişkin Değerlendirmeler
43
III. Kavramın Karşıladığı Anlamlar
46
A. Genel Olarak
46
B. Sigortalanan Olay Olma Yönü
47
C. Sigortalanan Olayın Gerçekleşme İhtimali Olma Yönü
48
D. Sigortalanan Olay Nedeni ile Meydana Gelen Zarar Olma Yönü
49
E. Rizikoyu Değerlendirmeye Yarayan Faktörler Olma Yönü
50
F. Sigorta Sözleşmesine Konu Edilen Menfaat veya Kişi Olma Yönü
52
G. Sözleşme ile Sağlanan Himayenin Türü Olma Yönü
52
H. Rizikonun Kıymeti (Ağırlığı) Olma Yönü
52
IV. Riziko Teriminin Anlamlarının Rizikonun Ağırlaşması Bağlamında Değerlendirilmesi
52
A. Ağırlaşmaya Elverişli Olmayan Anlamları
53
B. Ağırlaşmaya Elverişli Olan Anlamları
54
§ 2. RİZİKONUN DEĞİŞMESİ KAVRAMI
55
I. Genel Olarak
55
A. Geniş Anlamda Rizikonun Değişmesi
55
B. Dar Anlamda Rizikonun Değişmesi
55
II. Rizikonun Değişmesi Kavramının Benzer Kavramlardan Ayırt Edilmesi
57
A. Genel Olarak
57
B. Rizikonun Tamamen Değişmesi Kavramından Ayırt Edilmesi
58
1. Genel Olarak
58
2. Rizikonun Tamamen Değişmesi Kavramı
58
3. İki Kavramın Birbirinden Ayırt Edilmesi
59
4. Rizikonun Tamamen Değişmesine İlişkin Örnekler
60
C. Rizikonun Teminat Dışı Bırakılması Kavramından Ayırt Edilmesi
61
§ 3. RİZİKONUN AĞIRLAŞMASINA DAİR HUKUKÎ DÜZENLEMELER
63
I. Hukukî Niteliği
63
A. Genel Olarak Sözleşmelerin Uyarlanması
64
B. Sigorta Hukukuna Özgü Sözleşmenin Uyarlanmasına Dair Düzenlemeler Olması Niteliği
65
C. Özel Hüküm Olma Niteliği
66
D. Sözleşmenin Uyarlanmasından Farklılık Arz Eden Yönleri
67
E. Nispî Emredici Olma Niteliği
70
II. İşlevleri
71
A. Primin Rizikoya Uygunluğunun Sözleşme Süresince Korunmasının Sağlanması
71
B. Primin Optimize Edilmesinin Sağlanması
74
C. Riziko Topluluğunu Oluşturan Sigorta Ettirenler Arasında Eşitliğin Sağlanması
76
D. Sigorta Ettirenlerin Özenli Davranmaya Yönlendirilmesi
77
III. Türk Sigorta Hukukunda Rizikonun Ağırlaşmasına İlişkin Düzenlemeler
79
A. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu Öncesi Dönem
80
1. 865 Sayılı Mülga Türk Ticaret Kanunu’nda Rizikonun Ağırlaşması
80
2. 6762 Sayılı Mülga Türk Ticaret Kanunu’nda Rizikonun Ağırlaşması
80
B. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda Rizikonun Ağırlaşması
87
C. Sigorta Poliçesi Genel Şartlarında Rizikonun Ağırlaşması
90
IV. Çeşitli Hukuk Sistemlerinde Rizikonun Ağırlaşması
92
A. Alman Hukukunda
92
1. Genel Hükümlerde
93
2. Özel Hükümlerde
95
B. İsviçre Hukukunda
95
C. Avusturya Hukukunda
96
İKİNCİ BÖLÜM
RİZİKONUN AĞIRLAŞMASI KAVRAMI
§ 1. TANIMI
99
I. Genel Olarak
99
II. Üst Kavram Olarak Rizikonun Ağırlaşması
101
III. TTK Anlamında Rizikonun Ağırlaşması
101
§ 2. HUKUKÎ NİTELİĞİ
102
§ 3. TTK ANLAMINDA BİR RİZİKO AĞIRLAŞMASININ KOŞULLARI
103
I. Genel Olarak
103
II. Rizikonun Değerlendirilmesinde Göz Önünde Bulundurulmuş Olan Önemli Riziko Faktörlerinde Değişiklik Meydana Gelmesi
105
A. Genel Olarak
105
B. Önemli Riziko Faktörleri Kavramı
106
C. Sigortacının Önemli Riziko Faktörleri Hakkında Bilgilendirilmesi
106
D. Önemli Riziko Faktörlerinde Değişikliğin Ortaya Çıkış Şekilleri
107
E. Değişikliğe İlişkin Çeşitli Hususlar
108
F. Objektif Riziko Faktörlerinde Değişiklik Meydana Gelmesi
109
1. Objektif Riziko Faktörleri Kavramı
109
2. Objektif Riziko Kavramı
110
4. Münferit Objektif Riziko Faktörlerine Göre Değerlendirmeler
110
a. Sigortalı Malın Özelliklerine İlişkin Değişiklikler
111
b. Sigortalı Malın Kullanım Şekline İlişkin Değişiklikler
113
c. Sigortalı Malın Bulunduğu Yere İlişkin Değişiklikler
116
ca. Malın Bulunduğu Yerin Coğrafî Değişikliği
116
cb. Malın Bulunduğu Coğrafî Yerin Çevresinde Meydana Gelen Değişiklikler
117
d. Sigorta Ettirene, Riziko Şahsına veya Sigortalıya İlişkin Değişiklikler
118
da. İlgili Kavramlar
118
daa. Sigorta Ettiren
118
dab. Riziko Şahsı
118
dac. Sigortalı
119
db. İlgili Kavramlara İlişkin Değişiklikler
119
dba. Zarar Sigortalarında
119
dbb. Can Sigortalarında
121
dbba. Genel Olarak
121
dbbb. Hayat Sigortasında
122
dbbc. Ferdî Kaza Sigortasında
124
dbbd. Sağlık Sigortasında
125
dbbe. Alman Hukuku Işığında Türk Hukukundaki Durum
125
dbbf. Meslek Değişikliği
128
e. Sigorta Değerine İlişkin Değişiklikler
129
ea. Genel Olarak
129
eb. Sigorta Değeri Kavramı
130
ec. Sigorta Değerinin Artması ile Rizikonun Ağırlaşmasında Muhtemel Zararın Artması Kavramlarının Karıştırılma Nedeni
130
ed. Sigorta Değerinin Artması ile Rizikonun Ağırlaşmasında Muhtemel Zararın Artması Kavramlarının Birbirinden Ayırt Edilmesi
131
eda. Sigorta Değerinin Artması ile Muhtemel Zararın Artmasının Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Etmeyeceği Görüşü
131
edb. Sigorta Değerinin Artması ile Muhtemel Zararın Artmasının Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Edeceği Görüşü
133
ee. Sigorta Değerinin Artması Sonucu Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin Artması
134
f. Sigortacının Kanunî Halefiyet Hakkına İlişkin Değişiklikler
136
fa. Sigortacının Kanunî Halefiyet Hakkı Kavramı
136
fb. Sigortacının Kanuni Halefiyet Hakkının İhlâl Edilmesi
136
fba. Sigorta Sözleşmesi Kurulmadan Önce
136
fbb. Sigorta Sözleşmesi Kurulduktan Sonra
137
g. Rizikoyu Hafifleten Faktörlere İlişkin Değişiklikler
140
h. Rizikoyu Ağırlaştıran Etki Doğurmaya Elverişli Çeşitli Diğer Faktörler
141
ha. Ruhsatın Araçta Bırakılması
141
hb. Aracın Azamî Haddinden Fazla Yüklenmesi
143
hc. Sigortalı Hayvanın Rizikonun Gerçekleştirilmesi İhtimalini Arttıracak Çeşitli Faaliyetlerde Bulunmasının Sağlanması
143
hd. Geminin Tehlikeli Sularda Sefer Yapması veya Mürettebatın Bulaşıcı Hastalığa Yakalanması
144
G. Subjektif Riziko Faktörlerinde Değişiklik Meydana Gelmesi
144
1. Subjektif Riziko Faktörleri Kavramı
144
2. Subjektif Riziko Kavramı
145
4. Münferit Subjektif Riziko Faktörlerine Göre Değerlendirilmeler
150
a. Sigorta Ettirenin Adlî Sicil Durumuna İlişkin Değişiklikler
151
b. Sigorta Ettirenin Malî Durumuna İlişkin Değişiklikler
154
c. Sigorta Ettirenin Alışkanlıklarına İlişkin Değişiklikler
155
d. Çifte Sigorta Akdedilmesi
156
da. Zarar Sigortalarında
156
db. Meblağ Sigortalarında
158
e. Sigorta Ettirenin Saiklerine İlişkin Değişiklikler
159
ea. Genel Olarak
159
eb. Saiklerdeki Değişikliğin Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Edeceği Görüşü
160
ec. Saiklerdeki Değişikliğin Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Etmeyeceği Görüşü
161
ed. Saiklerdeki Değişikliğin İstisnaen Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Edebileceği Hâller
164
ee. Rizikonun Ağırlaştığı Anın Tespitinde Karşılaşılabilecek Güçlükler
166
f. Sigortalı Malın Sahibinin Değişmesi
168
III. Değişikliğin Sigorta Sözleşmesi Kurulduktan Sonra ve Rizikonun Gerçekleşmesine Kesin Gözü ile Bakılamadan Önce Gerçekleşmiş Olması
170
A. Genel Olarak
170
B. Değişikliğin Sözleşme Kurulduktan Sonra Gerçekleşmiş Olması Koşulu
170
1. Koşulun Dayanağı ve İncelenmesi
170
2. Sigorta Sözleşmesinin Kurulma Anı
173
3. Kurulma Anının Tespiti ve Bu Anın Tespitinde Karşılaşılabilecek Güçlükler
173
a. TTK m. 1405/1 Uyarınca Sözleşmenin Kurulmuş Sayıldığı Hâller
174
b. Diğer Hâller
175
4. Geçmişe Etkili Sigortadaki Durum
177
C. Değişikliğin Rizikonun Gerçekleşmesine Kesin Gözü ile Bakılamadan Önce Gerçekleşmiş Olması Koşulu
177
1. Koşulun Dayanağı
177
2. Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin Artışı Bakımından
178
3. Muhtemel Zararın Artışı Bakımından
179
IV. Değişiklik Sonucunda Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin veya Muhtemel Zararın Artmış Olması
180
A. Genel Olarak
180
B. TTK m. 1444 Hükmü Işığında İlgili Koşul
181
1. Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin Artışı Bakımından
181
2. Muhtemel Zararın Artışı Bakımından
182
3. Değerlendirme
183
C. Değişiklik Sonucunda Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin Artmış Olması
184
D. Değişiklik Sonucunda Muhtemel Zararın Artmış Olması
185
1. Genel Olarak
185
2. Muhtemel Zararın Artmasına İlişkin Örnekler
186
4. TTK m. 1448’de Öngörülen Külfetlerin İhlâlinin Rizikonun Ağırlaşması Bağlamında Muhtemel Zarar Artışı Olarak Nitelenemeyeceği Hususu
189
E. Rizikonun Gerçekleşme İhtimalinin ve Muhtemel Zararın Birlikte Artması
190
V. Değişikliğin Öngörülerek Primde Arttırıma Gidilmesine Neden Olmamış Olması
190
A. Genel Olarak
190
B. Değişikliklerin Öngörülemezliği Hususu
191
1. Genel Olarak
191
2. Sözleşmenin Uyarlanması Bağlamında Öngörülemezlik Koşulu
192
3. Değişikliğin Öngörülemezliği Koşulunun Aranmasının Doğurabileceği Sorunlar
192
C. Değişikliğin Öngörülerek Primde Arttırıma Gidilmesine Neden Olmamış Olması Koşulu
195
2. Primde Arttırıma Gidilmemiş Olması Hâlinde
195
VI. Değişikliğin Belirli Bir Süre Devam Etmek Sureti ile Yeni Bir Riziko Durumu Yaratmış Olması
197
A. Genel Olarak
197
B. Koşulun Dayanağı
198
C. Devamlılığı Reddeden Görüşler
199
D. Değişikliğin Belirli Bir Süre Devam Etmek Sureti ile Yeni Bir Riziko Durumu Yaratması Gerektiği Görüşü
200
1. Genel Olarak
200
2. Kısa Süreli Riziko Ağırlaşmaları
202
a. Genel Olarak
202
b. Kural Olarak TTK Anlamında Bir Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebilecek Nitelikte Olmadıkları Hususu
204
ba. Genel Olarak
204
bb. Nedenleri
204
c. TTK Anlamında Bir Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebilecekleri İstisnaî Hâller
206
d. Kısa Süreli Riziko Ağırlaşmalarının Örnekler Aracılığı ile Açıklanması
208
3. Belirli Süre Devam Eden Riziko Ağırlaşmaları
211
a. Genel Olarak
211
b. Belirli Süre Devam Etme Kavramı
212
ba. Genel Olarak
212
bb. En Az İhbar Süresi Kadar veya Sigortacıdan İzin Alınma İmkânı Verecek Süre Kadar Devam Etmesi Gerektiği Görüşü
212
bc. Yeni Bir Riziko Durumu Ortaya Çıkacak Kadar Bir Süre Devam Etmesi Gerektiği Görüşü
213
E. Değişikliğin Devamlı Etki Yaratmaya Elverişli Olması Gerektiği Görüşü
215
F. Rizikonun Gerçekleştirilmesinin Rizikonun Ağırlaşması ve Rizikonun Ağırlaştıktan Sonra Ağırlaşma Nedeni ile Gerçekleşmesi Kavramlarından Ayırt Edilmesi
216
1. Genel Olarak
216
2. Her Rizikonun Gerçekleştirilmesi Sürecinin Aslında Rizikonun Ağırlaşması Aşamasından Geçtiği Hususu
216
3. Rizikonun Gerçekleştirilmesinin Rizikonun Ağırlaşması Kavramından Ayırt Edilmesi
217
4. Rizikonun Gerçekleştirilmesinin Rizikonun Ağırlaştıktan Sonra Ağırlaşma Nedeni ile Gerçekleşmesi Kavramından Ayırt Edilmesi
219
VII. Değişikliğin Esaslı Olması
220
A. Genel Olarak
220
B. Koşulun Dayanağı
221
C. Esaslılık Kavramı
223
D. Esaslılığın Değerlendirilmesinde Kullanılabilecek Ölçütler
224
1. Subjektif Ölçütlerin Kullanılması Gerektiği Görüşü
224
2. Objektif Ölçütlerin Kullanılması Gerektiği Görüşü
225
E. Esaslı Olmayan Riziko Ağırlaşmaları
226
1. Genel Olarak
226
2. İnceleme Yöntemi
227
3. Sözleşmenin Hiç Yapılmamasını veya Ağır Şartlarla Yapılmasını Gerektirecek Nitelikte Olmayan Riziko Ağırlaşmaları
228
4. Sigorta Himayesi Kapsamında Olduğu Anlaşılabilen Riziko Ağırlaşmaları
230
a. Genel Olarak
230
b. İlgili Ağırlaşmalara Dair TTK’da Bir Düzenleme Öngörülmemiş Olmasının Hukuk Boşluğu Olarak Değerlendirilip Değerlendirilemeyeceği Hususu
231
c. İlgili Riziko Ağırlaşmalarının Örnekler Aracılığı ile Değerlendirilmesi
232
d. Gerçekleşmesi Kaçınılmaz Olan Riziko Ağırlaşmaları
233
e. Ortalama Riziko Değişikliği Niteliği Taşıyan Riziko Ağırlaşmaları
236
f. Gerçekleşeceği Herkesçe Bilinen Alışılagelmiş Riziko Ağırlaşmaları
236
g. Sigorta Teminatı Kapsamında Olduğu Kabul Edilmediği Takdirde Sigorta Himayesinin Kıymetsizleşmesine Neden Olacak Riziko Ağırlaşmaları
237
h. Rizikonun Değerlendirilmesinde Göz Önünde Bulundurulmamış Riziko Faktörlerinde Değişiklik Meydana Gelmesi
241
ha. Genel Olarak
241
hb. Göz Önünde Bulundurulan Faktörlerin Belirlenmesinin Yaratabileceği Güçlükler
242
hc. Koşulun Katı Uygulanmasının Yaratabileceği Sorunlar
246
hd. Değerlendirmede Göz Önünde Bulundurulmamalarına Rağmen Sonradan Ortaya Çıkmaları Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Edebilecek Riziko Faktörleri
247
hda. Genel Olarak
247
hdb. Sigortacıların Var Olmadığına Güven Duyabilecekleri Faktörler
248
hdc. Riziko Faktörünün Niteliği Gereği Ancak Gelecekte Ortaya Çıkabilecek Olduğu Hâller
249
hdd. Kısa Süreli Riziko Ağırlaşmaları
249
5. TTK m. 1445/4’te Düzenlenen Riziko Ağırlaşmaları
250
a. Genel Olarak
250
b. Sigortacının Menfaati ile İlişkili Bir Husus Nedeni ile Rizikonun Ağırlaşması
253
c. Sigortacının Sorumlu Olduğu Bir Olay Nedeni ile Rizikonun Ağırlaşması
256
d. İnsanî Bir Görevin Yerine Getirilmesi Nedeni ile Rizikonun Ağırlaşması
258
e. Hayat Sigortalarında Sigorta Ettirenin veya Riziko Şahsının Sağlık Durumunda Meydana Gelen Değişiklikler Nedeni ile Rizikonun Ağırlaşması
260
VIII. Değişikliğe Sigortacı Tarafından İzin Verilmemiş Olması
262
A. Genel Olarak
262
B. Koşulun Dayanağı
262
C. Sigortacının İznine İlişkin Çeşitli Hususlar
263
1. Sigortacının İzninin Hukukî Niteliği
263
2. Sigortacının İzninde Şekil
264
3. İznin Verilebileceği Süre
265
4. Sigortacının İzninin İçeriği
267
5. Sigortacının Davranışın Rizikoyu Ağırlaştıran Niteliği Haiz Olduğu Hakkında Bilgi Sahibi Olmasının İznin Geçerliliğine Etki Edip Etmeyeceği Hususu
267
6. Objektif Riziko Ağırlaşmasına İzin
269
§ 4. RİZİKO DEĞİŞİKLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
270
I. Değerlendirmenin Özellikleri
270
A. Karşılaştırma Faaliyeti Olması
270
B. Takdire Bağlı Olması
271
II. Değerlendirmede Kusurun Yeri
272
III. Değerlendirme Esnasında Rizikonun Ağırlaştığını İspat Yükü
274
IV. Değerlendirmenin Bütün Faktörler Dikkate Alınarak Gerçekleştirilmesi
276
V. Değerlendirme Yapılırken Ağırlaşmanın Dengelenebileceğinin Göz Önünde Bulundurulması
277
A. Genel Olarak
277
B. Rizikonun Ağırlaşmasının Dengelenmesi Kavramı
279
C. Gerçekleşmesine İlişkin Çeşitli Hususlar
280
D. Terminoloji Sorunu
281
E. Hukukî Düzenlemelerde Rizikonun Ağırlaşmasının Dengelenmesi
282
F. Dengeleme Masraflarının Sigortacıdan Talep Edilip Edilemeyeceği Hususu
285
G. Rizikonun Ağırlaşması ve Rizikonun Hafiflemesi Arasındaki Zamansal İlişki
286
H. Rizikoyu Hafifleten Faktörlerin Somut Olayda Doğrudan Gerçekleşme İhtimali Artmış Bulunan Zarar Nedenine Yönelmesinin Gerekli Olup Olmadığı Hususu
288
İ. Birden Fazla Rizikonun Temin Edildiği Sözleşmelerde Dengelenmenin Değerlendirilmesi
291
J. Dengelenmenin Sigorta Ettiren Tarafından Gerçekleştirilmesinin Zorunlu Olup Olmadığı Hususu
294
K. İspat Yükü
295
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
AĞIRLAŞMANIN ORTAYA ÇIKMA ŞEKİLLERİ VE
RİZİKONUN AĞIRLAŞMASI BAĞLAMINDA
SİGORTA ETTİRENE YÜKLENEN KÜLFETLER
§ 1. AĞIRLAŞMANIN ORTAYA ÇIKMA ŞEKİLLERİ
297
I. Genel Olarak
297
II. Terminoloji
298
III. Subjektif Riziko Ağırlaşmaları
299
A. Genel Olarak
299
B. Davranışa Sigortacı Tarafından İzin Verilmemiş Olması
299
C. Rizikoyu Ağırlaştıran Davranışta Bulunulması
299
1. Terminoloji Sorunu
299
2. Yapma Yolu ile Gerçekleştirilmesi
300
a. Genel Olarak
300
b. Davranışın Hukukî Niteliği
301
c. Davranışın Rizikonun Ağırlaşmasının Tek Nedeni Olmasının Gerekli Olup Olmadığı Hususu
302
d. Davranışın İradî Olarak Gerçekleştirilmesi
303
e. Davranışın İradî Olarak Gerçekleştirilmesinde Rizikoyu Ağırlaştıran Faktörlerin Var Olduğunun Bilgisine Sahip Olmanın Gerekliliği
303
f. Sigorta Ettirenin Rizikoyu Ağırlaştıran Faktörleri Kötü Niyetli Olarak Bilmezden Gelmesi Hâli
306
g. Rizikoyu Ağırlaştıran Davranışın Rizikoyu Ağırlaştıran Niteliğe Sahip Olduğunun Bilinmesinin Gerekli Olup Olmadığı Hususu
307
h. Yapma Yolu ile Rizikonun Ağırlaştırılmasına İlişkin Örnekler
309
3. Yapmama Yolu ile Gerçekleştirilip Gerçekleştirilemeyeceği Hususu
310
a. Genel Olarak
310
b. Yapmamanın Rizikonun Ağırlaşmasına Etki Etmesi Hâli
311
c. Sigorta Ettirenin Riziko Ağırlaşmasını Dengelememesi Hâli
313
ca. Genel Olarak
313
cb. Dengelememenin Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Edeceği Görüşü
313
cc. Dengelememenin Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Etmeyeceği Görüşü
314
d. Sigortacıya Rizikonun Gerçekleştirilmesi Düzenlemeleri ile Gerekli Hukukî Korumanın Sağlanması
316
e. Sigortacıya Sigorta Sözleşmesinde Sigorta Ettirene Rizikoyu Hafifletmeye İlişkin Çeşitli Külfetler Öngörülmesi Sureti ile Gerekli Hukukî Korumanın Sağlanması
317
f. Öğretideki Görüşlere İlişkin Değerlendirme
318
D. Davranışın Sigorta Ettiren veya Davranışından Sigorta Ettireninin Sorumlu Olduğu Kişiler Tarafından Gerçekleştirilmesi
318
1. Sigorta Ettiren Tarafından Gerçekleştirilmesi
318
a. Gerçek Kişi Olması Hâlinde
318
b. Tüzel Kişi Olması Hâlinde
318
2. Davranışından Sigorta Ettirenin Sorumlu Olduğu Kişiler Tarafından Gerçekleştirilmesi
319
a. Genel Olarak
319
b. Temsilci Tarafından Ağırlaştırılması
320
ba. TTK m. 1412 Anlamında “Temsilci” Teriminin Anlamı
320
bb. Sigorta Hukuku Anlamında Temsilci Kavramına İhtiyaç Duyulma Nedeni
321
bc. TTK m. 1412 Anlamında Temsilci ve Temsilcinin Davranışından Sorumluluk
323
bd. TTK m. 1412 Anlamında Temsilci Kavramının Kapsamının Genişletilmesine Dair Sözleşme Hükümlerinin Geçerliliği
325
be. TTK m. 1412 Anlamında Temsilci Kavramına İlişkin Örnekler
325
c. Sigortalı Tarafından Ağırlaştırılması
326
d. Lehtar Tarafından Ağırlaştırılması
327
E. Davranışın Sigorta Ettirenin İznine Bağlı Olarak Üçüncü Kişiler Tarafından Gerçekleştirilmesi
328
1. Genel Olarak
328
2. Üçüncü Kişi Kavramı
329
3. Sigorta Ettirenin İzin Vermesi
330
a. Genel Olarak
330
b. Sigorta Ettirenin İzni ile İlgili Çeşitli Hususlar
331
ba. İznin Hukukî Niteliği
331
bb. Ağırlaşmanın Sigorta Ettirenin İradesine Bağlanmasında Rizikoyu Ağırlaştıran Faktörlerin Varlığının Bilgisine Sahip Olmanın Gerekliliği
331
bc. Rizikoyu Ağırlaştıran Davranışa İzin Verilmesi Kavramı
331
bd. İznin Zımnen Verilmesinin Mümkün Olup Olmadığı Hususu
331
be. Ağırlaşmanın İzin Aracılığı ile Sigorta Ettirenin İradesine Bağlanması
332
bf. Ağırlaşmaya Göz Yumulmasının İzin Verme Olarak Değerlendirilip Değerlendirilemeyeceği Hususu
332
bfa. Ağırlaşmaya Göz Yumulmasının İzin Verme Olarak Değerlendirilebileceği Görüşü
332
bfb. Ağırlaşmaya Göz Yumulmasının İzin Verme Olarak Değerlendirilemeyeceği Görüşü
333
bg. Sigorta Ettirenin Ağırlaşmaya Onay Vermesi Hâlinde Ağırlaşmanın İradesine Bağlanıp Bağlanamayacağı Hususu
334
bh. İznin Verilebileceği Süre
335
4. Rizikonun Sigorta Ettirenin İzni ile Üçüncü Kişi Tarafından Ağırlaştırılmasına İlişkin Değerlendirmeler
336
F. Kusursuz Subjektif Riziko Ağırlaşmaları
338
1. Genel Olarak
338
2. Kusurlu Subjektif Riziko Ağırlaşmalarından Ayırt Edilmesi
338
3. Kusursuz Subjektif Riziko Ağırlaşmalarının Örnekler Aracılığı ile Değerlendirilmesi
340
IV. Objektif Riziko Ağırlaşmaları
342
A. Genel Olarak
342
B. Gerçekleşme Şekilleri
343
1. Genel Objektif Riziko Ağırlaşmaları
343
a. Tanımı
343
b. Genel Objektif Riziko Ağırlaşmalarına İlişkin Örnekler
344
c. Rizikonun Ağırlaşmasına İlişkin Düzenlemelerin Genel Objektif Riziko Ağırlaşmalarına Uygulanmaya Elverişli Olup Olmadığı Hususu
345
d. Rizikonun Ağırlaşması Düzenlemelerine Başvurulamayacağı Kabulünün Sigorta Tekniği Açısından Doğurabileceği Sorunlar
346
e. SGŞ’de Genel Objektif Riziko Ağırlaşmalarına İlişkin Düzenlemeler
346
2. Özel Objektif Riziko Ağırlaşmaları
348
a. Tanımı
348
b. Özel Objektif Riziko Ağırlaşmalarına İlişkin Örnekler
348
ba. Ağırlaşmanın Sigorta Ettirenin İzni Olmaksızın Üçüncü Kişiler Tarafından Gerçekleştirilmesi
348
baa. Genel Olarak
348
bab. Üçüncü Kişilerin Saiklerinin Rizikoyu Gerçekleştirmeye Yönelmesinin TTK Anlamında Bir Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Etmeye Elverişli Olup Olmadığı Hususu
348
bb. Sigorta Ettirenin Davranışı ile Gerçekleştirilmesi
350
bc. Özel Objektif Riziko Ağırlaşması Teşkil Eden Diğer Bazı Hâller
351
V. Sigorta Sözleşmesinde Açıkça Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebileceği Kabul Edilen Riziko Değişikliklerinin Gerçekleşmesi
352
A. Genel Olarak
352
B. TTK’nın Lafzının Değerlendirilmesi
353
1. “Husus” ve “Olay” İfadelerinin Anlamı
353
2. Lafzın Yaratabileceği Bir Riziko Değişikliğinin Yalnızca Sözleşmede Ağırlaşma Olarak Belirlenmesi Hâlinde Değişikliğin Gerçekleşmesinin Doğrudan TTK Anlamında Riziko Ağırlaşması Yaratacağı Yanılgısı
353
3. Değerlendirmeler Işığında Tercih Edilen Terminoloji
355
C. Sigorta Sözleşmesinde Açıkça Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebileceği Kabul Edilen Riziko Değişikliklerinin Belirlenmesi
355
D. TTK Düzenlemeleri ile Yeni Bir Riziko Ağırlaşması Türünün Yaratılmış Olup Olmadığı Hususu
356
E. Sigorta Sözleşmesinde Açıkça Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebileceği Kabul Edilen Riziko Değişikliklerinin Belirlenmesinin Hükmü
357
1. Genel Olarak
357
2. Sigorta Sözleşmelerinde Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Edebilecek Riziko Değişikliklerinin Sınırlı Sayıda Öngörülmemesi
357
3. Sigorta Sözleşmelerinde Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Edebilecek Riziko Değişikliklerinin Sınırlı Sayıda Öngörülmesi
357
a. Subjektif Riziko Ağırlaşmaları Açısından
357
b. Objektif Riziko Ağırlaşmaları Açısından
358
c. İlgili Yönteme İlişkin Değerlendirmeler
359
F. Sözleşmede TTK Anlamında Bir Rizikonun Ağırlaşması Teşkil Etmeye Elverişli Olmayan Riziko Değişikliklerinin Ağırlaşma Teşkil Edebileceğinin Öngörülmesi
360
1. Hükmü
360
2. Neden Olabileceği Sorun
361
G. Sigorta Sözleşmelerinde Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebilecek Riziko Değişikliklerinin Öngörülmesinin İşlevleri
362
1. Hukukî Öngörülebilirliğin Artmasına Katkı Sağlanması
362
a. Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebilecek Riziko Değişiklikleri Sınırlı Sayıda Öngörülmediğinde
363
b. Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebilecek Riziko Değişiklikleri Sınırlı Sayıda Öngörüldüğünde
363
2. Sigorta Himayesi Kapsamında Kalan Ağırlaşmaların Belirlenmesine Katkı Sağlanması
364
§ 2. RİZİKONUN AĞIRLAŞMASI BAĞLAMINDA SİGORTA ETTİRENE YÜKLENEN KÜLFETLER
364
I. Külfet Kavramı
364
A. Genel Olarak
364
B. Terminoloji Sorunu
365
C. Hukukî Nitelikleri Hakkındaki Görüşler
367
1. Şart Teorisi
367
2. Gerçek Borç Teorisi
369
3. Karma Teoriler
371
4. Hukukî Cebir Teorisi
371
5. Rizikonun Ağırlaşması Bağlamında Öngörülen Külfetlerin Teoriler Işığında Değerlendirilmesi
372
II. Rizikoyu Ağırlaştırmama Külfeti
373
A. Hukukî Niteliği
373
B. Öngörülme Amacı
374
C. Külfetin Aleyhine Dile Getirilen Görüşler
376
D. Külfetin Doğduğu An
377
E. Kapsamı
377
1. Genel Olarak
377
2. Rizikonun Sigorta Ettiren Tarafından Ağırlaştırılması
378
3. Sigorta Ettirenin Üçüncü Kişilerin Rizikoyu Ağırlaştırmasına İzin Vermesi
378
F. Külfetin Kapsamı Dışında Kalan Çeşitli Davranışlar
380
1. Objektif Riziko Ağırlaşmalarının Gerçekleşmesini Engelleme
380
2. Riziko Ağırlaşmasını Dengeleme
380
3. Sözleşmede Açıkça Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebileceği Kabul Edilen Riziko Değişikliklerini Gerçekleştirme
381
G. Rizikoyu Ağırlaştırmamak ile Yükümlü Olanlar
381
H. İhlâli ve İhlâlinde Kusur
382
1. İhlâli
382
2. İhlâlinde Kusur
382
III. Rizikonun Ağırlaştığını İhbar Külfeti
388
A. Hukukî Niteliği
388
B. Öngörülme Amacı
389
C. Külfetin Doğduğu An
390
1. Genel Olarak
390
2. Rizikonun Kasten Ağırlaştırıldığı Hâllerde
392
3. Rizikonun İhmalen Ağırlaştırıldığı Hâllerde
393
4. Objektif Riziko Ağırlaşmaları ve Rizikonun Kusursuz Olarak Ağırlaştırıldığı Hâllerde
393
5. Sözleşmede Açıkça Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebileceği Öngörülen Riziko Değişikliklerinin Gerçekleştiği Hâllerde
394
6. Ağırlaşmadan Haberdar Olması ile Külfetin Doğacağı Kişiler
394
D. İhbarı Gerekmeyen Riziko Değişiklikleri
395
1. TTK Anlamında Riziko Ağırlaşması Teşkil Etmeyen Riziko Ağırlaşmaları
395
2. Sigortacının Haberdar Olduğu, İzin Verdiği veya Onayladığı Riziko Değişiklikleri
396
3. Sözleşmede Açıkça Riziko Ağırlaşması Teşkil Edebileceği Kabul Edilen Riziko Değişikliklerinin Gerçekleştiği Ancak TTK Anlamında Bir Riziko Ağırlaşmasının Ortaya Çıkmadığı Hâller
396
E. İhbarı Gereken Riziko Ağırlaşmaları
398
1. Subjektif Riziko Ağırlaşmaları
398
a. Alman Hukukundaki Durum
399
b. TTK’daki Durum
400
ba. Genel Olarak
400
bb. Kusurlu Subjektif Riziko Ağırlaşmaları
400
bc. Kusursuz Subjektif Riziko Ağırlaşmaları
401
2. Objektif Riziko Ağırlaşmaları
403
a. Alman Hukukundaki Durum
403
b. TTK’daki Durum
404
ba. Objektif Riziko Ağırlaşmalarını İhbarın Öngörüldüğü Görüşü
404
baa. Genel Olarak
404
bab. TTK’nın Lafzının Değerlendirilmesi
404
bb. Objektif Riziko Ağırlaşmalarının Ancak Sözleşmede Açıkça Ağırlaşma Teşkil Edebilecekleri Kararlaştırıldığı Takdirde İhbarının Öngörüldüğü Görüşü
408
c. TTK ile Uyumlu Hâle Getirilmemiş SGŞ’deki Durum
409
F. İhbarın Gerçekleştirilmesi Gereken Süre
410
1. İhbarın Süresinde Gerçekleştirilmesinin Önemi
410
2. İhbarın Süresinde Sigortacıya Varması Gerektiği Hususu
410
3. Sürenin İhbar Külfetinin Doğması ile Başlayacağı Hususu
410
4. Sürenin Belirlenmesi Bağlamında TTK’nın Lafzının Değerlendirilmesi
411
5. İhbarın Derhâl Gerçekleştirilmesi Kavramı
411
6. TTK’da Öngörülen On Günlük Sürenin Niteliği
412
7. Değiştirilmesine Dair Hükümlerin Geçerliliği
414
G. İhbarın İçeriği
415
H. İhbarın Şekli
416
İ. İhbarı Yerine Getirmek ile Yükümlü Olanlar
417
J. İhbarın Muhatabı
419
1. Sigorta Şirketi
419
2. Sigorta Aracıları
419
a. Sigorta Acentesi
420
b. Sigorta Brokerı
421
K. İhlâli ve İhlâlinde Kusur
421
1. İhlâli
421
2. İhlâlinde Kusur
422
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
RİZİKONUN AĞIRLAŞMASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI
§ 1. GENEL OLARAK
425
I. TTK m. 1445’in Sistematiği Hakkında
425
II. Hüküm ve Sonuçların İncelenme Yöntemi
427
§ 2. SÖZLEŞMEYİ FESHETME HAKKI veya PRİM FARKI TALEP ETME İMKÂNI
428
I. İmkânlara İlişkin Çeşitli Hususlar
428
A. İmkânların Kullanılabileceği Hâllerin Belirlenmesi
428
1. TTK’nın Lafzının Değerlendirilmesi
428
2. Alman Hukukundaki Durum
430
3. TTK’daki Durum
432
B. İmkânların Kullanılabileceği Süre
434
1. Sigorta Sözleşmelerinde Süre
434
a. Şeklî Süre
435
b. Maddî Süre
435
c. Teknik Süre
436
2. TTK m. 1445/1 Bağlamında Sözleşmenin Süresi
436
a. Şeklî Süreyi Karşıladığının Belirlenmesi
436
b. Dar Anlamda Şeklî Süreyi Karşıladığının Belirlenmesi
437
c. Dar Anlamda Şeklî Sürenin Rizikonun Gerçekleştiği Her Hâlde Sona Ermediği Hususu
438
d. Değerlendirme
441
3. İmkânların Kullanılabileceği Sürenin Üst Sınırı Olarak Hak Düşürücü Süre
441
a. Genel Olarak
441
b. İşlemeye Başladığı An
442
c. Uzunluğunun Değerlendirilmesi
442
d. Süresi İçinde Kullanılmaması
443
e. Değiştirilmesine Dair Hükümlerin Geçerliliği
443
f. SGŞ’de Süreye Dair Düzenlemeler
444
C. İmkânlar Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi
445
II. Sözleşmenin Feshedilmesi
447
A. Sigortacının Sözleşmeyi Feshetme Hakkına İlişkin Çeşitli Hususlar
447
1. Hukukî Niteliği
447
2. Öngörülme Amacı
448
3. Fesih Beyanının Şekli
448
4. Fesih Beyanının İçeriği
450
a. Genel Olarak
450
b. Hukukî Nedenin veya Maddî Vakıanın Bildirilmesinin Gerekli Olup Olmadığı Hususu
450
B. Feshin Hüküm ve Sonuçları
451
1. Feshi İhbar Süresi Kararlaştırılmadığı Takdirde Sözleşmenin Derhâl Sona Ermesi
451
2. Ödenmiş Primin İade Edilmesi
453
3. İhbar Külfetinin Kasten İhlâli Hâlinde Sigortacının Prim Hakkı
454
4. Sözleşmenin Kural Olarak Geri Dönülemeyecek Şekilde Sona Ermesi
456
5. Geçersiz Fesih Hâlinde
457
III. Sözleşmenin Prim Farkı ile Ayakta Tutulması
457
A. Sigortacının Sözleşmeyi Prim Farkı Talep Ederek Ayakta Tutmasına İlişkin Çeşitli Hususlar
457
1. Talebin Hukukî Niteliği
457
a. Yenilik Doğuran Hak Niteliğinde Olmadığı Hususu
458
b. Değiştirme İhbarı İçeren Fesih Hakkı Niteliğinde Olmadığı Hususu
458
c. Kabul Edilmemesine TTK m. 1445/1 Uyarınca Sözleşmenin Sona Ermesi Sonucu Bağlanmış Bir Talep Niteliğinde Olduğu Hususu
460
2. Öngörülme Amacı
462
a. eTTK Döneminde Prim Farkı Talebi
462
b. Alman Hukukundaki Durum
464
c. TTK ile Kabul Edilen Prim Farkı Talebinin Öngörülme Amacı
465
d. Değerlendirme
465
da. Genel Olarak
465
db. SGŞ’de İmkâna Dair Düzenlemeler
467
3. TTK m. 1445/1’de Primin Arttırılmasına Dair Öngörülen Usûl Karşısında Primi Uyarlama Hükümlerinin Geçerli Olup Olmadığı Hususu
468
4. Prim Farkı ve Prim Farkının Sınırlandırılması
471
5. Sigorta Ettirenlerin Prim Farkı Talebini Reddetme Hakkını Açıkça Kötüye Kullanmaları
473
6. Talebin Şekli
473
7. Sigortacının Talebi ile Bağlı Olacağı Süre
473
a. Genel Olarak
473
b. İşlemeye Başlayacağı An
474
c. Kısaltılmasına Dair Hükümlerin Geçerliliği
474
d. Uzatılmasına Dair Hükümlerin Geçerliliği
475
8. Prim Farkının Hangi Andan İtibaren Talep Edilebileceğinin Tespiti
475
B. Prim Farkı Talebinin Hüküm ve Sonuçları
477
1. Prim Farkının Kabul Edilmesi Hâlinde
477
2. Prim Farkının Kabul Edilmemesi Hâlinde
477
3. Hayat Sigortalarında Prim Farkı Talebinin TTK m. 1499’a Göre Hüküm ve Sonuçları
478
IV. İmkânların Kullanılamayacağı Hâller
479
A. Sözleşmenin Başka Bir Nedenle Sona Ermiş Olması
479
1. Tarafların Sözleşmenin Sona Ermesi Üzerinde Anlaşmaları
479
2. Belirli Süreli Sözleşmelerde Sürenin Dolması
480
3. Kanun Hükmü Gereği Sona Ermesi
480
4. TTK’da Tanınan Hakların Kullanılması Sureti ile Taraflarca Sona Erdirilmesi
480
5. Haklı Nedenle Feshi
481
B. Sigortacının İmkânları Kullanmaktan Feragat Etmesi
481
C. Ağırlaşmanın Dengelenmesi
482
D. İmkânın Kullanımının Hakkın Açıkça Kötüye Kullanılması Teşkil Etmesi
483
§ 3. EDİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNDEN TAMAMEN veya KISMEN KURTULMA İMKÂNI
484
I. Genel Olarak
484
A. Fıkraların ve İncelenmelerinin Sistematiği Hakkında
484
B. Fıkraların Lafzına Getirilen Çeşitli Eleştiriler
486
C. Alman Hukukuna Göre Farklılık Arz Eden Çeşitli Hususlar
486
1. Rizikonun Gerçekleşmesi veya Muhtemel Zararın Artması ile Riziko Değişikliği Arasında İlliyet Bağı Kurulmamış Olsa da Kusurlu Subjektif Riziko Ağırlaşmalarında Rizikoyu Ağırlaştırmama Külfetinin Kasten İhlâlinde ve Kusursuz Subjektif Riziko Ağırlaşmaları ile Objektif Riziko Ağırlaşmalarında İhbar Külfetinin Kasten İhlâlinde Sigortacıya Edim Yükümlülüğünden Kısmen Kurtulma İmkânı Tanınmış Olması
486
2. İspat Yüküne Dair Özel Düzenlemeler Öngörülmemiş Olması
488
3. Külfet İhlâlinde İhmalin Derecelerine Göre Ayrıma Gidilmemiş Olması
488
II. İmkânlara İlişkin Çeşitli Hususlar
489
A. Hukukî Nitelikleri
489
B. İmkânların Kullanılabileceği Süre
489
C. İmkânlar ile TTK m. 1445/1’de Öngörülen İmkânlar Arasındaki İlişki
491
D. SGŞ’de İmkânlara Dair Düzenlemeler
492
III. Edim Yükümlülüğünden Tamamen Kurtulma İmkânı
492
A. TTK’nın Lafzının Değerlendirilmesi
493
1. İhlâlinde Sigorta Ettirenin Kastının Aranacağı Külfetin Belirlenmesi
493
a. Genel Olarak
493
b. Belirlemenin Alman Hukukundaki Düzenlemelere Göre Yapılmasının Mümkün Olup Olmadığı Hususu
493
c. TTK’nın Sistematiğine Göre Belirlenmesi
495
ca. Kusurlu Subjektif Riziko Ağırlaşmalarında Yalnızca Rizikoyu Ağırlaştırmama Külfetinin İhlâlinde Aranması Gerektiği Hususu
495
cb. Kusursuz Subjektif Riziko Ağırlaşmaları ve Objektif Riziko Ağırlaşmalarında İhbar Külfetinin İhlâlinde Aranması Gerektiği Hususu
496
2. Edim Yükümlülüğünden Tamamen Kurtulmanın Fesih Hakkının Kullanılmasına Bağlı Kılınmış Olup Olmadığı Hususu
497
3. Bağlantı Teriminin Anlamı
500
B. Koşulları
500
1. Kasıtlı Külfet İhlâli
500
a. Kusurlu Subjektif Riziko Ağırlaşmalarında Rizikoyu Ağırlaştırmama Külfetinin Kasten İhlâli
500
b. Kusursuz Subjektif Riziko Ağırlaşmaları ile Objektif Riziko Ağırlaşmalarında İhbar Külfetinin Kasten İhlâli
501
2. Riziko Değişikliği ile Rizikonun Gerçekleşmesi veya Muhtemel Zararın Artışı Arasında İlliyet Bağı Olması
501
a. TTK’nın Lafzının Değerlendirilmesi
501
aa. Lafızda Muhtemel Zarar Artışına Yer Verilmemiş Olması Hususu
501
ab. İlliyete İlişkin Çeşitli Hususlar
501
aba. Riziko Değişikliğinin Sigorta Bedeline Etki Edemeyeceği Hususu
502
abb. İlliyeti Karşılamak Üzere Kullanılan “Etki Edebilecek” Nitelikte Olma Teriminin Anlamı
502
b. Rizikonun Ağırlaşması Bağlamında İlliyet Bağı
503
c. İlliyet Bağının Kurulmadığının İspatı
506
IV. Edim Yükümlülüğünden Kısmen Kurtulma İmkânı
508
A. İncelemenin Sistematiği Hakkında
508
B. Terminoloji Sorunu
509
C. Ödenen Primle Ödenmesi Gereken Prim Oranına Göre Edim Yükümlülüğünden Kurtulma İmkânı
510
1. Genel Olarak
510
2. Riziko Kasten Ağırlaştırıldığı veya Kusursuz Subjektif Riziko Ağırlaşmaları ile Objektif Riziko Ağırlaşmalarında İhbar Külfetinin Kasten İhlâl Edildiği Ancak Riziko Değişikliği ile Rizikonun Gerçekleşmesi veya Muhtemel Zararın Artışı Arasında İlliyet Bağının Bulunmadığı Hâllerde
511
a. TTK’nın Lafzının Değerlendirilmesi
511
b. Koşulları
511
c. İmkânın Değerlendirilmesi
512
3. Rizikonun Feshin Bildirim Süresi veya Feshin Hüküm İfade Etmesi İçin Verilen Süre İçinde Gerçekleşmesi Hâllerinde
515
a. TTK’nın Lafzının Değerlendirilmesi
515
aa. İlliyet Bağı Açısından
515
ab. Uygulama Alanı Bulacağı Ağırlaşmalar Açısından
515
aba. Yalnızca Subjektif Riziko Ağırlaşmalarında Uygulanacağı Görüşü
515
abb. TTK m. 1445/5’in Uygulama Alanı ile Sınırlanarak Uygulanacağı Subjektif Riziko Ağırlaşmalarının Belirlenmesi
517
ac. Uygulama Alanı Bulacağı Süre Açısından
522
aca. Feshin Bildirim Süresi Teriminin Anlamı
522
acb. Feshin Hüküm İfade Etmesi İçin Verilen Süre Teriminin Anlamı
522
b. Koşulları ve Koşullar Işığında İmkânın Değerlendirilmesi
525
4. TTK m. 1499’a Göre Sigortacının Prim Farkı Talebinin Kabul Edilmediği Hâllerde Hayat Sigortalarında Rizikonun Gerçekleştiği Hâllerde
526
5. Edim Yükümlülüğünden Kısmen Kurtulmanın Gerçekleştirilmesine İlişkin Çeşitli Hususlar
527
a. Ödenen Primle Ödenmesi Gereken Prim Arasındaki Oranın Belirlenmesi
527
b. Ağırlaşan Rizikonun Sigorta Edilmeyeceğinin İleri Sürülmesi Hâlinde
528
D. Oranlama Sistemine Göre Edim Yükümlülüğünden Kurtulma İmkânı
528
1. Genel Olarak
528
2. Kusurlu Subjektif Riziko Ağırlaşmalarında
530
a. TTK’nın Lafzının Değerlendirilmesi
530
aa. İhlâlinde Sigorta Ettirenin İhmalinin Aranacağı Külfetin Belirlenmesi
530
ab. Etki Edebilecek Nitelikte Olma Teriminin Anlamı
531
b. Koşulları
532
ba. Rizikoyu Ağırlaştırmama Külfetinin İhmalen İhlâlinin Aranması Gerektiği Görüşü
532
bb. Rizikoyu Ağırlaştırmama Külfetinin İhmalen İhlâli ve İhbar Külfetinin İhlâlinin Birlikte Aranması Gerektiği Görüşü
532
bba. Rizikoyu Ağırlaştırmama Külfetinin İhmalen İhlâli
534
bbb. İhbar Külfetinin İhlâli Koşulu
534
bbc. Riziko Değişikliği ile Rizikonun Gerçekleşmesi veya Muhtemel Zararın Artışı Arasında İlliyet Bağı Olması
535
3. Kusursuz Subjektif Riziko Ağırlaşmaları ve Objektif Riziko Ağırlaşmalarında
535
a. TTK’nın Lafzının Değerlendirilmesi
536
b. Koşulları
538
ba. İhbar Külfetinin İhmalen İhlâli
538
bb. Riziko Değişikliği ile Rizikonun Gerçekleşmesi veya Muhtemel Zararın Artışı Arasında İlliyet Bağı Olması
539
4. Oranlamanın Gerçekleştirilmesine İlişkin Çeşitli Hususlar
540
a. Başlangıç Oranının Belirlenmesi
540
b. Sigortacının Edim Yükümlülüğünden Tamamen Kurtarılmasının Mümkün Olup Olmadığı Hususu
542
ba. Mümkün Olmadığı Görüşü
543
bb. Mümkün Olduğu Görüşü
543
c. Edim Yükümlülüğünden Kurtulma Oranı Belirlenirken Göz Önünde Bulundurulabileceği İleri Sürülen Çeşitli Ölçütler
544
ca. Ağırlaşma Türlerine Göre Genel Değerlendirme
544
caa. Kusurlu Subjektif Riziko Ağırlaşmaları
544
cab. Kusursuz Subjektif Riziko Ağırlaşmaları ve Objektif Riziko Ağırlaşmaları
545
cb. İlliyet Bağının Derecesi
546
cc. Rizikoyu Ağırlaştırmama Külfetinin İhlâlinin Hafif İhmale Dayanması
548
cd. Rizikoyu Ağırlaştırmama Külfetinin İhlâlinin Olası Kasta Yaklaşan Ağır İhmale Dayanması
549
ce. Rizikoyu Ağırlaştırmama Külfetinin İhlâl Edildiği Süre
549
cf. Riziko Değişikliğinin Ağırlaşmaya Neden Olacağının Öngörülebilirliği
550
cg. Sigorta Ettirene Subjektif Kusur Atfedilebilmesinde Göz Önünde Bulundurulan Ölçütler
551
ch. Sigorta Ettirenin Ağırlaşmadan Önceki Davranışları
552
ci. Sigorta Ettirenin Malî Durumu
552
cj. Zararın Miktarının Yüksekliği
553
ck. Sigortacının Kusuru
554
SONUÇ
555
Kaynakça
581
Kavram Dizini
591
Kitabın Fiyatı:
1.100,00₺
İndirimli (%64):
395,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Kender Sigorta Hukuku
Samim Ünan
Analık Sigortası
Burcu Tatoğlu
Koltuk Sigortası
Orçun Yanmaz
Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü
Hamit Çavuş
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
Kaynakça Dosyası|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim