Patent Lisans Sözleşmeleri Doç. Dr. Tayfun Ercan, Av. Mustafa Kıcıkoğlu  - Kitap
1. Baskı, 
Ocak 2026
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
160
Barkod:
9786253775810
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
390,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Buluş faaliyeti toplumların gelişimi ve refahı için önem arz etmektedir. Buluşların teşvik edilmesi ve ticarileştirilmesi bu gelişim için vazgeçilmezdir. Patenti ticarileştirmenin en önemli yolu ise lisans sözleşmeleridir. Ancak lisans sözleşmeleri yapılırken daha en baştan hak sahiplerinin dikkatli olması gereken hususlar vardır. Buluş üzerindeki hakların yasal çerçevede korunabilmesi ve hukuki işlemler konu edilebilmesi için öncelikle patent verilebilirlik koşullarına sahip olması gereklidir. Bu kriterlere sahip patentin lisans sözleşmesine konu edilebilmesinde herhangi bir engel yoktur. Lisans sözleşmelerinde tarafların sözleşmeden beklentilerini yazılı olarak belirtmeleri gereklidir. Sözleşme kapsamında tarafların hak, yükümlülük ve sorumluluklarının belirlenmesinde yazılı olarak düzenlenecek bu hususlar önem arz etmektedir. Bu nedenle, yüksek lisans tez çalışması temel alınarak hazırlanan kitabımızda patent lisans sözleşmeleri sadece hukuki yönleriyle değil aynı zamanda teknolojiye ve ekonomiye yönelik katkılarıyla da incelenmiştir.
Çalışmamızın içeriğini buluşların sahip olması gereken teknik ve hukuki nitelikleri, sözleşmenin kavramsal ve hukuki niteliği ve sözleşme kapsamında tarafların hukuki durumları ile sözleşmenin ticari önemi inceleme konusu yapılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Patent, Sözleşme ve Lisans Kavramları İle İlgili Genel Açıklamalar
.
Patent Lisans Sözleşmesi Kavramı, Patent Lisans Sözleşmelerinin Konusu, Şekli, Hukuki Niteliği ve Türleri
.
Patent Lisans Sözleşmesinin Benzer Sözleşme Türleri Karşılaştırılması İle Tarafları ve Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
.
Patent Lisans Sözleşmesinin Sona Ermesi– Sözleşme Kapsamında Yaşanabilecek Uyuşmazlıklar İle Sözleşmenin Ticari Hayattaki Yeri ve Önemi
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
7
KISALTMALAR 
15
BİRİNCİ BÖLÜM
PATENT, SÖZLEŞME ve LİSANS KAVRAMLARI İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR
1.1. PATENT KAVRAMI 
17
1.1.1. Buluş Kavramı 
17
1.1.2. Patentin Tanımı 
18
1.1.3. Buluşçu Kavramı 
20
1.1.3.1. Buluş Sahibi Olarak Yapay Zekâ 
21
1.1.3.2. Yapay Zekânın Hukuki Statüsü 
22
1.1.4. Patent Verilebilirlik Koşulları 
23
1.1.4.1. Yenilik 
24
1.1.4.2. Buluş basamağına sahip olma 
27
1.1.4.2.1. Buluş Basamağı İncelenmesi Aşamasında Problem–Çözüm Yönteminin Kullanımı 
29
1.1.4.2.2. Yapabilirdi (Could)–Yapardı (Would) Yaklaşımı 
31
1.1.4.3. Sanayiye Uygulanabilirlik 
31
1.1.5. Patent Korumasının Kapsamı 
32
1.1.6. Patent Hakkının Kapsamı ve Sınırları 
34
1.1.6.1. Patent Hakkı Kavramı 
34
1.1.6.2. Hakkın Kapsamı ve Kullanma Zorunluluğu 
35
1.1.6.3. Hakkın Sınırları 
36
1.1.6.4. Dolaylı Kullanımın Önlenmesi 
39
1.1.6.5. Önceki Kullanımdan Doğan Hak 
40
1.1.7. Patent Hakkının Sona Ermesi 
40
1.1.7.1. Hükümsüzlük ve Hükümsüzlüğe Neden Olan Haller 
40
1.1.7.2. Hak Sahipliği ve Gasp 
43
1.1.7.2.1. Hükümsüzlük ve Gasp Hallerinin Sonuçları 
45
1.1.7.3. Diğer Sona Erme Şekilleri 
46
1.2. SÖZLEŞME KAVRAMI VE TÜRLERİ 
47
1.3. LİSANS SÖZLEŞMELERİ 
49
1.3.1. Lisans Sözleşmelerinin İşlevleri 
51
1.3.2. Lisans Sözleşmelerinin Özellikleri 
52
1.3.2.1. İvazlı Olması 
52
1.3.2.2 . Sürekli ve Borçlandırıcı İlişki Kurması 
52
İKİNCİ BÖLÜM
PATENT LİSANS SÖZLEŞMESİ KAVRAMI, PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN KONUSU, ŞEKLİ, HUKUKİ NİTELİĞİ ve TÜRLERİ
2.1. PATENT LİSANS SÖZLEŞMESİ KAVRAMI 
53
2.2. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN KONUSU 
54
2.2.1. Sözleşmenin Amacı 
55
2.2.2. Sözleşme Kapsamının Belirlenmesi 
55
2.2.3. Sözleşmenin Devri 
56
2.3. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN ŞEKLİ 
57
2.3.1. Sözleşmenin Kuruluşu 
58
2.3.2. Şekle Aykırılığın Yaptırımı 
58
2.3.3. Sözleşmenin Esaslı Unsurları 
59
2.3.3.1. Lisans Bedeli 
60
2.3.3.1.1. Lisans Bedeli Belirlenmesinde Kullanılan Metodlar 
60
2.3.3.1.1.1. Sabit (Götürü) Lisans Bedeli 
60
2.3.3.1.1.2. Nisbi Lisans Bedeli 
61
2.3.3.1.1.2.1. Ciroya Katılım Yöntemi 
62
2.3.3.1.1.2.2. Kâra Katılım Yöntemi 
62
2.3.3.1.1.2.3. Parça Başına Bedel 
62
2.3.3.1.1.3. Karma Lisans Bedeli 
63
2.3.3.1.2. Lisans Bedelinin İfa Zamanı 
63
2.3.3.1.3. Lisans Bedelinde Zamanaşımı 
63
2.4. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 
64
2.4.1. Sözleşmenin Hukuki Niteliğine Yönelik Yaklaşımlar 
64
2.4.1.1. Alman Öğretisinde İleri Sürülen Görüşler 
64
2.4.1.2. İsviçre Öğretisinde İleri Sürülen Görüşler 
65
2.4.1.3. Türk Hukukunda İleri Sürülen Görüşler 
66
2.4.2. Sözleşmenin Hukuki Nitelikleri 
69
2.4.2.1. Borçlandırıcı İşlem Olması 
69
2.4.2.2. Sürekli Borç İlişkisi Kurması 
70
2.4.2.3. Tam İki Tarafa Borç Yüklemesi 
70
2.4.2.4. İsimsiz Sözleşme Niteliğinde Olması 
71
2.4.3. Sicile Kayıt 
71
2.5. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN TÜRLERİ 
72
2.5.1. Lisanstan Doğan Hakkın İçeriğine Göre Sözleşme Türleri 
72
2.5.1.1. İnhisari Lisans – İnhisari Olmayan Lisans 
72
2.5.2. Coğrafi Bakımdan Sözleşme Türleri 
73
2.5.2.1. Belirli Bir Bölge İle Sınırlı Sözleşmeler 
73
2.5.2.2. Bölge Sınırlaması İçermeyen Sözleşmeler 
74
2.5.3. Zaman Bakımından Lisans Sözleşmeleri 
74
2.5.3.1. Süre ile Sınırlı Sözleşmeler 
74
2.5.3.2. Süre ile Sınırlı Olmayan Sözleşmeler 
75
2.5.4. İşletmeye Bağlı Patent Lisans Sözleşmeleri 
75
2.5.5. Tarafların İradeleri Açısından Sözleşme Türleri 
75
2.5.5.1. Zorunlu Lisans 
75
2.5.5.1.1. Zorunlu Lisansın Hukuki Niteliği 
77
2.5.5.1.2. Zorunlu Lisans Halleri 
78
2.5.5.1.2.1 Patentin Kullanılmaması 
78
2.5.5.1.2.2. Patent Konularının Bağımlılığı 
79
2.5.5.1.2.3. Kamu Yararı 
79
2.5.5.1.3. Zorunlu Lisans İçin Başvuru 
80
2.5.5.1.3.1. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
81
2.5.5.2. Kanuni Tekel 
81
2.5.5.3. Sözleşmeden Doğan Lisans 
82
2.5.6. Kullanım Alanını Kapsamında Sözleşme Türleri 
82
2.5.6.1. Kullanma Lisansı Sözleşmeleri 
82
2.5.6.2. Geliştirme Lisansı Sözleşmeleri 
82
2.5.7. Alt Lisans Sözleşmesi 
83
2.5.8. Karşılıklı Lisans 
85
2.5.9. Diğer Lisans Türleri 
85
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
PATENT LİSANS SÖZLEŞMESİNİN BENZER SÖZLEŞME TÜRLERİ KARŞILAŞTIRILMASI
İLE TARAFLARI ve TARAFLARIN HAK ve YÜKÜMLÜLÜKLERİ
3.1. BENZER SÖZLEŞME TÜRLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI 
87
3.1.1. Hasılat/Ürün Kirası Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 
87
3.1.2. Satış Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 
88
3.1.3. Adi Ortaklık Sözleşmesi İle Karşılaştırılması 
89
3.1.4. İntifa Sözleşmesi İle Karşılaştırılması 
90
3.1.5. Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 
90
3.1.6. Know–How Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 
91
3.2. SÖZLEŞMENİN TARAFLARI 
92
3.2.1. Lisans Veren 
92
3.2.2. Lisans Alan 
92
3.3. TARAFLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ İLE SORUMLULUKLARI 
93
3.3.1. Lisans veren Açısından Haklar, Yükümlülükler ve Sorumluluklar 
93
3.3.1.1. Lisans Verenin Hakları 
93
3.3.1.1.1. Lisans Bedeli İsteme Hakkı 
93
3.3.1.1.2. Lisans Sözleşmesine Uygun Bir Şekilde Patentin
Kullanılmasını İsteme Hakkı 
94
3.3.1.1.3. Patente Yönelik İhlâllerin Bildirmesini İsteme Hakkı 
94
3.3.1.2. Lisans Verenin Yükümlülükleri 
95
3.3.1.2.1. Patent Hakkının Varlığını Taahhüt Yükümlülüğü 
95
3.3.1.2.2. Kullandırma ve Kullanımın Devamını Sağlama
Yükümlülüğü 
96
3.3.1.2.3. Lisans Alan Tarafın Patenten Yararlanma Hakkını
Sağlama Yükümlülüğü 
96
3.3.1.2.4. Patent Hakkından Vazgeçmemeye Dair Yükümlülüğü 
97
3.3.1.2.5. Patent Hakkı Kapsamında Verilecek Diğer Lisanslarla
İlgili Yükümlülükler 
98
3.3.1.2.6. Bilgi Verme Yükümlülüğü 
98
3.3.1.3. Lisans Verenin Yan Yükümlülükleri 
99
3.3.1.3.1. Türkpatent Nezdinde Patent Başvurusunda Bulunma
Yükümü 
99
3.3.1.3.2. Türkpatent Nezdinde Lisans Sözleşmesini Tescil
Ettirme Yükümü 
99
3.3.1.3.3. Lisans Alan Tarafla Rekabetten Kaçınmaya Dair
Yükümlülüğü 
100
3.3.1.3.4. Hukuki Yollara Başvurma Hakkında Yükümlülük 
100
3.3.1.4. Lisans Verenin Sorumlulukları 
101
3.3.1.4.1. Hukuki Ayıplardan Doğan Sorumluluğu 
102
3.3.1.4.1.1. Patente Yönelik Hakkın Kısmen veya Tamamen Var Olmamasından Doğan
Hukuki Sorumluluk 
102
3.3.1.4.1.2. Üçüncü Bir Kişi ile Lisans Sözleşmesi Yapılmasından Kaynaklanan Sorumluluk 
104
3.3.1.4.1.3. Patentin Kamu Yararı Amacıyla Kullanılması Halinde Sorumluluk 
105
3.3.1.4.1.4. Patentin Kanuni Tekele Tabi Tutulması Nedeniyle Doğan Sorumluluk 
105
3.3.1.4.1.5. Ön Kullanım Nedeniyle Doğan Sorumluluk 
105
3.3.1.4.2. Maddi Ayıplardan Doğan Sorumluluğu 
106
3.3.1.4.2.1. Patente Ait Teknik Unsurların Niteliğinden Kaynaklanan Sorumluluk 
107
3.3.1.4.2.2. Patentin Teknik Olarak Kullanılabilmesinden Doğan Sorumluluk 
108
3.3.1.4.3. Patentin Üçüncü Kişilere Verdiği Zararlardan
Kaynaklanan Sorumluluğu 
108
3.3.1.5. Lisans Verenin Yükümlülüklerinin İhlâlinin Sonuçları 
109
3.3.2. Lisans Alan Açısından Haklar, Yükümlülükler ve Sorumluluklar 
110
3.3.2.1. Lisans Alanın Hakları 
110
3.3.2.1.1. Lisans Verenden Patentin Kullandırılmasını İsteme
Hakkı 
110
3.3.2.1.2. Patentin Kullandırılmasının Ve Yararlandırmanın
Devamını İsteme Hakkı 
111
3.3.2.1.3. Lisans Konusu Hakka Tecavüz Halinde Dava Hakkı 
111
3.3.2.2. Lisans Alanın Yükümlülükleri 
111
3.3.2.2.1. Lisans Bedelinin Ödenmesi Yükümü 
111
3.3.2.2.2. Patenti Kullanma Yükümlülüğü 
112
3.3.2.2.3. Hesap Verme Yükümlülüğü 
113
3.3.2.2.4. Reklam Yapma Yükümlülüğü 
113
3.3.2.2.5. Diğer Yükümlülükleri 
114
3.3.2.3. Lisans Alanın Yan Yükümlülükleri 
115
3.3.2.3.1. Patentin Ekonomik Değerini Koruma 
115
3.3.2.3.2. Patentli Ürünün Üretiminden Kaynaklı
Yükümlülükler 
115
3.3.2.3.3. Patentin Kullanımı ve Üretimi İle İlgili Her Türlü
Belgenin Saklanması ve Teslimi 
116
3.3.2.3.4. Diğer Yan Yükümlülükler 
116
3.3.2.4. Lisans Alanın Sorumluluğu 
117
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
PATENT LİSANS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ– SÖZLEŞME KAPSAMINDA YAŞANABİLECEK UYUŞMAZLIKLAR İLE SÖZLEŞMENİN TİCARİ HAYATTAKİ YERİ VE ÖNEMİ
4.1. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN SONA ERMESİ 
119
4.1.1. Sözleşmenin Süresinin Sona Ermesi 
120
4.1.2. Fesih Yoluyla Sona Erme 
122
4.1.2.1. Olağan Fesih Yolu 
123
4.1.2.2. Olağanüstü Fesih Yolu 
123
4.1.3. Sözleşmenin Taraflardan Birinin Ölümü veya İflas Etmesi 
125
4.1.4. Sözleşmede Kararlaştırılan Sona Erme Sebeplerinin Gerçekleşmesi 
126
4.1.5. Sözleşmeden Dönme 
127
4.1.6. Patente Yönelik Hakkın Sona Ermesi 
127
4.1.6.1. Patent Koruma Süresinin Sona Ermesi 
127
4.6.1.2. Patent Hakkından Vazgeçilmesi 
128
4.6.1.3. Hükümsüzlük 
129
4.6.1.4. Patentin Gasbı 
129
4.6.1.5. Patentin Yıllık Ücretlerinin Ödenmemesi 
130
4.1.7. Aşırı İfa Güçlüğü ve İşlem Temelinin Çökmesi 
130
4.2. SÖZLEŞME KAPSAMINDA TARAFLAR ARASINDAKİ UYUŞMAZLIKLAR 
132
4.2.1. Uyuşmazlıklar Kapsamında Başvurulabilecek Hukuki Yollar 
135
4.2.1.1. Geçici Hukuki Korumalar 
136
4.2.1.1.1. İhtiyati Tedbir 
137
4.2.1.1.2. Delil Tespiti 
138
4.2.1.2. Mahkemelerin Görev ve Yetkisi 
139
4.3. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN TİCARİ HAYATTAKİ YERİ VE ÖNEMİ 
140
4.3.1. Patent Lisans Sözleşmesinin İşlevleri 
140
4.3.1.1. Teknoloji Transferi Sağlama İşlevi 
140
4.3.1.2. Ekonomik Yönden İşlevi 
141
4.3.1.3. İşletmelerin Ekonomik Güç Birliği Kurmalarına Yönelik İşlevi 
142
4.3.1.4. Piyasada Hâkimiyet Kurma İşlevi 
142
4.3.1.5. Sulh İşlevi 
142
4.3.1.6. Tazminat Belirleme İşlevi 
143
4.3.1.7. Diğer İşlevler 
143
4.3.2. Bayh–Dole Yasası 
145
4.3.3. Türkiye'de İnovasyona Yönelik Gelişmeler 
146
4.3.4. Patent Değerlemesi ve Önemi 
146
SONUÇ 
149
KAYNAKÇA 
155