PATENT, SÖZLEŞME ve LİSANS KAVRAMLARI İLE İLGİLİ GENEL AÇIKLAMALAR
1.1.2. Patentin Tanımı
18
1.1.3. Buluşçu Kavramı
20
1.1.3.1. Buluş Sahibi Olarak Yapay Zekâ
21
1.1.3.2. Yapay Zekânın Hukuki Statüsü
22
1.1.4. Patent Verilebilirlik Koşulları
23
1.1.4.2. Buluş basamağına sahip olma
27
1.1.4.2.1. Buluş Basamağı İncelenmesi Aşamasında Problem–Çözüm Yönteminin Kullanımı
29
1.1.4.2.2. Yapabilirdi (Could)–Yapardı (Would) Yaklaşımı
31
1.1.4.3. Sanayiye Uygulanabilirlik
31
1.1.5. Patent Korumasının Kapsamı
32
1.1.6. Patent Hakkının Kapsamı ve Sınırları
34
1.1.6.1. Patent Hakkı Kavramı
34
1.1.6.2. Hakkın Kapsamı ve Kullanma Zorunluluğu
35
1.1.6.3. Hakkın Sınırları
36
1.1.6.4. Dolaylı Kullanımın Önlenmesi
39
1.1.6.5. Önceki Kullanımdan Doğan Hak
40
1.1.7. Patent Hakkının Sona Ermesi
40
1.1.7.1. Hükümsüzlük ve Hükümsüzlüğe Neden Olan Haller
40
1.1.7.2. Hak Sahipliği ve Gasp
43
1.1.7.2.1. Hükümsüzlük ve Gasp Hallerinin Sonuçları
45
1.1.7.3. Diğer Sona Erme Şekilleri
46
1.2. SÖZLEŞME KAVRAMI VE TÜRLERİ
47
1.3. LİSANS SÖZLEŞMELERİ
49
1.3.1. Lisans Sözleşmelerinin İşlevleri
51
1.3.2. Lisans Sözleşmelerinin Özellikleri
52
1.3.2.1. İvazlı Olması
52
1.3.2.2 . Sürekli ve Borçlandırıcı İlişki Kurması
52
PATENT LİSANS SÖZLEŞMESİ KAVRAMI, PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN KONUSU, ŞEKLİ, HUKUKİ NİTELİĞİ ve TÜRLERİ
2.1. PATENT LİSANS SÖZLEŞMESİ KAVRAMI
53
2.2. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN KONUSU
54
2.2.1. Sözleşmenin Amacı
55
2.2.2. Sözleşme Kapsamının Belirlenmesi
55
2.2.3. Sözleşmenin Devri
56
2.3. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN ŞEKLİ
57
2.3.1. Sözleşmenin Kuruluşu
58
2.3.2. Şekle Aykırılığın Yaptırımı
58
2.3.3. Sözleşmenin Esaslı Unsurları
59
2.3.3.1. Lisans Bedeli
60
2.3.3.1.1. Lisans Bedeli Belirlenmesinde Kullanılan Metodlar
60
2.3.3.1.1.1. Sabit (Götürü) Lisans Bedeli
60
2.3.3.1.1.2. Nisbi Lisans Bedeli
61
2.3.3.1.1.2.1. Ciroya Katılım Yöntemi
62
2.3.3.1.1.2.2. Kâra Katılım Yöntemi
62
2.3.3.1.1.2.3. Parça Başına Bedel
62
2.3.3.1.1.3. Karma Lisans Bedeli
63
2.3.3.1.2. Lisans Bedelinin İfa Zamanı
63
2.3.3.1.3. Lisans Bedelinde Zamanaşımı
63
2.4. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
64
2.4.1. Sözleşmenin Hukuki Niteliğine Yönelik Yaklaşımlar
64
2.4.1.1. Alman Öğretisinde İleri Sürülen Görüşler
64
2.4.1.2. İsviçre Öğretisinde İleri Sürülen Görüşler
65
2.4.1.3. Türk Hukukunda İleri Sürülen Görüşler
66
2.4.2. Sözleşmenin Hukuki Nitelikleri
69
2.4.2.1. Borçlandırıcı İşlem Olması
69
2.4.2.2. Sürekli Borç İlişkisi Kurması
70
2.4.2.3. Tam İki Tarafa Borç Yüklemesi
70
2.4.2.4. İsimsiz Sözleşme Niteliğinde Olması
71
2.5. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN TÜRLERİ
72
2.5.1. Lisanstan Doğan Hakkın İçeriğine Göre Sözleşme Türleri
72
2.5.1.1. İnhisari Lisans – İnhisari Olmayan Lisans
72
2.5.2. Coğrafi Bakımdan Sözleşme Türleri
73
2.5.2.1. Belirli Bir Bölge İle Sınırlı Sözleşmeler
73
2.5.2.2. Bölge Sınırlaması İçermeyen Sözleşmeler
74
2.5.3. Zaman Bakımından Lisans Sözleşmeleri
74
2.5.3.1. Süre ile Sınırlı Sözleşmeler
74
2.5.3.2. Süre ile Sınırlı Olmayan Sözleşmeler
75
2.5.4. İşletmeye Bağlı Patent Lisans Sözleşmeleri
75
2.5.5. Tarafların İradeleri Açısından Sözleşme Türleri
75
2.5.5.1. Zorunlu Lisans
75
2.5.5.1.1. Zorunlu Lisansın Hukuki Niteliği
77
2.5.5.1.2. Zorunlu Lisans Halleri
78
2.5.5.1.2.1 Patentin Kullanılmaması
78
2.5.5.1.2.2. Patent Konularının Bağımlılığı
79
2.5.5.1.2.3. Kamu Yararı
79
2.5.5.1.3. Zorunlu Lisans İçin Başvuru
80
2.5.5.1.3.1. Görevli ve Yetkili Mahkeme
81
2.5.5.3. Sözleşmeden Doğan Lisans
82
2.5.6. Kullanım Alanını Kapsamında Sözleşme Türleri
82
2.5.6.1. Kullanma Lisansı Sözleşmeleri
82
2.5.6.2. Geliştirme Lisansı Sözleşmeleri
82
2.5.7. Alt Lisans Sözleşmesi
83
2.5.8. Karşılıklı Lisans
85
2.5.9. Diğer Lisans Türleri
85
PATENT LİSANS SÖZLEŞMESİNİN BENZER SÖZLEŞME TÜRLERİ KARŞILAŞTIRILMASI
İLE TARAFLARI ve TARAFLARIN HAK ve YÜKÜMLÜLÜKLERİ
3.1. BENZER SÖZLEŞME TÜRLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI
87
3.1.1. Hasılat/Ürün Kirası Sözleşmesi ile Karşılaştırılması
87
3.1.2. Satış Sözleşmesi ile Karşılaştırılması
88
3.1.3. Adi Ortaklık Sözleşmesi İle Karşılaştırılması
89
3.1.4. İntifa Sözleşmesi İle Karşılaştırılması
90
3.1.5. Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Karşılaştırılması
90
3.1.6. Know–How Sözleşmesi ile Karşılaştırılması
91
3.2. SÖZLEŞMENİN TARAFLARI
92
3.3. TARAFLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ İLE SORUMLULUKLARI
93
3.3.1. Lisans veren Açısından Haklar, Yükümlülükler ve Sorumluluklar
93
3.3.1.1. Lisans Verenin Hakları
93
3.3.1.1.1. Lisans Bedeli İsteme Hakkı
93
3.3.1.1.2. Lisans Sözleşmesine Uygun Bir Şekilde Patentin
Kullanılmasını İsteme Hakkı
94
3.3.1.1.3. Patente Yönelik İhlâllerin Bildirmesini İsteme Hakkı
94
3.3.1.2. Lisans Verenin Yükümlülükleri
95
3.3.1.2.1. Patent Hakkının Varlığını Taahhüt Yükümlülüğü
95
3.3.1.2.2. Kullandırma ve Kullanımın Devamını Sağlama
3.3.1.2.3. Lisans Alan Tarafın Patenten Yararlanma Hakkını
3.3.1.2.4. Patent Hakkından Vazgeçmemeye Dair Yükümlülüğü
97
3.3.1.2.5. Patent Hakkı Kapsamında Verilecek Diğer Lisanslarla
3.3.1.2.6. Bilgi Verme Yükümlülüğü
98
3.3.1.3. Lisans Verenin Yan Yükümlülükleri
99
3.3.1.3.1. Türkpatent Nezdinde Patent Başvurusunda Bulunma
3.3.1.3.2. Türkpatent Nezdinde Lisans Sözleşmesini Tescil
3.3.1.3.3. Lisans Alan Tarafla Rekabetten Kaçınmaya Dair
3.3.1.3.4. Hukuki Yollara Başvurma Hakkında Yükümlülük
100
3.3.1.4. Lisans Verenin Sorumlulukları
101
3.3.1.4.1. Hukuki Ayıplardan Doğan Sorumluluğu
102
3.3.1.4.1.1. Patente Yönelik Hakkın Kısmen veya Tamamen Var Olmamasından Doğan
3.3.1.4.1.2. Üçüncü Bir Kişi ile Lisans Sözleşmesi Yapılmasından Kaynaklanan Sorumluluk
104
3.3.1.4.1.3. Patentin Kamu Yararı Amacıyla Kullanılması Halinde Sorumluluk
105
3.3.1.4.1.4. Patentin Kanuni Tekele Tabi Tutulması Nedeniyle Doğan Sorumluluk
105
3.3.1.4.1.5. Ön Kullanım Nedeniyle Doğan Sorumluluk
105
3.3.1.4.2. Maddi Ayıplardan Doğan Sorumluluğu
106
3.3.1.4.2.1. Patente Ait Teknik Unsurların Niteliğinden Kaynaklanan Sorumluluk
107
3.3.1.4.2.2. Patentin Teknik Olarak Kullanılabilmesinden Doğan Sorumluluk
108
3.3.1.4.3. Patentin Üçüncü Kişilere Verdiği Zararlardan
Kaynaklanan Sorumluluğu
108
3.3.1.5. Lisans Verenin Yükümlülüklerinin İhlâlinin Sonuçları
109
3.3.2. Lisans Alan Açısından Haklar, Yükümlülükler ve Sorumluluklar
110
3.3.2.1. Lisans Alanın Hakları
110
3.3.2.1.1. Lisans Verenden Patentin Kullandırılmasını İsteme
3.3.2.1.2. Patentin Kullandırılmasının Ve Yararlandırmanın
Devamını İsteme Hakkı
111
3.3.2.1.3. Lisans Konusu Hakka Tecavüz Halinde Dava Hakkı
111
3.3.2.2. Lisans Alanın Yükümlülükleri
111
3.3.2.2.1. Lisans Bedelinin Ödenmesi Yükümü
111
3.3.2.2.2. Patenti Kullanma Yükümlülüğü
112
3.3.2.2.3. Hesap Verme Yükümlülüğü
113
3.3.2.2.4. Reklam Yapma Yükümlülüğü
113
3.3.2.2.5. Diğer Yükümlülükleri
114
3.3.2.3. Lisans Alanın Yan Yükümlülükleri
115
3.3.2.3.1. Patentin Ekonomik Değerini Koruma
115
3.3.2.3.2. Patentli Ürünün Üretiminden Kaynaklı
3.3.2.3.3. Patentin Kullanımı ve Üretimi İle İlgili Her Türlü
Belgenin Saklanması ve Teslimi
116
3.3.2.3.4. Diğer Yan Yükümlülükler
116
3.3.2.4. Lisans Alanın Sorumluluğu
117
PATENT LİSANS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ– SÖZLEŞME KAPSAMINDA YAŞANABİLECEK UYUŞMAZLIKLAR İLE SÖZLEŞMENİN TİCARİ HAYATTAKİ YERİ VE ÖNEMİ
4.1. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN SONA ERMESİ
119
4.1.1. Sözleşmenin Süresinin Sona Ermesi
120
4.1.2. Fesih Yoluyla Sona Erme
122
4.1.2.1. Olağan Fesih Yolu
123
4.1.2.2. Olağanüstü Fesih Yolu
123
4.1.3. Sözleşmenin Taraflardan Birinin Ölümü veya İflas Etmesi
125
4.1.4. Sözleşmede Kararlaştırılan Sona Erme Sebeplerinin Gerçekleşmesi
126
4.1.5. Sözleşmeden Dönme
127
4.1.6. Patente Yönelik Hakkın Sona Ermesi
127
4.1.6.1. Patent Koruma Süresinin Sona Ermesi
127
4.6.1.2. Patent Hakkından Vazgeçilmesi
128
4.6.1.4. Patentin Gasbı
129
4.6.1.5. Patentin Yıllık Ücretlerinin Ödenmemesi
130
4.1.7. Aşırı İfa Güçlüğü ve İşlem Temelinin Çökmesi
130
4.2. SÖZLEŞME KAPSAMINDA TARAFLAR ARASINDAKİ UYUŞMAZLIKLAR
132
4.2.1. Uyuşmazlıklar Kapsamında Başvurulabilecek Hukuki Yollar
135
4.2.1.1. Geçici Hukuki Korumalar
136
4.2.1.1.1. İhtiyati Tedbir
137
4.2.1.1.2. Delil Tespiti
138
4.2.1.2. Mahkemelerin Görev ve Yetkisi
139
4.3. PATENT LİSANS SÖZLEŞMELERİNİN TİCARİ HAYATTAKİ YERİ VE ÖNEMİ
140
4.3.1. Patent Lisans Sözleşmesinin İşlevleri
140
4.3.1.1. Teknoloji Transferi Sağlama İşlevi
140
4.3.1.2. Ekonomik Yönden İşlevi
141
4.3.1.3. İşletmelerin Ekonomik Güç Birliği Kurmalarına Yönelik İşlevi
142
4.3.1.4. Piyasada Hâkimiyet Kurma İşlevi
142
4.3.1.6. Tazminat Belirleme İşlevi
143
4.3.1.7. Diğer İşlevler
143
4.3.2. Bayh–Dole Yasası
145
4.3.3. Türkiye'de İnovasyona Yönelik Gelişmeler
146
4.3.4. Patent Değerlemesi ve Önemi
146