Türk İdare Hukuku Dersleri – Cilt 1 Prof. Dr. Ramazan Yıldırım, Prof. Dr. Serkan Çınarlı, Arş. Gör. Kerim Azak  - Kitap
10. Baskı, 
Eylül 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
592
Barkod:
9786253774509
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
770,00
İndirimli (%7):
716,10
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Bu eser, iki ciltten oluşan "Türk İdare Hukuku Dersleri" adlı çalışmanın ilk cildidir ve esasen Prof. Dr. Ramazan YILDIRIM'ın "Türk İdarî Rejimi Cilt 1" adlı eserinin önceki basılarının yeni Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemine ve diğer mevzuat değişikliklerine uygun güncellenerek ve genişletilerek hazırlanması ile ortaya çıkmıştır.
Kitabımızın bu baskısı da temelde önceki baskılardaki plana sadık kalınarak güncellenmiştir. Yaklaşık olarak Tanzimat'tan bu yana Türkiye'nin hukuk devleti ilkesini gerçekleştirmek için bir araç olan idarî rejim ise bu çalışmanın da temelini oluşturmaktadır. Çalışmanın bütününde, idarî rejimin amaçlanan işlevi, yani hukuk devleti ilkesi, dikkate alınarak konular değerlendirilmiştir.
"Türk İdare Hukuku Dersleri" adlı eserimizin bu ilk cildinde, idare hukuku ve idare kavramları açıklandıktan sonra idare aygıtının üç temel unsurunu oluşturan idare teşkilatı, kamu personeli ve kamu malları incelenmiştir. İdarenin işlemesi için gerekli olan unsurlar bu çalışmada ele alınırken idarenin faaliyetleri (kolluk ve kamu hizmeti gibi görevleri ile idarî işlem ve eylem yapma yetkileri) ise bu çalışmamızın ikinci cildinde ele alınmıştır.
Bu baskı hazırlanırken 9. baskı tamamen gözden geçirilmiş, mevzuat değişiklikleri ve Anayasa Mahkemesinin iptal kararları işlenmiş ve konuya ilişkin yargı kararları eklenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İdare Kavramının Tanıtımı
.
İdare Teşkilatı
.
İdarenin Görevleri
.
İdarenin Malvarlığı
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
10. BASKIYA ÖNSÖZ 
5
9. BASKIYA ÖNSÖZ 
7
8. BASKIYA ÖNSÖZ 
9
İÇİNDEKİLER 
13
TABLO VE ŞEKİLLER LİSTESİ 
32
KISALTMALAR CETVELİ 
33
GİRİŞ
İDARE HUKUKU VE İDARE KAVRAMLARININ TANITIMI
I. İDARE HUKUKU KAVRAMI 
37
II. İDARE KAVRAMI 
42
A. ORGANİK ANLAMDA İDARE 
43
B. FONKSİYONEL (İŞLEVSEL– GÖREVSEL) ANLAMDA İDARE 
45
III. İDARÎ FONKSİYON 
47
IV. DEMOKRATİK İDARE VE YÖNETİMDE DEMOKRASİ 
48
V. HUKUK DEVLETİ VE İDARE 
52
VI. İDARÎ REJİM 
55
VII. İDARENİN UNSURLARI 
57
BİRİNCİ BÖLÜM
İDARE TEŞKİLATI
I. TÜRK İDARE TEŞKİLATINA HÂKİM OLAN GENEL İLKELER 
61
A. İDARENİN KANUNİLİĞİ İLKESİ 
61
B. MERKEZDEN YÖNETİM (İDARÎ MERKEZİYET) İLKESİ 
64
1. Merkezden Yönetimin Faydaları 
65
2. Merkezden Yönetimin Sakıncaları 
65
3. Merkezden Yönetimin Sakıncalarına Karşı Bir Önlem: Yetki
Genişliği 
66
C. YERİNDEN YÖNETİM İLKESİ 
68
1. Yerinden Yönetim İlkesinin Uygulanış Biçimleri 
69
a. Yer Yönünden Yerinden Yönetim 
69
b. Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim 
69
2. Yerinden Yönetimin Faydaları 
70
3. Yerinden Yönetimin Sakıncaları 
70
D. İDARENİN KAMU TÜZEL KİŞİLİKLERİNDEN OLUŞMASI İLKESİ 
70
1. Tüzel Kişilik Kavramı 
70
2. Kamu Tüzel Kişiliği 
72
3. Kurulması ve Kaldırılması 
72
4. Yetenek ve Organları 
77
5. Uğraş Konusu ve Alanı 
78
6. İdare Tüzel Kişileri 
78
E. İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ 
79
1. Hiyerarşi ve Kanunsuz Emir 
81
a. Hiyerarşi 
81
b. Kanunsuz Emir 
84
2. İdarî Vesayet 
85
a. İdarî Vesayet Kavramı 
85
b. İdarî Vesayetle Hiyerarşinin Karşılaştırılması 
92
II. İDARENİN TEŞKİLATLANMA BİÇİMLERİ (KAMU TÜZEL KİŞİLİKLERİNİN
TÜRLERİ) 
95
A. DEVLET İDARESİ (GENEL İDARE / MERKEZÎ İDARE) 
97
1. Başkent Teşkilatı 
97
a. Başkentteki İcracı Birim: Cumhurbaşkanlığı 
97
(1) Genel Olarak Cumhurbaşkanlığı 
97
(1.1.) Cumhurbaşkanının İdarî Görevleri 
99
(1.2.) Cumhurbaşkanının Kararnameleri İmzalama
Yetkisi 
100
(1.3.) Cumhurbaşkanının Sorumluluk Hâli 
117
(1.3.1.) Cumhurbaşkanının Siyasi Sorumluluğu 
118
(1.3.2.) Cumhurbaşkanının Cezai Sorumluluğu 
119
(1.3.3.) Cumhurbaşkanının Hukukî Sorumluluğu 
120
(1.4.) Cumhurbaşkanlığı Örgütü 
120
(1.4.1.) Cumhurbaşkanlığı Makamı 
121
(1.4.2.) Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği 
122
(1.4.3.) Cumhurbaşkanı Yardımcıları 
122
(1.4.4.) Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları 
124
(1.4.5.) Cumhurbaşkanlığına Bağlı Kurum ve
Kuruluşlar 
124
(1.4.6.) Cumhurbaşkanlığı Yatırım ve Finans Ofisi 
125
(1.4.7.) Bakanlıklar 
126
(2) Bakanlar ve Bakanlıklar 
126
(2.1.) Bakanlık Teşkilatı 
128
(2.1.1.) Bakanlar 
128
(2.1.2.) Bakan Yardımcıları 
129
(2.1.3.) Adalet Bakanlığı Müsteşarlığı 
129
(2.1.4.) Bakan Müşavirliği 
130
(2.1.5.) Bakanlık Merkez, Taşra ve Yurtdışı
Teşkilatı 
130
(2.1.6.) Bağlı, İlgili ve İlişkili Kurum ve Kuruluşlar 
131
b. Başkentteki Yardımcı Kuruluşlar 
132
(1) Ortak Yanları 
133
(2) Türleri 
133
(2.1.) Millî Güvenlik Kurulu 
133
(2.1.1.) Millî Güvenlik Kurulunun Görevleri 
135
(2.1.2.) Millî Güvenlik Kurulunun Çalışma Biçimi 
135
(2.1.3.) Millî Güvenlik Kurulunun Yapısı 
135
(2.2.) Danıştay 
135
(2.2.1.) Danıştay’ın İdarî Görevleri 
136
(2.2.1.1.) Danışma Görevleri 
136
(2.2.1.2.) İnceleme Görevleri 
137
(2.2.1.3.) Diğer İdarî (Yardımcı Kuruluş)
Görevleri 
137
(2.2.2.) Danıştay’ın Yardımcı Kuruluş Görevini
Yapan Daire ve Kurulları 
138
(2.2.2.1.) İdarî Daire 
138
(2.2.2.2.) İdari İşler Kurulu 
139
(2.2.2.3.) Danıştay Genel Kurulu 
140
(2.2.3.) Danıştay’ın Çalışma Yöntemi 
141
(2.3.) Sayıştay 
141
(2.3.1.) Sayıştay’ın İdarî Görevleri 
142
(2.3.1.1.) Denetim Raporu Hazırlayıp
Sunmak 
144
(2.3.1.2.) Genel Uygunluk Bildirimi
Yapmak 
144
(2.3.1.3.) Görüş Bildirmek 
145
(2.3.1.4.) Diğer İdarî Görevler 
145
(2.3.2.) Sayıştay’ın Örgüt Yapısı 
145
(2.3.3.) Sayıştay Görevlileri 
145
(2.3.4.) Sayıştay’ın Çalışma Yöntemi 
146
(2.4.) Devlet Denetleme Kurulu (DDK) 
146
(2.4.1.) DDK’nın Yapısı ve İşleyişi 
146
(2.4.2.) DDK’nın Görev Alanı ve Görevleri 
147
(2.4.3.) DDK’nın Çalışma Yöntemi 
149
(2.4.4.) DDK Kararlarının Niteliği 
150
(2.5.) Ekonomik ve Sosyal Konsey 
150
(2.5.1.) Ekonomik ve Sosyal Konsey’in Yapısı 
150
(2.5.2.) Ekonomik ve Sosyal Konsey’in Görevleri 
151
(2.5.3.) Ekonomik ve Sosyal Konsey’in Toplantıları 
151
(2.6.) Kamu Denetçiliği Kurumu 
151
(2.7.) Yüksek Askerî Şûra 
153
(2.7.1.) Yüksek Askerî Şûranın Yapısı 
154
(2.7.2.) Yüksek Askeri Şuranın Görevleri 
154
2. Merkezî İdarenin Taşra Teşkilatı 
155
a. Genel Yapısı 
155
b. Türleri 
157
(1) İl Genel İdaresi 
157
(1.1.) Vali 
158
(1.2.) İl İdare Başkanları 
160
(1.3.) İl İdare Kurulu 
161
(2) İlçe İdaresi 
161
(2.1.) Kaymakam 
162
(2.2.) İlçe Yönetim Başkanları 
163
(2.3.) İlçe İdare Kurulu 
163
(3) Merkez İlçe 
164
3. Merkezî İdarenin Bölge Teşkilatları 
164
a. Yetki Genişliğine Sahip Olanlar (Bölge Valiliği) 
165
(1) Genel Olarak Bölge Valiliği 
165
(2) Yetki Genişliğine Sahip Olmayanlar (Bölge Müdürlükleri) 
166
B. YEREL YÖNETİMLER 
167
1. Yerel Yönetimlerin Genel Yapısı 
167
2. Yerel Yönetimlerin Türleri 
170
a. İl Özel İdareleri 
170
(1) İl Özel İdaresinin Organları 
173
(1.1.) İl Genel Meclisi 
173
(1.1.1.) İl Genel Meclisinin Oluşumu ve Çalışma
Biçimi 
173
(1.1.2.) İl Genel Meclisinin Feshi 
175
(1.1.3.) İl Genel Meclisinin Görevleri 
175
(1.1.4.) İl Genel Meclisi Kararları Üzerinde
Vesayet Yetkisi 
176
(1.1.5.) İhtisas ve Denetim Komisyonları 
176
(1.2.) İl Encümeni 
178
(1.2.1.) Oluşumu ve Toplantıları 
178
(1.2.2.) Görevleri 
180
(1.3.) Vali 
180
(1.3.1.) Konumu 
180
(1.3.2.) Valinin Görev ve Yetkileri 
181
(2) İl Özel İdaresinin Görev, Yetki ve İmtiyazları 
181
(3) İl Özel İdaresinin Örgüt ve Görevlileri 
182
(4) Bütçe, Gelir ve Giderleri 
183
(4.1.) Gelir ve Giderleri 
183
(4.2.) Bütçesi 
183
(5) İl Özel İdarelerinin Denetimi 
184
b. Belediyeler 
186
(1) Belediye Kavramının Tarihçesi 
186
(2) Belediye ve Türleri 
187
(2.1.) Belediye 
188
(2.1.1.) Belediyelerin Kurulması 
188
(2.1.2.) Belediyelerin Görevleri 
190
(2.1.3.) Belediyelerin Organları 
192
(2.1.3.1.) Belediye Meclisi 
192
(2.1.3.2.) Belediye Encümeni 
196
(2.1.3.3.) Belediye Başkanı 
198
(2.1.3.3.1.)Belediye Başkanının
Görevleri 
199
(2.1.3.3.2.) Belediye Başkanlığının
Boşalması 
200
(2.1.4.) Organlar Arasındaki Anlaşmazlıklar 
202
(2.1.5.) Belediyelere İlişkin Diğer Kuruluş ve
Görevliler 
202
(2.1.6.) Belediyelerin Denetimi 
203
(2.1.7.) Belediyelerin Bütçe, Gelir ve Giderleri 
204
(2.1.8.) Belediyelerin Tüzel Kişiliğinin Sona
Erdirilmesi 
207
(2.2.) Büyükşehir Belediyesi 
208
(2.2.1.) Kavram 
208
(2.2.2.) Kurulması ve Sınırlarının Tespiti 
214
(2.2.3.) Görevleri 
215
(2.2.4.) Büyükşehir Belediyesinin Organları 
216
(2.2.4.1.) Büyükşehir Belediye meclisi 
216
(2.2.4.2.) Büyükşehir Belediye Encümeni 
218
(2.2.4.3.) Büyükşehir Belediye Başkanı 
219
(2.2.5.) Organlar Arasındaki Anlaşmazlıklar 
220
(2.2.6.) Büyükşehir Belediyesinin Teşkilatı ve
Görevlileri 
220
(2.2.7.) Büyükşehir Belediyesinin Bütçe, Gelir ve
Giderleri 
221
(2.2.7.1.) Gelirleri 
221
(2.2.7.2.) Giderleri 
222
(2.2.7.3.) Bütçesi 
222
(2.2.8.) Büyükşehir Belediyesi Kanunu’ndaki
Anayasa’ya Aykırılıklar 
223
(2.3.) İlçe Belediyeleri 
224
(3) Mahalle Yönetimi 
225
c. Köy İdaresi 
226
(1) Köyün Tanımı 
226
(2) Kurulması ve Kaldırılması 
227
(3) Görev ve Yetkileri 
228
(3) Köyün Organları 
229
(3.1.) Köy Derneği 
229
(3.2.) İhtiyar Meclisi 
229
(3.3.) Muhtar 
230
(4) Köyün Personeli 
231
(5) Bütçe ve Gelirleri 
231
d. İmroz ve Bozcaada İdareleri 
233
e. Yerel Yönetimler Arasında İş birliği 
233
(1) Anlaşma 
233
(2) Birlik 
234
C. KAMU KURUMLARI 
235
1. Genel Bilgiler 
235
2. Kamu İdareleri ve Kamu Kurumlarının Karşılaştırılması 
236
3. Kamu Kurumlarının Ortak Özellikleri 
237
4. Kamu Kurumlarının Türleri 
238
a. Faaliyet Konularına Göre Kamu Kurumları 
238
(1) İdarî Kamu Kurumları 
238
(2) İktisadî Kamu Kurumları 
240
(2.1.) 233 sayılı KHK’ya Göre Kamu İktisadî
Teşebbüslerinin Çeşitleri 
240
(2.1.1.) İktisadî Devlet Teşekkülleri (İDT) 
240
(2.1.2.) Kamu İktisadî Kuruluşları (KİK) 
241
(2.2.) Kamu İktisadî Teşebbüslerinin Ortak Özellikleri 
241
(2.3.) Kamu İktisadî Teşebbüslerinin Yönetimi 
242
(2.3.1.) Yönetim Kurulu 
242
(2.3.2.) Genel Müdürlük 
242
(2.4.) Kamu İktisadî Teşebbüslerine Bağlı Kurum ve
Kuruluşlar 
243
(2.4.1.) Müesseseler 
243
(2.4.2.) Bağlı Ortaklıklar 
244
(2.4.3.) İştirakler 
245
(3) Sosyal Kamu Kurumları 
245
(3.1.) Özellikleri 
245
(3.2.) Organları, Malvarlıkları ve Personeli 
246
(4) Bilimsel, Teknik ve Kültürel Kamu Kurumları 
247
(4.1.) Ortak Özellikleri 
248
(4.2.) Organları, Malvarlıkları ve Personeli 
248
(5) Düzenleyici ve Denetleyici Kamu Kurumları 
249
(5.1.) Mukayeseli Hukuk ve Düzenleyici ve Denetleyici
Kurumlar 
249
(5.2.) Türkiye’deki Düzenleyici ve Denetleyici Kamu
Kurumları 
249
(5.3.) Düzenleyici ve Denetleyici Kurumların Ortak
Özellikleri 
251
(5.4.) Düzenleyici ve Denetleyici Kamu Kurumlarının
Organları ve Personeli 
252
(5.5.) Düzenleyici ve Denetleyici Kamu Kurumlarının
Bütçeleri ve Malvarlığı 
253
b. Hizmet Sundukları Yer Açısından Kamu Kurumları 
253
(1) Ulusal Kamu Kurumları 
253
(2) Bölgesel Kamu Kurumları 
254
(3) Yerel Kamu Kurumları 
255
c. Yönetim Biçimleri Açısından Kamu Kurumları 
258
D. KAMU KURUMU NİTELİĞİNDE MESLEK TEŞEKKÜLLERİ 
259
1. Genel Bilgiler 
259
2. Özellikleri 
260
3. Organları ve Personeli 
261
4. Bütçeleri, Gelirleri ve Malları 
262
İKİNCİ BÖLÜM
İDARENİN GÖREVLİLERİ (KAMU GÖREVLİLERİ)
I. DEVLET VE İDARE ÖRGÜTÜ İÇİNDE YER ALAN GERÇEK KİŞİLER 
265
A. HÜKÛMET EDENLER 
265
B. İDARE AJANLARI (KAMU GÖREVLİLERİ) 
266
C. HÜKÛMET EDENLERLE AJANLAR ARASINDAKİ FARKLAR 
267
II. KAMU GÖREVLİLERİ KAVRAMI 
268
III. KAMU GÖREVLİLERİNİN ÇEŞİTLİ AÇILARDAN SINIFLANDIRILMASI 
271
A. GÖREVE ALINMALARI YÖNÜNDEN 
271
B. ÜCRET YÖNÜNDEN 
272
C. SÜRE YÖNÜNDEN 
272
D. ASLÎ VE YARDIMCI OLMALARI YÖNÜNDEN 
273
E. UYGULANAN HUKUK DALLARI YÖNÜNDEN 
273
F. DEVLET MEMURLARI KANUNU (KAMUDA İSTİHDAM BİÇİMLERİ)
YÖNÜNDEN 
274
1. Memurlar 
274
2. Sözleşmeli Personel 
275
3. İşçiler 
275
G. ANAYASA YÖNÜNDEN 
276
1. Memurlar 
278
2. Diğer Kamu Görevlileri 
278
IV. DİĞER KAMU GÖREVLİLERİNDEN BAZILARININ HUKUKİ DURUMU 
279
A. DEVLET MEMURLARI KANUNU’NUN KAPSAM DIŞI BIRAKTIĞI
PERSONEL 
280
1. 2802 Sayılı Hâkim ve Savcılar Kanunu’na Tabi Personel 
281
2. 2914 Sayılı Yükseköğretim Personeli Kanunu’na Tabi Personel 
281
3. 926 Sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanunu’na Tabi
Personel 
283
4. 3201 Sayılı Emniyet Teşkilatı Kanunu’na Tabi Personel 
283
B. SÖZLEŞMELİ PERSONEL 
283
1. Genel İdare Esaslarının Uygulandığı İdarelerde Sözleşmeli
Personel Uygulaması 
284
a. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu Uyarınca Çalıştırılan
Sözleşmeli Personel 
284
b. Özel Mevzuat Hükümlerine Göre Çalıştırılan Sözleşmeli
Personel 
286
C. STATÜLERİ ÖZELLİK TAŞIYAN PERSONEL GRUPLARI 
288
1. Güvenlik Korucuları 
289
2. Kır Bekçileri 
290
3. Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri Personeli 
290
V. DEVLET MEMURLUĞU 
291
A. MEMURUN ÇEŞİTLİ TANIMLARI 
291
1. Anayasa’ya Göre Memur 
291
2. Devlet Memurları Kanunu’na Göre Memur 
292
3. Ceza Hukukuna Göre Memur 
292
B. MEMUR İLE İDARE ARASINDAKİ İLİŞKİ 
294
C. MEMUR – İŞÇİ AYIRIMI 
295
1. Aslî ve Sürekli Hizmetler 
295
2. Yardımcı Hizmetler 
296
3. İşçiler Tarafından Görülen Hizmetler 
297
D. GENEL MEMURLUK – İSTİSNAİ MEMURLUK AYIRIMI 
298
1. Genel Memurluk 
298
2. İstisnai Memurluk 
298
E. MEMURLUK MESLEĞİ 
299
1. Memurluk Mesleğinin Özellikleri 
299
2. Memurluk Mesleğinin Düzenlenmesi 
301
3. Memurluk Mesleğinin Temel İlkeleri 
303
a. Sınıflandırma İlkesi 
303
(1) Sınıflandırma Sistemleri 
303
(2) Türkiye’de Memurların Sınıflandırılması 
304
(3) Devlet Memurları Kanunu’nda Öngörülen Sınıflar 
304
b. Kariyer İlkesi 
306
c. Liyakat İlkesi 
307
(1) Kayırma Sistemi 
307
(2) Liyakat Sistemi 
309
(2.1.) Sistemin İlkeleri 
309
(2.2.) Liyakat Sistemine Yöneltilen Eleştiriler 
310
(2.3.) Liyakat Sisteminin Değerlendirilmesi 
310
F. MEMURLUĞA GİRİŞ VE MEMURLARIN YETİŞTİRİLMESİ 
311
1. Memur Olmanın Şartları 
311
2. Memur İhtiyacının Belirlenmesi ve Duyurulması 
317
3. Memur Alımında Sınav Yöntemi 
318
4. Adaylığa Alınma 
319
5. Atama 
320
G. MEMURLARIN HİZMET İÇİNDE YETİŞTİRİLMESİ 
321
H. MEMURLARIN ÖDEV VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
323
1. Anayasa, Yasa ve Devlete Bağlılık Yükümlülüğü 
323
2. Kişisel Olarak ve Kesintisiz Hizmet (İşbaşında Bulunma) Borcu 
324
3. Emirlere Uyma Yükümlülüğü ve Hukuka Aykırı Emir 
325
4. Tarafsızlık Yükümlülüğü 
325
5. Mal Bildiriminde Bulunma Yükümlülüğü 
326
6. Uyumlu Giyinme, Davranış ve İş Birliği Yükümlülüğü 
327
7. Resmî Belge, Araç ve Gereçleri Geri Verme Yükümlülüğü 
327
İ. MEMURLARA KONAN YASAKLAR 
328
1. Başka Görev Alma Yasağı 
328
2. Toplu Eylemlerde Bulunma, Birlikte Çekilme ve Grev Yasağı 
329
3. Ticaret ve Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı 
329
4. Hediye ve Çıkar Sağlama Yasağı 
330
5. Siyasi Partilere Girme Yasağı 
331
6. Kitle İletişim Araçlarına Bilgi veya Demeç Verme ve Gizli Bilgileri
Açıklama Yasağı 
332
7. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı 
333
J. MEMURLARA SAĞLANAN HAKLAR 
334
1. Güvenlik Hakkı 
334
2. Hizmet Hakkı 
336
3. Dava ve Şikâyet Hakkı 
336
4. İzin Hakkı ve Çeşitleri 
337
a. Yıllık İzin 
337
b. Sağlık İzni 
338
c. Mazeret İzni 
338
(1) Zorunlu Mazeret İzinleri 
338
(2) Takdiri Mazeret İzinleri 
339
d. Hastalık İzni 
340
e. Refakat İzni 
340
f. Aylıksız İzin 
341
(1) Takdiri Aylıksız İzin 
341
(2) Zorunlu Aylıksız İzin 
341
5. Aylık Hakkı 
342
6. Yolluk Hakkı 
343
7. Sosyal Haklar 
344
a. Sağlık Hizmeti 
344
b. Aile Yardımı 
344
c. Doğum ve Ölüm Yardımı 
345
8. Sendika Hakkı 
345
9. Dernek Kurma ve Derneklere Üye Olma Hakkı 
347
K. MEMURLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 
348
1. Değerlendirmenin Amacı 
348
2. Memur Bilgi Sistemi ve Özlük Dosyası 
348
3. Başarı, Üstün Başarı Değerlendirmesi ve Ödül 
348
L. MEMURLARIN ÜCRET REJİMİ VE YÜKSELMELERİ 
349
1. Devlet Memurları Kanunu’nun Öngördüğü Ücret Rejiminin
Özellikleri 
349
a. Tek Ücret İlkesi 
349
b. Ücretlerin Açıklığı İlkesi 
350
c. Ücretlerde Denklik İlkesi 
350
d. Tüm Hizmet Sınıflarına Aynı Gösterge Tablosunun
Uygulanması İlkesi 
351
e. Değişen Katsayı İlkesi 
352
f. Ek Göstergeler, Taban Aylığı ve Kıdem Aylığı 
353
g. Yan Ödemeler 
353
2. Kademe İlerlemesi (Yatay İlerleme) 
354
3. Derece Yükselmesi (Dikey İlerleme) 
355
a. Derece Yükselmesinin Koşulları 
355
b. Özel Olarak İlk Dört Dereceye Yükselmenin Koşulları 
356
M. MEMURLAR HAKKINDA DİSİPLİN KOVUŞTURMASI 
356
1. Disiplin Cezalarının Niteliği 
356
2. Disiplin Kurallarının Düzenlenmesi 
358
3. Hukuki Dayanak 
360
4. Disiplin Suç ve Cezalarının Çeşitleri 
361
a. Uyarma 
362
b. Kınama 
362
c. Aylıktan Kesme 
362
d. Kademe İlerlemesinin Durdurulması 
362
e. Devlet Memurluğundan Çıkarma 
362
5. Yetkili Makam 
363
6. Disiplin Kovuşturmasında Usul 
365
7. Disiplin Kararlarına Karşı Başvuru Yolları 
369
a. Disiplin Kararlarına Karşı İdarî Başvuru Yolları 
369
b. Disiplin Cezalarına Karşı Öngörülen Yargı Yolları 
370
8. Disiplin Suç ve Cezalarında Zamanaşımı Süreleri 
371
9. Disiplin Cezalarının Uygulanması 
373
10. Memurluktan Ayrılanlar Hakkında Disiplin Cezası 
374
11. Disiplin Cezalarının Özlük Dosyasından Silinmesi 
375
N. MEMURLARIN MALİ SORUMLULUĞU 
375
1. Memurun Bireylere Karşı Malî Sorumluluğu 
376
a. Memurun Görev Kusuru Nedeniyle Bireylere Karşı Mali
Sorumluluğu 
377
b. Memurun Hizmetten Ayrılabilen Kusurları Nedeniyle Mali
Sorumluluğu 
379
c. Memurun Görevleriyle İlgisi Olmayan Kişisel Kusurlarından
Malî Sorumluluğu 
379
2. Memurun İdareye Karşı Malî Sorumluluğu 
380
3. Memurların Malî Sorumluluğu İçin Öneri: Zorunlu Hizmet
Sigortası 
380
O. KISINTI YAPAN DURUMLAR 
382
1. Kadro Açığı 
382
2. Görevden Uzaklaştırma 
383
a. Görevden Uzaklaştırma Kararını Almaya Yetkili Makamlar 
384
b. Görevden Uzaklaştırmanın Sonuçları 
385
c. Görevden Uzaklaştırma Kararı Alan Üstün Sorumluluğu 
385
d. Görevden Uzaklaştırılan Memurun Yeniden Göreve
Başlatılmasının Zorunlu Olduğu Durumlar 
386
P. MEMURLUĞUN SONA ERMESİ 
387
1. Çekilme ve Çekilmiş Sayılma Nedenleriyle Memurluğun Sonra
Ermesi 
387
a. Çekilme ve Çekilmiş Sayılma Durumları 
387
(1) Çekilme 
387
(2) Çekilmiş Sayılma 
388
b. Çekilme ve Çekilmiş Sayılmada Hak Mahrumiyeti 
389
2. Çıkarılma 
390
3. Koşullarda Eksiklik 
390
4. Bağdaşmazlık 
391
5. Emeklilik 
391
6. Ölüm 
391
7. Gaiplik 
391
VI. KAMU GÖREVLİLERİ HAKKINDA CEZA KOVUŞTURMASI 
392
A. CEZA HUKUKUNUN KAMU GÖREVLİLERİ İÇİN ÖZEL KOVUŞTURMA
HÜKÜMLERİ SEVKETMESİNİN NEDENLERİ 
392
B. KAMU GÖREVLİLERİNİN SUÇ İŞLEMELERİ 
394
1. Genel Hükümlere Göre Yapılan Ceza Kovuşturması 
394
2. 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla
Mücadele Kanunu’na Göre Yapılan Ceza Kovuşturması 
394
3. 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması
Hakkında Kanun’a Göre Ceza Kovuşturması 
397
a. Ön İnceleme 
398
(1) Görevsel Suçun İhbarı 
398
(2) Ön İnceleme Yapmaya ve Soruşturmaya İzin Vermeye
Yetkili Merciler 
399
(3) Ön İnceleme ve Soruşturmaya İzin Vermede Yöntem 
401
(4) İtiraz 
402
b. Soruşturma 
404
c. Yargılama 
404
VII. KAMU KURUM VE KURULUŞLARINDA MOBBİNG 
405
VIII. KAMU GÖREVLİLERİNİN EMEKLİLİKLERİ 
408
A. KAMU GÖREVLİLERİNİN EMEKLİYE AYRILMA NEDENLERİ 
409
1. Yasanın Zorunlu Kıldığı Durumlarda Emeklilik 
409
a. Yaş Haddinden Emeklilik 
409
b. Malullük Nedeniyle Emeklilik 
410
2. Kamu Görevlisinin İsteği Üzerine Emeklilik 
413
3. İdarenin İsteği Üzerine Emeklilik 
414
B. EMEKLİLER İLE DUL VE YETİMLERİNE (HAK SAHİPLERİNE) SAĞLANAN
HAKLAR 
416
1. Yaşlılık Aylığı (Emekli Aylığı) 
416
2. Malullük, Görev Malullüğü ve Harp Malullüğü Aylıkları ile 2330
sayılı Kanun Kapsamında Bağlanan Aylıklar 
418
a. Malullük Aylığı 
418
b. Görev Malullüğü Aylığı 
419
c. Harp Malullüğü Aylığı 
420
d. 2330 sayılı Kanun Kapsamında Bağlanan Aylıklar 
421
3. Hak Sahiplerine Bağlanan Aylıklar 
421
4. Evlenme ve Cenaze Ödeneği 
424
5. Emekli İkramiyesi 
425
6. Toptan Ödeme ve İhya 
426
C. TÜRK VATANDAŞLIĞINI KAYBETMENİN EMEKLİLİK HAKLARINA ETKİSİ 
428
D. EMEKLİLERİN YENİDEN GÖREV ALMASI 
428
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İDARENİN MALVARLIĞI
I. GENEL OLARAK 
433
A. İDARENİN MALVARLIĞININ BULUNMASININ NEDENİ 
433
B. İDARENİN MALVARLIĞI KAVRAMI 
434
C. İDARENİN MALVARLIĞININ REJİMİ 
435
II. İDARENİN MALVARLIĞININ KISIMLARI 
436
A. İDARENİN KAMU MALLARI (KAMUSAL MALLAR) 
436
1. Kavram 
436
2. Kamusal Malları İdarenin Özel Mallarından Ayıran Ölçütler 
439
a. Kullanımları Açısından Kamusal Mallar 
440
(1) Orta Malları (Halkın Kullanımına Ayrılan Mallar) 
440
(2) Hizmet Malları (Belli Kamu Hizmetlerine Ayrılanlar) 
441
(3) Sahipsiz Mallar 
442
b. Kökenleri Açısından Kamusal Mallar 
443
(1) Doğal Kamusal Mallar 
443
(2) Yapay Kamusal Mallar 
443
c. Kamusal Mal Niteliği Kazanma Biçimleri Açısından Kamusal
Mallar 
443
(1) Niteliği Gereği Kamusal Mal Sayılanlar 
444
(2) Geleneksel Kamusal Mallar 
444
(3) Tahsis Yoluyla (Özgüleme Yöntemiyle) Kamusal Mal
Olanlar 
444
d. Taşınıp Taşınamadıklarına Göre Kamusal Mallar 
444
(1) Taşınmaz Kamusal Mallar 
445
(2) Taşınır Kamusal Mallar 
445
4. Kamusal Malların Hukuki Durumu 
445
a. Kamusal Malların Özellikleri 
445
b. Kamusal Mallar Üzerinde İdarenin Mülkiyet Hakkı 
447
c. Kamusal Mallar Üzerinde İdarenin Yetkileri 
447
d. Kamusal Mal Niteliğinin Kazanılması 
448
e. Kamusal Mal Olma Niteliğinin Kaybedilmesi 
449
f. Kamusal Mallardan Yararlanma 
449
(1) Genel Olarak 
449
(2) Kişilerin Kullanmasına Özgülenmiş Kamusal Mallardan
Yararlanma Biçimleri 
451
(2.1.) Genel Yararlanma 
451
(2.2.) Özel Yaralanma 
451
B. İDARENİN ÖZEL MALLARI 
453
1. Kavram 
453
2. İdarenin Özel Mallarının Ortak Özellikleri 
454
C. İDARÎ İRTİFAKLAR 
455
D. İDARENİN GELİR KAYNAKLARI VE ALACAKLARI 
457
1. İdarenin Özel Hukuka İlişkin Gelir Kaynakları ve Alacakları 
457
2. İdarenin Kamu Hukukuna İlişkin Alacakları 
459
a. Kamu Alacaklarının Özellikleri 
459
b. Kamu Alacak ve Gelirlerinin Türleri 
459
(1) Vergiler 
460
(1.1.) Verginin Tanımı ve Hukukî Tahlili 
460
(1.2.) Vergi Alacağının Doğuşu 
461
(2) Para Cezaları 
462
(3) Resimler 
462
(4) Harçlar 
463
(5) Bedeller 
463
(6) Ruhsatiyeler 
464
(7) Şerefiyeler 
464
(8) Kamu Kredileri 
464
c. Kamu Alacaklarının Tahsili 
465
(1) Tahakkuk Aşaması 
466
(1.1.) Teminat 
467
(1.2.) İhtiyati Haciz 
467
(1.3.) İhtiyati Tahakkuk 
467
(1.4.) Öteki Koruma Önlemleri 
468
(2) Tahsil Aşaması 
468
(2.1.) Ödeme Emri 
469
(2.2.) Ödeme Emrine Karşı Dava 
470
(2.3.) Haciz 
470
(2.4.) Satış 
471
d. Kamu Alacaklarının Düşmesi 
471
(1) Ödeme 
472
(2) Zamanaşımı 
472
(3) Terkin (Silinme) 
473
(4) Takas 
474
(5) Ölüm 
474
E. İDARENİN BORÇLARI 
474
III. İDAREYE MAL VEYA HAK KAZANDIRAN YÖNTEMLER 
478
A. KAMULAŞTIRMA 
479
1. Kavram 
479
2. Özellikleri 
482
3. Kamulaştırma Süreci 
483
a. İdarî Süreç 
484
(1) İdarî Sürecin Kronolojik Aşamaları 
484
(1.1.) Yeterli Ödeneğin Sağlanması 
484
(1.2.) Kamu Yararı Kararı 
484
(1.3.) Taşınmazın Belirlenmesi 
485
(1.4.) Tapu Siciline Şerh İsteği 
486
(1.5.) Taşınmazın Tahmini Değerinin Saptanması 
486
(1.6.) Satın Alma 
487
(2) İdarî Sürecin Doğurduğu Sonuçlar 
488
(2.1.) Davaların Açılması 
488
(2.2.) Hakların Kısıtlanması 
489
b. Yargısal Süreç (Kamulaştırmanın Yargısal Denetimi) 
489
(1) Yargısal Süreç İçinde Açılabilecek Dava Türleri 
490
(1.1.) Bedel Tespit ve Taşınmazın İdare Adına Tescil
Davaları 
490
(1.2.) İptal Davası 
492
(1.3.) Düzeltme Davası 
493
(2) Yargısal Sürecin Doğurduğu Sonuçlar 
493
(2.1.) Mülkiyetin İdareye Geçmesi 
493
(2.2.) Taşınmaz Mülkiyetine Getirilen Kısıtlamalar 
494
4. Trampa Yoluyla Kamulaştırma 
494
5. Acele Kamulaştırma 
494
6. Kısmen Kamulaştırma 
496
7. Kamulaştırmadan Vazgeçme 
497
8. Taşımaz Sahibinin Geri Alma Hakkı 
498
B. KAMULAŞTIRMASIZ ELATMA 
499
C. İSTİMVAL (REKİZİSYON) 
500
1. Kavram 
500
2. İstimvalin Özellikleri 
501
3. Yargısal Denetim 
502
D. GEÇİCİ İŞGAL 
502
1. Tanım 
502
2. Yargısal denetim 
503
E. DEVLETLEŞTİRME 
503
1. Kavram 
503
2. Devletleştirmenin Koşulları 
504
3. Devletleştirme Kararı 
505
4. Dava Hakkı 
506
F. BEDELSİZ TERK VE DEVİRLER 
507
G. ZORALIM 
509
1. Kavram 
509
2. Zoralım Türleri 
509
a. Eşya Zoralımı 
510
b. Kazanç Zoralımı 
510
3. Zoralım Yöntemi 
510
a. Yargısal Aşama 
510
b. İdarî Aşama 
511
H. İDARENİN İHALE İŞLEMLERİ 
513
1. İhale Kavramı 
513
2. İhale İşlemlerine İlişkin Yasaların Uygulama Alanları 
514
3. İhaleye İlişkin Temel İlkeler 
516
a. Açıklık veya Saydamlık İlkesi 
517
b. Yarışma (Rekabet) İlkesi 
517
c. Uygun Bedel İlkesi 
518
d. İhaleye Katılacaklarda Belli Yetenek ve Koşulların Aranması
İlkesi 
518
e. Yaklaşık Maliyetin Önceden Hesaplanması ve Gizli Tutulması
İlkesi 
519
f. Eşik Değer İlkesi 
520
g. Eşit Muamele İlkesi 
520
h. Kamuoyu denetimi ilkesi 
521
i. 4734 sayılı Yasada Öngörülen Diğer İlkeler 
521
4. İhalede Uygulanan Yöntemler 
522
a. 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na Göre İhale Yöntemleri 
523
(1) Kapalı Teklif Yöntemi 
523
(2) Belli İstekliler Arasında Kapalı Teklif Yöntemi 
523
(3) Açık Teklif Yöntemi 
523
(4) Pazarlık Yöntemi 
523
(5) İhale Yöntemine Bağlı Olmayan İşler 
524
b. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Yöntemleri 
524
(1) Açık İhale Yöntemi 
524
(2) Belli İstekliler Arasında İhale Yöntemi 
524
(3) Pazarlık Yöntemi 
525
(4) Doğrudan Temin Yöntemi 
525
(5) Tasarım Yarışmaları Yöntemi 
527
(6) Dinamik Alım Yöntemi 
527
(7) Elektronik Eksiltme Yöntemi 
528
5. İhale İşlemlerinin Aşamaları 
529
a. 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na Göre İhale İşlemlerinin
Aşamaları 
530
(1) Hazırlık Aşaması 
530
(2) Uygun Bedelin Sağlanması Aşaması 
530
(3) Sözleşmenin Yapılması Aşaması 
531
(4) Sözleşmenin Yürütülmesi Aşaması 
531
(5) Uyuşmazlıkların Giderilmesi Aşaması 
531
b. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu Kapsamındaki İhalelerin
Aşamaları 
531
(1) Hazırlık Aşaması 
531
(2) Tekliflerin Açılma ve Değerlendirme Aşaması 
532
(3) İhale Sonucunun Bildirimi Aşaması 
532
(4) Sözleşme Öncesi Uyuşmazlıkların Giderilmesi Aşaması 
533
(4.1.) İdarî Aşama 
533
(4.1.1.) Şikâyet 
535
(4.1.2.) İtirazen Şikâyet 
536
(4.2.) Yargısal Aşama 
538
(5) Sözleşmenin Yapılması Aşaması 
539
IV. İDARENİN MALVARLIĞININ YÖNETİMİ 
540
A. BÜTÇE 
541
1. Bütçenin Tanımı 
541
2. Bütçe Çeşitleri 
543
a. Merkezî Yönetim Bütçesi 
544
(1) Genel Bütçe 
544
(2) Özel Bütçe 
545
(3) Düzenleyici ve Denetleyici Kurum Bütçeleri 
545
b. Sosyal Güvenlik Kurumları Bütçesi 
546
c. Mahallî İdareler Bütçesi 
546
d. Kapsam Dışı İdarelerin Bütçeleri (Özerk Bütçeler) 
546
3. Bütçelerin Hazırlanması ve Tamamlanması 
547
a. Merkezî Yönetim Bütçesinin Hazırlık Aşaması 
547
b. Merkezî Yönetim Bütçe Kanun Teklifinin Sunulması Aşaması 
548
c. Merkezî Yönetim Bütçe Teklifinin Kabulü 
549
4. Bütçelerin Nitelikleri 
549
a. Bütçelerin Siyasal Niteliği 
549
b. Bütçelerin Hukukî Niteliği 
550
c. Bütçelerin Malî Niteliği 
551
5. Bütçenin İlkeleri 
552
B. BÜTÇENİN UYGULANMASI VE YÜRÜTÜLMESİ 
553
1. Gelirlerin Elde Edilmesi 
553
2. Giderlerin Gerçekleştirilmesi 
554
C. BÜTÇE UYGULAMALARININ (MALİ İŞLERİN) DENETİMİ 
555
1. Bütçe Uygulamalarının İdarî Denetimi 
555
a. Harcama Öncesi Malî Denetim 
556
b. Harcama Sonrası Malî Denetim 
557
2. Bütçe Uygulamalarının Yargısal Denetimi 
558
3. Bütçe Uygulamalarının Yasama Denetimi 
561
a. İdare Faaliyet Raporlarının Hazırlanması 
561
b. Kesin Hesap Kanun Tasarısının Hazırlanması ve Kabulü 
562
c. Genel Uygunluk Bildirimi 
563
KAYNAKLAR 
565
DİZİN 
577