Ceza Hukukunda Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi – Ceza Hukuku Monografileri – Dr. Öğr. Üyesi Bilgehan Savaşçı Temiz  - Kitap
Ceza Hukukunda

Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi

– Ceza Hukuku Monografileri –

1. Baskı, 
Ocak 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
272
Barkod:
9789750265419
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
380,00
İndirimli (%68):
120,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Amirin emrinin yerine getirilmesi hem Türk hukuku hem de uluslararası ceza hukuku bakımından önemli ve tartışmalı bir konu olmuştur. Anayasa'nın 137. maddesinde kanunsuz emir düzenlenmiştir. Türk Ceza Kanunu'nun 24. maddesinde ise emrine yerine getirilmesi hüküm altına alınmıştır. Devlet Memurları Kanunu, Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu, Askeri Ceza Kanunu ve Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanunu'nda da konuyla ilgili düzenlemeler bulunmaktadır. Ceza Muhakemesi Kanunu'nda amirin emrinin yerine getirilmesinin kusurluluğu ortadan kaldıran hal olduğu ve fail hakkında ceza yer verilmesine yer olmadığı kararı verilmesinin kabulü Türk hukukunda tartışmalara neden olmuştur. Türk Ceza Kanunu'nun gerekçesinde de benzer açıklamaların yer alması amirin emrinin yerine getirilmesinin hukuka uygunluk nedenleri içindeki yerini tartışmaya değer kılmıştır. Kanunsuz emrin yerine getirilmesi bakımından da teori ve uygulamada özellikle mutlak itaat yükümlülüğü bulunan kişiler bakımından sıkıntılar bulunmaktadır. Uluslararası ceza hukuku ise emrin yerine getirilmesi hakkında farklı düzenlemeler getirerek ulusal ceza hukuku düzeninden tamamen ayrılmaktadır. Tüm bu problemler amirin emrinin yerine getirilmesinin hukuki niteliğini ve özelliklerini incelemeyi gerekli kılmıştır.
Çalışmada amirin emrinin yerine getirilmesinin suça etkisi, koşulları, emrin hukuka uygunluğunu araştırma yetkisi, emrin yerine getirilmesinde sorumluluk, üçüncü kişilerin durumu, sınırın aşılması, hata gibi konular ve uluslararası ceza hukuku bakımından emrin yerine getirilmesi incelenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Emrin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi
.
Emrin Yerine Getirilmesinin Şartları
.
Emrin Hukuka Uygunluğunu Denetim Yetkisi
.
Emrin Yerine Getirilmesinde Sorumluluk Durumu
.
Emrin Yerine Getirilmesinde Sınırın Aşılması, Üçüncü Kişilerin Durumu, Hata
.
Uluslararası Ceza Hukukunda Emrin Yerine Getirilmesi
Kitabın İçindekileri
Teşekkür 
7
Kısaltmalar Cetveli 
15
Giriş 
17
Birinci Bölüm
AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİ KAVRAMI VE
SUÇA ETKİSİ
I. AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİ 
19
A. Kavram 
19
B. Türk Hukukundaki Düzenlenme Şekli 
20
II. AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİNİN HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ İÇİNDEKİ YERİ 
21
A. Hukuka Aykırılık Kavramı 
21
1. Genel Olarak 
21
2. Hukuka Aykırılığın Tespiti ve Suçun Unsuru Olarak Hukuka Aykırılık 
22
3. Hukuka Aykırılığın Kapsamı 
24
4. Şekli Hukuka Aykırılık–Maddi Hukuka Aykırılık Ayrımı 
26
B. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
30
1. Genel Olarak 
30
2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Varlığı 
32
3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Etkisi 
34
4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Kusurluluğu Kaldıran Nedenlerden Farkları 
36
a. Kusurluluğu Kaldıran Nedenlerin Suça Etkisi 
36
b. Hukuka Uygunluk Nedenleri ile Aralarındaki Farklar 
38
aa. Ceza Hukuku Bakımından Farkları 
38
cc. Ceza Muhakemesi Hukuku Bakımından Farkları 
42
C. Amirin Emrinin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi 
45
1. Genel Olarak 
45
2. Hukuka Uygun Emrin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi 
45
3. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Suça Etkisi 
47
a. Hukuka Aykırı Ancak Suç Teşkil Etmeyen Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi 
47
aa. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Kusurluluğu Kaldırdığını İleri Süren Görüş 
48
bb. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Mazeret Nedeni Olduğunu İleri Süren Görüş 
50
cc. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesinin Hukuka Uygunluk Nedeni Olduğunu İleri Süren Görüş 
51
dd. Değerlendirme ve Görüşümüz 
54
b. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesi 
58
aa. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesinin Kusurluluğu Kaldırdığını İleri Süren Görüş 
58
bb. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesinin Hukuka Uygunluk Nedeni Olduğunu İleri Süren Görüş 
60
cc. Suç Teşkil Eden Emrin Yerine Getirilmesinin Cezalandırılabilirliğe Etki Ettiğini İleri Süren Görüş 
61
dd. Değerlendirme ve Görüşümüz 
61
İkinci Bölüm
AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİNİN KOŞULLARI
I. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNİN ŞARTLARI 
65
A. Bir Emrin Bulunması 
65
1. Emir 
65
2. Emri Veren 
67
3. Emri Uygulayan 
71
4. Hiyerarşik İlişki 
75
a. Kamu Hukukunda Hiyerarşik İlişki 
75
b. Özel Kişiler Bakımından Hiyerarşik İlişki 
78
c. Asker Kişiler Bakımından Hiyerarşik İlişki 
82
d. Hiyerarşi Yetkisine Tabi Olmayanlar 
85
5. Emir Uyuşmazlıkları 
88
a. Ceza Muhakemesi Kanununa Göre Çıkabilecek Emir Uyuşmazlıkları 
89
aa. Kolluk Personeli Bakımından 
89
bb. Kamu Görevlisi Tanık Bakımından 
91
b. TSK İç Hizmet Kanununa Göre Çıkabilecek Emir Uyuşmazlıkları 
93
c. İl İdaresi Kanununa Göre Çıkabilecek Emir Uyuşmazlıkları 
94
aa. Askeri Birliklerin Olaya Müdahalesi 
94
bb. Askeri Birlikler ile Kolluk Kuvvetlerinin Olaya Ayrı Müdahalesi Halinde 
95
cc. Askeri Birlikler ile Kolluk Kuvvetlerinin Olaya Birlikte Müdahalesi Halinde 
96
dd. İlçe Çevresinde Çıkabilecek Olaylara Müdahale Halinde 
98
B. Emrin Bağlayıcı Bir Emir Olması 
100
1. Emri Verenin Yetkili Olması 
101
a. Kişi Bakımından Yetki 
102
b. Konu Bakımından Yetki 
105
c. Yer Bakımından Yetki 
107
d. Zaman Bakımından Yetki 
107
2. Emrin Yasalara Uygun Olması 
108
a. Emrin Şekil Yönünden Hukuka Uygunluğu 
108
b. Emrin İçerik Yönünden Hukuka Uygunluğu 
110
3. Emrin Yerine Getirilmesinin Görev Gereği Zorunlu Olması 
111
II. EMRİ YERİNE GETİRENİN EMRİN HUKUKA UYGUNLUĞUNU ARAŞTIRMA YETKİSİ 
115
A. Emri Uygulayanın Hukukilik Denetimi Yapabilmesine İlişkin Teoriler 
115
1. Mutlak İtaat Teorisi 
115
2. Şekli Denetim Teorisi 
116
3. Maddi Denetim Teorisi 
116
4. İtiraz Teorisi 
117
5. Emrin Denetimi Bakımından Memurlar Arasında Ayrım Yapan Teori 
117
6. Hâkime Takdir Hakkı Tanıyan Teori 
117
7. Hukuka Açıkça Aykırı Olan Emre İtaat Edilmemesini İleri Süren Teori 
118
8. Değerlendirme ve Görüşümüz 
118
B. Türk Hukukunda Denetim Yetkisi 
119
1. Memurun Emrin Hukuka Uygunluğu Araştırma Yetkisi 
119
a. Anayasa Bakımından 
120
b. Türk Ceza Kanunu Bakımından 
122
c. Devlet Memurları Kanunu Bakımından 
124
d. İl İdaresi Kanunu Bakımından 
125
2. Hukuka Uygunluğu Denetleme Yetkisinin İstisnaları 
127
a. Asker Kişiler Açısından 
127
b. Kolluk Güçleri Açısından 
133
III. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNDE SORUMLULUK DURUMU 
138
A. Emrin Hukuka Uygunluğu ve Sorumlu Olmama 
138
B. Emrin Hukuka Aykırılığı ve Sorumluluk 
141
1. Hukuka Aykırı Ancak Konusu Suç Teşkil Etmeyen Emir Bakımından Sorumluluk 
142
2. Konusu Suç Teşkil Eden Emir Bakımından Sorumluluk 
145
a. Emri Verenin Sorumluluğu 
149
b. Emri Uygulayanın Sorumluluğu 
151
3. Mutlak İtaat Yükümlülüğü Bulunanların Sorumluluğu 
153
a. Asker Kişilerin Sorumluluğu 
153
b. Kolluk Güçlerinin Sorumluluğu 
156
Üçüncü Bölüm
SINIRIN AŞILMASI, ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN DURUMU,
HATA HALİ VE DİĞER HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİYLE KARŞILAŞTIRILMASI
I. SINIRIN AŞILMASI 
159
A. Emrin Yerine Getirilmesinde Sınırın Aşılması 
159
1. Sınırın Aşılması 
159
a. Sınırın Mücbir Sebep Dolayısıyla Aşılması 
162
b. Sınırın Kasten Aşılması 
164
c. Sınırın Taksirle Aşılması 
166
II. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNDE ÜÇÜNCÜ ŞAHISLARIN DURUMU 
171
A. Direnme Hakkı 
172
1. Hukuka Uygun Emirler Bakımından 
172
2. Hukuka Aykırı Ancak Konusu Suç Teşkil Etmeyen Emirler Bakımından 
174
3. Konusu Suç Teşkil Eden Emirler Bakımından 
175
4. Sınırın Kasten Aşılması Karşısında Direnme 
176
III. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNDE HATA 
178
A. Emrin Yerine Getirilmesine İlişkin Hukuki Hata 
178
B. Emrin Yerine Getirilmesi Hukuka Uygunluk Nedeninin Şartlarına İlişkin Hata 
181
IV. AMİRİN EMRİNİN YERİNE GETİRİLMESİ İLE DİĞER HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI 
184
A. Kanunun Hükmünün Yerine Getirilmesi ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi 
184
B. Meşru Savunma ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi 
186
C. Zorunluluk Hali ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi 
187
D. Hakkın Kullanılması ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi 
188
E. İlgilinin Rızası ile Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi 
188
Dördüncü Bölüm
ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA AMİRİN EMRİNİN
YERİNE GETİRİLMESİ
I. EMRİN YERİNE GETİRİLMESİNİN ULUSLARARASI CEZA HUKUKU BAKIMINDAN İNCELENMESİ 
191
A. Genel Olarak 
191
B. Uluslararası Ceza Hukukunda Emrin Yerine Getirilmesinin Hukuki Niteliği 
194
C. Emrin Yerine Getirilmesinin Tarihsel Gelişimi 
200
A. I. Dünya Savaşı Öncesi 
200
B. I. Dünya Savaşı Sonrası 
201
A. Leipzig Yargılamaları 
201
C. II. Dünya Savaşı Sonrası 
203
A. Nürnberg Yargılamaları 
203
B. Tokyo Yargılamaları 
208
C. Takip Eden Davalar 
209
D. Diğer Davalar 
210
D. Londra Anlaşması Sonrası Gelişmeler 
214
E. Ad Hoc Uluslararası Ceza Mahkemeleri Bakımından Emrin Yerine Getirilmesi 
217
D. Uluslararası Ceza Divanı Bakımından Emrin Yerine Getirilmesi 
220
A. Roma Statüsü’nde Emrin Yerine Getirilmesi 
220
II. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA KOMUTAN/ÜST SORUMLULUĞU 
229
A. Roma Statüsü’nden Önceki Düzenlemeler 
230
1. Cenevre Sözleşmelerine Ek I Numaralı Protokolde Yer Alan Düzenlemeler 
231
Sonuç 
245
Kaynakça 
257
Kavramlar Dizini 
269