KAVRAMLAR, ÜLKEMİZDE TIBBİ HİZMETLERİN ORGANİZASYONU, HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER
 
A. Tıbbi Müdahale ve Sağlık Hizmeti Kavramları 
 
53
1. Tıbbi Müdahale Kavramı 
 
53
a. Genel Olarak Tıbbi Müdahale Kavramı ve Hukuki Kaynakları 
 
53
b. Kozmetik Girişimlerin Niteliği 
 
54
c. Tıbbi Müdahalenin Yöntemi 
 
57
aa. Geleneksel (Klasik) Yöntemlerle Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
 
57
bb. Yeni Yöntemlerle Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
 
57
aaa. Tedavi Amaçlı Deneysel Uygulamalar 
 
57
bbb. Araştırma Amaçlı Tıbbi Deneyler 
 
58
2. Sağlık Hizmeti Kavramı 
 
59
B. Sağlık Hakkı ve İlgili Diğer Kavramlar 
 
60
C. Sağlık Hukuku ve Alt Dalları 
 
68
3. Kamu Sağlığı Hukuku 
 
69
4. Sağlık İdaresi Hukuku 
 
70
D. Tıp Hukukuyla İlgili Diğer Kavramlar 
 
71
1. Tıbbi Malpraktis Kavramı 
 
71
3. Komplikasyon Kavramı 
 
74
4. Hukuki ve Cezai Sorumluluk Kavramları 
 
74
a. Genel Olarak Sorumluluk Kavramı 
 
74
E. Tıbbi Müdahaleler ve Kişilik Hakları 
 
76
1. Doğum ve Kişiliğin Kazanılması 
 
76
2. Yaşam ve Vücut Bütünlüğünü Koruma Hakları 
 
78
3. Kişiliğin Sona Ermesi ve Ölüm Anının Tıbben Tespiti 
 
82
a. Genel Olarak Kişiliğin Sona Ermesi ve Mevzuatta Ölümün Tespiti Sorunu 
 
82
b. Tıp bilimi Açısından Ölüm Halinin Tespitiyle İlgili Yaklaşımlar 
 
83
c. Yeniden Canlandırma (Resüsitasyon) Uygulamaları 
 
89
d. Ölümün Tespiti Halinde Yapılması Gerekenler 
 
92
e. Organ Nakli Kanunu Uygulamasında Beyin Ölümü Kriteri 
 
93
4. Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı ve Hasta Özerkliği Kavramı 
 
97
a. Genel Olarak Kişi Özerkliği Kavramı ve Gelişimi 
 
97
b. Kişi Özerkliği Hakkının Anayasal Temelleri 
 
101
F. Hasta Özerkliği Bağlamında Tedaviyi Ret Hakkı ve Ötanazi 
 
105
1. Tedaviyi Ret Hakkı 
 
105
a. Genel Olarak Ötanazi Kavramı ve Benzer Kavramlar 
 
114
b. Ötanazi Tartışmasının Hukuksal Temelleri 
 
117
II. TÜRKİYE’DE SAĞLIK HİZMETLERİNİN ORGANİZASYON BİÇİMİ 
 
138
A. Sağlık Hizmetinin Kamu Hizmeti Olarak Örgütlenmesi 
 
138
2. Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri 
 
140
3. İkinci ve Üçüncü Basamak Sağlık Hizmetleri 
 
141
4. Kamu Kurumlarınca Sunulan Sağlık Hizmetleri 
 
142
a. 663 sayılı KHK (Kamu Hastaneleri Kurumu) Dönemi 
 
142
b. 694 sayılı KHK ve 7078 sayılı Kanun ile Getirilen Yeni Sistemde Devlet Hastaneleri 
 
143
c. Diğer Kamu Kuruluşlarınca Yürütülen Sağlık Hizmetleri 
 
146
B. Sağlık Hizmetinin Özel Kişi ve Kuruluşlarca Üstlenilmesi 
 
149
III. HUKUKUMUZDA SAĞLIK MESLEĞİ MENSUPLARI – GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI 
 
150
A. Genel Olarak Sağlık Mesleği Mensubu Kavramı 
 
150
B. Kanunda Düzenlenen Sağlık Meslekleri ve Yetkileri 
 
153
5. Hemşirelik Mesleği 
 
159
a. Genel Olarak Hemşirelik Görev Tanımı 
 
159
b. Hemşirenin Yükümlülükleri 
 
161
c. Hemşirenin Sorumluluğu 
 
164
12. Dil ve Konuşma Terapisti 
 
180
15. Anestezi Teknisyeni/Teknikeri 
 
184
16. Tıbbi Laboratuvar Teknisyeni 
 
185
17. Tıbbi Laboratuvar ve Patoloji Teknikeri 
 
186
18. Tıbbi Görüntüleme Teknisyeni/Teknikeri 
 
187
19. Ağız ve Diş Sağlığı Teknikeri 
 
187
20. Diş Protez Teknikeri 
 
188
21. Tıbbi Protez ve Ortez Teknisyeni/Teknikeri 
 
189
22. Ameliyathane Teknikeri 
 
189
23. Adli Tıp Teknikeri 
 
190
24. Odyometri Teknikeri 
 
191
25. Diyaliz Teknikeri 
 
191
26. Fizyoterapi Teknikeri 
 
192
28. Radyoterapi Teknikeri 
 
193
30. İş ve Uğraşı Terapisti (Ergoterapist) 
 
194
31. İş ve Uğraşı Teknikeri (Ergoterapi Teknikeri) 
 
195
32. Elektronörofizyoloji Teknikeri 
 
195
33. Mamografi Teknikeri 
 
196
34. Acil Tıp Teknikeri 
 
196
35. Acil Tıp Teknisyeni 
 
197
36. Hemşire Yardımcısı 
 
197
38. Sağlık Bakım Teknisyeni 
 
200
C. Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensupları 
 
201
4. Sosyal Çalışmacı/Sosyal Hizmet Uzmanı 
 
203
5. Sağlık Eğitimcisi/Tıbbi Teknolog 
 
203
7. Çevre Sağlığı Teknisyeni/Teknikeri 
 
204
8. Yaşlı Bakım Teknikeri / Evde Hasta Bakım Teknikeri 
 
205
10. Biyomedikal Cihaz Teknikeri 
 
206
11. Biyomedikal Mühendisi 
 
206
D. Yürürlükten Kaldırılan/Değiştirilen Sağlık Meslekleri 
 
207
2. Diş Protez Teknisyenliği 
 
208
IV. HEKİM–HASTA İLİŞKİSİNDE HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLER 
 
208
A. Hastanın Hekime Karşı Hak ve Yükümlülükleri 
 
208
1. Hastanın Yükümlülükleri 
 
208
a. Hastalıkla İlgili Belirti veya Bulguları Bildirme Yükümlülüğü 
 
208
b. Muayeneye, Teşhis ve Tedavi Yöntemine Katlanma Yükümlülüğü 
 
209
c. Hekimin Tavsiyelerine Uyma Yükümlülüğü 
 
210
d. Ücret Ödeme Yükümlülüğü 
 
211
a. Kavram ve Tarihi Gelişim 
 
211
b. Mevzuatımızda Hasta Hakları / Hekim Yükümlülükleri 
 
214
c. Hasta Hakları Yönetmeliği 
 
215
d. Hasta Hakları Kurulu ve Şikayet Hakkı 
 
216
B. Hekimin Hastaya Karşı Hak ve Yükümlülükleri 
 
217
1. Hekimin Yükümlülükleri 
 
217
a. Hastanın Onuruna ve Kişilik Değerlerine Saygı Gösterme Yükümlülüğü 
 
217
b. Tıbbi Yardımı Bizzat Yerine Getirme Yükümlülüğü 
 
219
c. Hasta Öyküsü (Anamnez) Alma ve Muayene Etme Yükümlülüğü 
 
219
d. Bilgilendirme/Aydınlatma Yükümlülüğü 
 
221
e. Tanı Koyma Yükümlülüğü 
 
221
f. Uygun Tedavi Yöntemini Seçme ve Uygulama 
 
222
aa. Genel Olarak Özen Yükümlülüğü 
 
223
bb. Tıbbi Standardı Sağlama (Objektif Özen) Yükümlülüğü 
 
225
cc. Neticesi Bakımından Tıbbi Girişimde Hekimin Yükümlülüğü 
 
229
bb. Konsültan Hekimin Yükümlülükleri 
 
235
cc. Konsültasyon Usulü 
 
236
dd. Konsültan Hekimle Kurulan İlişkinin Hukuki Niteliği 
 
239
h. Kayıt Tutma Yükümlülüğü 
 
240
aa. Genel Olarak Kayıt Tutma Yükümlülüğü 
 
240
bb. Tıbbi Kayıtların Tutulmasıyla İlgili Temel İlkeler 
 
245
cc. Elektronik Tıbbi Kayıtlar, Güvenlik ve Mahremiyet 
 
246
bbb. Avrupa Konseyi ve Birlik Hukukunda Veri Korumayla İlgili Mevzuat 
 
250
dd. Hastanın Tıbbi Kayıtları İnceleme ve Örnek Alma Hakkı 
 
255
ee. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlali ve Sonuçları 
 
257
ff. Tıbbi Kayıtlarla İlgili Mevzuat Hükümleri 
 
258
ı. Hastanın Özel Hayatına (Mahremiyetine) Saygı ve Kişisel Verilerini Koruma Yükümlülüğü 
 
260
aa. Genel Olarak Özel Hayatı ve Kişisel Verileri Koruma Yükümlülüğü 
 
260
bb. Sağlık Hizmetlerinde Hasta Mahremiyetinin Korunması Yükümlülüğü 
 
263
cc. Tıbbi Kayıtlar ve Sağlık Verileri Boyutuyla Özel Hayatın Gizliliği Hakkı 
 
269
dd. Kişisel Verilere ve Mahremiyete Yönelik Hukuka Uygunluk Nedenleri 
 
275
ee. Hukuki Sorumluluk ve İspat Yükü 
 
277
a. Hastadan Saygı ve Güven Bekleme Hakkı 
 
279
b. Hastadan Tedaviyle İlgili İşbirliği Bekleme Hakkı 
 
280
c. Çalışma Ekibini Seçme ve Tıbbi Görüş Alma Hakkı 
 
280
d. Haklı Nedenle Tedaviyi Üstlenmeme veya Bırakma Hakkı 
 
281
e. Özerklik – Mesleğini Serbestçe İcra Etme Hakkı 
 
282
f. Ücret Talep Etme Hakkı 
 
284
C. Hekimin Kamusal Yükümlülükleri 
 
284
1. Suçu İhbar Yükümlülüğü 
 
285
2. Hastalıkları Bildirim ve Tedavi Yükümlülüğü 
 
285
TIBBİ GİRİŞİMLERİN HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ VE ŞARTLARI
 
I. TIBBİ EYLEMLERİN HUKUKİ NİTELİĞİ VE GENEL OLARAK HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ 
 
289
A. Tıbbi Eylemlerin Hukuki Niteliği 
 
289
B. Hukuk Tarihinde Tıbbi Girişimler ve Hekimlik Mesleği 
 
290
C. Tıbbi Eylemlerin Hukuka Uygunluk Nedenleri 
 
296
1. Konuyla İlgili Görüşler 
 
296
a. Karşılaştırmalı Hukuktaki Yaklaşımlar 
 
296
aa. Tıp Mesleğini Esas Alan Görüşler 
 
296
bb. Bireysel veya Toplumsal Yararı Esas Alan Görüşler 
 
298
cc. İradeyi Temel Alan Görüşler 
 
298
b. Türk Hukuk Doktrininde İleri Sürülen Görüşler 
 
300
2. Hukuka Uygunluk Nedenleriyle İlgili Görüşümüz 
 
305
a. Rıza Gereken Tıbbi Girişimler Yönünden 
 
305
b. Rıza Aranmayan Tıbbi Girişimler 
 
311
c. Yetkili Olmayan Kişilerin Tıbbi Girişimleri 
 
313
II. HASTANIN RIZASININ HUKUKA UYGUNLUĞU İÇİN GEREKEN ŞARTLAR 
 
314
A. Rıza Açıklama Ehliyetinin Varlığı 
 
314
1. Rıza Kavramı ve Tıbbi Müdahaleye Rızanın Yasal Dayanakları 
 
314
2. Tam Ehliyetli Olup Ayırt Etme Gücünden Geçici Olarak Yoksun Olanlar 
 
318
3. Ayırd Etme Gücüne Sahip Sınırlı Ehliyetliler Yönünden 
 
319
4. Ayırt Etme Gücüne Sahip Sınırlı Ehliyetsizler Yönünden 
 
320
5. Ayırt Etme Gücünden Yoksun Olanların Rıza Açıklama Ehliyeti 
 
322
a. Kısıtlıların Rıza Açıklama Ehliyeti 
 
322
b. Küçüklerin Rıza Açıklama Ehliyeti 
 
323
d. Velinin Küçüğün Tedavisine Rıza Göstermemesi 
 
330
B. Rızanın Konusunun Hukuka ve Ahlaka Uygun Bulunması 
 
333
C. İrade (Rıza) Açıklamasının Biçimi ve Zamanı 
 
334
D. İradeyi Sakatlayan Nedenlerin Bulunmaması 
 
335
E. İradenin Bilgilendirme (Aydınlatma) Sonucu Elde Edilmesi 
 
337
1. Bilgilendirme (Aydınlatma) Yükümlülüğünün Hukuki Niteliği ve Tarihsel Kökenleri 
 
337
2. Bilgilendirme Yükümlüsü 
 
342
3. Bilgilendirilecek Kişi 
 
343
4. Hukuki Niteliği Yönünden Aydınlatma Yükümlülüğü ve Türleri 
 
344
b. Karar Aydınlatması 
 
346
c. Koruma (Güvenlik) Aydınlatması 
 
350
d. Bilgilendirme Aydınlatması 
 
351
5. Tıbbi Yardım Süreçlerine Göre Aydınlatma Yükümlülüğü 
 
353
a. Muayene Yöntemi ve Teşhis Yöntemleri Hakkında Bilgilendirme 
 
353
b. Bulgular ve Teşhis Konusunda Bilgilendirme 
 
354
c. Tedaviyle İlgili Bilgilendirme 
 
354
d. Tedavi Süreci ve Sonrası Hakkında Bilgilendirme 
 
355
e. Süreçteki Diğer Tıbbi Uygulamalar İçin Bilgilendirme 
 
357
6. Aydınlatmanın Zamanı ve Kapsamı 
 
357
7. Aydınlatmanın Şekli 
 
361
8. Bilgilendirmenin İspatı ve İspat Yükü 
 
363
9. Bilgilendirme Yükümlülüğünün İstisnaları 
 
365
a. Acil Tıbbi Müdahalelerde Bilgilendirme Yükümlülüğü 
 
365
b. Bilgilendirmenin Tedaviyi Olumsuz Etkilemesi 
 
365
c. Bilgilenme Hakkından Vazgeçme 
 
368
d. Hastanın Bilgisinin Bulunması 
 
369
e. Bilgilendirmenin Gereksiz veya Uygulanamaz Hale Gelmesi 
 
370
F. Rıza Eksikliğini Hukuka Uygun Kılan İkame Nedenler 
 
370
1. Muhtemel/Öngörülen (Hipotetik) Rıza 
 
370
2. Varsayılan/Mefruz Rıza Kavramı 
 
375
3. Ameliyatın Genişletilmesi ve Mefruz Rıza 
 
382
4. Önceki İrade Açıklamalarının (Hasta Talimatı/Vasiyeti) Geçerliliği 
 
388
G. Bilgilendirilmiş Rızaya Bağlanan Hukuki Sonuçlar 
 
392
1. Rızanın Geri Alınması 
 
392
2. Rızanın Kapsamı ve Tıbbi Girişimin Sınırları 
 
393
3. Bilgilendirme/Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları 
 
395
III. RIZA ARANMAYAN TIBBİ YARDIM VE MÜDAHALELER VE HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ 
 
401
A. Ceza Hukukundan Kaynaklanan Müdahaleler 
 
401
1. Genel Olarak Ceza ve Usul Hukuku Uygulamaları 
 
401
2. Beden Muayenesi veya Vücuttan Örnek Alınmasında Rızanın Etkisi 
 
406
3. Tutukevi ve İnfaz Kurumlarındaki Müdahaleler 
 
412
B. Açlık Grevlerinde Tıbbi Müdahale 
 
417
C. Acil ve Zorunlu Hallerde Tıbbi Müdahaleler 
 
418
D. Kamu Sağlığını Koruma Amaçlı (Zorunlu Aşı–Tedavi, vb.) Müdahaleler 
 
421
E. Soybağının Tespitine Yönelik Tıbbi Müdahaleler 
 
429
F. Kısıtlılara veya Toplum İçin Tehlikeli Akıl Hastalarına ve Diğerlerine Yönelik Tıbbi Müdahaleler 
 
431
1. İlgili Mevzuat Hükümleri 
 
431
a. İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi 
 
431
b. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nun İlgili Hükümleri 
 
432
c. 2559 Sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu 
 
435
2. Akıl Hastalığı ve Diğer Nedenlerle Ergin (Reşit) Kişinin Koruma ve Tedavi Amacıyla Özgürlüğünün Kısıtlanması 
 
436
a. Medeni Kanunun 432. Maddesi Uyarınca Koruma Amacıyla Özgürlüğün Kısıtlanması 
 
436
b. Vasinin Koruma ve Tedavi Amacıyla Kısıtlıyı Kuruma Yerleştirmesi 
 
444
G. Küçükler Hakkında Koruyucu Tedavi Tedbiri Uygulamaları 
 
444
1. Vesayet Altındaki Küçüğün Koruma Amacıyla Kuruma Yerleştirilmesi 
 
445
2. Velayet Altındaki Çocuğun Tedbiren Tedavisinin Sağlanması 
 
446
3. Çocuk Koruma Kanununa Göre Çocuk Hakkında Sağlık Tedbiri Uygulaması 
 
446
H. Rıza Aranmayan Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluk Nedenleri 
 
449
IV. HUKUKA UYGUNLUK ŞARTI OLARAK TIP MESLEĞİNİ İCRA YETKİSİNİN VARLIĞI VE MÜDAHALENİN TIP BİLİMİ VE MESLEĞİNİN GEREKLERİNE UYGUN YAPILMASI 
 
452
A. Genel Olarak Tıp Mesleğini İcra Yetkisinin Varlığı 
 
452
1. Doktorların Mesleği İcra Yetkisi 
 
452
a. Tıp Fakültesi Diplomasına Sahip Olma 
 
453
b. Belirli Tıp Dalları Bakımından Uzman Olma 
 
453
2. Diğer Sağlık Mesleği Mensuplarının Mesleklerini İcra Yetkisi 
 
459
B. Tıbbi Gerekliliğin/Endikasyonun Varlığı 
 
459
1. Genel Olarak Endikasyon Kavramı 
 
459
2. Endikasyonun Pozitif Hukuktaki Dayanakları 
 
462
3. Endikasyonun Hukuki Niteliği 
 
464
4. Endikasyon ve Tıbbi Kusur İlişkisi 
 
466
C. Müdahalenin Tıp Biliminin ve Mesleğinin Standardına Uygunluğu 
 
468
1. Genel Olarak Tıbbi Standarda Uygunluk ve Özen Yükümlülüğü 
 
468
2. Tıbbi Tekniklerle İlgili Standardın Uygulanması 
 
471
TIBBİ KUSURLAR VE MALPRAKTİS NEDENLERİ
 
I. GENEL OLARAK TIBBİ KUSURLAR (HATALAR) VE SORUMLULUK 
 
473
A. Malpraktis ve Tıbbi Kusur Kavramları 
 
473
1. Kavram ve İstatistikler 
 
473
2. Tıbbi Kusurun/Hatanın Belirlenmesiyle İlgili Temel Esaslar 
 
476
B. Tıbbi Kötü Uygulamanın Ortaya Çıkış Biçimleri ve Sorumluluk Halleri 
 
480
1. Tıbbi Kötü Uygulamanın Kasten İcra Edilmesi 
 
480
2. Tıbbi Kötü Uygulamanın Taksirle Meydana Gelmesi 
 
481
3. Tıbbi Yardımın Yapılmaması veya Geciktirilmesi Nedeniyle Sorumluluğun Değerlendirilmesi 
 
482
4. Defansif Tıp Uygulamaları Nedeniyle Sorumluluk 
 
482
a. Genel Olarak Defansif Tıp Kavramı ve Uygulamaları 
 
482
b. Defansif Tıp Uygulamaları Nedeniyle Hukuki ve Cezai Sorumluluk 
 
485
C. Genel Olarak Tıbbi Hataların Türleri 
 
487
II. TÜRLERİNE GÖRE TIBBİ KUSURLARIN İNCELENMESİ 
 
489
A. Sağlık Hizmeti Sürecine İlişkin Tıbbi Kusurlar 
 
489
1. Bilgilendirme/Aydınlatma Hatası 
 
489
2. Teşhis/Tanı Hatası 
 
490
a. Genel Olarak Tanı Hataları 
 
490
b. Tanı İçin Gereken Tetkiklerin Yaptırılmaması 
 
492
c. Yetersiz Muayene ve Hasta Öyküsünün Eksik Alınması 
 
493
d. Tanı İçin Uzman Görüşüne veya Konsültasyona Başvurulmaması 
 
493
e. Tanı Hatalarının Hukuki Sonucu 
 
494
a. Kavram ve Genel Olarak Tedavi Hataları 
 
495
b. Yanlış Tedavi Yönteminin Seçilmesi 
 
497
c. Tedavi Sürecinde Tıbbi Uygulama ve İlaç Uygulama Hataları 
 
499
d. Ameliyatlarda Uygulama Hataları 
 
501
e. Uzman Görüşüne – Konsültasyona Başvurulmaması 
 
503
f. Tedaviyi Üstlenme Kusuru 
 
509
aa. Genel Olarak Hekim ve Uzmanların Üstlenme Kusurları 
 
509
bb. Tıp ve Sağlık Mesleği Eğitiminde Öğrenci ve Asistanların Yetkileri 
 
512
aaa. Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi ve Asistanların Yetkisi 
 
513
bbb. İntörn Hekim ve İntörn Diş Hekimlerinin Yetki ve Sorumlulukları 
 
516
ccc. Hemşirelik ve Ebelik Eğitiminde Öğrencilerin Yetki ve Sorumlulukları 
 
517
g. Tedavi Sonrası Hizmetlere İlişkin Hatalar 
 
518
B. Organizasyon Hataları 
 
518
1. Sağlık Kurumunun Organizasyonuyla İlgili Hatalar 
 
518
a. Genel Olarak Organizasyon Kusuru ve Hukuki Sorumluluk 
 
518
b. Mesai Dışı Hizmetler ve Nöbet Hizmetleriyle İlgili Kusurlar 
 
523
c. Organizasyon Kusuru Nedeniyle Yöneticilerin Cezai Sorumluluğu 
 
524
2. Tedavi Hizmetinin Organizasyonuyla İlgili Kusurlar 
 
530
a. Tedaviyi Üstlenen Hekimin Organizasyon Kusuru 
 
530
b. İşbölümüyle İcra Edilen Tıbbi Girişimlerde Güven İlkesi ve Sorumluluk 
 
531
3. Cihaz ve Araçlarda Mekanik Arızalar 
 
537
4. Personelin Tedaviyle İlgili Olmayan Kusurları 
 
537
C. Tedaviden Kaçınma veya Tedaviyi Geciktirme Eylemleri 
 
538
2. Acil Servis Hizmetlerinde Tedaviden Kaçınma Nedeniyle Hekim ve Hastanelerin Sorumluluğu 
 
539
3. Kamu Görevlilerinin Tedaviden Kaçınması veya Geciktirmesi 
 
541
D. Komplikasyonlar ve Hekimlerin Sorumluluğu 
 
542
2. Komplikasyonun Sorumluluğa Etkisi 
 
544
3. Komplikasyon – Tıbbi Kusur Ayrımı ve Komplikasyon Yönetimi 
 
547
4. Uygulamada Görülen Çeşitli Komplikasyon Nedenleri 
 
548
E. Güvenli Sağlık Hizmeti İçin Hastaya Öneriler 
 
553
III. TIBBİ KUSURUN TESPİTİ VE BİLİRKİŞİLİK GÖREVİ 
 
554
A. Kusur Tespitinin Hakime Ait Bir Yetki Oluşu 
 
554
1. Ceza Yargılaması Yönünden 
 
554
2. Hukuk Yargılaması Yönünden 
 
556
B. Bilirkişilik Görevi 
 
557
1. Genel Olarak Bilirkişilik 
 
557
2. Bilirkişilik Yasağı ve Ret Sebepleri 
 
562
3. Bilirkişinin Yükümlülükleri 
 
562
4. Bilirkişinin Hak ve Yetkileri 
 
564
a. Bilirkişinin Hakları 
 
564
b. Bilirkişinin Yetkileri 
 
565
5. Atama Yetkisi, Usulü ve Görev Süresi 
 
567
6. Tıbbi Girişim Hatalarında Bilirkişilik Görevi 
 
568
a. Bilirkişinin Özellikleri ve Bilirkişi Atanmasında Gözetilecek Hususlar 
 
568
b. Bilirkişi Raporlarında Bulunması Gerekenler 
 
571
c. Tıbbi Bilirkişi Raporlarında İnceleme Yöntemi 
 
573
d. Uyuşmazlığa Konu Tıbbi Sözleşmenin Özelliklerinin Dikkate Alınması 
 
574
e. Aydınlatma Yükümlülüğünün Raporda İncelenmesi 
 
578
f. Komplikasyon İddia ve Savunmalarının İncelenmesi 
 
580
7. Bilirkişi Raporunun Değerlendirilmesi 
 
585
C. Bilirkişinin Kast veya Ağır İhmali Nedeniyle Devletin Hukuki Sorumluluğu 
 
586
1. Kanuni Düzenleme ve Gerekçeleri 
 
586
2. Devletin Hukuki Sorumluluğu 
 
591
5. Yetkili ve Görevli Mahkeme 
 
593
D. Bilirkişilik Görevlerinden Kaçınma Eylemleri 
 
593
1. Ceza Yargılamasında Bilirkişilik Görevinden Kaçınma 
 
593
a. Ceza Muhakemesi Kanununun İlgili Hükümleri 
 
593
b. Bilirkişilerin Görevden Kaçınma Eylemleri 
 
597
2. Hukuk Yargılamasında Bilirkişilikten Kaçınma Fiilleri 
 
600
b. Görevden Kaçınan Bilirkişiye Uygulanacak Yaptırımlar 
 
601
E. Bilirkişilik Görevini İhmal Eylemi 
 
605
2. Bilirkişinin İhmali Davranışla Görevi Kötüye Kullanma Suçu 
 
606
3. Disiplin Hapsi Yaptırımıyla İçtima Sorunu 
 
608
F. Bilirkişi ve Tercümanların Gerçeğe Aykırı Oy ve Bilgi Verme Suçları 
 
610
a. Suçun Maddi Unsurları 
 
610
c. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 
 
613
d. Soruşturma ve Kovuşturma 
 
614
ÖZELLİKLİ BAZI TIBBİ GİRİŞİMLERİN İNCELENMESİ VE SORUMLULUK NEDENLERİ
 
I. ORGAN VE DOKU NAKİLLERİ 
 
617
A. Kavram, Kapsam ve Yasal Dayanak 
 
617
1. Organ ve Doku Naklinin Şartları ve Hukuki Niteliği 
 
619
b. Nakil İşlemine ve Alıcıya İlişkin Şartlar 
 
619
c. Ölüden Yapılan Nakiller 
 
620
aa. Ölüden Organ Naklinin Şartları 
 
620
bb. Ölüden Organ Naklinin Hukuki Niteliği 
 
622
d. Yaşayan Vericiden Yapılan Nakiller 
 
623
aa. Yaşayan Kişiden Organ Naklinin Şartları 
 
623
bb. Yaşayan Vericiden Yapılan Nakillerin Hukuki Niteliği 
 
625
2. Tarafların Hakları ve Sorumlulukları 
 
626
b. Vericinin Sorumlulukları 
 
627
d. Alıcının Sorumlulukları 
 
628
e. Hastane ve Doktorun Hak ve Yükümlülükleri 
 
628
aa. Hastanenin Hakları 
 
628
bb. Hastane ve Doktorun Yükümlülükleri 
 
629
cc. Hastane ve Doktorun Hukuki Sorumlulukları 
 
630
4. Kompozit Doku (Yüz, Kol, Bacak) Nakillerinde Hukuki Sorunlar 
 
631
B. Gebeliğe Son Verme (Kürtaj) 
 
635
1. Kavram ve Yasal Şartları 
 
635
3. Kürtaj Nedeniyle Hukuki Sorumluluk 
 
637
C. Sterilizasyon (Kısırlaştırma) 
 
638
D. Kastrasyon (Hadım Etme) 
 
642
b. Hukuka Uygunluk Şartları 
 
643
E. Cinsiyet Değiştirme 
 
647
F. Yapay Üreme Yöntemlerinin Uygulanması 
 
651
1. Genel Olarak Yapay Üreme Yöntemleri 
 
651
a. Yapay Dölleme ve Benzeri Yöntemler 
 
651
c. Genel Olarak Embriyo Aktarmaları 
 
654
2. Karşılaştırmalı Hukukta ve Hukukumuzda Yapay Üreme Yöntemleri 
 
657
a. Karşılaştırmalı Hukukta Durum 
 
657
b. Yapay Üreme Yöntemleriyle İlgili Türk Hukuk Mevzuatı 
 
663
c. Hukukumuzda Yapay Dölleme ve Embriyo Aktarımı Uygulamaları 
 
666
4. Yapay Üreme Yöntemleri Nedeniyle Cezai Sorumluluk 
 
671
a. Genel Olarak ve 7151 Sayılı Kanundan Önceki Durum 
 
671
b. 2238 Sayılı Kanunun 7151 sayılı Kanunla Değişik 15. Maddesi Yönünden Cezai Sorumluluk 
 
673
G. Kök Hücre Araştırmaları 
 
675
2. Hukukumuz ve Kök Hücre Araştırmaları 
 
677
2. İç Hukukumuzda Klonlama 
 
683
1. Kavram ve Etik Tartışmaları 
 
685
2. İlgili Mevzuat Hükümleri 
 
689
b. İnsan Hakları ve Biyo–tıp Sözleşmesi 
 
689
c. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu 
 
692
d. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu 
 
692
e. Genetik Hastalıklar Değerlendirme Merkezleri Yönetmeliği 
 
693
f. Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik 
 
695
3. Genetik Tanı ve Gen Tedavisi 
 
698
a. Genetik Tanı/Analiz 
 
698
c. Genetik Tanı ve Tedavi nedeniyle Sorumluluk 
 
703
bb. Hukuki Sorumluluk 
 
704
4. Genetik Veri Bankaları 
 
706
5. Gen Teknolojisinin İlaçlarda Kullanılması 
 
708
6. Genetiği Değiştirilmiş Gıdalar 
 
709
b. GDO ve GDO’lu Ürünler Nedeniyle Sorumluluk 
 
711
aa. Hukuki Sorumluluk 
 
711
aaa. Tüketicinin Korunması Kanununa Göre Sorumluluk 
 
711
bbb. 5977 Sayılı Biyogüvenlik Kanununa Göre Sorumluluk 
 
711
ccc. Haksız Fiil Sorumluluğu 
 
715
bb. GDO’lu Ürünler Nedeniyle Cezai sorumluluk 
 
716
aaa. Korunan Yarar ve Suçların Müşterek Özellikleri 
 
716
bbb. Ürünleri Kanuna Aykırı Üretme, İthal Etme veya Çevreye Bırakma Suçları (m.15/1) 
 
717
ccc. GDO veya Ürünlerinin İznine Aykırı Amaçla Ticareti veya Kullanımı (m.15/2) 
 
718
ddd. GDO’lardan Elde Edilen Ürünlerin İznine Aykırı Amaçla Ticareti veya Kullanımı (m.15/3) 
 
719
eee. Sahte Beyanla İthal veya İşleme İzni Alınması ve İzne Dayalı Eylemler (m.15/4) 
 
720
fff. Suçların Tüzel Kişinin Faaliyeti Çerçevesinde ve Yararına Olarak İşlenmesi (m.15/5) 
 
721
ggg. Denetimle İlgili Kanuni Yükümlülüklere Aykırılık (m.15/6) 
 
722
ğğğ. GDO ve Ürünlerinin Kanuna Aykırı Olarak Kapalı Alanlarda Kullanılması (m.15/7) 
 
723
cc. GDO’lar ve GDO’lu Ürünler Nedeniyle İdarenin Sorumluluğu 
 
723
İ. Tıbbi Protez Uygulamaları 
 
725
J. Estetik Tıbbi Müdahaleler ve Ameliyatlar 
 
726
2. Hukuka Uygunluk Nedeni 
 
728
3. Hukuki ve Cezai Sorumluluk 
 
730
K. Psikiyatrik Yardım ve Tedaviler 
 
731
1. Psikiyatrik Hastalara Tıbbi Müdahale ve Şartları 
 
731
b. Acil Hallerde Tıbbi Müdahale 
 
735
2. Psikiyatrik Hastalarda Bilgilendirme Yükümlülüğü 
 
736
a. Rıza Açıklama Yeterliği Bulunan Hastaların Bilgilendirmesi 
 
736
b. Rıza Açıklama Yeterliği Bulunmayan Hastaların Bilgilendirilmesi 
 
740
c. Acil Müdahale Gereken Hallerde Bilgilendirme 
 
741
3. Psikiyatrik Hastalarda Değerlendirme Riskleri 
 
741
4. Psikiyatride Gizlilik İlkesi ve Özel Hayatın Gizliliği ve Kişisel Verilerin Korunması Yükümlülükleri 
 
742
5. Psikiyatrik Hastalarla İlgili Mevzuat 
 
746
L. Ağız ve Diş Sağlığı ile İlgili Tıbbi Girişimler ve Diş Hekiminin Sorumluluğu 
 
749
1. Genel Olarak Diş Hekimliği Mesleği 
 
749
2. Diş Hekimlerinin Hukuki ve Cezai Sorumluluğu 
 
751
M. İlaçla Tedavi Yöntemleri ve Hekimin Sorumluluğu 
 
753
1. İlaçlar, Kozmetikler ve Takviye Edici Gıdalar 
 
753
2. Tedavide Güvenilirliği Bilinen İlaçların Kullanılması 
 
756
3. Endikasyon/Ruhsat Dışı İlaç Kullanımı ve Sorumluluk 
 
758
a. Kavram ve Benzer Kavramlardan Farkı 
 
758
b. Endikasyon (Ruhsat) Dışı İlaç Kullanımı Koşulları 
 
762
c. İlaç Bedellerinin SGK Tarafından Karşılanması ve Endikasyon Dışı İlaçlar Bakımından Yaşanan Sorunlar 
 
764
d. Endikasyon Dışı Kullanımda Hekim, Eczacı ve Üreticinin Sorumluluğu 
 
769
4. Yeni İlaçların Kullanılması ve İlaç Araştırmaları 
 
773
b. İlaç Araştırmalarında Aşamalar 
 
775
c. İlaç Araştırmalarında Deney ve Denemelerin Hukuka Uygunluk Şartları 
 
778
bb. İlaç ve Biyolojik Ürünlerin Klinik Araştırmaları Hakkındaki Yönetmeliğe Göre Bilimsel Araştırma Koşulları 
 
784
bbb. Risk–Yarar Değerlendirmesi 
 
788
ccc. Deneği Aydınlatma Yükümlülüğü 
 
789
d. İlaç Deney ve Denemeleri Nedeniyle Sorumluluk 
 
792
aa. İlgili Kavramlar ve Tanımları 
 
792
bb. Yönetmeliğin Sorumlulukla İlgili Hükümleri 
 
795
cc. Genel Olarak Klinik Araştırma Dönemi ve Sorumluluk 
 
796
e. Klinik Araştırmalarda Hukuki Sorumluluk Sebepleri 
 
797
aa. Sözleşmeye Dayalı Sorumluluk 
 
797
bb. Vekaletsiz İş Görmeye Dayalı Sorumluluk 
 
799
cc. İdarenin Sorumluluğu 
 
799
dd. Haksız Fiile Dayalı Sorumluluk 
 
799
ee. Araştırma Kliniği İşletilmesi Nedeniyle Tehlike Sorumluluğu 
 
800
ff. Yarışan Sorumluluk Nedenlerinden, Davacı Lehine Olanın Uygulanması İlkesi 
 
801
5. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Yöntemlerinin Tedavide Kullanılması Nedeniyle Hekimin Sorumluluğu 
 
802
a. Kavram ve İlgili Mevzuat 
 
802
b. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Nedeniyle Sorumluluk 
 
806
c. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 
 
808
d. Yönetmelik Kapsamı Dışındaki Geleneksel Yöntemlerin Uygulanması 
 
808
N. İlaç Üreticisinin Sorumluluğu 
 
809
1. Genel Olarak İlaç Üretimi ve İlgili Kavramlar 
 
809
2. İlaç Üreticisinin Cezai Sorumluluğu 
 
814
b. Ruhsatsız İlaç Üretme ve Satma Suçu 
 
817
3. İlaç Üreticisinin Hukuki Sorumluluğu 
 
818
b. Tüketici Hukukuna Göre Ayıplı Üretimden Sorumluluk 
 
819
aa. 4077 sayılı (Mülga) Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre 
 
819
bb. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Sorumluluk 
 
822
c. 7223 sayılı Ürün Güvenliği Kanununa Göre Sorumluluk 
 
826
bb. Sorumluluğun Kapsamı ve Hukuki Niteliği 
 
830
cc. Sorumluluktan Kurtuluş Nedenleri 
 
834
d. İlaç Üreticisinin Haksız Fiil Hükümlerine Dayalı Sorumluluğu 
 
835
aa. Kusura Dayalı Haksız Fiil Sorumluluğu (BK m. 49 vd.) 
 
835
bb. İşletme Organizasyonu Sorumluluğu (TBK 66/3) 
 
837
e. Genel Tehlike Sorumluluğu (TBK 71) 
 
839
f. Üreticinin Sorumluluğunun Koşulları 
 
842
aa. Sorumluluğa İlişkin Genel Koşullar 
 
842
bb. İlaç Üretiminde Ayıplı veya Uygunsuz (Hatalı) Ürün Sorumluluğunun Kapsamı 
 
846
g. İlaç Patenti Sahibinin Sorumluluğu 
 
854
O. İlaç İmal ve Satışı Nedeniyle Eczacının Sorumluluğu 
 
855
1. Mevzuat Çerçevesinde Eczacılık Mesleği 
 
855
2. Eczacının Mesleki Yükümlülükleri 
 
859
a. İlaç ve Kimyevi Maddelerin Muhafazasıyla İlgili Yükümlülükler 
 
859
b. İlaçların Hazırlanması ve Reçetelerin Kabulüyle İlgili Yükümlülükler 
 
860
c. İlacın Tesliminde Bilgilendirme ve Danışmanlık Yükümlülüğü 
 
861
d. Defter Tutma ve Kayıt Yükümlülüğü 
 
867
e. Eczacılık Meslek Etiğiyle İlgili Yükümlülükler 
 
867
3. Eczacının Hukuki Sorumluluğu 
 
869
a. İlaç Kavramı ve Genel Olarak Eczacıların Sorumlu Olduğu Alanlar 
 
869
b. Mesleki Yükümlülükleri Bağlamında Eczacının Hukuki Sorumluluğu 
 
871
aa. Özen Yükümlülüğüne Aykırılık Nedeniyle Eczacının Sorumluluğu 
 
871
bb. Aydınlatma Yükümlülüğüne Aykırılık Nedeniyle Sorumluluk 
 
873
cc. Sırrı ve Kişisel Verileri Koruma Yükümlülüğüne Aykırılık 
 
876
c. Hukuki Sorumluluğun Niteliği ve Kaynakları 
 
878
aa. Haksız Fiil Sorumluluğu 
 
878
aaa. Eczacının Kendi Fiillerinden Dolayı Sorumluluğu 
 
878
bbb. Çalışanın veya İfa Yardımcısının Eylemlerinden Dolayı Eczacının Sorumluluğu 
 
879
aaa. Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanuna Göre 
 
880
bbb. Eczacının Vekalet Akdine Göre Sorumluluğu 
 
884
ccc. Eczacının Eser Sözleşmesinden Doğan Sorumluluğu 
 
885
ddd. Satış Akdi Hükümlerine Göre Eczacının Sorumluluğu 
 
886
eee. Genel Akdi Hükümlere Göre Sorumluluk 
 
888
4. Eczacının Cezai Sorumluluğu 
 
889
a. Zehirli Madde Katma Suçu 
 
889
b. Bozuk veya Değiştirilmiş Gıda ve İlaçların Ticareti Suçu 
 
890
c. Hayat ve Sağlığı Tehlikeye Sokacak Biçimde İlaç Yapma ve Satma Suçu 
 
893
d. Reçeteye Bağlı Uyuşturucu–Uyarıcı Maddelerin Satışı Suçu 
 
898
e. İlaç Dışı Ürünlerin Teşhis veya Tedavi Amacıyla Ticareti Suçu 
 
903
f. Eczacıların Taksirle Yaralama ve Ölüme Neden Olma Suçları 
 
904
g. İzinsiz Eczane Açma Suçu 
 
905
İlaç Uygulamalarıyla İlgili Yargı Kararları 
 
907
Ö. Tıbbi Sünnet Girişimleri 
 
913
1. Tıbbi ve Hukuki Yönleriyle Genel Olarak Sünnet Girişimleri 
 
913
2. Sünnet Girişiminin Hukuka Uygunluğu Sorunu 
 
914
3. Sünnet Girişiminde Sözleşmenin Niteliği ve Hukuki Sorumluluk 
 
918
4. Yetkili Kişinin Kusurlu Fiilleri veya Yetkisiz Kişilerin Sünnet Girişimi Nedeniyle Cezai Sorumluluk 
 
918
TIBBİ MALPRAKTİS EYLEMLERİ SUÇLAR VE
 
I. CEZA SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER 
 
923
A. Genel Olarak Ceza Hukuku Kuralları ve Sorumluluğun Şartları 
 
923
B. Kusurlu Hareketle Netice Arasında İlliyet Bağının Varlığı 
 
925
2. Yargıtay Kararlarında İlliyet Bağının Değerlendirilmesi 
 
932
3. Üçüncü Kişi veya Mağdurun İlliyet Bağını Kesen Hareketi 
 
936
II. TIBBİ EYLEMLERİN SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ 
 
937
A. Genel Olarak Sağlık Mesleği Mensuplarının Görev Suçlarında Soruşturma ve Kovuşturma Yöntemi 
 
937
B. Kamu Görevlisi Sağlık Mesleği Mensupları Bakımından Ceza Hukukunda Kamu Görevlisi Kavramı 
 
941
1. Genel Olarak 5237 sayılı Kanunda Kamu Görevlisi Sayılanlar 
 
941
2. Sağlık Görevlilerinin Durumu 
 
943
C. Kamu Görevlilerinin Soruşturulması ve Kovuşturulması 
 
945
1. 4483 Sayılı Kanunun Kapsamı 
 
945
a. Suçun Konusu Bakımından Kapsam 
 
945
b. Failin Statüsü Bakımından Kapsam 
 
946
2. 4483 Sayılı Kanunun İstisnaları 
 
947
a. Faile Bağlı İstisnalar 
 
947
b. Suçun Konusuna Bağlı İstisnalar 
 
947
3. 4483 sayılı Kanun veya Genel Hükümlerin Uygulanacağı Haller 
 
948
4. Üniversite Personeli 
 
951
III. TIBBİ GİRİŞİMLER NEDENİYLE İŞLENMESİ SÖZ KONUSU SUÇLAR 
 
955
A. Kasten Adam Öldürme ve Yaralama Suçları 
 
955
1. Türk Ceza Kanununun İlgili Hükümleri 
 
955
2. Tıbbi Müdahale Dolayısıyla Kasten Öldürme ve Yaralama Filleri 
 
958
a. Korunan Hukuki Yarar 
 
958
d. İstek/Talep Üzerine Öldürme 
 
959
e. Ötenazi Eylemleri ve İntihara Yönlendirme Suçu 
 
961
B. İhmali Davranışla Kasten Öldürme Suçu 
 
964
1. Yasal Düzenleme ve Madde Gerekçesi 
 
964
2. Korunan Hukuki Yarar 
 
965
3. Suçun Maddi Unsurları 
 
965
c. Failin “Belli Bir İcrai Davranış” Yükümlülüğünün Bulunması 
 
966
bb. İcrai Davranış Yükümlülüğünün (Garantörlüğün) Kaynakları 
 
967
aaa. İcrai Davranış Yükümlülüğünün Kanundan Doğması 
 
967
bbb. İcrai Davranış Yükümlülüğünün Sözleşmeden Doğması 
 
971
ccc. Yükümlülüğün, Önceki Tehlikeli Eylemden Kaynaklanması 
 
971
ddd. Hekimler Bakımından İcrai Davranış Yükümlülüğünün Kaynakları 
 
974
d. Failin Yükümlü Olduğu İcrai Davranışı Gerçekleştirmemesi 
 
977
e. Failin Belli Şekilde Davranma İmkan ve İktidarının Varlığı 
 
977
f. İhmali Davranış ile Ölüm Neticesi Arasında İlliyet Bağının Bulunması 
 
978
5. Hukuka Aykırılık Öğesi 
 
981
6. Suçun Değişik Görünüş Biçimleri 
 
983
e. Kovuşturma ve Görev 
 
987
C. İhmali Davranışla Kasten Yaralama Suçu 
 
994
4. Kovuşturma ve Yaptırım 
 
995
İlgili Yargıtay Kararı 
 
995
D. Taksirli Suçlar ve Genel Esaslar 
 
996
1. Taksir Kavramı ve Taksirin Unsurları 
 
996
a. Genel Olarak Taksirin Esası 
 
996
b. Taksirin Unsurları 
 
998
aa. Eylemin Taksirli Bir Suç Olması 
 
998
bb. Neticenin Öngörülebilmesi 
 
998
bbb. Tıbbi Faaliyetlerde Öngörme Unsuru 
 
1000
cc. Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırılık 
 
1002
aaa. Dikkat ve Özen Yükümlülüğünün Bulunması 
 
1002
bbb. Dikkat ve Özen Yükümlülüğüne Aykırı Davranılması 
 
1003
bbbb. Tıbbi Girişimlerde Dikkatsizlik ve Özensizlik 
 
1005
dd. Hareketin İradi Olması 
 
1008
ee. Neticenin İstenmemesi 
 
1009
ff. Tıbbi Müdahalelerde İlliyet Bağının Belirlenmesi 
 
1009
İlliyet Bağıyla İlgili Kararlar 
 
1014
a. Bilinçsiz / Basit Taksir 
 
1018
c. Bilinçli Taksir – Olası Kast Ayrımı 
 
1021
d. Tıbbi Girişimler ve Basit – Bilinçli Taksir Ayrımı 
 
1024
3. Taksirli Suçlarda Faillik ve Kusurun Belirlenmesi Esasları 
 
1026
a. Yan Yana Faillik Kuralı ve Taksire İştirak Sorunu 
 
1026
b. Yöneticilerin Cezai Sorumluluğu 
 
1027
c. Kusurun Belirlenmesi ve Bilirkişinin Görevi 
 
1027
c. Mağdurun Kusurunun Failin Sorumluluğuna Etkisi 
 
1029
4. Cezayı Kaldıran veya Azaltan Şahsi Sebep (m. 22/6) 
 
1029
5. Taksiri Ortadan Kaldıran Nedenler 
 
1031
b. Taksiri Ortadan Kaldıran Nedenler 
 
1031
aa. Üçüncü Kişinin veya Mağdurun Davranışı 
 
1031
6. Taksirli Suçların Özel Görünüş Biçimleri 
 
1034
E. Taksirle (Malpraktisle) Ölüme Neden Olma Suçu 
 
1035
2. Korunan Hukuki Yarar 
 
1036
3. Suçun Maddi Unsurları 
 
1036
aa. Bir Kişinin Ölümüne Neden Olunması 
 
1036
bb. Bir Kişinin Ölümüyle Birlikte Bir veya Daha Fazla Kişinin Ölümü veya Yaralanmasına Neden Olunması 
 
1037
d. Suçun Bilinçli Taksirle İşlenmesi (m. 22/3) 
 
1039
e. Cezayı Azaltan veya Kaldıran Nedenler 
 
1039
f. Kovuşturma ve Yaptırım 
 
1040
F. Taksirle (Malpraktisle) Yaralama Suçu 
 
1041
1. Kanun Hükmü ve Gerekçeleri 
 
1041
3. Suçun Maddi Unsurları 
 
1042
c. Yaralama Suçunun Temel Şekli 
 
1042
d. Cezayı Ağırlaştıran Nitelikli Haller 
 
1044
aa. Suçun Bilinçli Taksirle İşlenmesi (m. 22/3) 
 
1044
bb. Birden Fazla Kişinin Yaralanması (m. 89/4) 
 
1044
cc. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşan Taksirli Yaralama 
 
1045
aaa. İkinci Fıkrada Düzenlenen Netice Sebebiyle Ağırlaşan Haller 
 
1045
aaaa. Duyu veya Organlardan Birinin İşlevinin Sürekli Zayıflaması 
 
1045
bbbb. Vücudunda Kemik Kırılmasına Neden Olması 
 
1046
cccc. Konuşmasında Sürekli Zorluğa Neden Olması 
 
1046
dddd. Yüzünde Sabit İze Neden Olması 
 
1047
eeee. Yaşamı Tehlikeye Sokan Bir Duruma Neden Olması 
 
1048
ffff. Çocuğun Vaktinden Önce Doğmasına Neden Olması 
 
1048
bbb. Üçüncü Fıkradaki Netice Sebebiyle Ağırlaşan Haller 
 
1050
aaaa. Mağdurun İyileşme Olanağı Bulunmayan Bir Hastalığa Yakalanmasına veya Bitkisel Hayata Girmesine Neden Olunması 
 
1050
bbbb. Duyu veya Organlarda İşlev Kaybına Neden Olması 
 
1050
cccc. Konuşma ya da Çocuk Yapma Yeteneğinin Kaybına Neden Olması 
 
1051
dddd. Yüzünün Sürekli Değişikliğine Neden Olması 
 
1051
eeee. Gebe Bir Kadının Çocuğunun Düşmesine Neden Olması 
 
1052
G. İnsan Üzerinde Deney Yapma Suçu (m. 90) 
 
1054
1. Madde Metni ve Gerekçesi 
 
1054
2. Korunan Hukuki Yarar 
 
1056
4. Suçun Maddi Konusu Olarak İnsan Vücudu 
 
1057
5. İnsan Üzerinde Deney Yapma Suçu 
 
1058
6. İnsan Üzerinde Tedavi Amaçlı Deneme Yapma Suçu 
 
1060
8. Hukuka Aykırılık Unsuru 
 
1062
a. Birinci Fıkra Yönünden 
 
1062
b. 18 Yaşından Büyüklerde Yapılacak Deneyin, Kanuna Uygun Olmasının Şartları (2. f) 
 
1063
c. 18 Yaşından Küçüklerde (Çocuklarda) Yapılacak Deneyin Kanuna Uygun Olmasının Koşulları (Fıkra 3) 
 
1066
d. Tedavi Amaçlı Denemelerde Hukuka Aykırılık 
 
1067
9. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 
 
1068
10. Kovuşturma, Yaptırım ve Görev 
 
1069
Ğ. Organ ve Doku Ticareti Suçu (m.91–93) 
 
1070
1. Madde Metinleri ve Gerekçeleri 
 
1070
3. Suçun Müşterek Unsurları 
 
1073
4. Suçun Maddi Konusu 
 
1074
5. Rızaya Aykırı Olarak Organ veya Doku Alınması (1.f) 
 
1075
6. Hukuka Aykırı Olarak Ölüden Organ veya Doku Alınması (2.f.) 
 
1077
b. Ölüden Vericinin veya Yakınlarının Rızası Olmaksızın Organ veya Doku Alınması 
 
1078
c. Cesette değişiklik yapmayan dokuların alınması 
 
1079
d. Ölüden Vericinin veya Yakınlarının Rızasıyla Organ veya Doku Alınması 
 
1079
7. Organ veya Doku Ticareti Suçu (3.f) 
 
1081
8. Hukuka Aykırı Yolla Elde Edilen Organ veya Dokuyu Saklama, nakletme veya Aşılama Suçları (5.f) 
 
1083
9. Çıkar Karşılığında Organ veya Doku Teminine Yönelik İlan veya Reklam Verme veya Yayınlama Suçu (6.f) 
 
1084
10. Suçun Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi (4.f) 
 
1085
12. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 
 
1086
13. Zorunluluk Nedeni 
 
1089
15. Kovuşturma ve Görev 
 
1091
I. Sağlık Mesleği Mensuplarının Yardım ve Bildirim Yükümlülüğüne Aykırılık Eylemleri (TCK m. 98) 
 
1099
İ. Çocuk Düşürtme Suçu 
 
1104
1. Kanun Hükmü ve Gerekçeleri 
 
1104
2. Korunan Hukuki Yarar 
 
1105
3. Suçun Maddi Unsurları 
 
1106
b. Mağdur ve Maddi Konu 
 
1107
c. Hareket ve Netice Öğeleri 
 
1108
4. Kadının Rızası Olmadan Çocuğunu Düşürtme Suçu (99/1) 
 
1111
5. Tıbbi Zorunluluk Bulunmadığı Halde Gebelik Süresi On Haftadan Fazla olan Bir Kadının Çocuğunun Düşürtülmesi Suçu (99/2) 
 
1113
6. Yetkisiz Kişinin Gebelik Süresi On Haftayı Doldurmamış Bir Kadının Çocuğunu Rızaya Dayalı Olarak Düşürtmesi Suçu (5.f) 
 
1114
7. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
 
1116
8. Cezayı Ağırlaştıran Nitelikli Haller 
 
1117
a. Fiilin, Kadının Beden veya Ruh Sağlığı Bakımından Bir Zarara Uğramasına Neden Olması (99/3, 4) 
 
1117
b. Fiilin, Kadının Ölümüne Neden Olması (99/3, 4) 
 
1118
c. Fiilin Yetkili Olmayan Bir Kişi Tarafından İşlenmesi (99/5) 
 
1118
9. Cezayı Kaldıran Zorunluluk Nedeni 
 
1118
11. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 
 
1121
d. Kovuşturma ve Görev 
 
1123
K. Kısırlaştırma Suçu 
 
1124
1. Kanun Hükmü ve Gerekçesi 
 
1124
2. Korunan Yarar ve Suçun Niteliği 
 
1124
3. Suçun Maddi Unsurları 
 
1125
d. Yetkisiz Kişinin Fiili 
 
1128
e. Hukuka Uygunluk Nedeni 
 
1129
5. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri 
 
1130
d. Kovuşturma ve Görev 
 
1131
İlgili Yargıtay Kararları 
 
1131
L. Özel Hayatın Gizliliğini İhlâl Suçu 
 
1133
1. Kanun Hükmü ve Madde Gerekçeleri 
 
1133
2. Korunan Hukuki Yarar 
 
1133
b. Suçun Maddi Konusu Olarak Özel Hayatın Gizliliği Kavramı 
 
1135
d. Suçun Nitelikli Hali 
 
1139
4. Hukuka Aykırılık Öğesi 
 
1140
5. Suçun Özel Görünüm Biçimleri 
 
1141
c. Kovuşturma ve Görev 
 
1143
M. Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu 
 
1144
1. Yasal Düzenleme ve Madde Gerekçeleri 
 
1144
3. Suçun Maddi Unsurları 
 
1145
b. Suçun Hukuki Konusu Olarak Kişisel Veri Kavramı 
 
1146
d. Hukuka Aykırılık Öğesi 
 
1148
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 
 
1151
d. Kovuşturma ve Görev 
 
1152
N. Kişisel Verileri Ele Geçirme, Verme ve Yayma Suçları 
 
1156
1. Yasal Düzenleme ve Madde Gerekçesi 
 
1156
3. Suçun Nitelikli Şekli 
 
1159
5. Hukuka Aykırılık Öğesi 
 
1160
6. Sağlık Mesleği Mensuplarının Kişisel Verilerle İlgili Eylemleri 
 
1162
7. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri 
 
1163
d. Kovuşturma ve Görev 
 
1164
DOKTORLAR VE DİĞER SAĞLIK MESLEĞİ MENSUPLARININ KAMU GÖREVİ VE MESLEKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİYLE
 
I. SAĞLIK MESLEĞİ MENSUBUNUN GERÇEĞE AYKIRI BELGE DÜZENLEME SUÇU (TCK M. 210/2) 
 
1165
A. Sahtecilik Suçlarıyla İlgili Yasal Düzenleme 
 
1165
B. 210. Maddenin İkinci Fıkrasındaki Suçlarda Müşterek Unsurlar 
 
1166
1. Korunan Yarar ve Hukuki Nitelik 
 
1166
2. Suçun Maddi Konusu Olarak Belge 
 
1167
3. Eylemin Fikir/İçerik Sahteciliği Niteliğinde Olması Şartı 
 
1167
D. Suçun Cezayı Ağırlaştıran Nitelikli Şekli (2. Fıkra– 2. Cümlesi) 
 
1171
1. Genel Olarak İkinci Cümlenin Anlamı ve Kapsam 
 
1171
2. İkinci Cümledeki Eylemin Faili 
 
1171
3. İkinci Cümlede Fiil Öğesi 
 
1171
4. Cezalandırma Şartları 
 
1172
b. Belgenin Kişiye Haksız Bir Menfaat Sağlaması 
 
1172
c. Belgenin; Kamu veya Kişiler Zararına Sonuç Doğurucu Nitelik Taşıması 
 
1173
5. İkinci Cümledeki Suçun Manevi Unsuru 
 
1173
E. Sahteciliğin, Bir Alacağın İspatı veya Gerçek Bir Durumun Belgelenmesi Amacıyla İşlenmesi (Cezayı Azaltan Müşterek Neden) 
 
1174
F. Yetkisiz Kişinin Sahte Belge Düzenlemesi ve Kullanma Eylemleri 
 
1174
1. 210/2. Madde Kapsamında ‘Gerçeğe Aykırı Düzenlenen’ Belgenin Kullanılması 
 
1174
2. 210/2. Maddedeki Belgenin Yetkisiz Kimse Tarafından ‘Sahte’ Olarak Düzenlenmesi ve Kullanılması 
 
1175
G. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri 
 
1176
4. Kovuşturma ve Görev 
 
1177
II. İRTİKAP (YİYİCİLİK) SUÇU (TCK. M. 250) 
 
1178
A. Kanuni Düzenleme ve Madde Gerekçesi 
 
1178
B. Suçun Müşterek Unsurları 
 
1180
1. Suçun Fail ve Mağduru 
 
1180
2. Görevin Sağladığı Nüfuzun Kötüye Kullanılması 
 
1181
3. Görevin Sağladığı Güvenin Kötüye Kullanılması 
 
1182
C. Suçun Değişik İşleniş Biçimleri 
 
1183
1. İcbar Suretiyle İrtikap Suçu 
 
1183
2. İkna Suretiyle İrtikap Suçu 
 
1185
3. Hatadan Yararlanılarak İşlenen İrtikap Suçu 
 
1185
D. Cezayı Hafifleten Neden (250/4) 
 
1186
F. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri 
 
1187
5. Sanık Lehine Uygulama 
 
1189
III. RÜŞVET SUÇU (TCK. M. 252 – 254) 
 
1192
A. Kanunun İlgili Hükümleri 
 
1192
C. Faile Bağlı Cezayı Ağırlatıcı Neden 
 
1197
F. Tıbbi Girişimler Nedeniyle Çıkar Sağlama Eylemleri 
 
1200
1. 6352 sayılı Kanun Değişikliğinden Önceki Eylemler 
 
1200
2. 6352 sayılı Kanunla Değişik 252. Madde Yönünden 
 
1201
IV. GÖREVİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU 
 
1202
B. Genel Olarak Görevi Kötüye Kullanma Suçu 
 
1202
C. Suçun İşleniş Biçimleri 
 
1204
1. İcrai Davranışla Görevi Kötüye Kullanma Suçu (257/1) 
 
1204
c. Görev Gereğine Aykırı Davranma 
 
1204
d. Eylemin İcrai Nitelikte Olması Koşulu 
 
1205
e. Cezalandırma Şartları (Kamu Zararı, Mağduriyet, Haksız Menfaat) 
 
1205
2. İhmali Davranışla Görevi Kötüye Kullanma Suçu (257/2) 
 
1208
3. Çıkar Sağlayarak Görevi Kötüye Kullanma Suçu (257/3) 
 
1210
4. Doktor ve Sağlık Görevlilerinin Görevi Kötüye Kullanma Suçları 
 
1212
a. Görevi Yapmama veya Geciktirme Eylemleri 
 
1212
b. Göreve Gelmeme veya Görevi Terk Eylemleri 
 
1213
c. Çıkar Sağlama Eylemleri 
 
1213
aa. 5.7.2012 Tarihinden Önceki Eylemler 
 
1213
bb. 5.7.2012 Tarihinden Sonraki Eylemler 
 
1214
5. Kamu Görevlisi Hekimin Tıbbi Kusurla İşlediği Suçlarda İçtima Problemi 
 
1215
V. SUÇU BİLDİRMEME SUÇLARI (M. 279 – 280) 
 
1222
A. Kamu Görevlisinin Suçu Bildirmemesi (m. 279) 
 
1222
1. Kanun Hükmü ve Gerekçeleri 
 
1222
B. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmeme Fiilleri 
 
1226
1. 5237 Sayılı TCK’nın 280. Maddesi 
 
1226
VI. GENİTAL MUAYENE SUÇU 
 
1237
B. Korunan Yarar ve Hukuki Nitelik 
 
1238
4. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
 
1243
D. Suçun Özel Görünümleri 
 
1246
4. Kovuşturma ve Görev 
 
1247
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARI 
 
1248
İLGİLİ YARGITAY KARARLARI 
 
1249
VII. HEKİM OLMAYANIN TEDAVİ YAPMA VE YETKİSİZ KİŞİNİN SAĞLIK HİZMETİ VERME SUÇLARI 
 
1250
A. Hekim Olmayanın Tedavi Yapma ve Hekim Unvanını Takınma Suçları 
 
1250
1. Korunan Yarar ve Suçun Hukuki Niteliği 
 
1250
a. Kanundaki Düzenleme ve Gerekçeler 
 
1250
b. Korunan Yarar ve Suçun Hukuki Niteliği 
 
1251
2. Suçun Maddi Unsurları 
 
1252
4. Suçun Değişik Görünüm Biçimleri 
 
1255
a. Suçun Tamamlanması ve Teşebbüs 
 
1255
aa. Suç Tekliği–Çokluğu ve Zincirleme Suç 
 
1255
bb. Yetkisiz Girişimle Hastanın Sağlığının Bozulması veya Ölümü 
 
1257
B. Yetkisiz Kişilerin Sağlık Hizmeti Verme Suçu 
 
1260
1. Kanundaki Düzenleme 
 
1260
VIII. YETKİSİZ DİŞ HEKİMLİĞİ YAPMA VEYA İŞYERİ AÇMA EYLEMLERİ 
 
1262
A. Yetkisiz Diş Hekimliği Yapma Suçu 
 
1262
B. Diş Protez Teknikerinin Yetkisiz Diş Hekimliği Eylemi 
 
1271
IX. YETKİSİZ KİŞİLERİN TIBBİ GİRİŞİMDE BULUNMA SUÇ VE KABAHATLERİ 
 
1274
B. Yetkisiz veya Usulsüz Ebelik Yapma Fiilleri 
 
1276
1. Yetkisi Olmayanların Ebelik Mesleğini Üstlenmeleri 
 
1276
2. Ebelik Unvan ve Yetkisinin Usulsüz Kullanılması 
 
1276
3. Ebelik Yetkisini Tecavüz Fiilleri 
 
1277
C. Yetkisiz veya Usulsüz Hastabakıcılık ya da Hemşirelik Yapma Fiilleri 
 
1278
1. Yetkisiz Hastabakıcılık Yapma veya Unvanını Kullanma Fiilleri 
 
1278
2. Yetkisiz veya Usulsüz Hastabakıcılık – Hemşirelik Yapma Fiilleri 
 
1279
a. Hastabakıcıların 1219 Sayılı Kanuna Aykırılık Fiilleri 
 
1279
b. Hemşirelerin Hemşirelik Kanuna Aykırılık Fiilleri 
 
1281
Hemşirelik Mesleğiyle İlgili Yargıtay Kararları 
 
1282
D. Yetkisiz Diş Protez Teknikerliği Yapma 
 
1283
X. HEKİM VE DİŞ HEKİMLERİNİN 1219 SAYILI KANUNA AYKIRILIK KABAHATLERİ 
 
1284
A. Yetkisiz veya Yasaklı Hekimin Mesleği İcrası 
 
1284
B. Hekimlerin Kanun Hükümlerine Aykırı Fiilleri 
 
1284
C. Diş Hekimlerinin Yetkiyi Aşan veya Yasal Usule Aykırı Fiilleri 
 
1285
1. Yetkisiz veya Yasaklı Diş Hekimi veya Dişçinin Mesleği İcrası 
 
1285
2. Diş Hekiminin Yetki Sınırını Aşma veya Usulsüzlük Eylemleri 
 
1285
3. Diş Hekiminin Muayenehanesinde Çalışana Yetkisiz Dişçilik Yaptırması 
 
1286
TIBBİ YARDIM VE MÜDAHALEDEN DOĞAN
 
I. BAĞIMSIZ ÇALIŞAN DOKTORUN SORUMLULUĞU 
 
1287
A. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 
 
1287
1. Genel Olarak Sorumluluk İlişkisi 
 
1287
2. Kavramlar Hakkında Açıklama 
 
1288
3. Hekimlik Sözleşmelerinin Hukuki Niteliğine İlişkin Görüşler 
 
1289
B. Doktorun Tedavi (Vekalet) Sözleşmesinden Doğan Sorumluluğu 
 
1295
1. Genel Olarak Tedavi Sözleşmesi ve Hukuki Niteliği 
 
1295
2. Tedavi (Vekalet) Sözleşmesinin Kuruluşu 
 
1296
3. Vekalet (Tedavi) Sözleşmesinin Ögeleri 
 
1297
4. Vekalet Sözleşmesinin Sona Ermesi 
 
1299
5. Tedavi (Vekalet) Akdinin İhlali Nedeniyle Sorumluluk 
 
1300
6. Tedavi (Vekalet) Sözleşmesinde Doktorun Hastaya Karşı Yükümlülükleri 
 
1300
a. Teşhis Koyma Yükümlülüğü 
 
1300
b. Uygun Tedavi Yöntemini Seçme ve Uygulama Yükümlülüğü 
 
1301
bb. Doktorun Tedaviyi Başkasına Yaptırması (Alt Vekalet / İkame Vekalet) 
 
1302
ddd. Başkasını Tevkil (Vekil Etme) Durumunda Sorumluluk 
 
1303
c. Hastayı Aydınlatma ve Tedavi İçin Rızasını Alma Yükümlülüğü 
 
1305
d. Hastaya Sadakat Yükümlülüğü 
 
1308
f. Kayıt Tutma Yükümlülüğü 
 
1313
g. Sır Saklama Yükümlülüğü 
 
1314
7. Yargıtay Kararlarında Vekalet Sözleşmesi Nedeniyle Hekimin Sorumluluğu 
 
1315
C. Doktorun Tıbbi Eser Sözleşmesinden Doğan Sorumluluğu 
 
1324
1. Genel Olarak Eser Sözleşmesi 
 
1324
2. Eser Sözleşmesi Kapsamındaki Tıbbi Girişimler 
 
1325
a. Estetik Tıbbi Girişimler ve Türleri 
 
1325
b. Estetik Tıbbi Girişimlerin Hukuka Uygunluk Nedeni 
 
1330
c. Estetik Tıbbi Girişimlerin Hukuki Niteliği 
 
1333
d. Diş Hekimliği Alanındaki Tıbbi Girişimlerin Hukuki Niteliği 
 
1337
3. Tıbbi Eser Sözleşmesinin Ögeleri 
 
1338
bb. Uygulamada Eser Sözleşmesi Kapsamında Görülen Tıbbi Girişimler 
 
1340
b. Ücret/Bedel Ögesi 
 
1342
4. Eser Sözleşmesinde Yüklenicinin Hak ve Borçları 
 
1343
a. İşgörenin (Doktorun) Borçları 
 
1343
aa. Eserin Mesleki ve Teknik Standartlara Uygun Yapım ve Teslim Borcu 
 
1343
bb. Genel Olarak Sadakat ve Özen Borcu 
 
1345
cc. Aydınlatma Yükümlülüğü 
 
1348
dd. Koruma ve Sır saklama Yükümlülüğü 
 
1349
ee. Eserin Yapımı ve Teslimiyle İlgili Borçlar 
 
1350
ff. Ayıbı Üstlenme Borcu 
 
1351
b. İşgörenin (Doktorun) Hakları 
 
1352
c. İş Sahibinin (Hastanın) Hakları 
 
1352
d. İş Sahibinin Borçları 
 
1352
5. Tıbbi Eser Sözleşmesinin Sona Ermesi 
 
1353
6. Eserin Ayıplı Olması Nedeniyle Sorumluluk 
 
1353
7. Kötü İfa Nedeniyle Maddi ve Manevi Tazminat Sorumluluğu 
 
1361
8. Hastanede Yapılan Tıbbi Eser İşlemleri Nedeniyle Sorumluluk 
 
1364
D. Doktorun Yardımcı Kişinin Eyleminden Sorumluluğu 
 
1370
E. Geçici Bilinç Kaybı Nedeniyle Rıza Aranmayan Girişimlerde Sorumluluk 
 
1371
1. Üstün Nitelikli Özel Yarar 
 
1371
2. Vekaletsiz İş Görme Nedeniyle Sorumluluk 
 
1372
F. Haksız Fiil Nedeniyle Sorumluluk 
 
1375
G. Sorumluluktan Kurtulma Anlaşması 
 
1378
II. ÖZEL HASTANELERİN SORUMLULUĞU 
 
1379
A. Özel Hastaneler ve Hastane İşletenin Yükümlülükleri 
 
1379
1. Genel Olarak Özel Hastaneler 
 
1379
2. Hastane İşletenin Yükümlülükleri 
 
1381
a. Genel Olarak Yükümlülükler ve Yasal Dayanakları 
 
1381
b. Tıbbi İşletme Organizasyonu Yükümlülüğü 
 
1384
bb. Hastanenin Hizmet Bölümleriyle İlgili Yükümlülükler 
 
1386
cc. Yeterli Sayı ve Nitelikte Personel İstihdamı Yükümlülüğü 
 
1391
dd. Güvenlik Hizmetleri Yükümlülüğü 
 
1392
ee. Hastane Hijyenini Sağlama ve Enfeksiyondan Koruma Yükümlülüğü 
 
1394
ff. Tıbbi Kayıt ve Arşiv Sistemi Kurma Yükümlülüğü 
 
1396
gg. Tıbbi Malzemelerin Temini ve Eczacılık Hizmetleri Yükümlülüğü 
 
1396
hh. Hastanın Kişisel Verilerini ve Sırrını Koruma Yükümlülüğü 
 
1397
c. Teşhis ve Tedavi Hizmeti Verme Yükümlülüğü 
 
1397
aa. Genel Olarak Hastanede Teşhis ve Tedavi Hizmeti Yükümlülüğü 
 
1397
bb. Uzmanlık Düzeyinde Hizmet Standardı Yükümlülüğü 
 
1399
cc. Hastanın Bilgilendirilmesi İçin Sistem Kurma Yükümlülüğü 
 
1400
dd. Tıbbi Girişimler ve İlaç Uygulamalarında Hataları Önleyecek Sistem Kurma Yükümlülüğü 
 
1401
d. Hasta Bakım Hizmetleri Yükümlülüğü 
 
1404
e. Hastanenin Acil Tıp Hizmeti Sunma Yükümlülüğü 
 
1405
B. Özel Hastane İşletenin Sorumluluğu 
 
1408
1. Hastane İşletenin Sözleşmeden Doğan Sorumluluğu 
 
1408
a. Hastaneye Kabul Sözleşmesi ve Türleri 
 
1408
aa. Genel Olarak Hasta ile Hastane İşleteni ve Hekim İlişkisi 
 
1408
bb. Hastaneye Kabul Sözleşmesi Türleri ve Hukuki Niteliği 
 
1409
aaa. Hastaneye Tam Kabul Sözleşmesi 
 
1410
aaaa. Hekimlik Sözleşmesi Olmaksızın Hastaneye Tam Kabul Sözleşmesi 
 
1410
bbbb. Hekimlik Sözleşmesi Ekli Hastaneye Tam Kabul Sözleşmesi 
 
1411
bbb. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesi 
 
1413
b. Hastaneye Kabul Sözleşmesinin Hukuki Niteliği 
 
1414
aa. Hastaneye Kabul Sözleşmesinin Kuruluşu ve Hükümleri 
 
1416
bb. Hastane İşleticisinin Sözleşmeden Doğan Yükümlülükleri 
 
1417
aaa. Tedavi Etme Yükümlülüğü 
 
1417
aaaa. Hekimlik Sözleşmesi Olmaksızın Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesinde İşleticinin Tedavi Etme Yükümlülüğü 
 
1418
bbbb. Hekimlik Sözleşmesi İlaveli Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesinde İşleticinin Tedavi Etme Yükümlülüğü 
 
1419
cccc. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesinde İşleticinin Tedavi Etme Yükümlülüğü 
 
1419
bbb. Hastayı Aydınlatma ve Rızasını Alma Yükümlülüğü 
 
1420
ccc. Sadakat ve Özen Gösterme Yükümlülüğü 
 
1421
ddd. Hastane Bakımını Sağlama Yükümlülüğü 
 
1421
eee. Kayıt Tutma ve Sır Saklama Yükümlülüğü 
 
1422
c. İşletenin Yükümlülüklerini İhlali Nedeniyle Sorumluluğu 
 
1423
aa. Tedavi ve Bakım Hizmeti Yükümlülüklerine Aykırılık Nedeniyle Sorumluluk 
 
1423
bb. Hastane İşletenin Organizasyon Kusuru Nedeniyle Sorumluluğu 
 
1427
2. Vekaletsiz İş Görme Nedeniyle Sorumluluk 
 
1430
3. Haksız Fiil Nedeniyle Sorumluluk 
 
1431
4. Hastane İşletenin Kusursuz Sorumluluk Nedenleri 
 
1432
a. Çalışanın veya İfa Yardımcısının Eylemlerinden Sorumluluk (TBK 66, 116) 
 
1432
b. Hastane İşletenin, Adam Çalıştıranın İşletmesel Organizasyon Kusuru Nedeniyle Sorumluluğu (TBK M. 66/III) 
 
1446
c. İşletenin Bina veya Yapı Eseri Maliki Olarak Sorumluluğu 
 
1452
d. İşletenin Genel Tehlike Sorumluluğu 
 
1453
bb. Tehlike Sorumluluğunun Koşulları 
 
1453
cc. Genel Tehlike Sorumluluğu Açısından Hastane İşletmeciliği 
 
1456
C. Özel Hastanede Hizmet Veren Doktorun Sorumluluğu 
 
1459
1. Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesinde Doktorun Sorumluluğu 
 
1460
a. Doktorluk Sözleşmesi Olmaksızın Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi 
 
1460
b. Doktorluk Sözleşmesi İlaveli Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi 
 
1461
2. Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesinde Doktorun Sorumluluğu 
 
1462
D. Özel Hastane Mesul Müdürü ve Personelinin Eylemleri Nedeniyle Sorumluluk 
 
1463
III. DOKTOR VE ÖZEL HASTANENİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI 
 
1465
a. Bağımsız Çalışan Doktor Yönünden 
 
1466
b. Hastane İşleticisi Yönünden 
 
1466
3. Sözleşme Dışındaki Hukuka Aykırılık 
 
1467
a. Bağımsız Çalışan Doktor Yönünden 
 
1467
b. Hastane İşleticisi Yönünden 
 
1468
1. Kusur Kavramı ve Sorumluluk Hukukundaki Yeri 
 
1468
aa. Tanımı ve Unsurları 
 
1470
bb. İhmal Kusurunun Saptanması 
 
1472
3. Tıbbi Sorumlulukta Karşılaşılan Kusur Kalıpları 
 
1473
b. Tedavi Yöntemine İlişkin Kusurlar 
 
1474
4. Zarar Görenin Kusurunun Tazminata Etkisi 
 
1477
1. Kavram ve İlliyet Bağının Tespiti 
 
1482
b. Yaşama Şansının Yitirilmesi ve İlliyet Bağı 
 
1487
c. İlliyet Bağının Maddi Zarar Kavramı İçinde Değerlendirilmesi Görüşü 
 
1489
2. İlliyet Bağının Kesilmesi 
 
1492
A. Genel İspat Kuralları 
 
1494
2. Genel İspat Kuralları 
 
1496
b. İspat Gerekmeyen veya İspat Kolaylığı Sağlayan Haller 
 
1497
c. İspat ve Delil İkame Yükü 
 
1500
B. Haksız Fiil Sorumluluğunda İspat 
 
1502
C. Sözleşmeye Dayalı Sorumlulukta İspat 
 
1504
D. Hekimin Kusursuzluğunu İspat Yükü 
 
1508
E. Deliller Üzerinde Bilirkişi İncelemesi Yapılması 
 
1510
V. SORUMLULUK NEDENLERİNİN YARIŞMASI (TBK M.60) 
 
1511
A. Genel Olarak TBK’nın 60. Maddesi 
 
1511
B. Haksız Fiile ve Sözleşmeye Dayalı Sorumluluk Nedenlerinin Karşılaştırılması 
 
1512
VI. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI VE TÜKETİCİ MAHKEMELERİNİN YETKİSİ 
 
1515
A. Genel Olarak 6502 Sayılı Kanun ve Kapsamı 
 
1515
B. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanuna Göre Sağlık Hizmeti Nedeniyle Hukuki Sorumluluk 
 
1518
C. Tüketicinin Seçimlik Hakları 
 
1523
1. Ayıplı Hizmet Nedeniyle Zamanaşımı 
 
1527
2. Ayıplı Mal Nedeniyle Zamanaşımı 
 
1528
E. Mahkemenin Görev ve Yetkisine İlişkin Usul Hükümleri 
 
1528
Mahkemenin Göreviyle İlgili Kararlar 
 
1529
A. Sözleşmeye Dayalı Alacaklarda Zamanaşımı 
 
1532
a. 6098 Sayılı Borçlar Kanunu Hükümleri 
 
1532
b. 6101 Sayılı Türk Borçlar Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun Hükümleri 
 
1535
2. Genel Olarak Zamanaşımı Hükümleri 
 
1535
3. Vekalet (Tedavi) Sözleşmesinde Zamanaşımı 
 
1537
4. Eser Sözleşmesinde Zamanaşımı 
 
1537
5. Vekaletsiz İş Görmeye Dayalı Alacaklarda Zamanaşımı 
 
1539
B. Haksız Fiile Dayalı Alacak Haklarında Zamanaşımı 
 
1540
C. Rücu Davalarında Zamanaşımı 
 
1541
VIII. SAĞLIK HİZMETLERİ NEDENİYLE DEVLETİN SORUMLULUĞU 
 
1541
A. Sorumluluğun Hukuki Kaynağı ve Niteliği 
 
1541
1. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 
 
1541
b. İdarenin Özel Hukuk Hükümlerine Tabi Sorumluluğu 
 
1544
c. İdarenin Sorumluluğunun Hukuki Esasları 
 
1545
2. Kamu Görevlilerinin Sorumluluklarıyla İlgili Sistemler 
 
1546
B. Genel Sağlık Hizmetleri Nedeniyle Devletin Sorumluluğu 
 
1550
1. Sağlık Hizmetleri Nedeniyle Devletin Sorumluluğunun Hukuki Temelleri 
 
1550
2. Genel Olarak Klasik Sağlık Hizmetleri ve Devletin Sorumluluğu 
 
1554
a. Salgın Hastalıklara Yönelik Tedbirler Hakkındaki Tartışmalar 
 
1556
bb. Pandemi tedbirlerine uymayanların cezalandırılması 
 
1564
b. Pandemi Tedbirleri Nedeniyle Devletin Hukuki Sorumluluğu 
 
1569
4. Devletin Sağlık Alanındaki Düzenleme ve Denetim Yetkisi (Sağlık Kolluğu Fonksiyonu) Nedeniyle Sorumluluğu 
 
1571
a. İlaç ve Tıbbi Ürünleri Ruhsatlandırma Yetkisi Nedeniyle Sorumluluk 
 
1571
b. Devletin Özel Hastanelerle İlgili Düzenleme ve Denetim Yetkisi Nedeniyle Sorumluluğu 
 
1572
C. Kamu Görevlisi Doktorun ve Hastane Personelinin Sorumluluğu 
 
1574
2. İdarenin Kamu Görevlilerine Rücu Talepleri 
 
1575
1. Kamu Hastanesi Kavramı 
 
1578
aa. Yasa Değişikliğinden Önceki Durum 
 
1580
bb. 5283 Sayılı Kanun Değişikliğinden Sonraki Durum 
 
1581
2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuki Niteliği 
 
1583
3. Hizmet Kusuru Nedeniyle İdarenin Sorumluluğu ve Şartları 
 
1584
b. Hizmet Kusuru Nedeniyle İdarenin Sorumluluğu 
 
1584
aa. Genel Olarak Hizmet Kusuru 
 
1584
aaa. Hizmet kusuru kavramı 
 
1584
bbb. Hizmet Kusurunun Ortaya Çıkış Biçimi 
 
1587
ccc. Hizmet kusuru–Kişisel Kusur Ayırımı 
 
1589
ddd. Kişisel Kusur Halinde Husumet ve Yargı Yeri Sorunu 
 
1591
eee. Hizmet Kusurunun Ağırlık Derecesi Sorunu 
 
1596
bb. Sağlık Hizmetlerinde Hizmet Kusuru 
 
1597
d. Özel Çalışan Doktorun Kamu Hastanesine Çağrılması veya Hasta Yatırması 
 
1602
4. Sağlık Hizmetlerinde İdarenin (Devletin) Kusursuz Sorumluluğu 
 
1603
a. Genel Olarak İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 
 
1603
b. Sağlık Hizmetlerinde Kusursuz Sorumluluk (Teori ve Uygulama) 
 
1606
E. Tam Yargı Davasında Zarar ve Tazminatın Belirlenmesi Esasları 
 
1612
1. İdari Sorumluluğun Temel Esasları 
 
1612
b. İlliyet (Nedensellik) Bağının Varlığı 
 
1615
bb. İlliyet Bağını Kaldıran veya Sorumluluğu Azaltan Nedenler 
 
1617
bbb. Zarar Görenin Kusuru ve Müterafik Kusur 
 
1617
ccc. Üçüncü Kişinin Kusurlu Davranışı 
 
1619
2. Manevi Zarar ve Tazminatın Belirlenmesi 
 
1619
3. Maddi Zarar ve Tazminatın Belirlenmesi 
 
1624
b. Ölüm Nedeniyle Talep Edilebilen Maddi Zararlar 
 
1625
c. Bedensel Zararlar 
 
1630
d. Diğer Maddi Zararlar 
 
1634
e. Maddi Tazminata Faiz Uygulanması 
 
1634
F. Tam Yargı Davasının Biçimsel Koşulları 
 
1637
2. İdareye Başvuru (Ön Karar) Şartı 
 
1638
3. İdareye Başvuru Şartının İstisnası 
 
1639
4. Taraflara İlişkin Şartlar 
 
1640
6. Dava Dilekçesine İlişkin Şartlar ve Örnek Dava Dilekçesi 
 
1644
IX. UZLAŞMA, ARABULUCULUK VE SULH 
 
1645
C. İdari Uyuşmazlıkların Sulh Yoluyla Çözümlenmesi 
 
1650
X. TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI 
 
1652
B. Sigorta Yaptırması Gerekenler ve Sözleşme Esasları 
 
1654
C. Sigortanın Kapsamı 
 
1656
D. Teminat Kapsamına Girmeyen Haller 
 
1662
E. Sigortacının Sigortalıya Rücu Hakkı 
 
1664
İlgili Yargıtay Kararları 
 
1665
HEKİM, SAĞLIK PERSONELİ, HASTANE VE DEVLETİN TAZMİNAT SORUMLULUĞU İLE İLGİLİ YARGI KARARLARI
 
I. YARGITAY KARARLARI 
 
1671
A. Haksız Fiile Dayalı Tazminat Davalarıyla İlgili Kararlar 
 
1671
1. Kamu Görevlilerinin Yargı Bağışıklığı ve İdari Yargının Görevi 
 
1671
2. Çocuğun Yaralanmasında Ana–Babanın Tazminat Hakkı 
 
1671
3. Ceza Davasının Etkisi 
 
1671
4. Ceninin Tazminat İsteme Hakkı 
 
1671
5. Tıbbi Kusura Dayalı Tazminat Davaları 
 
1671
a. Tıbbi Girişimde Özen Kusuru 
 
1671
b. Ameliyat Kusurları 
 
1671
c. Hastaya Kalitesiz Tıbbi Cihaz Kullanılması 
 
1671
d. Hasta Dosyasındaki Kayıtların İspat Gücü 
 
1671
e. Yenidoğan Çocuğun Hastanede Değiştirilmesi 
 
1671
f. Enjeksiyon Uygulamaları 
 
1671
g. Kalp Krizine Geç Müdahale 
 
1671
7. Komplikasyonlar – Tedavi Riskleri 
 
1671
8. Aydınlatma Kusuru – Riskin Bildirilmemesi 
 
1671
9. Ölüden İzinsiz Organ Alınması 
 
1671
10. Eczacının Enjeksiyon Nedeniyle Sorumluluğu 
 
1671
12. Yanlış Rapor Tanzimi Nedeniyle Tazminat Davası 
 
1671
13. Haksız Şikayet ve Hakaret Nedeniyle Doktorun Tazminat İstemi 
 
1671
14. Yanıltıcı Reklam Nedeniyle Tüketicinin Sağlığının Bozulması 
 
1671
15. Hekimin Hastasına Karşı Suç İşlemesi Nedeniyle Tazminat İstemi 
 
1671
B. Devletin Doktor ve Personele Rücu Hakkı ile İlgili Kararlar 
 
1671
1. Rücuda İadenin Kapsamı Kusur Oranıyla Sınırlıdır 
 
1671
• Daha önce hakkında açılan dava sonucu kusuru miktarınca tazminat ödeyen doktora idarenin rücu etmesi mümkün değildir 
 
1671
• Doktorun kusuru araştırılmadan talep edilen tazminatın tümünden sorumlu tutulması doğru değildir 
 
1671
• Davalı doktor idarenin ödediği tazminattan kusuru kadar sorumludur 
 
1671
• Davalı doktor kusurunu aşan miktardan sorumlu tutulamaz 
 
1671
2. Rücu Tazminatının Belirlenmesinde Hastane İdaresinin Müterafik Kusuru Dikkate Alınmalıdır 
 
1671
3. Rücu Tazminatında Doktor Lehine Hakkaniyet İndirimi 
 
1671
• Rücunun amacı sorumlular arasında hakkaniyete uygun bir denge kurulmasıdır 
 
1671
• Ortopedi ameliyatında hekim kusuru–hakkaniyet indirimi 
 
1671
• YSŞ raporu ile ATK 3. İhtisas Kurulu raporu arasındaki çelişki giderilmeli 
 
1671
• Davacı idare kendi kusuruyla neden olduğu icra gideri ve faiz miktarını rücuda talep edemez 
 
1671
• Doktorun özensizliği var ise de kurumdaki araç ve ilaç eksiklikleri gözetilerek hakkaniyet indirimi yapılmalıdır 
 
1671
4. Rücu Davasında İnceleme Yöntemi – Kusur Araştırması 
 
1671
• İdari Yargıda Belirlenen 6/8 Kusur Oranı Doktor ve Hastaneye Ait Olup Bir Kısmı da Kaçınılmazlık Oranıdır 
 
1671
• Bebeğin ölümü ve rahmin alınmasında hekimin kusurunun araştırılması 
 
1671
• Rücu için doktora ait kusur usule uygun olarak tespit edilmelidir 
 
1671
• Rücu davasında hastane şartları, beklenmeyen haller gibi etkenleri gözeten yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırılmalı 
 
1671
• Doktorun omurga ameliyatındaki kusur miktarı belirlenmeli 
 
1671
5. Özensiz Muhtelif Tıbbi Girişimler Nedeniyle Doktora Rücu Kararları 
 
1671
• Ameliyatta gazlı bez unutulması nedeniyle ödenen tazminatın rücu edilmesi 
 
1671
• Acil serviste iç kanamalı hastaya yapılan girişimde kusur araştırması 
 
1671
• Hastanın enfekte olmasında davalı doktorun kusur oranı belirlenmeli 
 
1671
• Öldürücü dozda ilaç yazılması nedeniyle rücu davası–rücunun kapsamı 
 
1671
• Kan nakli sırasında aids hastalığının bulaştırılması nedeniyle rücu davası 
 
1671
6. Tedavi Dışındaki Fiilleri Nedeniyle Doktorlara Rücu Davaları 
 
1671
• Bedeli SSK tarafından karşılanmadığı halde laparoskopik ameliyat yapan doktordan bu bedellerin rücu yoluyla istenmesi – indirim oranı az 
 
1671
• Medikal şirkete fazla ödeme yapılmasına neden olan doktora rücu 
 
1671
• Laboratuvar sorumlusu doktorun gereksiz malzeme alımından sorumluluğu 
 
1671
• Kaybolan bronkoskopi cihazı bedelinin bölüm şefi ve hemşireye rücuu 
 
1671
• Acil ameliyat malzemesi alınıp kullanılması nedeniyle rücu istemi 
 
1671
• İdari soruşturmayla görevli doktorun, meslektaşını psikiyatri muayenesine sevk etmesi nedeniyle idarece ödenen tazminatın rücuen istenilmesi 
 
1671
• Fiş ve alındılarda yapılan usulsüzlük nedeniyle oluşan zarardan dolayı döner sermaye saymanının sorumluluğu 
 
1671
• İhale ile hastaneye fazla fiyatla nevresim alınması nedeniyle rücu davası 
 
1671
• Hasta hakkında aids olduğu yayını yapılmasına kusuruyla neden olan başhekime karşı rücu davası 
 
1671
• Ücretsiz işlemi yapılması nedeniyle hastadan alınmayan tedavi ücretinin doktordan rücu yoluyla talep edilmesi 
 
1671
7. Davalı Doktor Hakkındaki Cezai veya İdari Takip ve Davaların Beklenmesi 
 
1671
• Ceza davasında doktorun kusuru ile hasanın ölümü arasında illiyet bağı kurulamadığı kabul edildiğinden rücu davasının reddi gerekir 
 
1671
• Ceza mahkumiyeti hukuk hakimini bağlar ise de kusurun bilirkişi tarafından belirlenmesi gerekir 
 
1671
• Kesinleşen ceza mahkemesi kararında doktorun kusurunun olmadığı belirtilerek beraat kararı verilmekle rücu davasının da reddi gerekir 
 
1671
• Davalı doktor hakkındaki dolandırıcılıkla ilgili ceza soruşturması sonucu araştırılmalı 
 
1671
• Acil serviste çoğu muayene eden çocuk doktoru hakkındaki cezai ve idari yargı süreçlerinin beklenmesi gerekir 
 
1671
8. Özel Hastaneye ve Hastanede Çalışan Doktora Karşı Rücu Davası 
 
1671
9. Özensiz Tedavi Nedeniyle Şef Doktor ve Asistan Doktorun Sorumluluğu 
 
1671
• Kalp ameliyatı sonrası ölüm nedeniyle klinik şefine rücu davası 
 
1671
10. Rücu Davasında Doktorun Kurtuluş İmkanı 
 
1671
C. Tıbbi Eser Sözleşmesiyle İlgili Kararlar 
 
1671
1. Estetik Ameliyatlarla İlgili Kararlar 
 
1671
2. Saç Ekimiyle İlgili Kararlar 
 
1671
3. Diş Proteziyle İlgili Kararlar 
 
1671
4. Tıbbi Protez Yapımı 
 
1671
5. Dövme İzinin Silinmesi 
 
1671
6. Epilasyon İşlemleri 
 
1671
7. Genel Olarak Eser Sözleşmesiyle İlgili Kararlar 
 
1671
8. Aydınlatılmış Onam ve Komplikasyonlar 
 
1671
• Yüz gerdirme ameliyatı– aydınlatma yükümlülüğü ve komplikasyon yönetimi hekimin sorumluluğundadır 
 
1671
• Komplikasyon konusunda aydınlatma görevinin yerine getirilip getirilmediği ve komplikasyon yönetiminin doğru yapılıp yapılmadığını tartışmayan bilirkişi raporu yetersizdir 
 
1671
10. Hekimin Tedavi Ücreti Alacağı ile İlgili Kararlar 
 
1671
D. Tedavi (Vekâlet) Sözleşmesiyle İlgili Kararlar 
 
1671
1. Sorumluluğun Kapsamı ve Temel Esaslarıyla İlgili Kararlar 
 
1671
a. Tedavi Sözleşmesinde Sorumluluğun Hukuki Niteliği Kapsamı 
 
1671
Hekim en hafif kusurdan da sorumludur – doğum kayıtlarının tutulması da hekimin özen borcu içerisindedir 
 
1671
Hekimin özen borcunun kapsamı 
 
1671
Hastaneye kabul sözleşmesinin hukuki niteliği 
 
1671
b. Bilirkişi Heyetinin Oluşumu ve Raporların Yeterliliği ile İlgili Kararlar 
 
1671
c. Faiz Alacağının Temerrüdü ve Faizin Türü 
 
1671
d. Komplikasyonlar ve Bilgilendirilmiş Rıza ile İlgili Kararlar 
 
1671
Aydınlatıcı onam yükümlülüğü hekim ve hastanenin birlikte sorumluluğudur 
 
1671
Her türlü tıbbi girişim kişinin aydınlatılmış onamı ile yapılabilir. Ameliyat sonrası kanama komplikasyon ise de davacı bu risk konusunda bilgilendirilmemiştir 
 
1671
İlaç enjeksiyonunun kemplikasyonu konusunda hasta bilgilendirilmemiştir 
 
1671
Aydınlatılmış onamda ispat külfeti hekim ya da hastanededir 
 
1671
2. Hekim Kusuru Nedeniyle Hastanenin Sorumluluğu 
 
1671
3. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanlığı ile İlgili Kararlar 
 
1671
Serebral palsi – doğumu uzman olmayan hekimin yaptırması 
 
1671
Tüp bebek tedavisinde yanlış yumurtalığın alınması 
 
1671
Doğumda bebeğin omuz sinirlerinin (brakial pleksus) zedelenmesi 
 
1671
Bebekte korpus kallosum harabiyeti 
 
1671
Bebeğin anne karnında kalbinin durduğunun geç tespiti iddiası 
 
1671
4. Ortopedik Tıbbi Girişimlerle İlgili Kararlar 
 
1671
Ameliyat yerinde enfeksiyon gelişmesi 
 
1671
Menisküs ameliyatı–enfeksiyon gelişimi– bilirkişi raporu yetersizliği 
 
1671
Doktorun ölümü nedeniyle vekalet sözleşmesinin sona ermesi 
 
1671
Yeni yöntem yerine eski ortopedik yöntemin kullanıldığı iddiası 
 
1671
5. Gözle İlgili Tıbbi Girişimler Hakkındaki Kararlar 
 
1671
Göz uzmanı ve ilgili uzmanın yer almadığı bilirkişi raporu hükme esas alınamaz 
 
1671
Matbu onam yetersiz– risk bilinse dahi rıza gösterilirmiydi araştırılmalı 
 
1671
Laser tedavisi–avastin enjeksiyonu, bilirkişi raporu itirazları karşılamıyor 
 
1671
Laserle kusurlu astigmat tedavisi– hükümde kısa ve gerekçeli kararın farklılığı 
 
1671
Aydınlatmada özensizlik–hükmedilen manevi tazminat miktarı yetersiz 
 
1671
Katarakt ameliyatında retina yırtılması – aydınlatma kusuru 
 
1671
İstihdam eden şirketin (hastanenin) sorumluluğu 
 
1671
6. Kardiyolojik Tıbbi Girişimler 
 
1671
İlk muayenede uygun anamnez alınamadığı için geç teşhis kusuru 
 
1671
Kalp kapakçığı ameliyatı sonucu enfeksiyon gelişimi–komplikasyon 
 
1671
Plastik zehirlenmesine bağlı kalp krizi–bilirkişi raporu yetersiz 
 
1671
Kalp şikayetiyle yatırılan hastanın ertesi gün hastanede kriz geçirerek ölümü 
 
1671
Ölümün kullanılan ilacın yan etkisine bağlı komplikasyondan meydana gelmesi 
 
1671
Hastanın yatarak takibi gerektiğinin gözetilmemesi 
 
1671
Ölümün kalp uzmanının özensizliğinden değil HIV’li kan naklinden olması 
 
1671
Bypass ameliyatı sonrasında enfeksiyon gelişmesi – yetersiz bilirkişi raporu 
 
1671
7. Cerrahi Operasyonlarla İlgili Kararlar 
 
1671
a. Cinsiyet Değişikliği Ameliyatı 
 
1671
b. Fıtık Ameliyatları 
 
1671
Kusurlu ameliyat sonrası omurilikte zarar oluştuğu iddiası 
 
1671
Komplikasyon iyi yönetilemedi – en hafif kusurdan da sorumluluk 
 
1671
c. Mide ve Karın Bölgesi Ameliyatları 
 
1671
e. Boğaz Ameliyatları 
 
1671
f. Burun – Sinüzit Ameliyatı 
 
1671
g. Safra Kesesi Ameliyatı 
 
1671
ı. Prostat Ameliyatı ile İlgili Karar 
 
1671
8. Acil Servis Hizmetleri ile İlgili Kararlar 
 
1671
Parmak kesiğinin acil serviste onarılmasında tendon kesiğinin gözardı edilmesi 
 
1671
İlaç enjeksiyonu nedeniyle bacakta sekel oluşması 
 
1671
Yüksek ateşli çocuğa yanlış teşhis konulması nedeniyle tazminat istemi 
 
1671
Kalp krizinin geç teşhisi nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemi 
 
1671
9. İlaç Enjeksiyonları ile İlgili Kararlar 
 
1671
10. Kanser Teşhis ve Tedavileriyle İlgili Kararlar 
 
1671
11. Dermatolojik ve Kozmetik Tıbbi Girişimlerle İlgili Kararlar 
 
1671
12. Yetkisiz Sağlık Personelinin Tıbbi Girişimi 
 
1671
13. Hatalı Tahlil ve Tetkiklerle İlgili Kararlar 
 
1671
14. Psikiyatrik Tıbbi Girişimlerle İlgili Kararlar 
 
1671
15. Radyolojik Tıbbi Girişimler 
 
1671
16. Teşhis ve Tedavi Kusurlarıyla İlgili Diğer Kararlar 
 
1671
17. Tedavide Kullanılan Malzemenin Kusurlu Olması 
 
1671
18. Hekim–Hastanenin Tedavi Ücreti Alacağı ile İlgili Kararlar 
 
1671
E. Eczaneler ve İlaç Üreticileriyle İlgili Kararlar 
 
1672
F. Zamanaşımı ile İlgili Kararlar 
 
1672
G. Yargı Yolu, Görev–Yetki, Islah ve Kesin Delil ile İlgili Kararlar 
 
1672
H. Tıbbi Cihaz Sigortası ve Sigortacının Sorumluluğu 
 
1672
• Medikal cihaz sigortacısının arıza riski nedeniyle ödediği güvence bedelini servis hizmeti veren şirketten rücu yoluyla talep etmesi 
 
1672
I. Sosyal Güvenlik Kurumuyla İlgili Kararlar 
 
1672
1. SGK’nın Eczane Aleyhine Açtığı Dava 
 
1672
2. SGK'nın Doktor veya Hastane Aleyhine Açtığı Davalar 
 
1672
3. Eczacılarca SGK Aleyhine Açılan Davalar 
 
1672
4. Tedavi Kusuru Nedeniyle SGK Aleyhine Açılan Davalar 
 
1672
5. Acil Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Yapılan Tedavi Giderlerinin SGK’dan Talep Edilmesi 
 
1672
SAĞLIK VE TEDAVİ HİZMETLERİ NEDENİYLE DEVLETİN SORUMLULUĞU İLE İLGİLİ YARGI KARARLARI
 
I. SAĞLIK VE YAŞAMA HAKLARINA DAİR ANAYASAL İLKELER VE DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİYLE İLGİLİ AYM KARARLARI 
 
1673
II. DANIŞTAY KARARLARI 
 
1673
1. Tazminat Başvurusunu Reddeden İdare Kararının İptal Davasına Konu Olamayacağı 
 
1673
2. Yetkili Yargı Yerinin Belirlenmesi Kararı 
 
1673
3. Dava Açma Süresiyle İlgili Kararlar 
 
1673
4. Bilirkişi Raporunun Yetersizliği 
 
1673
5. Bilirkişi Raporlarının Tebliği Zorunluluğu 
 
1673
6. Davanın İhbarı ve Davaya Müdahale 
 
1673
7. Vekalet Ücretiyle İlgili Kararlar 
 
1673
B. Kusursuz Sorumluluk İlkesinin Uygulanabilirliği 
 
1673
1. Ameliyat Masasındaki Arıza Nedeniyle İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 
 
1673
2. Sevkli Hastanın Yolda Ölümünde Kusursuz Sorumluluk İlkesinin Uygulanamayacağı 
 
1673
3. Kusur İncelemesi Yapma Zorunluluğu ve Kusursuz Sorumluluk İlkesine Dayanılamayacağı 
 
1673
4. Tedavi Hizmetinde Kusursuz Sorumluluk İlkesinin Uygulanabilirliği 
 
1673
C. Sağlık Hizmeti Nedeniyle İdarenin Sorumluluğunun Hukuki Esasları 
 
1673
1. Sağlık Hizmetlerinde İdarenin Sorumluluğunun Esaslarıyla İlgili Kararlar 
 
1673
2. Genel Olarak İdarenin Sorumluluğunun Esaslarıyla İlgili Kararlar 
 
1673
D. Tıbbi Hizmet Kusuruna Dayalı Kararlar 
 
1674
1. Hastayı Aydınlatma Kusuru ve Komplikasyonlar 
 
1674
a. Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlaliyle İlgili Kararlar 
 
1674
b. Komplikasyonlar ve Sorumlulukla İlgili Kararlar 
 
1674
2. Hasta Dosyasının Düzenli Tutulmaması – Hasta Hakkı 
 
1674
3. Kadın –Doğum ve Yenidoğan Sağlık Hizmetleri 
 
1674
Ağır hizmet kusuru yoksa da illiyet bağı kopmadığından manevi tazminat verilmeli 
 
1674
Normal doğum sırasında acil sezaryen yapılmasına karşın bebeğin kurtarılamaması 
 
1674
Doğumda bebeğin omuz zedelenmesi nedeniyle hizmet kusuru iddiası 
 
1674
Gebeliğin 38. haftasında sakat çocuk doğurtularak ölümüne neden olunduğu iddiası 
 
1674
Bebekte down sendromunun tespit edilememesinde hizmet kusurunun araştırılması 
 
1674
4. Teşhis Hatası – Hatalı Rapor Verilmesi 
 
1674
5. Kanser Teşhis ve Tedavileri ile İlgili Kararlar 
 
1674
6. Ameliyat Kusurları 
 
1674
a. Guatr Ameliyatı– Paratroid Bezinin Hasar Gördüğü–Alındığı İddiası 
 
1674
b. Tonsilit Ameliyatı Sonrası Solunum Dolaşım Durması 
 
1674
c. Hekim Kusuru Nedeniyle İkinci Kez Apandisit Ameliyatı Yapılması 
 
1674
d. Bel Fıtığı Ameliyatında Hastanın Ölümüne Neden Olunması 
 
1674
e. Ameliyat Sırasında Hastada Pens veya Bez Unutulması – Ağır Kusur 
 
1674
f. Burun Ameliyatında Sol Gözde Fonksiyon Kaybına Neden Olunması 
 
1674
g. Hekim Kusuru İddiasının Kanıtlanamaması Nedeniyle Davanın Reddi 
 
1674
ğ. Eldeki Sinir Kesisinin Kusurlu Tedavisi Nedeniyle Manevi Tazminat İstemi 
 
1674
i. Göz Ameliyatında Özensizlik ve Hizmet Kusuru 
 
1674
j. Kusurlu Sünnet Operasyonu Nedeniyle Cinsel Yeteneğin Yitirilmesi 
 
1674
k. Boyun Fıtığı Ameliyatı Sonucu Felç Kalınması Nedeniyle Tazminat İstemi 
 
1674
ı. Kopan Kolun Uygunsuz Nakli – Ameliyatlı Kolun Kangren Olup Kesilmesi 
 
1674
8. Kusurlu Enjeksiyon Uygulamaları 
 
1674
9. Genel Tıbbi Girişim (Özen) Kusurları 
 
1674
a. Sol Karın Fıtığı Teşhisiyle Sağ Taraf Fıtığının Ameliyat Edilmesi 
 
1674
b. Ameliyatta Gazlı Bez Unutulması Ağır Hizmet Kusurudur– Manevi Tazminat Az 
 
1674
c. Çocuğun Tetkik Yapılmadan, Serum Alırken Acil Servisten Taburcu Edilmesi 
 
1674
d. Ölümle İlliyet Bağı Kurulamadığı İçin Maddi Tazminat İsteminin Reddi Yerinde İse de Manevi Tazminata Hükmedilmeli 
 
1674
e. Paslı Demir Üzerine Düşüp Kolu Kırılan Hastaya Tetanos Aşısı Yapılmadığı İddiası 
 
1674
f. Felç Hali ile Hizmet Kusuru Arasında İlliyet Bağının Kurulamaması 
 
1674
g. Çocuğun Ölümü Nedeniyle Tazminat İstemi – Dava Tarihinin Faiz Başlangıcı İçin Esas Alınması 
 
1674
ğ. Ortopedik Tıbbi Girişimlerdeki Kusur Nedeniyle Tazminat Talepleri 
 
1674
h. Uygun Tetkik ve Tedavi Yapılmaması Nedeniyle Hizmet Kusuru 
 
1674
i. İdarenin Tüm Belgeleri Sunamadığı Gözetilmeden ve Yeterince İnceleme Yapılmadan Hizmet Kusurunun Bulunmadığı Kabul Edilemez 
 
1674
j. Potasyum Klorürün Setten Hızla Verilmesi Nedeniyle Çocuğun Ölümüne Neden Olunması 
 
1674
k. Yanlış Tedavi Nedeniyle Sakat Kalma İddiası, Yetersiz Bilirkişi Raporu 
 
1674
l. Personelin İlgisizliği Nedeniyle Raşitizm Hastası Çocuğun El Parmaklarının Kesilmesine Neden Olunması Hizmet Kusuru 
 
1674
m. Ambulansla Hasta Nakli Sırasında Gerekli Sağlık Hizmetinin Verilmediği İddiası 
 
1674
n. Konsültasyon İstenmemesi Nedeniyle Özensiz Tıbbi Girişim ve Hizmet Kusuru 
 
1674
o. Bebekteki Yanığın Tedavisinde Özensizlik ve Hizmet Kusuru 
 
1674
ö. Kazazedenin Kusurlu Tedavi ile Ölümüne Yol Açılması– Ağır Hizmet Kusuru 
 
1674
p. Baş Ağrısı ile Başvuran Hastanın Tedavisinde Özensizlik Nedeniyle Ölümü 
 
1674
r. Bir Kolu Olmayan Bebeğin Engelli Olarak Doğumuna Neden Olunması 
 
1674
10. Acil Serviste Teşhis ve Tedavi Kusurları 
 
1674
11. Hastane Enfeksiyonları 
 
1674
12. Aşı Uygulamaları 
 
1674
13. Psikiyatrik Hastalıklarda Teşhis ve Tedavi Kusurları 
 
1674
14. Yanlış İlaç, Kan, Serum, vb. Verilmesi 
 
1674
15. Kreşte Su Yerine Deterjan İçirilmesi – Davanın Islahı 
 
1674
17. İlacın Yan Etkisi 
 
1674
20. Hastane Güvenlik Hizmeti 
 
1674
a. Hastanede Ateşli Silahla Yaralanma Nedeniyle Tazminat İstemi 
 
1674
b. Hastaneden Bebek Kaçırılması 
 
1674
21. Sağlık Hizmetinin Kuruluş ve İşleyişinde Kusur 
 
1674
a. Göz Ameliyatı Sonunda Hastane Enfeksiyonu Gelişmesi 
 
1674
b. Ameliyat Malzemesini Temin Kusuru ve Kadın Hastaya Erkek Personelin Bakım Yapması 
 
1674
c. İcapçı Nöbetçinin Hastaneye Gelip Müdahalede Bulunmaması 
 
1674
d. Hastanedeki Tedavide Hekim Kusurunun Bulunması 
 
1674
e. İleri Tedavi İçin Hastanın Sevkinde Gerekli Özenin Gösterilmemesi 
 
1674
f. Ameliyat Sonrası Uyanma Odasının ve Görevlinin Bulunmaması 
 
1674
g. Uzman Hekimin Ameliyata Katılmaması ve Asistan Doktorun Ameliyat Yapması – Hastanenin Organizasyon Kusuru 
 
1674
ğ. İlçe Devlet Hastanesinde Hizmet Kusurunun Tespiti 
 
1674
h. Hasta Bakım Hizmetinde Aksaklık – Çocuğun Ölümü 
 
1674
ı. Jeneratör Arızası Nedeniyle Ameliyatın Zamanında Yapılamaması 
 
1674
i. Tedavi Kayıtlarının Tutulmamasının Başlıbaşına Hizmet Kusuru Olabileceği 
 
1674
22. Birden Fazla İdarenin Hizmet Kusuru 
 
1674
23. Ceza Davasının Etkisi – Beklenmesi 
 
1674
24. Doktorun Sağlık Hizmeti Sırasında Ölümü Nedeniyle Tazminat İstemi 
 
1674
25. Hizmet Kusurunun Bulunmadığı Kabul Edilen Vakalar 
 
1674
E. Maddi ve Manevi Tazminatın Kapsamıyla İlgili Örnek Kararlar 
 
1674
Efor kaybı tazminatı 
 
1674
Destekten yoksunluk tazminatı koşulları–evlenme indirimi–faiz 
 
1674
Faiz başlangıç tarihi idareye başvuru tarihi olarak belirlenmeli 
 
1674
Artırılan tazminat için idarenin temerrüde düştüğü tarihin belirlenmesi 
 
1674
Özel bakım ücreti brüt asgari ücret üzerinden hesaplanmalı 
 
1674
Kusurlu tedavi nedeniyle maddi manevi tazminata hükmedilmesi 
 
1674
Kusurla ölüm arasında illiyet kurulamasa da manevi tazminata hükmedilmeli 
 
1674
F. Tıbbi Konularla İlgili İdari İşlemler ve Yaptırımların İptali Davaları 
 
1674
1. Kadın Doğum Uzmanının ‘Plastik Cerrah’ Unvanını Kullanması 
 
1674
2. Göğüs Büyütücü Ürün İlanı Nedeniyle İdari Para Cezası 
 
1674
3. İzinsiz Tedavi Amaçlı Ürün Satış İlanı Verilmesi 
 
1674
4. Reklam Yasağına Aykırılık Nedeniyle Verilen İdari Cezanın İptali Davası 
 
1674
5. İşyeri Hekimliği Yapma Talebinin Reddi İşleminin İptali İstemi 
 
1674
6. Estetik Amaçlı IPL Cihazıyla İlgili Sağlık Bakanlığı Genelgesinin İptali İstemi 
 
1674
7. Muayenehanede ESWL Cihazı ile Taş Kırma İşlemine İzin Verilmemesi 
 
1674
8. Kanser Tedavisinde Kullanılan İlacı Süreyle Sınırlandıran Genelgenin İptali İstemi 
 
1674
9. Hasta Hakları Kurulunun Doktorla İlgili 'Hak İhlali' Kararının İptali İstemi 
 
1674
III. ASKERİ SAĞLIK HİZMETLERİYLE İLGİLİ KARARLAR (ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ VE DANIŞTAY KARARLARI) 
 
1674
A. Hastalığın Oluşumunda Askerlik Görevinin Etken Olmaması 
 
1674
B. Tedavi Kusurları – Hizmet Kusuru 
 
1674
1. Kolonya İçen Askerin Tedavi Edilememesi Nedeniyle Ölümü 
 
1674
2. Ameliyat Sonucunda Ölen Subayın Yakınlarının Tazminat İstemi 
 
1674
3. Böbrek Yetmezliğinin Geç Teşhisi Nedeniyle Astsubayın Ölümü 
 
1674
4. Koşuda Nefes Darlığı Geçiren Erin Fenalaşıp Ölmesi 
 
1674
5. Geç Teşhis Nedeniyle Apandisit Patlaması Sonucu Erin Ölümü 
 
1674
6. Bünyesel Böbrek Yetmezliği Gelişmesi Nedenlerle 
 
1674
7. Kafatasındaki Kurşunun Geç Tespit Edilmesi Nedeniyle Maddi Manevi Zarar İddiası 
 
1674
C. Ameliyat Kusurları – Hizmet Kusuru 
 
1674
1. Hatalı Ameliyat Nedeniyle Çalışamaz Duruma Gelen Erin Tazminat İstemi 
 
1674
2. Askeri Hastanede Kusurlu Ameliyat Nedeniyle Sakat Kalındığı İddiası 
 
1674
D. Komplikasyon – Hizmet Kusuru 
 
1674
1. Kalp Ameliyatının Komplikasyonu Sonucunda Hastanın Ölümü 
 
1674
2. Ameliyat Komplikasyonu Olarak Bacakta Felç Gelişmesi 
 
1674
3. Katarakt Ameliyatı Sonrasında Gözde Enfeksiyon Gelişmesi 
 
1674
E. Kuduz Aşısının Yan Etkisi – Hizmet Kusuru 
 
1674
F. Askere Alma Muayenesinde Elverişsizliğin Belirlenememesi 
 
1674
G. İlaca Bağlı Alerji Sonucu Ölüm 
 
1674
Ğ. AYİM’in Kapanması Nedeniyle Yargı Yeri Sorunlarıyla İlgili Kararlar 
 
1674
IV. DEVLETİN SORUMLULUĞUYLA İLGİLİ BAZI AYM KARARLARI 
 
1674
Prematüre doğan çocuğun özel sağlık kuruluşundaki tedavi giderlerinin devlet tarafından karşılanmaması nedeniyle hak ihlali iddiası 
 
1674
I. ALMANYA FEDERAL MAHKEMESİ KARARLARI 
 
1675
II. CERRAHIN SORUMLULUĞU HAKKINDA İSVİÇRE FEDERAL MAHKEMESİ’NİN
 
Yazarın Mesleki Yayınları 
 
1708