İdari Usul Hukukunda Hukuki Güvenlik İlkesi – İdare Hukuku Monografileri – Dr. Mehpare Çaptuğ Dilek  - Kitap

İdari Usul Hukukunda Hukuki Güvenlik İlkesi

– İdare Hukuku Monografileri –

1. Baskı, 
Ekim 2020
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
292
Barkod:
9789750262524
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
400,00
İndirimli (%86):
58,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Hukuk devleti ilkesinin gelişimine koşut olarak idari usul hukukunun gelişimiyle birlikte, idari işlemin yapılışı sürecinde, bireyi kamu gücünü elinde bulunduran idare karşısında koruyacak yeni hukuki güvenceler yaratılmıştır. Bu doğrultuda pek çok Avrupa ülkesinde, idarenin, bir idari faaliyetin gerçekleştirilmesi sürecinde uyması gereken, bireylerin işlemin yapılışına bazı haklarla katılabilmesini sağlayarak hukuki güvenliğini sağlamaya yönelik kuralların yer aldığı idari usul kanunları kodifiye edilmiştir. İdari usul kurallarıyla idari işlemin yapılış sürecini belirli kurallara bağlamak suretiyle, henüz hukuki bir uyuşmazlık doğmadan, bireyin idare karşısında hukuki güvenliği sağlanmaktadır. Günümüzde 2015 yılında Fransa'da da genel idari usulün kodifiye edilmesi ile birlikte, Avrupa'da genel idari usul kanunu olmayan ülke kalmamıştır.
Hukuk sistemimizde 1960'lı yıllardan bu yana, temel idari usul ilkelerine mevzuatta yer verilmesi bakımından önemli bir mesafe kat edilmiş olmakla birlikte, halen genel bir idari usul kanununun kodifiye edilememesinin eksikliği hissedilmektedir. Bireyin toplumdaki değişen konumu göz önüne alındığında, hukuk devletinin de ötesinde hukuki güvenlik ilkesinin tartışıldığı günümüzde, bu durum kabul edilebilir değildir. Bu nedenle, böyle önemli bir eksikliği, güncel gelişmeler ışığında yeniden gündeme getirerek vurgulamak bu çalışmanın temel amacıdır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İdari Usul Kavramı
.
İdari Usul Hukukunda Hukuki Güvenlik İlkesinin Unsurları
.
Hukuki Güvenliği Sağlamaya Yönelik Temel İdari Usul İlkeleri
.
Hukuki Güvenlik İlkesinin Gereği Olarak İdari Usulün Kodifikasyonu
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
13
GİRİŞ 
15
BİRİNCİ BÖLÜM
İDARİ USUL HUKUKU AÇISINDAN HUKUKİ GÜVENLİK KAVRAMI
I. İDARİ USUL KAVRAMI VE KAPSAMI 
19
A. Usul Kavramı 
19
1. Yargılama Usulü– İdari Usul İlişkisi 
20
2. İdari Usul Tanımı 
23
a. Dar–Geniş Anlamda İdari Usul Ayrımı 
24
b. Genel–Özel İdari Usul Ayrımı 
24
3. Usul–Şekil Ayrımı 
26
a. Usul ve Şekil Kavramlarını İç İçe Kabul Eden Görüş 
26
b. Usul ve Şekil Kavramlarını Birbirinden Ayıran Görüş 
28
c. Terminolojik Değerlendirme 
29
B. İdari Usulün Kapsamı 
30
C. İdari Usulün Ayrı Bir Hukuk Dalı Olarak İncelenmesi 
34
II. İDARİ USUL HUKUKUNUN ORTAYA ÇIKIŞINA ETKİ EDEN GELİŞMELER 
35
A. Hukuk Devleti ve Hukuki Güvenlik Anlayışına İlişkin Gelişmeler 
36
B. Demokratik Yönetim Anlayışına İlişkin Gelişmeler 
39
C. Ekonomi Alanında Yaşanan Gelişmeler 
41
D. İdare Karşısında Bireyin Değişen Konumuna İlişkin Gelişmeler 
44
1. Birey Kavramı 
44
2. İdare Karşısında Bireyin “Yönetilen” Kavramından “Yurttaş” Kavramına Geçiş Süreci 
47
III. İDARİ USUL HUKUKUNDA HUKUKİ GÜVENLİK KAVRAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ 
52
A. İdari Usul Hukukunda Hukuki Güvenlik Kavramı ve Tanımı 
52
B. İdari Usul Hukukunda Hukuki Güvenliğin Tarihsel Gelişimi 
54
C. İdari Usul Hukukunda Hukuki Güvenliğin Hukukun Genel İlkesi Olarak Kullanılması Süreci 
56
D. İdari Usul Hukukunda Hukuki Güvenlik İlkesinin Unsurları 
59
1. İdari Usulün Belirli Olması 
60
a. İdari Usul Kurallarının Belirli Olması 
62
aa. Kuralların Yapılış Sürecinin Belirliliği 
68
bb. Kuralların Duyurulması ve Erişilebilir Olması 
70
cc. Kuralların Açık ve Anlaşılır Olması 
72
dd. Kuralların Norm Enflasyonu Yaratmayacak Sayıda Olması 
73
b. İdari Usul Kurallarının Uygulanmasında Belirlilik 
76
aa. Kuralların Uygulanması Sürecinde Açıklık–Saydamlığın Sağlanması 
77
bb. İdareye Takdir Yetkisi Tanıyan Düzenlemelerin Hukuka Uygun Olarak Uygulanması 
79
2. İdari Usulün İstikrarlı Olması 
81
a. İdari Usul Kurallarının Oluşturulması Açısından İstikrar 
85
b. İdari Usul Kurallarının Uygulanması Açısından İstikrar 
88
aa. İdari İşlemin Geri Alınması 
89
aaa. İdari İşlemin Geri Alınmasında Süre Sorunu 
90
bbb. Geri Alma İşleminde Yetkili Makam ve İzlenecek Usul 
97
bb. Kazanılmış Hakların Korunması İlkesi 
98
cc. Müesses (Yerleşik) Durumlar 
101
3. İdari Usulün Öngörülebilir Olması 
105
a. İdari Usul Kurallarının Öngörülebilir Olması 
107
b. İdari Usul Uygulamalarının Öngörülebilir Olması 
116
İKİNCİ BÖLÜM
HUKUKİ GÜVENLİĞİ SAĞLAMAYA YÖNELİK
TEMEL İDARİ USUL İLKELERİ
I. İDARİ USUL İLKELERİNİN HUKUKİ GÜVENLİK AÇISINDAN ÖNEMİ 
123
II. İDARİ USUL İLKELERİNİN HUKUKİ GÜVENLİĞİ SAĞLAMADAKİ İŞLEVİ 
124
A. Önleyici İşlevi 
125
B. Koruyucu İşlevi 
126
C. Denetleyici İşlevi 
126
III. HUKUKİ GÜVENLİĞİ SAĞLAMAYA YÖNELİK İDARİ USUL İLKELERİ 
127
A. Yazılılık İlkesi ve İstisnaları 
129
1. Genel Kural Olarak Yazılılık İlkesi 
130
2. Yazılılık İlkesinin İstisnaları 
134
a. Sözlü İşlemler 
135
b. İşaretler 
136
c. Zımni İşlemler 
137
aa. Zımni Ret 
139
bb. Zımni Kabul 
144
3. Elektronik Ortamda Yapılan İşlemler 
148
B. Dinlenilme ve Savunma Hakkı İlkesi 
153
1. Dinlenilme ve Savunma Hakkı İlkesinin Gelişim Süreci 
156
2. Dinlenilme ve Savunma Hakkı İlkesinin Uygulama Alanı 
159
3. Dinlenilme ve Savunma Hakkı İlkesinin İstisnaları 
165
C. Bilgi Edinme Hakkı İlkesi 
167
1. Bilgi Edinme Hakkı İlkesinin Gelişim Süreci 
168
2. Bilgi Edinme Hakkı İlkesinin Kapsamı 
172
a. Bilgi ve Belgelere Erişim Hakkı 
172
b. Bilgi Verme Ödevi 
173
3. Bilgi Edinme Hakkı İlkesinin Sınırları 
174
D. Hukuki Yardım ve Temsil İlkesi 
176
E. Gerekçe İlkesi 
178
F. Başvuru Yollarının Gösterilmesi İlkesi 
185
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUKİ GÜVENLİK İLKESİNİN GEREĞİ OLARAK
İDARİ USULÜN KODİFİKASYONU
I. İDARİ USULÜN KODİFİKASYONUNUN GEREKLİLİĞİ 
193
A. İdarenin Kanuniliği İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi 
194
B. Eşitlik İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi 
196
II. ÜLKEMİZDE İDARİ USULÜN KODİFİKASYONUNA İLİŞKİN GELİŞMELER 
198
A. Merkezi Hükümet Teşkilatı Araştırma Projesi (MEHTAP) 
200
B. İdari Usulün Anayasal Bir Düzenleme Olması Önerisi 
201
C. Kamu Yönetimi Araştırması Raporu (KAYA) 
201
D. Ülkemizde İdari Usule İlişkin Mevcut Düzenlemeler 
202
III. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA İDARİ USULÜN KODİFİKASYONUNUN GELİŞİMİ 
209
A. Amerika Birleşik Devletleri’nde İdari Usulün Kodifikasyonunun Gelişimi 
210
1. Amerika Birleşik Devletleri İdari Usul Kanunu’nun Hazırlanma Süreci 
210
2. Amerika Birleşik Devletleri İdari Usul Kanunu’nun Kapsamı 
213
3. Amerika Birleşik Devletleri İdari Usul Kanunu’nun Hukuki Güvenlik İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi 
217
B. Avrupa’da İdari Usulün Kodifikasyonunun Gelişimi 
218
1. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin İdari Usule İlişkin Kararları 
219
a. İdari İşlemler Karşısında Bireylerin Korunması Hakkında (77) 31 Sayılı Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Kararı 
219
b. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin İdari Usule İlişkin Tavsiye Kararları 
221
aa. İdarenin Takdir Yetkisinin Kullanılmasına İlişkin CM/REC (80) 2 Sayılı Tavsiye Kararı 
221
bb. Çok Sayıda Kişiyi Etkileyen İdari Usullere İlişkin CM/REC (87) 16 Sayılı Tavsiye Kararı 
222
cc. İyi Yönetim Konusunda Üye Devletlere CM/REC (2007) 7 Sayılı Tavsiye Kararı 
223
2. Avrupa Birliği Hukukunda İdari Usule Yönelik Düzenlemeler 
223
a. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı’nda İdari Usule İlişkin Düzenlemeler 
225
b. Avrupa İyi Yönetim Kanunu’nda İdari Usule İlişkin Düzenlemeler 
226
c. Hazırlanmakta Olan Avrupa Birliği İdari Usul Kanunu’nun İçeriğine İlişkin Tavsiye Kararı 
227
3. Avrupa’da Genel Bir İdari Usul Kanununa Sahip Ülkeler 
229
4. Fransa Özelinde İdari Usulün Kodifikasyonunun Gelişimi 
232
a. Fransız İdari Usul Kanunu’nun Hazırlanma Süreci 
232
b. Fransız İdari Usul Kanunu’nun Kapsamı 
236
c. Fransız İdari Usul Kanunu’nun Hukuki Güvenlik İlkesi Bakımından Değerlendirilmesi 
239
IV. İDARİ USULÜN KODİFİKASYONUNDA KARŞILAŞILAŞILABİLECEK SORUNLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 
241
A. İdari Usul Kurallarının Çatışması Sorunu ve Çözüm Önerileri 
241
B. Genel İdari Usulün Kapsamının Belirlenmesi Sorunu ve Çözüm Önerileri 
244
C. Etkinlik–Bürokrasi Dengesi Sorunu ve Çözüm Önerileri 
249
1. Etkinlik–Bürokrasi Dengesi Sorunu 
249
2. Etkinlik–Bürokrasi Dengesi Sorununa Yönelik Çözüm Önerileri 
251
a. Usul Ekonomisi İlkesinin Gözetilmesi 
251
b. Ölçülülük İlkesinin Gözetilmesi 
252
c. İdari Usul Kuralları Arasında Asli–Tali Kural Ayrımı Yapılması 
254
d. Sosyolojik Koşulların Göz Önünde Bulundurulması 
257
Sonuç 
259
Kaynakça 
271
Kavram Dizini 
291