Ceza Hukuku'nda Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Arş. Gör. Barış Erman  - Kitap
Ceza Hukuku'nda

Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu

1. Baskı, 
Nisan 2003
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x23.5
Sayfa:
255
Barkod:
9789753476140
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Hekimin kişinin yaşamını ve sağlığını korumak adına yaptığı müdahale, pek çok açıdan bir yandan etiğin, diğer yandan ise hukukun konusuna girmektedir. Zira bu müdahalenin kendisi, hastanın pek çok temel hak ve özgürlüğünü yakından ilgilendirmektedir.
Günümüzde hekim ve hukukçuların üzerinde tartıştıkları temel konuların merkezinde yer alan sorun, bu hakların ne şekilde dengelenmesi gerektiği noktasında ortaya çıkmaktadır. Tüm bu konuları ele alan yazar, yüksek lisans tezi olarak hazırladığı bu çalışmasında tıbbi müdahaleler konusunu ceza hukukuna ilişkin en yeni boyutlarıyla ve kapsamlı bir şekilde incelemektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Ceza Hukukunda Tıbbi Müdahaleler Ve Hukuka Uygunluk Sorunu
.
Ceza Hukuku Açısından Tıbbi Müdahalelerin Hukuksal Niteliği
.
Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğunu Açıklayan Görüşler
.
Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluk Koşulları
.
Mağdurun Rızasının Bulunması Durumundaki Koşullar
.
Özellik Gösteren Tıbbi Müdahaleler
.
Rızanın Aranmadığı Durumlar
.
İyileştirme Amacına Yönelmeyen Tıbbi Müdahaleler
Kitabın İçindekileri
Sunuş 
7
Önsöz 
9
Kısaltmalar 
21
Giriş 
23
Birinci BölümCEZA HUKUKUNDA TIBBİ MÜDAHALELERVE HUKUKA UYGUNLUK SORUNU
§ 1. CEZA HUKUKU AÇISINDAN TIBBİ MÜDAHALELERİN HUKUKSALNİTELİĞİ 
27
I. Genel Olarak 
27
II. Tıbbi Müdahaleyi Ayırımsız “Tipe Uygun Eylem” Olarak NitelendirenGörüş 
28
A. Genel Olarak 
28
B. Öğreti 
28
C. Uygulama 
30
D. Eleştiriler 
33
III. Bazı Tıbbi Müdahalelerin Tipe Uygun Olmadığını Savunan Görüşler 
34
A. Genel Olarak 
34
B. Öğreti 
35
1. Genel Olarak 
35
2. Müdahalenin Sonucuna Göre Yapılan Ayırım 
35
3. Müdahalenin, Tıp Mesleğinin Gereklerine Uygun Olup Olmamasına GöreYapılan Ayırım 
36
4. Müdahalenin Amacına Göre Yapılan Ayırım 
38
C. Yasal Düzenlemeler ve Uygulama 
38
D. Eleştiriler 
42
IV. Değerlendirme 
45
§ 2. TIBBİ MÜDAHALELERİN HUKUKA UYGUNLUĞUNU AÇIKLAYANGÖRÜŞLER 
48
I. Genel Olarak 
48
A. Genel Olarak 
48
B. Görüşlerin İncelenmesi 
49
1. Hukuk Düzeni Tarafından İzin Verilen Faaliyet Görüşü 
49
2. Hakkın Kullanılması Görüşü 
50
3. Görevin Yerine Getirilmesi Görüşü 
53
C. Sonuçları 
54
D. Eleştiriler 
54
III. İradeyi Esas Alan Görüşler 
57
A. Genel Olarak 
57
B. Temel Haklar Açısından 
57
1. Tıbbi Müdahalelerde Temel Haklar 
57
2. İradeci Görüşün Temeli Olarak Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı 
59
3. Kendi Geleceğini Belirleme Hakkına İlişkin Anayasal Sorunlar 
61
a. Hekimin Mesleki Özgürlüğü Açısından 
61
b. Vazgeçilemeyecek Bireysel Haklar Açısından 
62
C. Görüşlerin İncelenmesi 
64
D. Sonuçları 
65
E. Eleştiriler 
67
IV. Diğer Görüşler 
68
A. Kusurluluk Unsurunun Bulunmadığı Görüşü 
68
B. Karma Görüşler 
68
1. Üstün Yarar Görüşü 
68
2. İzin Verilen Risk Görüşü 
69
3. Sui Generis Hukuka Uygunluk Nedeni Görüşü 
71
V. Değerlendirme 
72
A. Temel Haklar Açısından 
72
B. Yürürlükteki Hukuk, Uygulama ve Tıp Deontolojisi Açılarından 
74
C. Sonuç 
76
İkinci BölümTIBBİ MÜDAHALELERİN HUKUKA UYGUNLUK KOŞULLARI
§ 3. MAĞDURUN RIZASININ BULUNMASI DURUMUNDAKİ KOŞULLAR 
79
I. Genel Olarak 
79
II. Tıbbi Müdahalelerde Mağdurun Rızasının Önkoşulları 
80
A. Rızaya Ehliyet 
80
1. Genel Olarak 
80
2. Küçükler 
80
a. Rızaya Ehliyet Yaşının Belirlenmesi Sorunu 
80
b. Yasal Temsilcinin Verdiği Rızaya İlişkin Sorunlar 
85
aa. Yasal Temsilcinin Rızasının Geçerliliği 
85
bb. Velayet veya Temsil Hakkının Kötüye Kullanılması 
87
4. Diğer Ehliyetsizler 
90
B. Rızanın Müdahalede Bulunmaya Yetkili Kişiye Yönelmesi 
92
1. Genel Olarak 
92
2. Tıbbi Müdahalede Bulunmaya Yetkili Kişiler 
93
a. Hekimler 
93
aa. Genel Olarak 
93
bb. Hekimlik Mesleğinin Koşulları 
93
aaa. Diploma Sahibi Olmak 
93
bbb. Türk Vatandaşı Olmak 
94
ccc. Mesleğin Yerine Getirilmesine Engel Bulunmaması 
95
b. Sağlık Görevlileri 
95
c. Diğer Kimseler 
96
3. Yetkisiz Müdahalenin Sonuçları 
96
C. İradenin Sağlıklı Olması 
97
1. İradeyi Sakatlayan Nedenlerin Bulunmaması 
97
2. Hastanın Aydınlatılmış Olması 
99
a. Aydınlatma Kavramı, Aydınlatmanın Amacı ve Özellikleri 
99
aa. Aydınlatma Kavramı 
99
bb. Aydınlatmanın Amaçları ve Özellikleri 
102
b. Aydınlatmanın Yapılışı 
103
aa. Aydınlatmada Bulunacak Kişi 
103
bb. Aydınlatmanın Zamanı 
103
cc. Aydınlatmanın Şekli 
104
c. Aydınlatmanın Konusu 
106
aa. Tanı ve Bulgular 
106
bb. Müdahalenin Yürüyüşü 
108
cc. Sonuçlar, Şans ve Riskler 
109
d. Aydınlatma Yükümlülüğünün Kapsamı ve Sınırları 
110
bb. Aydınlatmanın Kapsamı 
110
aaa. Müdahalenin Acilliği ve Yaşam Tehlikesi 
110
bbb. Komplikasyon Sıklığı ve Tipik Riskler 
114
ddd. Hastanın Özel Durumu 
114
cc. Aydınlatmanın Sınırları 
115
aaa. Hastanın Bilgi ve anlayış düzeyi 
115
bbb. Hastanın aydınlatılma hakkından vazgeçmesi 
116
ccc. Tedavinin gereği olarak aydınlatmanın sınırlandırılması 
117
e. Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 
120
III. Rıza Açıklaması 
122
A. Genel Olarak 
122
B. Açıklamanın Zamanı ve Şekli 
122
1. Açıklamanın Zamanı 
12 2
2. Açıklamanın Şekli 
124
C. Rızanın Konusu 
124
1. Genel Olarak 
124
2. Yaşam Hakkı 
126
a. Genel Kural 
126
b. Aktif Ötanazi 
127
aa. Genel Olarak 
127
bb. Çeşitli Görüşlerin İncelenmesi 
127
cc. Karşılaştırmalı Hukukta Yasal Düzenlemeler 
129
dd. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Uygulaması 
131
ee. Değerlendirme 
133
a. Genel Olarak 
134
b. Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Ölçütü 
135
c. Değerlendirme 
138
§ 4. Rızanın Bulunmaması Durumundaki Koşullar 
139
I. Varsayılan Rıza 
139
A. Kavram ve Uygulanma Alanı 
139
1. Kavram 
139
2. Uygulanma Alanı 
141
B. Varsayılan Rızanın Hukuksal Niteliği 
142
1. Genel Olarak 
142
2. Görüşlerin İncelenmesi 
143
a. Varsayılan Rızayı Gerçek Vekaletsiz İş Görmeye Dayandıran Görüş 
143
b. Varsayılan Rızayı, Mağdurun Rızasına Dayandıran Görüş 
144
c. Varsayılan Rızayı, Zorda Kalış Haline Dayandıran Görüş 
145
d. Varsayılan Rızayı İzin Verilen Risk Kurumuna Dayandıran Görüş 
147
3. Değerlendirme 
148
C. Tıbbi Müdahalelerde Varsayılan Rızanın Koşulları 
149
1. Müdahalenin, Rıza Gösterilebilir Nitelikte Olması 
149
2. Hastanın Konuya İlişkin Bir İrade Açıklamasının Bulunmaması 
150
3. Hastanın Rızasının Gereken Sürede Alınamıyor Olması 
150
4. Gerçek İradeye Uygun Sonuca Ulaşmaya Çalışılması 
151
II. Rızanın Esirgenmesi ve Tedaviyi Ret Hakkı 
152
A. Rızanın Esirgenmesi Kavramı 
152
B. Tedaviyi Ret Hakkı 
153
1. Genel Olarak 
153
2. Tedaviyi Ret Hakkının Kullanılışı 
154
a. İrade Açıklaması Sonucu Tedavinin Kesilmesi 
154
b. Varsayılan Rızaya Dayanılarak Tedavinin Kesilmesi 
158
aa. Genel Olarak 
158
bb. Çeşitli Ölçütlerin İncelenmesi 
159
cc. Değerlendirme 
163
3. Tedaviyi Reddin Ölüme Yol Açması Sorunu 
164
a. Genel Olarak 
164
b. Öğretinin Yaklaşımı 
165
c. Karşılaştırmalı Hukuk ve Uluslararası Tıp Etiği Belgeleri 
168
d. Türk Hukuku Açısından Değerlendirme 
170
Üçüncü BölümÖZELLİK GÖSTEREN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 5. Rızanın Aranmadığı Durumlar 
173
I. Genel Olarak 
173
II. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Müdahaleler 
174
III. Ceza Hukuku Sisteminden Kaynaklanan Müdahaleler 
175
A. Ceza Hukuku Yaptırımları 
175
B. Ceza Yargılamasından Kaynaklanan Müdahaleler 
177
C. Ceza İnfaz Kurumlarında Gerçekleştirilen Tıbbi Müdahaleler 
180
1. Genel Olarak 
180
2. Karşılaştırmalı Hukukta Gelişmeler 
180
3. Açlık Grevlerine Yapılan Müdahaleler 
184
a. Genel Olarak 
184
b. Yakın Dönemde Dünyada Açlık Grevleri ve Kamu Otoritesi 
185
c. Açlık Grevlerine Müdahale Hakkındaki Teorik Tartışmalar 
188
aa. Genel Olarak 
188
bb. Zorunlu Müdahaleyi Destekleyen Görüşler 
188
cc. Zorunlu Müdahaleye Karşı Çıkan Görüşler 
191
d. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Yaklaşımı 
193
aa. Genel Olarak 
193
bb. Herczegfalvy v. Austria Davası 
194
cc. Ilijkov v. Bulgaria Davası 
195
4. Türk Hukuku Açısından Değerlendirme ve Öneriler 
195
§ 6. İYİLEŞTİRME AMACINA YÖNELMEYEN TIBBİ MÜDAHALELER 
200
I. Genel Olarak 
200
A. Genel Olarak 
200
B. Mutlak Olarak İyileştirme Dışında Amaçlara Yönelen Müdahalelere Çeşitli Yaklaşımlar 
201
C. Yasal Düzenlemeler 
204
1. Kürtaj 
204
2. Sterilizasyon 
206
III. Dolaylı Olarak İyileştirme Amacına Yönelen Müdahaleler 
208
B. Cinsel İşlevlere İlişkin Operasyonlar 
209
1. Kastrasyon 
209
2. Cinsiyet Değiştirme 
211
C. Organ ve Doku Aktarmaları 
216
1. Genel Olarak 
216
2. Canlı Vericiden Yapılan Organ ve Doku Aktarmaları 
216
3. Ölü Vericiden Yapılan Organ ve Doku Aktarmaları 
221
a. Ölüm Halinin Saptanması 
221
b. Ölüden Organ ve Doku Aktarmalarının Hukuka Uygunluğu 
222
D. İnsanlar Üzerinde Yapılan Tıbbi Deneyler 
225
1. Genel Olarak 
225
2. İyileştirme Amaçlı Denemeler 
226
3. Bilimsel Deneyler 
228
a. Genel Olarak 
228
b. Bilimsel Deneylerle İlgili Yasal Düzenlemeler ve Uluslararası Belgeler 
229
aa. Yasal Düzenlemeler 
229
bb. Uluslararası Belgeler 
230
c. Eleştiriler ve Değerlendirme 
232
Sonuç 
235
Yararlanılan Kaynaklar 
241