PATENTLİ BULUŞUN KULLANIMINA DAİR
 
PATENT SAHİBİNİN MÜNHASIR HAKKI
 
I. GENEL KAPSAMIYLA “PATENTLİ BULUŞ” 
 
23
A. Buluş ve Patent Kavramları 
 
23
B. Buluş ile Patent Arasındaki İlişki ve İlgili Mevzuat 
 
33
C. Buluşlara Patent Verilmesi 
 
38
1. Patent Verilmesini İsteme Hakkı 
 
39
2. Patent Verilebilir Buluşların Genel Kapsamı 
 
40
3. Patent Verilebilirlik Şartları 
 
42
b. Buluş Basamağı İçerme 
 
44
c. Sanayiye Uygulanabilir Olma 
 
46
4. Patent Verilebilir Buluşlara İlişkin İstisnalar 
 
47
5. Buluşlara Patent Verilmesinin Etkisi 
 
49
a. Patent Hakkının Sağlanması 
 
49
bb. Patent Hakkının Etki Alanı 
 
50
cc. Patent Hakkının Etki Süresi 
 
51
dd. Patent Hakkının Etkisinin Tükenebilmesi 
 
51
b. Patent Hakkının “İstemler” Kapsamında Kullanılması/Korunması 
 
53
II. PATENTLİ BULUŞ ÜZERİNDE SAĞLANAN İNHİSARİ HAK VE KULLANIM YETKİLERİ 
 
56
A. İnhisari Hak Kavramı ve İçerdiği Yetkiler 
 
56
B. Buluş Üzerinde İnhisari Hak Tesisini Meşrulaştıran Görüşler ve Olgular 
 
57
2. Patentli Buluşun Doğrudan Kullanımı 
 
63
a. Doğrudan Kullanım Fiilleri 
 
63
aa. Doğrudan Kullanım Fiillerinin Belirlenmesinde Ürün ve Usul Patenti Ayrımı 
 
63
bb. Ürün Patentlerine İlişkin Fiiller 
 
65
(5) Kişisel İhtiyaç Dışında Bir Nedenle Elde Bulundurma 
 
72
cc. Usul Patentlerine İlişkin Fiiller 
 
73
(1) Usulün Kullanılması veya Kullanılmasının Teklif Edilmesi 
 
73
(2) Ürün Patentlerine İlişkin Fiillerin, Usul ile Elde Edilen Ürünler Bakımından Gerçekleştirilmesi 
 
74
b. Doğrudan Kullanım Şekilleri 
 
76
bb. Eşdeğer Unsurlar ile Kullanım 
 
77
cc. Ekleme veya Eksiltmeler Vasıtasıyla Kullanım 
 
77
3. Patentli Buluşun Dolaylı Kullanımı 
 
79
4. Patentli Buluşun Kullanımına Dair İnhisari Yetkilerin Sınırlandırılması 
 
79
a. Patent Sahibinin Eylemlerinden Kaynaklı Sınırlandırmalar 
 
80
aa. Patent Sahibinin Rızası (İradi Lisans) 
 
80
bb. Patent Sahibinin Buluş Konusu Ürünü Piyasaya Sürmesi 
 
81
cc. Patent Sahibinin Buluşu Kanuna, Genel Ahlaka, Kamu Düzenine ve Genel Sağlığa Aykırı Bir Şekilde Kullanması 
 
82
dd. Patent Sahibinin Buluşu Kullanmaması veya Kullanırken Rekabet Düzenini Bozması 
 
82
b. Üçüncü Kişilerin Kullanım Fillinin Niteliğinden Kaynaklanan Sınırlandırmalar 
 
83
aa. Sınai veya Ticari Bir Amaç Taşımayan ve Özel Maksatla Sınırlı Kalan Fiiller 
 
83
bb. Deneme Amaçlı Fiiller 
 
84
cc. İlaç Ruhsatlandırma Sürecinde Gerçekleştirilen Deneme Fiilleri 
 
85
dd. Eczanelerdeki İlaç Hazırlama Fiilleri 
 
86
ee. Bazı Taşıt ve Nakil Araçlarına Yönelik Belirli Fiiller 
 
86
ff.  Çiftçilik Mesleği ile İlgili Belirli Fiiller 
 
87
c. Diğer Sınırlandırmalar 
 
87
aa. Ön Kullanımdan Doğan Hak 
 
87
bb. Kanuni Tekel ve Zorunlu Lisans 
 
88
PATENT SAHİBİNİN BULUŞUN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERCE
 
DOLAYLI KULLANIMINI ÖNLEME HAKKI
 
I. PATENTLİ BULUŞUN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERCE DOLAYLI KULLANIMININ ÖNLENMESİNE İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER 
 
91
A. Türk Hukukundaki Düzenleme 
 
91
B. Diğer Ülkelerdeki Düzenlemeler 
 
94
2. Amerika Birleşik Devletleri 
 
99
C. Yasal Düzenlemelerin Amacı ve Önemi 
 
102
II. PATENT SAHİBİNİN BULUŞUN DOLAYLI KULLANIMINI ÖNLEME HAKKININ MAHİYETİ 
 
105
A. Önleme Hakkının “Ön Alan Koruması” Niteliği 
 
105
B. Önleme Hakkının İnhisari Kullanım Alanına Dahil Olup Olmadığı Hakkındaki Görüşlerin Değerlendirilmesi 
 
106
III. DOLAYLI KULLANIM FİİLİNİN ÖNLENEBİLMESİNİN KOŞULLARI 
 
111
1. Dolaylı Kullanım Fiilinin Niteliği Bakımından 
 
112
2. Dolaylı Kullanım Fiilinin Konusu Bakımından 
 
115
a. Dolaylı Kullanım Fiilinin “Unsur veya Araçları” Konu Alması 
 
115
b. Unsur veya Araçların Buluşun Uygulanmasını (Kullanılmasını) Mümkün Kılması 
 
117
bb. Kullanıma Uygunluk Kriterine İlişkin Yaklaşımlar 
 
119
(1) Dar Anlamda Kullanıma Uygunluğu Esas Alan Yaklaşım 
 
119
(2) Geniş Anlamda Kullanıma Uygunluğu Esas Alan Yaklaşım 
 
122
(3) Görüşlerin Değerlendirilmesi 
 
125
c. Unsur veya Araçların Buluşun Esasını Teşkil Eden Kısım ile İlgili Olması 
 
128
bb. “Buluşun Esasını Teşkil Etme” Kriteri 
 
129
(1) “Tekniğin Bilinen Durumdan Farklılık Gösterme” Görüşü 
 
129
(2) “Tamamıyla Arka Planda Kalan Özelliklerden Olmama” Görüşü 
 
129
(3) “Buluş Fonksiyonuna Özgülenme” Görüşü 
 
130
(4) “İşlevsel Etkileşim Gösterme” Görüşü 
 
131
(5) Görüşlerin Değerlendirilmesi 
 
132
cc. “İlgili Olmak” Kriteri 
 
134
(1) “İlgi” Kriterine Dair Genel Yaklaşımlar 
 
134
(2) Unsur veya Araçların Kapsamına “Harici” Elementleri Dahil Eden Görüşün “İlgi” Kriterine Yaklaşımı 
 
135
3. Dolaylı Kullanım Fiilinde Yer Alan Kişiler Bakımından 
 
137
a. Dolaylı Kullanım Fiilini Gerçekleştiren (Unsur veya Araçları Teklif ya da Teslim Eden) Kişi 
 
137
b. Dolaylı Kullanım Fiilinin Muhatabı (Buluşu Kullanma Yetkisi Olmayan Kişi) 
 
139
bb. SMK m. 86/3’teki Tercüme Hatası ve De Lege Ferenda Çözüm Önerisi 
 
139
B. Sübjektif Koşullar 
 
144
1. Sübjektif Koşullara İlişkin Bir Tasnif Kriteri Olarak “Piyasada Her Zaman Bulunabilirlik” 
 
144
2. Unsur veya Araçların Piyasada Her Zaman Bulunabilen Ürünlerden Olmaması Durumunda Aranan Koşullar 
 
146
a. Unsur veya Araçların Buluşun Kullanılmasına Yeterli Olduğunun Bilinmesi 
 
146
b. Unsur veya Araçlar ile Buluşun Kullanılacağının Bilinmesi 
 
147
bb. “Kararlılık/Kanaat” Unsuru 
 
149
cc. İkame Unsur Olarak “Durumun Yeterince Açıklığı” 
 
150
3. Unsur veya Araçların Piyasada Her Zaman Bulunabilen Ürünlerden Olması Durumunda Aranan Koşullar 
 
154
4. Önleme Hakkı Kapsamında Sübjektif Koşullara İhtiyaç Olup Olmadığı Hakkında Düşünceler 
 
156
DOLAYLI KULLANIM FİİLİ İLE
 
PATENT HAKKININ İHLAL EDİLMESİ
 
I. PATENT İHLALİ KAVRAMI VE MEVZUATTA DÜZENLENİŞİ 
 
159
II. DOĞRUDAN VE DOLAYLI PATENT İHLALİ AYRIMI 
 
161
A. Doğrudan Patent İhlali 
 
161
B. Dolaylı Patent İhlali 
 
166
C. Doğrudan Patent İhlali ile Dolaylı Patent İhlali Arasındaki Bağlılık İlişkisi 
 
168
1. SMK m. 86/1 Hükmü Açısından Bağlılık İlişkisi 
 
168
2. SMK m. 86/2 Hükmü Açısından Bağlılık İlişkisi 
 
171
III. DOLAYLI PATENT İHLALİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ 
 
174
A. Patent Hukukuna Özgü Tehlike Fiili 
 
174
2. “Somut Tehlike” Fiili 
 
175
3. Tehlike İddiasına Karşı Savunmalar 
 
176
a. Tehlikenin Gerçekleşmesinin İmkansız Olduğu Savunması 
 
176
b. Gerekli Tedbirlerin Alındığı Savunması 
 
177
B. Dolaylı Patent İhlalinin “Doğrudan Patent İhlaline Katılma” Teşkil Ettiği Durumlar 
 
180
2. Doğrudan Patent İhlaline Katılmanın Olası Görünüm Biçimleri 
 
181
c. Yardım Eden Sıfatıyla Katılma 
 
183
d. Teşvik Eden Sıfatıyla Katılma 
 
185
e. Patent Hukukuna Özgü Yan Yana Faillik 
 
186
IV. DOLAYLI PATENT İHLALİ HALİNDE UYGULANACAK HÜKÜM 
 
189
A. Sorunun Tespiti ve Mevcut Görüşler 
 
189
B. Görüşlerin Değerlendirilmesi 
 
191
1. Tehlike Fiili Bakımından 
 
191
2. Katılma Fiili Bakımından 
 
196
V. DOLAYLI PATENT İHLALİ HALİNDE İLERİ SÜRÜLEBİLECEK TALEPLER 
 
199
B. Muhtemel Tecavüzün Önlenmesi Talebi 
 
202
2. Dolaylı Patent İhlali Bakımından Tecavüzün Önlenmesi Talebi 
 
204
C. Tecavüzün Durdurulması Talebi 
 
208
2. Dolaylı Patent İhlali Bakımından Tecavüzün Durdurulması Talebi 
 
208
D. Tecavüzün Kaldırılması Talebi 
 
210
1. Patent İhlalinden Doğan Zararın Tazmininde Genel Esaslar 
 
211
(2) Yoksun Kalınan Kazanç 
 
213
cc. İtibar Kaybından Doğan Zarar 
 
216
d. Zarar Tazmininde “Kusur” Şartının Varlığı Sorunu 
 
219
aa. Mevcut Görüşlerin Değerlendirilmesi 
 
219
bb. Kusurun Bulunmaması Halinde Başvurulabilecek Kanun Yolları 
 
221
e. Tazminat Sorumlusu 
 
224
2. Dolaylı Patent İhlali Bakımından Tazminat Talebi 
 
225
b. Tazmini Gereken Zarar 
 
226
d. Dolaylı Patent İhlalinde Kusur 
 
231
e. Sorumluluk Dağılımı 
 
236
F. Tecavüzün Giderilmesine Yönelik Diğer Talepler 
 
239
G. Kararın İlanı ve İlgililere Tebliği Talebi 
 
241
H. Bilgi ve Belge Talebi 
 
242
İ. İhtiyati Tedbir Talebi 
 
243
J. Patent İhlali Nedeniyle İleri Sürülebilecek Taleplerde Taraflar, Görevli–Yetkili Mahkeme ve Zamanaşımı 
 
244