Yapısal Suçlarda Failin Tespiti Müşterek Suç Girişimi (Joint Criminal Enterprise) ve Örgütsel Hakimiyete Dayalı Dolaylı Faillik Doktrinleri Rıfat Murat Önok  - Kitap
Yapısal Suçlarda Failin Tespiti

Müşterek Suç Girişimi (Joint Criminal Enterprise) ve Örgütsel Hakimiyete Dayalı Dolaylı Faillik Doktrinleri

1. Baskı, 
Mart 2019
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
616
Barkod:
9789750254222
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
845,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
"Yapısal suçlar"ı, belirli bir yapı dahilinde işlenmiş bulunan suçlar olarak tarif etmek mümkündür. Yapısal suçların başlıca örnekleri hükümet, ordu, güvenlik kuvvetleri ve bürokrasi çerçevesinde işlenen "devlet suçları", mafya veya suç örgütlerinin faaliyeti çerçevesinde işlenen organize suçlar ve ticari şirketlerin faaliyeti kapsamında işlenen ekonomik (ve çevresel) suçlardır.
Bu tür suçlarda, suçun bünyesinde işlendiği yapıya egemen olan, tipikliği bizzat gerçekleştirmemekle birlikte "perde arkasından" bütün suçları yöneten üst düzey yöneticilerin sorumluluğunu sağlamak kolay değildir. Klasik iştirak statüleri bu konuda yetersiz kaldığı için birtakım alternatif modeller doktrinde ve uygulamada belirmiştir.
Çalışmada, karşılaştırmalı hukukta bu modellerden en çok bilinen ve uygulanan ikisi ele alınmıştır: Müşterek Hukuk kaynaklı "müşterek suç girişimi" (joint criminal enterprise) doktrini ve Kıt'a Avrupası Hukuku kaynaklı "örgütsel hakimiyete dayalı dolaylı faillik" modeli. Her iki modelin ortaya çıkmasına yol açan düşünsel ve hukuki altyapı, doktrinlerin uygulanma koşulları ve pratikte nasıl tatbik edildikleri detaylı olarak irdelenmiştir. Ayrıca, modellerin esin kaynağını oluşturan kurumlar ve doktrinler de etraflıca incelenmiştir.
Suç örgütlerine ilişkin TCK m. 220 hükmünün örgüt yöneticilerinin sorumluluğuna dair uygulanma biçimi de eleştirel bir şekilde değerlendirilmiştir.
Eserin, başta FETÖ/PDY ve PKK olmak üzere, ülkemizdeki suç örgütlerine dair yapılan yargılamalarda yol gösterici olması ümit edilmektedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İştirak Hakkında Genel Bilgiler
.
Suç İşlemek İçin Anlaşmanın Bir Görünümü Olarak "Müşterek Suç Girişimi" ("Joint Criminal Enterprise") Kavramı
.
Genel Olarak Dolaylı Faillik
.
Örgütsel ya da Organize Güç Yapısına – Aygıtına Hakimiyete Dayalı Dolaylı Faillik
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
11
Giriş 
15
I. Bölüm
İŞTİRAK HAKKINDA
GENEL BİLGİLER
§ 1. GENEL AÇIKLAMALAR VE İŞTİRAK KAVRAMI 
35
§ 2. İŞTİRAKIN HUKUKİ NİTELİĞİ VE YAPISI 
39
§ 3. SUÇA İŞTİRAKTE KATILIMCILARIN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN SİSTEMLER 
40
I. Eşitlik Sistemi («Türdeş Faillik» veya “Eşdeğerlilik Teorisi”) 
40
II. Sübjektif Sistem (Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi) 
45
III. İkilik Sistemi 
46
§ 4. TCK’DA İŞTİRAK 
48
I. Genel Olarak 
48
II. Faillik ile Şeriklik Ayrımının Esasına Dair Görüşler 
49
A. Objektif Teori 
49
B. Sübjektif Teori 
51
C. Fiile Egemenlik (Fiil Egemenliği) Teorisi 
54
§ 5. TCK BAKIMINDAN FAİLLİK KATEGORİLERİ 
58
I. Genel Olarak 
58
II. Doğrudan (Müstakil) Fail 
59
III. Birlikte (Müşterek) Fail (Alm. Mittäter, İng. Co–perpetrator, İt. coautore) 
60
A. Fiile İlişkin Ortak Karar Alma (Birlikte Suç İşleme Kararı/Birlikte Hareket Planı) 
63
B. Fiilin Birlikte İşlenmesi 
65
C. Birlikte Faillerden Birinin Sınırı Aşması 
73
IV. Yan (Yana) Faillik (Alm. Nebentäterschaft) 
75
§ 6. ŞERİKLİK 
76
I. Şeriklik ve Bağlılık Kuralı 
76
II. TCK’da Şeriklik Kategorileri ve Şerikliğin Genel Esasları 
80
II. Bölüm
SUÇ İŞLEMEK İÇİN ANLAŞMANIN
BİR GÖRÜNÜMÜ OLARAK “MÜŞTEREK SUÇ GİRİŞİMİ” (“JOINT CRIMINAL ENTERPRISE”) KAVRAMI
§ 1. KAVRAM, ORTAYA ÇIKIŞI, İÇTİHATTA KABULÜ VE ESASLARI 
87
§ 2. ULUSLARARASI VE MÜŞTEREK HUKUKTA JCE’YE ESİN KAYNAĞI OLAN SORUMLULUK MODELLERİ 
99
I. Uluslararası Hukuk: Nürnberg ve Tokyo Mahkemelerinde Komplo Hükmü ve Örgüt Üyeliği 
99
II. Müşterek Hukuktaki Komplo Kurma ve Müşterek Girişim Sorumluluğu 
103
§ 3. JCE’NİN UNSURLARI 
143
I. Genel Açıklama 
143
II. JCE’nin Maddi Unsurları 
147
III. JCE’nin Manevi Unsurları 
156
A. JCE Kategori –1– Kasıtlı Suça Yönelik Ortak Plan Sorumluluğu 
156
B. JCE Kategori –2– Sistemik Vakalar 
157
C. JCE Kategori –3– “Genişletilmiş” JCE 
162
IV. JCE Üyeliği ile Yardım Etme Arasındaki Farklar 
168
§ 4. JCE’YE YÖNELİK ELEŞTİRİLER 
170
§ 5. ULUSLARARASI CEZA DİVANI’NIN İŞTİRAK KURUMUNA VE BU BAĞLAMDA JCE’YE YAKLAŞIMI 
185
§ 6. GENEL DEĞERLENDİRME 
209
III. Bölüm
GENEL OLARAK DOLAYLI FAİLLİK
§ 1. TANIMI 
221
§ 2. DOLAYLI FAİLLİĞİN ESASLARI 
223
§ 3. DOLAYLI FAİLLİK İLE AZMETTİRME AYRIMI 
231
§ 4. ULUSLARARASI HUKUKTA VE YABANCI ÜLKE KANUNLARINDA DOLAYLI FAİLLİK 
234
I. Uluslararası Hukuk ve Uluslararası Mahkemeler 
234
II. Çeşitli Ülkelerin Kanunları 
235
§ 5. İHMALİ SUÇLARDA DOLAYLI FAİLLİK 
241
§ 6. ÖZGÜ SUÇLARDA DOLAYLI FAİLLİK 
243
§ 7. DOLAYLI FAİLLİĞİN GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ 
249
I. Zorlama Yoluyla İradeye Hâkimiyet 
252
II. Araç Kişinin Hareketinin Tipik Olmaması 
262
III. Araç Kişinin Hareketinin Hukuka Uygun Olması 
274
IV. Araç Kişinin Kusurlu Olmaması 
281
V. Araç Kişinin Hataya Sevk Edilmesi veya Hatasından Yararlanılması 
304
§ 8. DOĞRUDAN FAİLİN DOLAYLI FAİLİN KAST ETTİĞİ SINIRI AŞMASI 
308
§ 9. DOLAYLI FAİLİN VEYA DOĞRUDAN FAİLİN YANILMASI 
309
§ 10. DOLAYLI FAİLLİK VE TEŞEBBÜS 
314
IV. Bölüm
ÖRGÜTSEL YA DA ORGANİZE GÜÇ YAPISINA/
AYGITINA HAKİMİYETE DAYALI DOLAYLI FAİLLİK
§ 1. ESASLARI 
325
§ 2. KAVRAMIN TARİHİ GELİŞİMİ 
334
I. Roxin’in Görüşleri 
334
II. Federal Alman Mahkemesi İçtihadı 
356
III. Yabancı İçtihattan Diğer Örnekler ve Modeli Kabul Etmeyen Sistemler 
375
§ 3. MÜŞTEREK FAİLLİK VEYA AZMETTİRME HÜKÜMLERİNE BAŞVURMANIN OLANAKSIZLIĞI 
400
§ 4. ÖRGÜTSEL HÂKİMİYETİN KOŞULLARI 
408
I. Genel Açıklama 
408
II. TCK Sisteminin Örgütsel Hakimiyet Modelinin Kabulüne İzin Verip Vermediği Meselesi 
409
III. Örgütsel Hâkimiyet Modelinin Uygulanması İçin Varlığının Aranması Önerilen Koşullar 
413
A. Dikey/Hiyerarşik Olarak Örgütlenmiş Otoriter Bir Yapı 
413
B. Yapı İçerisinde Dolaylı Failin Rolünün ve Konumunun Önemi 
425
C. Doğrudan Failin İkame Edilebilirliği (Alm. Fungibilität, İng. Fungibility veya interchangeability, İt. fungibilità) 
432
D. Örgütün Hukukun Dışında veya Hukuktan “Sıyrılmış Olarak” Faaliyet Göstermesi 
449
E. Doğrudan Faillerin Suçu İşlemeye Önceden Hazır veya Eğilimli Olması 
464
IV. Değerlendirme 
474
§ 5. ŞİRKETLER ÇERÇEVESİNDE İŞLENEN SUÇLARDA ÖRGÜTSEL HÂKİMİYET MODELİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ 
480
I. Şirketlerin İşleyişi ve Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlar Sorunsalı 
480
II. Geleneksel İştirak Kategorileriyle Çözüm Arayışları 
485
III. Örgütsel Hâkimiyet Modelinin Şirketlere Teşmili 
490
A. İçtihadi Gelişim 
490
B. Doktrinin Konuya Yaklaşımı 
493
C. Değerlendirme 
510
§ 6. ULUSLARARASI CEZA DİVANI İÇTİHADINDA ÖRGÜTSEL HÂKİMİYETE DAYALI DOLAYLI FAİLLİK 
517
I. İçtihatta Kurumun Kabulü 
517
II. Mahkeme Tarafından Aranan Koşullar 
524
A. Hiyerarşik Biçimde Organize Olmuş Bir Güç Yapısı/Aygıtı Mevcut Olmalıdır 
526
B. Emirlere Neredeyse Otomatik Olarak İtaat Edilmesi Sayesinde Suçların İşlenmesi Temin Edilmelidir 
527
C. Arka Plandaki Kişinin Konumu 
529
III. “Müşterek Dolaylı Faillik” Kurumu 
530
IV. Değerlendirme 
549
§ 7. TCK M. 220/5 HÜKMÜNÜN ÖRGÜTSEL HÂKİMİYET MODELİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRMESİ 
553
Sonuç 
577
Kaynakça 
597