Prof. Dr. Ali İhsan ÜNAY’ın Sunuşu 
 
7
1.1.1. İşlevsel Özelliklerine Göre Duvarlar 
 
21
1.1.1.1. Taşıyıcı Duvarlar 
 
21
1.1.1.2. Bölme Duvarları 
 
22
1.1.2. Bulundukları Yere Göre Duvarlar 
 
22
1.2.1. Tuğla Duvar Dizileri 
 
24
1.2.1.1. Normal Dolu Tuğla Dizileri 
 
24
1.2.2. Tuğla Duvar Dişleri 
 
25
1.2.3. Tuğla Duvar Örgüleri 
 
26
1.2.3.1. Dolu Tuğla Örgüleri 
 
27
1.2.3.1.4. Şaşırtma Örgü 
 
29
1.2.3.1.5. Katona Örgü 
 
31
1.2.3.1.8. Boşluklu Duvar Örgüleri 
 
34
1.2.3.1.9. Tuğla Duvar Örgülerinde Köşe Birleşimleri ve Saplamalar 
 
35
1.2.3.1.10. Ayaklı Tuğla Duvar Örgüleri 
 
41
1.2.3.1.11. Tuğla Baca Örgüleri 
 
42
1.3.1. Yapıda Kullanılan Doğal Taşlar 
 
50
1.3.1.1. Oluşumlarına Göre Taşlar 
 
50
1.3.1.2. Elde Edilişlerine Göre Taşlar 
 
50
1.3.1.3. Yapı Üretiminde Kullanılan Bazı Doğal Taş Türleri 
 
50
1.3.2. İşlenme Biçimlerine Göre Taşlar 
 
51
1.3.3. Taş Duvar Örgüleri 
 
53
1.3.3.1. Kuru Moloz Taş Duvarlar 
 
53
1.3.3.2. Moloz Taş Duvarlar 
 
54
1.3.3.3. Kabayonu Taş Duvarlar 
 
55
1.3.3.4. İnceyonu Taş Duvarlar 
 
57
1.3.3.5. Kesme Taş Duvarlar 
 
61
1.3.3.6. Taş Duvar Hatılları 
 
61
1.4. Beton Briket Duvarlar 
 
63
1.5. Betonarme Duvarlar 
 
64
2.2. Binalarda Duman (Ateş) Bacaları 
 
66
2.2.1. Duman Bacalarının Özellikleri 
 
66
2.2.2. Duman Bacası Tasarım ve yapım Koşulları 
 
71
2.2.3. Duman Bacası Kesitinin Hesaplanması 
 
72
2.3. Çatılarda Duman Bacası Yükseklikleri 
 
75
2.4. Binalarda Havalandırma (Vantilasyon) Bacaları ve Işıklıklar 
 
76
2.4.1. Havalandırma Bacası–Işıklık Tasarım ve yapım Koşulları 
 
77
2.5. Binalarda Çöp Bacaları 
 
78
2.5.1. Çöp bacası Tasarım ve Yapım Koşulları 
 
79
2.6. Binalarda Tesisat Bacaları 
 
79
2.7. Yapısal Özelliklerine Göre Baca Türleri 
 
80
2.7.2. Şönt (shunt) Bacalar 
 
81
2.7.2.1. Şönt Baca Tasarım ve Yapım Koşulları 
 
81
2.7.3. Müstakil Bacalar 
 
82
2.8. Yapıldığı Malzemeye Göre Baca Türleri 
 
83
2.8.2. Seramik Bacalar 
 
84
2.8.3.1. Çelik Baca Tipleri ve Kullanım Alanları 
 
86
3. BETONARME SİSTEM ELEMANLARI 
 
87
3.1.1.1. Yoğunluklarına Göre Betonlar 
 
87
3.1.1.2. Basınç Dayanımlarına Göre Beton Grupları 
 
88
3.1.1.3. Üretildikleri Yerlere Göre Beton Grupları 
 
90
3.1.1.4. Özel Betonlar 
 
91
3.1.1.5. Beton Bileşim Elemanları 
 
92
3.1.1.5.3. Beton Karışım Suyu 
 
96
3.1.1.5.4. Beton Katkı Maddeleri 
 
97
3.1.2. Betonarme Çeliği (Donatı) 
 
97
3.1.2.1. Yüzey Şekillerine Göre Betonarme Çeliği Türleri 
 
99
3.1.2.2. Üretim Yöntemlerine Göre Betonarme Çeliği Türleri 
 
99
3.1.2.3. Çekme Dayanımlarına Göre Betonarme Çeliği Türleri 
 
99
3.1.2.4. Betonarme İşlemlerinde Kullanılan Bazı Terimler 
 
99
3.1.2.5. Betonarme Çeliğinin Mekanik Özellikleri 
 
100
3.1.2.6. Donatının Kenetlenmesi 
 
101
3.1.2.6.1. Çekme Donatısının Kenetlenmesi 
 
102
3.1.2.6.2. Donatı Ekleri 
 
104
3.1.2.7. Enine Donatılar 
 
105
3.1.2.7.1.1. Etriyelerin Kenetlenmesi 
 
106
3.1.2.7.1.2. Özel Deprem Etriyeleri ve Çirozları 
 
107
3.1.2.8. Boyuna Donatılar 
 
109
3.1.2.8.2. Düz Çubuklar 
 
110
3.1.2.8.3. Boyuna Donatı Çubuklarının Bağlanması 
 
110
3.1.3. Betonarme Taşıyıcı Sistemler ve Elemanları 
 
111
3.1.4. Yapılarda Süneklik Kavramı ve Önemi 
 
114
3.2. Betonarme Kolonlar 
 
117
3.2.1. Kolonların Projelendirilmesi 
 
122
3.2.1.1. Kolon Donatı Boyutları 
 
122
3.2.2. Basit Etriyeli Kolonlar 
 
124
3.2.3. Fretli Kolonlar 
 
125
3.2.4. Birleşik (Kompozit) Kolonlar 
 
126
3.2.5. Kolonların Tasarım ve Yapımında Dikkat Edilecek Hususlar 
 
127
3.3. Betonarme (Perde) Duvarlar 
 
127
3.3.1. Süneklik Düzeyi Yüksek Perdeler 
 
132
3.3.1.1. Enkesit Koşulları 
 
132
3.3.1.2. Gövde Donatısı Koşulları 
 
133
3.3.1.3. Gövde Donatılarının Düzenlenmesi 
 
134
3.3.1.4. Perde Uç Bölgelerinde Donatı Koşulları 
 
134
3.4. Betonarme Kirişler 
 
134
3.4.1. Mesnet Türleri 
 
135
3.4.1.1. Hareketli Mesnet 
 
135
3.4.1.2. Sabit Mesnet (Mafsallı Mesnet) 
 
136
3.4.1.3. Ankastre Mesnet 
 
136
3.4.2. Kirişlere Etkiyen Kuvvetler ve Gerilmeler 
 
136
3.4.3.1. Mesnetlenme Şekline Göre Kiriş Türleri 
 
140
3.4.3.1.1. Basit Kirişler 
 
140
2.4.3.1.2. Sürekli Kirişler 
 
141
3.4.3.1.3. Konsol Kirişler (Ankastre Konsol Kiriş) 
 
144
3.4.3.1.4. Çıkmalı Kirişler (Konsollu İki Mesnetli Kiriş) 
 
145
3.4.3.1.5. Gerber Kirişler (Çok Açıklıklı, Mafsallı Sürekli Kirişler) 
 
147
3.4.3.2. Üretim Yöntemlerine Göre Betonarme Kiriş Türleri 
 
147
3.4.3.2.1. Yerinde Üretilen Betonarme Kirişler 
 
147
3.4.4. Ön Üretim (Prefabrik) Betonarme Kirişler 
 
150
3.4.5. Süneklik Düzeyi Yüksek Kirişlerin Enkesit ve Donatı Koşulları 
 
157
3.4.5.1. Süneklik Düzeyi Yüksek Kirişlerin Enkesit Koşulları 
 
157
3.4.5.2. Süneklik Düzeyi Yüksek Kirişlerin Donatı Koşulları 
 
158
3.4.5.2.1. Boyuna Donatı Koşulları 
 
158
3.4.5.2.2. Enine Donatı Koşulları 
 
159
3.4.6. Yapılarda Kirişlerden Kaynaklanan Çekiçleme Etkisi 
 
160
3.4.7. Kirişlerin Düzenlenmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 
 
162
3.5. Betonarme Döşemeler 
 
163
3.5.1. Döşemelerin İşlevleri 
 
164
3.5.1.1. Taşıyıcılık İşlevi 
 
164
3.5.1.2. Ses Yalıtım İşlevi 
 
165
3.5.2. Betonarme Döşeme Türleri 
 
165
3.5.2.1. Mesnetlenme Şekline Göre Döşeme Türleri 
 
165
3.5.2.1.1. Mesnetlere Serbest Oturan Döşemeler 
 
165
3.5.2.1.2. Ankastre Döşemeler 
 
166
3.5.2.1.3. Konsol Döşemeler 
 
166
3.5.2.1.4. Sürekli Döşemeler 
 
167
3.5.2.2. Üretim Yöntemlerine Göre Betonarme Döşeme Türleri 
 
168
3.5.2.2.1. Yerinde Yapım Betonarme Döşemeler 
 
168
3.5.2.2.1.1. Plak Döşemeler 
 
168
3.5.2.2.1.1.1. Tek Doğrultuda Çalışan Plak Döşemeler (Hurdi Döşeme) 
 
169
3.5.2.2.1.1.2. İki Doğrultuda Çalışan Plak Döşemeler (Dal Döşeme) 
 
171
3.5.2.2.1.2. Dişli Döşemeler 
 
173
3.5.2.2.1.2.1. Nervürlü (Tek Doğrultuda Çalışan Dişli) Döşemeler 
 
174
3.5.2.2.1.2.1.2. Asmolen Döşeme 
 
175
3.5.2.2.1.2.3. Kaset (İki Doğrultuda Çalışan Dişli) Döşemeler 
 
178
3.5.2.2.1.3. Kirişsiz Plak Döşemeler (Mantar Döşeme) 
 
184
3.5.2.2.2. Önyapım Betonarme Döşemeler 
 
188
3.5.2.2.2.1. Önyapım Plak Döşemeler 
 
189
3.6. Betonarme Sistem Elemanlarının Boyutlandırılması 
 
192
4.1.1. Biçimlerine Göre Merdivenler 
 
202
4.1.2. Eğimlerine Göre Merdivenler 
 
204
4.1.3. Malzemelerine Göre Merdivenler 
 
204
4.2. Merdiven Elemanları ve Boyutsal Özellikleri 
 
205
4.2.1. Rıhtlar ve Basamaklar 
 
205
4.2.3. Korkuluk ve Küpeşteler 
 
209
4.2.5. Baş Yüksekliği 
 
211
4.2.6. Merdiven Eğimi 
 
212
4.3. Merdivenlerin Dengelendirilmesi 
 
213
4.3.1. Çeyrek Daire Yöntemi 
 
214
4.3.2. Yardımcı Doğru Yöntemi 
 
218
4.4. Merdivenlerin Yapısal Özellikleri 
 
220
4.4.1. Merdiven Taşıyıcı Sistemi 
 
220
4.4.2. Merdiven Kaplamaları 
 
226
4.4.3. Korkuluk ve Küpeştelerin Yapısal Özellikleri 
 
231
5. BETONARME KALIPLARI 
 
234
5.1.1. Kalıp Yüzey Elemanın Performansını Etkileyen Faktörler 
 
236
5.1.1.1. Mekanik Tesirler 
 
237
5.1.1.2. Fiziksel Tesirler 
 
239
5.1.1.3. Betonun Kalıp Yüzeyine Yapışması 
 
241
5.2. Geleneksel Kalıp Sistemleri 
 
242
5.2.1. Temel Kalıpları 
 
242
5.2.1.1. Tekil Temel Kalıpları 
 
243
5.2.1.2. Sürekli Temel Kalıpları 
 
246
5.17 Sürekli temel kalıpları: 
 
250
5.2.1.3. Plak (Radye) Temel Kalıpları 
 
252
5.2.2. Kolon Kalıpları 
 
253
5.2.3. Duvar Kalıpları 
 
257
5.2.4. Kiriş Kalıpları 
 
262
5.2.5. Döşeme Kalıpları 
 
264
5.2.5.1. Plak Döşeme Kalıpları 
 
265
5.2.5.2. Dişli Döşeme Kalıpları 
 
266
5.2.5.3. Asmolen Döşeme Kalıpları 
 
267
5.2.5.4. Mantar Döşeme Kalıpları 
 
268
5.2.6. Merdiven Kalıpları 
 
270
5.2.6.1. Düz Kollu Merdiven Kalıpları 
 
270
5.2.6.2. Dönel Merdiven Kalıpları 
 
274
5.3. Panel Kalıp Sistemleri 
 
278
5.3.1 Temel Kalıpları 
 
285
5.3.2. Kolon Kalıpları 
 
288
5.3.3. Duvar Kalıpları 
 
290
5.3.4. Döşeme–Kiriş Kalıpları 
 
294
5.4. Panel Kalıp Sistemlerinde Hazırlık ve Kurulum Aşamaları 
 
299
5.4.1. Kolon Kalıbı Kurulumu 
 
299
5.4.2. Duvar Paneli Hazırlanması ve Kurulumu 
 
300
5.4.2.1. Geniş Yüzeyli Duvar Paneli Hazırlanması ve Kurulumu 
 
303
5.4.3. Kalıp İskeleleri ve İş İskeleleri Kurulumu 
 
305
5.5. Kalıp Taşıyıcı Sistemleri ve Beton Dökümü Hataları 
 
309
5.6. Tünel Kalıp Sistemleri 
 
331
5.6.1. Tünel Kalıp Elemanları 
 
332
5.6.1.1. Kalıp Yüzeyleri 
 
332
5.6.1.2. Çalışma Platformları 
 
333
5.6.1.3. Ek kalıp Elemanları 
 
333
5.6.1.4. Kalıp Destek Elemanları 
 
334
5.6.2. Tünel Kalıp Türleri 
 
335
5.6.2.1. Yarım Tünel Kalıp 
 
335
5.6.2.2. Tam Tünel Kalıp 
 
335
5.6.3. Tünel Kalıplarda Kurma ve Sökme İşlemleri 
 
336
6.1.2. Eğimlerine Göre Çatılar 
 
341
6.1.3. Malzemelerine Göre Çatılar 
 
343
6.1.3.1. Ahşap Çatılar 
 
343
6.1.3.2. Çelik Çatılar 
 
345
6.2. Şekillerine Göre Çatı Türleri ve Özellikleri 
 
347
6.2.1. Sundurma Çatılar 
 
347
6.2.4. Mansart Çatılar 
 
349
6.2.6. Fenerli Çatılar 
 
350
6.2.8. Kombine Çatılar 
 
351
6.2.9. Planda Çatı Düzenlemesi 
 
352
6.3. Ahşap Oturtma Çatılar 
 
353
6.3.1. Tek Dikmeli Ahşap Oturtma Çatılar 
 
355
6.3.2. İki dikmeli Ahşap Oturtma Çatılar 
 
364
6.4. Ahşap Asma Çatılar 
 
369
6.5.1. Teras Çatılarda Yalıtım 
 
379