Yapay Zekânın Patent Hukuku Çerçevesinde Buluş Sahipliği Fatma Dilara İşler Albayrak  - Kitap

Yapay Zekânın Patent Hukuku Çerçevesinde Buluş Sahipliği

1. Baskı, 
Ocak 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
180
Barkod:
9786052646892
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
290,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Yapay zekânın insan hayatına daha fazla dahil olmasıyla birlikte daha önce hiç tartışılmamış sosyal, ekonomik ve hukuki sorunlar ortaya çıkmıştır. Yapay zekânın etkilediği hukuk dallarından biri de patent hukukudur. Son yıllarda yapay zekâ öyle bir noktaya gelmiştir ki insan müdahalesi olmadan buluş gerçekleştirmeye başlamıştır. Bunun sonucunda yapay zekânın kendisinin mi yoksa insan kullanıcısının mı buluş sahibi olarak kabul edileceği ve kimin patent hakkı sahibi olacağı soruları ortaya çıkmıştır. Patent hukukunun yapay zekâ alanındaki gelişme¬lere uyum sağlaması önemlidir.
Bu kapsamda çalışmanın ilk bölümünde yapay zekâ kavramına ve yapay zekânın hukuki açıdan değerlendirilmesine yer verilmiştir. İkinci bölümde, yapay zekâ buluşları ve patent hukuku ilişkisi incelenmiş ve Avrupa Birliği, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri, Avustralya ve Güney Afrika'nın yapay zekâ buluşları ile ilgili verdiği kararlar ele alınmıştır. Son olarak üçüncü bölümde yapay zekânın buluş gerçek-leştirmesi ile ortaya çıkan hukuki sorunlar, çözümler ve izlenebilecek yöntemlere dair değerlendirme yapılmıştır. Yapay zekâ sistemlerinin ortaya koyduğu buluşlar için yapay zekâ sisteminin buluşçu olarak gösterilebilmesi ve söz konusu buluşların patentlenebilir olması gerektiği sonucuna varılmıştır. Bunun için yeni kanuni düzenlemelerin yapılması, elektronik kişilik statüsünün oluşturulması ve müşterek buluş sahipliği çözüm önerileri olarak sunulmuştur.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Yapay Zekâ Kavramı ve Yapay Zekânın Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi
.
Yapay Zekâ Buluşları ve Patent Hukuku
.
Yapay Zekânın Buluş Gerçekleştirmesi İle Ortaya Çıkan Hukuki Sorunlar, Çözümler ve İzlenebilecek Yöntemlere Dair Değerlendirme
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR 
7
ÖZET 
9
ABSTRACT 
11
İÇİNDEKİLER 
13
KISALTMALAR 
19
GİRİŞ 
23
1. BÖLÜM
YAPAY ZEKÂ KAVRAMI VE YAPAY ZEKÂNIN HUKUKİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
1.1. YAPAY ZEKÂ KAVRAMI VE YAPAY ZEKÂNIN SÜREÇ İÇİNDEKİ GELİŞİMİ 
27
1.1.1. Yapay Zekâ Kavramı ve Tanımı 
27
1.1.2. Yapay Zekânın Gelişim Süreci 
30
1.1.3. Yapay Zekânın Temel Özellikleri 
34
1.1.3.1. Yaratıcılık 
35
1.1.3.2. Öngörülemeyen Sonuçlar Ortaya Koyabilme 
36
1.1.3.3. Bağımsız İşlem Yapabilme 
37
1.1.3.4. Rasyonel Zekâya Sahip Olma 
37
1.1.3.5. Sürekli gelişme 
38
1.1.3.6. Dış Verileri Öğrenebilme, Toplayabilme, Erişebilme ve
Dış Verilerle İletişim Kurabilme 
39
1.1.3.7. Verimlilik ve Doğruluk 
39
1.1.3.8. Alternatif Seçenekler Arasından Özgürce Seçim
Yapabilme 
40
1.2. YAPAY ZEKÂNIN TÜRLERİ 
41
1.2.1. Zayıf (Dar) Yapay Zekâ 
41
1.2.2. Güçlü (Genel) Yapay Zekâ 
42
1.2.3. Süper Yapay Zekâ 
43
1.3. YAPAY ZEKÂNIN İŞLEVLERİ BAKIMINDAN SINIFLANDIRILMASI 
44
1.3.1. Tepkisel Yapay Zekâ 
44
1.3.2. Sınırlı Hafızaya Sahip Yapay Zekâ 
45
1.3.3. Zihin Kuramına Sahip Yapay Zekâ 
45
1.3.4. Bilinç Sahibi Yapay Zekâ 
46
1.4. YAPAY ZEKÂ VE MAKİNE ÖĞRENMESİ 
47
1.4.1. Makine Öğrenimi Çeşitleri 
48
1.4.1.1. Denetimli Öğrenme 
48
1.4.1.2. Denetimsiz Öğrenme 
49
1.4.1.3. Derin Öğrenme 
50
1.4.1.3.1. Bir Derin Öğrenme Örneği Olarak Deepfake 
51
1.4.1.4. Pekiştirmeli Öğrenme 
54
1.4.2. Yapay Zekâ–Robot Farkı 
55
1.5. YAPAY ZEKÂNIN GELİŞMESİYLE YOL AÇTIĞI TARTIŞMALAR VE HUKUKİ
AÇIDAN ÖNEMİ 
57
1.5.1. Fikri Mülkiyet Hukuku Açısından Yapay Zekânın Önemi 
58
1.5.2. Patent Hukuku Açısından Yapay Zekânın Önemi 
61
2. BÖLÜM
YAPAY ZEKÂ BULUŞLARI VE PATENT HUKUKU
2.1. YAPAY ZEKÂNIN KATKISI OLAN BULUŞLARDA PATENTLENEBİLİRLİK VE BULUŞ SAHİPLİĞİ 
66
2.1.1. Buluş Kavramı 
66
2.1.2. Patent Verilebilirlik Şartlarının Yapay Zekâ Buluşları Açısından
Değerlendirilmesi 
67
2.1.2.1. Yenilik Kavramı 
69
2.1.2.2. Buluş Basamağı 
72
2.1.2.3. Sanayiye Uygulanabilirlik 
74
2.1.3. Patent Koruması ile Amaçlanan Hususlar 
75
2.1.4. Buluşçu Kavramı ve Buluş Sahipliği 
78
2.1.5. Yapay Zekânın Buluş Sürecine Katkısına Göre Buluş Sahipliği 
81
2.1.6. Yapay Zekânın Buluş Sahibi Olarak Tanınması Gerektiğini
Savunan Görüşler 
84
2.1.7. Yapay Zekânın Buluş Sahipliğini Reddeden Görüşler 
85
2.1.8. Müşterek Buluş Sahipliği Görüşü 
87
2.2. YAPAY ZEKÂYI BULUŞ SAHİBİ OLARAK GÖSTEREN BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 
90
2.2.1. DABUS Buluşları ve Patent Başvuruları 
90
2.2.2. Genel Çerçevede DABUS Başvurularında Verilen Kararların
Gerekçeleri 
91
2.2.2.1. Patent Başvurusunda Şekil Şartına Aykırılık 
91
2.2.2.2. Buluş Sahipliği Açısından Hak Ehliyeti 
94
2.2.2.2.1. DABUS’un Buluş Sahibi Olamayacağına
İlişkin Kararlar 
94
2.2.2.2.1.1. Avrupa Patent Ofisi Başvurusu,
Ret Kararı ve Gerekçeleri 
94
2.2.2.2.1.2. Birleşik Krallık Fikri Mülkiyet
Ofisi Başvurusu, Ret Kararı ve
Gerekçeleri 
98
2.2.2.2.1.3. Birleşik Devletler Marka ve
Patent Ofisi Başvurusu, Ret
Kararı ve Gerekçeleri 
102
2.2.2.2.1.4. Avustralya Patent Kurumu
Başvurusu, Ret Kararı ve
Gerekçeleri 
104
2.2.2.2.1.5. Diğer Ülkelerdeki DABUS
Başvuruları, Ret Kararları ve
Gerekçeleri 
107
2.2.2.2.2. DABUS’un Buluş Sahibi Olabileceğine İlişkin
Kararlar 
108
2.2.2.2.2.1. Güney Afrika Patent Kurumu
Başvurusu, Kabul Kararı ve
Gerekçeleri 
108
2.2.2.2.2.2. Avustralya Federal
Mahkemesinin Kabul Kararı ve
Gerekçeleri 
110
2.2.2.3. Buluş Sahibine İlişkin Bilginin Kamuya Açıklanmasındaki
Menfaatin Değerlendirilmesi 
112
2.2.3. Patent Ofislerinin Kararlarının Değerlendirilmesi 
113
2.3. TÜRK HUKUKUNDA YAPAY ZEKÂNIN BULUŞ SAHİPLİĞİ 
116
2.4. YAPAY ZEKÂNIN BULUŞÇU OLDUĞU DURUMLARDA GERÇEK KİŞİYE
PATENT HAKKI VERİLMESİ 
117
2.5. YAPAY ZEKÂ TARAFINDAN PATENT HAKKINA TECAVÜZ 
118
3. BÖLÜM
YAPAY ZEKÂNIN BULUŞ GERÇEKLEŞTİRMESİ İLE ORTAYA ÇIKAN HUKUKİ SORUNLAR, ÇÖZÜMLER VE İZLENEBİLECEK YÖNTEMLERE DAİR DEĞERLENDİRME
3.1. YAPAY ZEKÂNIN HUKUKİ STATÜSÜ 
121
3.1.1. Yapay Zekânın Kişilik Statüsünü Kabul Eden Görüşler 
121
3.1.1.1. Tüzel Kişilik Görüşü 
121
3.1.1.2. Elektronik Kişilik Görüşü 
122
3.1.2. Yapay Zekânın Kişilik Statüsünü Reddeden Görüşler 
125
3.1.2.1. Klasik Mülkiyet Teorisi Görüşü 
125
3.1.2.2. Kölelik Görüşü 
126
3.2. YAPAY ZEKÂNIN ORTAYA KOYDUĞU BULUŞLAR İÇİN PATENT
SAHİPLİĞİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLER 
126
3.2.1. Programcının Patent Hakkı Sahipliği 
127
3.2.2. Yetkili Kullanıcının Patent Hakkı Sahipliği 
128
3.2.3. Yapay Zekâ Sisteminin Sahibinin Patent Hakkı Sahipliği 
129
3.2.4. Yapay Zekâ Buluşları Üzerinde Sözleşmeli Hak Sahipliği 
130
3.3. YAPAY ZEKÂNIN BULUŞ ORTAYA KOYMASIYLA İLGİLİ KANUNİ
DÜZENLEME YAPMA GEREKLİLİĞİ 
132
3.3.1. Yapay Zekâyla İlgili Kanuni Düzenleme Yapılması Gereğinin
Olumlu Sebepleri 
132
3.3.1.1. Patent Hukuku ve Patent Ofisleri Açısından Olumlu
Sebepler 
132
3.3.1.2. Ekonomik Açıdan Olumlu Sebepler 
133
3.3.1.3. Rekabet Hukuku Açısından Olumlu Sebepler 
135
3.3.1.4. Sorumluluk Hukuku Açısından Olumlu Sebepler 
136
3.3.2. Yapay Zekâyla İlgili Kanuni Düzenleme Yapılmasının Olası
Olumsuz Sonuçları 
137
3.3.3. Mevcut Patent Sistemleri Değiştirilmeden Yapay Zekâ
Buluşlarının Korunması 
137
3.3.4. Yapay Zekâ Buluşlarının Patent Sistemi Haricinde Korunması 
139
3.3.5. Yapay Zekâ Buluşları İçin Patent Koruma Süresine Dair
Değerlendirme 
141
3.4. ULUSAL ve ULUSLARARASI ALANDA YAPAY ZEKÂ STRATEJİLERİ 
142
3.4.1. Avrupa Birliği’nin Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi 
143
3.4.2. Birleşik Krallık’ın Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi 
147
3.4.3. Amerika Birleşik Devletleri’nin Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi 
149
3.4.4. Avustralya’nın Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi 
151
3.4.5. Türkiye’nin Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi 
153
SONUÇ 
157