Vergilendirilebilir Gelir Kavramı ve Gerçekleşme Kuralının Gerçeğe Uygun Değer Yöntemi Kapsamında Analizi

Çalışmamızda özellikle vergilemenin mali amacına odaklanılmış olup, gelir dağılımı dışındaki mali olmayan amaçlar ihmal edilmiştir. Çalışmamızda öncelikle gelir, vergilendirilebilir gelir, gerçekleşme kuralı, vergi teorisinde gerçeğe uygun değer yöntemi ve bu yönteme yönelik önerilere, yöntemin değerleme, likidite ve kâğıt kazançlarının vergilendirilmemesi gerektiğine yönelik kısıtlarına yer verilmiştir.

Değerleme problemine yönelik olarak Uluslararası Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartlarında yer alan gerçeğe uygun değer yöntemi incelenmiştir. Gerçeğe uygun değerlemenin ne şekilde yapıldığı, yaklaşımının finansal tablolara etkisine yer verilerek, muhasebe dünyasında tartışılan mali kar ve ticari karın uyumlaştırılmasının vergilemedeki gerçekleşme kuralının sorunlarını çözebileceğinden bahsedilmiştir. Ticari karın doğrudan mali kar olarak dikkate alınmasının sakıncaları olabileceğinden muhasebe ve vergilemenin öncelik ve tercihleri dikkate alınarak bazı kıstaslara ve kapsamlı ilkelere dayanması gerektiği belirtilmiştir.

Mevcut vergi mevzuatımız ve Uluslararası Muhasebe Standartları arasındaki değerleme farklarına yönelik uygulama örneklerine yer verilerek bazı hesap kalemleri bazında vergi etkileri gösterilmiştir.

Son olarak, gerçekleşme kuralı ve gerçeğe uygun değer yönteminin ekonomik, mali ve sosyo-politik etkilerine yer verilmiştir. Özetle, vergilemede gerçekleşme ilkesinin terk edilmesinin ve gerçeğe uygun değer yönteminin kabulünün çeşitli kazanımları olacağı ve Uluslararası Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartlarının (gerçeğe uygun değer yöntemi yaklaşımının) bu anlamda kullanılabilecek değerli bir araç olduğu belirlenmiştir.