Vergi Hukukunda Ayrımcılık Yasağı

Vergi hukukunda ayrımcılık yasağı ilkesine aykırı düzenlemeler, öncelikle vergi erozyonuna yol açmaktadır. Vergilendirme, yalnızca devletin ve kamu hizmetlerinin finansman aracı değil, aynı zamanda ekonomi ve dağıtıcı adalete ilişkin politikalarının da bir yansımasıdır. Bu nedenle vergilendirmede adalet veya hakkaniyet fikirleri, sosyal ve ekonomik adaletin felsefi soruları da kaçınılmazdır. Vergilendirmedeki esas, kişilerin kamusal hizmetlerden sağladığı fayda değil, kişilerin ödeme gücüdür. Gelir de ödeme gücünü gösteren en iyi ölçüttür.

Kitapta, ayrımcılık kavramından hareketle kişinin din, cinsiyet, ırk, kültür ve ait olduğu sosyal sınıf vb. nedenlerle vergisel ayrımcılığa uğrama ve vergide haksız muamele görme ihtimali üzerinde durulmuştur. Ayrıca devletin vergisel uygulamalarda da bireylere eşit davranma yükümlülüğü olduğuna ilişkin hukuksal kaynaklar sistematik olarak incelenmiştir.

Kitabın diğer bölümlerinde, muafiyet ve istisnalar Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu kapsamında incelenmiştir. Görüleceği üzere kanunlardaki muafiyet ve istisnalar son derece fazladır ve emek gelirinden ziyade sermaye ağırlıklı kazançlara da oldukça fazla muafiyet ve istisna tanınmıştır. Ancak, kanundaki öngörülen amaç dışına çıkılan muafiyet ve istisnalar, tekrar gözden geçirilmelidir. Muafiyet ve istisnaları sınırlandırmadaki gaye, verginin tabana yayılarak, vergi ödeyen mükelleflerin sayısını arttırmaktır. Vergide adalet ve ayrımcılık ihlallerinin önüne geçmek için vergilendirmede şeffaflık ilkesinin somut olarak uygulanması düşünülebilecektir.

Vergide ayrımcılığı engellemek, vergide eşitlik ve adaleti sağlamak için elbette tek bir kıstas yoktur, ancak ayrımcılığı engelleyecek enstrümanları da hukuk sistemimize yerleştirmek gerekir. Adil bir vergi sistemi, mükellefin devlete güvenini perçinleyecek ve vergiye gönüllü uyumu teşvik edecektir.