A. Tanım ve Tarihsel Gelişim
23
1. Kubernetes ve Sibernetik
23
3. Tanımların Sınıflandırılması
30
a. Ansiklopedik Sözlükler
31
c. Uluslararası Örgütler ve Sivil Toplum Kuruluşları
35
B. Bir Uzay Olarak Siber Uzay
41
C. Siber Uzayın Boyutları ve Unsurları
45
2. Egemenlik Amaçlı Siber Uzay Modellemesi
48
c. Veri / Bilgi Unsuru
52
A. Tarihsel ve Teorik Düzlem
56
2. Kabuller ve Meşruiyet
57
3. Avrupa’nın İki Kılıcı
60
5. Sözleşmeci Düşünürler ve Modern Devletin Doğuşu
63
6. Modern Egemenliğe Eleştiriler
65
B. Uluslararası Hukuk ve Egemenlik
69
1. Uluslararası Hukukun Doğuşu
69
2. Vestfalya Barışı ve Modern Uluslararası Hukuk İlişkisi
71
3. Uluslararası Hukukta Egemenliğe Pozitivist Bakış
74
4. Birleşmiş Milletler Düzeni ve Self Determinasyon Hakkı
75
C. Modern Uluslararası Hukukta Devlet Egemenliğine Hâkim İlkeler
78
1. Egemenlik ve Bağımsızlık İlişkisi
78
2. İç Egemenlik – Dış Egemenlik Ayrımı
79
3. Devletlerin Egemen Eşitliği İlkesi
80
4. Müdahale Etmeme ve Karışmama İlkesi
83
5. Doğal Kaynaklar Üzerinde Sürekli Egemenlik İlkesi
89
D. Devlet Egemenliğinin Unsurları ve Konuları
90
1. Devletin Hak ve Vazifeleri Teorisi
90
2. Egemenlik ve Yetki İlişkisi
92
3. Yetkiye İlişkin Ayrımlar
94
a. Düzenleme Yetkisi, İcra Yetkisi ve Yargı Yetkisi
94
b. Hukuki Yetki ve Cezai Yetki
95
c. Ülkesel Yetki ve Kişisel Yetki
96
d. Ortak ve Mütedahil Yetkiler
99
4. Devletin Yetkisinin İstisnaları ve Egemenliğe Tabi Olmayan
a. Egemenlik Alanında İrade Beyanına Dayalı veya İlkesel
b. Terra Nullius, Res Communis ve İnsanlığın Ortak Mirası
101
I. SİBER UZAYIN HUKUK İLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ
107
1. İlk Analoji Tartışmaları
113
2. İlkesel Tartışmalar
114
4. Siber Uzayın Özerklik Talebi Olarak “Siber Hukuk”
120
5. Lex Mercatoria ve Siber Uzay
124
2. Mekânsallığın Dönüşümü
131
3. Devletin Fiziksel Cebri
136
D. Genel Değerlendirmeler
138
II. ULUSLARARASI TOPLULUK NEZDİNDE SİBER UZAYIN DÜZENLENMESİ VE
A. İnternetin Küresel Yönetişimi ve Çok Paydaşlılık
142
B. Birleşmiş Milletler Nezdinde Yürütülen Başlıca Süreçler
146
1. Birleşmiş Milletler Yolunda İlk Adımlar
146
2. Hükümet Uzmanları Çalışma Grubu
148
3. Açık Uçlu Çalışma Grupları
150
C. Başlıca Devlet Pozisyonları
155
1. Amerika Birleşik Devletleri
156
2. Çin Halk Cumhuriyeti
160
4. Türkiye Cumhuriyeti
172
D. Uluslararası Örgütler ve Sivil Toplum Kuruluşları
173
1. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği
174
2. İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu
177
3. Sivil Teknik Topluluklar
181
E. Uluslararası Hukuk Düzenlemeleri
185
1. Genel Kapsamlı Uluslararası Düzenlemelerdeki Hükümler
186
a. Avrupa Konseyi Sanal Ortamda İşlenen Suçlar Sözleşmesi
188
b. Şangay İşbirliği Örgütü Uluslararası Bilgi Güvenliğinin
Sağlanmasında İş Birliği Anlaşması
191
c. Bağımsız Devletler Topluluğu Bilgi Teknolojileri Alanındaki
Suçlarla Mücadelede İş Birliği Anlaşması
192
d. Arap Devletleri Ligi Bilgi Teknolojisi Suçlarıyla Mücadele
e. Afrika Birliği Siber Güvenlik ve Kişisel Verilerin Korunması
3. Avrupa Birliği Düzenlemeleri
195
F. Uluslararası Hukukta Siber Uzaya Hâkim İlkeler
201
SİBER UZAY ÜZERİNDE DEVLET EGEMENLİĞİNİN GÖRÜNÜMLERİ VE SORUNLARI
I. SİBER UZAYIN BOYUT VE UNSURLARI ÜZERİNDE DEVLETİN YETKİSİ
207
A. Siber Uzayın Fiziksel Boyutu Üzerinde Devletin Yetkisi
209
1. Ülkesel Yetkiye Tabi Fiziksel Unsurlar
209
2. Ülke Dışı Fiziksel Unsurlar
210
a. Açık Deniz Sualtı Kabloları
210
b. Siber Kapasiteli Uydular ve Uzay Araçları
212
B. Siber Uzayın Kişi Unsuru Üzerinde Devletin Yetkisi
213
1. Yükleyen ve İndiren Teorisi
214
2. İnternet Süjelerinin Modern Tasnifi
218
c. Web Sitesi İşletmecisi
225
3. Ülke Dışındaki Yabancı Süjeler Üzerinde Yetki Tespiti ve İcrasına
a. Pasif Vatandaşlık İlkesi
236
b. Objektif Ülkesellik İlkesi ve Etki Doktrinleri
237
c. Seçici Uyum Doktrini ve Mevcut Sisteme Yönelik Eleştiriler
241
4. Otonom Araçların Eylemlerinde ve Yapay Zekâ Sistemleri
Tarafından Üretilen İçeriklerde İsnat Sorunu
244
C. Siber Uzayın Mantıksal Boyutu ve Veri Unsuru Üzerinde Devletin
2. İnternet Üzerinde Yetki İcrası
255
a. Gözetim ve Denetim
255
c. Filtreleme ve Erişim Engeli
265
3. Büyük Veri, Bulut Bilişim ve Holizm Bağlamında Veri ve Kişisel
4. Finansal Teknolojiler
274
II. SİBER UZAYDA SINIR ÇİZGİLERİ VE EGEMENLİK MÜCADELESİ
279
A. Siber Uzayda Devlet Egemenliğinin Genel Teorisi
279
1. Siber Vestfalyacılık
279
3. Siber Uzayda Ülkesel Egemenlik ve Kritik Altyapı
285
4. Siber Uzayda Egemenliğe Karşı “Ortak Mal” Yaklaşımı
291
5. Genel Değerlendirmeler
294
B. Siber Uzayda Egemenliğin İhlali
300
1. İlke Olarak Egemenlik ve Kural Olarak Egemenlik
300
b. Fail ve Siber İsnat
304
c. Teşebbüs, Kast ve Rıza
306
3. Devletin Fiziksel Ülkesinde Gerçekleşen Yabancı Siber Faaliyet
Kaynaklı Egemenlik İhlali
307
4. Devletin Fiziksel Ülkesi Dışında Gerçekleşen Siber Faaliyet
Kaynaklı Egemenlik İhlali
308
a. Uzaktan Siber Faaliyet ile Ülkesel Bütünlüğe Müdahale
b. Uzaktan Siber Faaliyet ile Siyasi Bağımsızlığa Müdahale