HASTA HAKLARININ GELİŞİMİ VE SAĞLIK HAKKI
2.1. Sağlık Hakkı Yaşam Hakkı İlişkisi
42
2.2. Sağlık Hakkının Devletlere Getirdiği Yükümlülükler
48
HASTA HAKLARI VE ULUSLARARASI BELGELER
1. LİZBON HASTA HAKLARI BİLDİRGESİ
52
1.1. Nitelikli Sağlık Bakımı Hakkı
54
1.2. Seçim Yapma Özgürlüğü
55
1.3. Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı
56
1.4. Bilinci Kapalı Hasta
56
1.5. Yasal Olarak Yeterliliği Bulunmayan Hasta
57
1.6. Hastanın İsteğine Karşın Yapılan Girişimler
57
1.9. Sağlık Eğitimi Hakkı
59
1.10. Onurunu Koruma Hakkı
59
1.11. Dini Destek Hakkı
60
2. AVRUPA’DA HASTA HAKLARININ GELİŞTİRİLMESİ BİLDİRGESİ
60
2.1. SAĞLIK HİZMETLERİNDE İNSAN HAKLARI VE DEĞERLERİ
61
2.4. Mahremiyet ve Özel Hayat
64
3. BİYOETİK SÖZLEŞMESİ
68
3.1. Sözleşme’nin Amacı
70
3.3. Sağlık Hizmetlerinden Adil Şekilde Yararlanma
71
3.4. Meslekî Standartlar
72
3.6. Akıl Hastalığı Olan Kişilerin Korunması
73
3.8. Önceden Açıklanmış İstek
74
3.9. Onam İle İlgili Diğer Maddeler
74
3.10. Özel Hayat ve Bilgilendirilme Hakkı.
75
3.11. Üzerinde Araştırma Yapılan Kişilerin Korunması
75
4. AVRUPA HASTA HAKLARI ŞARTI
78
4.1. Hastanın 14 Hakkı
81
4.2. Koruyucu Tedbirlerin Alınması Hakkı
83
4.6. Özgür Seçim Hakkı
86
4.7. Özel Yaşam ve Gizlilik Hakkı
87
4.8. Hastaların Vaktine Saygı
87
4.9. Kalite Standartları Hakkı
88
4.12. Gereksiz Ağrı ve Sıkıntıdan Sakınma Hakkı
89
4.13. Kişisel Tedavi Hakkı
89
1. 1961 ANAYASASI’NA KADAR OLAN YASAL DÜZENLEMELERDE HASTA HAKLARI
91
1.1. Tababet ve Şuabat–ı Sanatlarının Tarz–ı İcrasına Dair Kanun
92
1.2. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
93
1.3. Tıbbi Deontoloji Nizamnamesi
94
1.4. Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun
98
2. 1961 ANAYASASI VE SONRAKİ YASAL DÜZENLEMELERDE HASTA HAKLARI
99
2.1. Organ ve Doku Alınması, Saklanması, Aşılanması ve Nakli Hakkında Kanun
99
3. 1982 ANAYASASI VE SONRAKİ DÜZENLEMELERDE HASTA HAKLARI
100
3.1. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Teşkilatı ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
101
3.2. Nüfus Planlaması Hakkında Kanun
102
3.3. Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu
103
4. HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ
103
4.3.1. HHY’de Hasta Tanımı
105
4.3.2. HHY’de Hasta Haklarının Tanımı
106
4.3.3. HHY’de Sağlık Kurumu ve Personeli Tanımları
106
SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANMA HAKKI
1. Sağlık Hizmetlerinden Adalete ve Hakkaniyete Uygun Yararlanma
111
2. Hizmet Konusunda Bilgi İsteme Hakkı
112
3. Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme Hakkı
115
4. Sağlık Personelini Seçme ve Değiştirme Hakkı
116
5. Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme Hakkı
121
6. Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım Alma Hakkı
122
7. Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Edilememesi
123
8. Tıbbi Özenle Hizmet Alma Hakkı
124
1. AYDINLATILMIŞ ONAMIN TIP ETİĞİ VE HUKUKU AÇISINDAN TAŞIDIĞI ÖNEM
137
2. TÜRKİYE’DE AYDINLATILMIŞ ONAM İLE İLGİLİ HUKUKİ DURUM
140
3. HASTANIN TIBBİ GİRİŞİME ONAM VEREBİLMESİ İÇİN GEREKEN ŞARTLAR
146
3.1. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak
147
3.1.3. Akıl Hastalığı
149
3.1.4. Akıl Zayıflığı
150
3.2. Ergin (Reşit) Olmak
151
3.4. Hastanın Aydınlatılması
154
3.4.1. Aydınlatmanın İçeriği
154
3.4.1.1. Tanı ve Tedavi Hakkında Bilgilendirme
157
3.4.1.2. Risk Aydınlatması
158
3.4.2. Aydınlatma Kapsamının Genişlemesi
160
3.4.3. Kapsamın Daralması veya Aydınlatmanın Hiç Yapılmaması
161
3.4.3.1. Hastanın Serbest İradesi ile Aydınlatılmak İstememesi
162
3.4.3.2. Hastanın Uygulanması Düşünülen Tıbbi Girişim Hakkında Bilgi Sahibi Olması
164
3.4.3.4. Aydınlatmanın Hasta İçin Öneminin Kalmaması
166
3.4.3.5. Tedavi Ayrıcalığı
167
3.4.4. Aydınlatmanın Verilme Tarzı
169
3.4.5. Aydınlatma Kime Yapılmalıdır?
170
3.4.6. Bilgilendirme Kim Tarafından Yapılmalıdır?
172
3.4.7. Aydınlatmada Şekil
173
3.4.8. Bilgilendirme Ne Zaman Yapılmalıdır?
177
4. ÇOCUK ADINA TIBBİ GİRİŞİMLERE KARAR VERİLMESİNDE ETİK VE YASAL TARTIŞMALAR
178
4.1. Ayırt Etme Gücü Bulunmayan Çocuklar Adına Tıbbi Girişime Karar Verilmesi
180
4.2. Ayırt Etme Gücü Bulunan Çocuklardan Tıbbi Girişimler İçin Aydınlatılmış Onam Alınması
181
HASTANIN TEDAVİYİ REDDETME HAKKI
1. TEDAVİYİ REDDETME HAKKI VE ETİK TARTIŞMALAR
188
2. KARAR VERME YETERLİLİĞİ OLAN HASTANIN TEDAVİYİ REDDETME HAKKI VE TÜRK HUKUKU
190
2.1. Anayasa ve Karar Verme Yeterliliği Olan Hastanın Tedaviyi Reddetme Hakkı
191
2.2. Özel Hukuk ve Karar Verme Yeterliliği Olan Hastanın Tedaviyi Reddetme Hakkı
193
2.3. Ceza Hukuku ve Karar Verme Yeterliliği Olan Hastanın Tedaviyi Reddetme Hakkı
196
2.3.1. Tedaviyi Ret Hakkı ve Yaşam Hakkından Vazgeçmeye Onam Vermek
196
2.3.2. Tedaviyi Ret Hakkı ve Zorunluluk Hali
198
2.3.3. Hekimin Tıbbi Uygulama Gerçekleştirme Yükümlülüğü ve Tedaviyi Ret Hakkı
200
3. HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ VE TEDAVİYİ RET HAKKININ SINIRLARI
201
2. ONURU İLE ÖLME HAKKI BAĞLAMINDA ÖTANAZİ
216
3. ONURU İLE ÖLME HAKKI
218
3.1. Gerçeği Bilme ve Gizlilik Hakkı
220
3.2. Yaşamının Son Döneminde Olan Hastanın Tedaviyi Reddetme ve Karara Katılma Hakkı
222
3.3. Ölmekte Olan Hastanın Tıbbi Deneme ve Uygulamalara Katılmama Hakkı Vardır
224
3.4. Sağlık Hizmetlerinden Yararlanma Hakkı
226
HASTANIN ÖZEL HAYATINA SAYGI HAKKI
1. ÖZEL HAYAT KAVRAMI
230
1.1. Özel Hayatın Sınırları
230
2. ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI VE ULUSLARASI BELGELER
232
3. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI
236
3.1. T.C. 1982 Anayasası’nda Özel Hayata Saygı Hakkı
236
3.2. Medeni Kanun ve Borçlar Kanunu Kapsamında Özel Hayata Saygı Hakkı
237
3.3. Türk Ceza Kanunu ve Özel Hayata Saygı Hakkı
238
3.4. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
239
4. SAĞLIK HİZMETLERİNDE ÖZEL HAYATA SAYGI HAKKI
241
4.1. Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinde Özel Hayata Saygı Hakkının Kapsamı
244
4.2. Sağlık Hizmetlerinde Özel Hayata Saygı Hakkının İnsan Hakları ve Tıp Etiği Açısından Önemi
247
4.3. Sağlık Hizmetlerinde Özel Hayata Saygı Hakkının Temel Sorunları
250
4.4. Hastalara Ait Bilgilerin Gizliliği ve Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Karşılaşılan Etik ve Yasal Sorunlar
252
4.4.1. Sağlık Hizmetlerinde Meslek Sırrı ve Karşılaşılan Etik/Yasal Sorunlar
252
4.4.1.1. Sağlık Hizmetlerinde Meslek Sırrı Yükümlüğü Olan Kişiler
254
4.4.1.2. Sağlık Hizmetlerinde Meslek Sırrının Sınırları ve Karşılaşılan Etik /Yasal Sorunlar
255
4.4.2. Türk Hukukunda Sağlık Hizmetlerinde Meslek Sırrı
258
4.4.2.1. Bir Kanun Hükmünü Yerine Getirme
259
4.4.2.1.1. Bulaşıcı Hastalıklarda Bildirim
259
4.4.2.1.2. Suçun Bildirimi
262
4.4.2.2. Yetkili Makamın Emrini Yerine Getirme
263
4.4.2.3. Tanıklıktan Çekinme
263
4.4.2.4. Meşru Savunma ve Zorunluluk Hali
265
4.4.2.5. Hastanın Rızası
266
4.5. Sağlık Hizmetlerinde Arşiv / Kayıtların Gizliliğinde Karşılaşılan Etik ve Yasal Sorunlar
267
4.5.1. Türk Hukukunda Durum
272
4.6. Hastaların Beden Mahremiyeti ve Sağlık Hizmetlerinde Etik / Yasal Sorunlar
274
4.6.1. Sağlık Eğitimi Sürecinde Beden Mahremiyeti
276
1. SORUMLULUK VE HUKUKİ KORUNMA YOLLARI
284
1.1. Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamalarına Dair Yönerge (2003)
286
1.2. Hasta Hakları Uygulama Yönergesi (2005)
290
1.3. HHY 2014 Değişikliği ve 2014 Genelgesi
293
1.3.1. Hasta Hakları Kurulları
293
1.3.2. Karar ve Karara İtiraz
296
1.3.3. Hasta Hakları İl Koordinatörlüğü
297
1.3.4. Hasta Hakları Birimi
298