ŞEKİL VE TABLO LİSTESİ
13
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNDA HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE
1.1. SINIRIN AŞILMASI KAVRAMINA GENEL BAKIŞ
29
1.1.1. Sınırın Aşılması Terimi ve Tanımlaması
29
1.1.2. Sınırın Aşılması Kavramı
30
1.1.2.1. 5237 Sayılı TCK md. 27/1 Uyarınca Ceza Sorumluluğunu
Kaldıran Nedenlerde Sınırın Aşılması
32
1.1.2.2. 5237 Sayılı TCK md. 27/2 Uyarınca Meşru Savunmada Sınırın
Mazur Görülebilecek Heyecan, Korku veya Telaş Nedeniyle
1.1.3. Sınırın Aşılması Düzenlemesinin Türk Ceza Hukukundaki Tarihi
1.1.3.1. Osmanlı Devleti Döneminde
36
1.1.3.2. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu Döneminde
39
1.1.4. Mehaz Kanuni Düzenlemeler
48
1.1.4.1. İtalyan Ceza Hukukunda
48
1.1.4.2. Alman Ceza Hukukunda
53
1.2. TÜRK CEZA HUKUKUNDAKİ CEZA SORUMLULUĞUNU KALDIRAN
1.2.1. Genel Olarak Suç Teorisinde Hukuka Aykırılık ve Kusurluluk
57
1.2.2. Hukuka Uygunluk Nedenleri
61
1.2.2.2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Kanuniliği Meselesi
61
1.2.2.3. Kanunun Hükmünü Yerine Getirme ve Amirin Hukuka Uygun
1.2.2.4. Meşru Savunma
67
1.2.2.4.1. Saldırıya İlişkin Şartlar
69
1.2.2.4.2. Savunmaya İlişkin Şartlar
70
1.2.2.4.3. Savunma İradesi Unsuru
77
1.2.2.5. Hakkın Kullanılması ve Rıza
79
1.2.3. Kusurluluğu Etkileyen Nedenler
84
1.2.4. Mazeret Nedenleri
86
1.2.4.1. Amirin Hukuka Aykırı Bağlayıcı Bağlayıcı Emrini İfa
90
1.2.4.2. Zorunluluk Hali
93
1.2.4.3. Cebir ve Tehdit
101
1.2.4.4. Meşru Savunmada Sınırın Heyecan, Korku veya Telaş
1.2.5. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Şartlarında Hata
103
1.2.5.1. Alman Hukukunda Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi
Şartlarında Hataya Dair İleri Sürülen Teoriler
103
1.2.5.1.1. Kast Teorileri
104
1.2.5.1.2. Katı Kusur Teorisi
104
1.2.5.1.3. Suçun Negatif Unsurları Teorisi
106
1.2.5.1.4. Sınırlı Kusur Teorileri
107
(i) Saf Sınırlı Kusur Teorisi
107
(ii) Hukuki Sonuçları İtibariyle Sınırlı Kusur Teorisi
109
1.2.5.1.5. Karma ve Bağımsız Teoriler
112
1.2.5.2. TCK Çerçevesinde Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi
1.2.5.2.1. Kastın Kalktığını İleri Süren Görüşler
114
(i) Suçun Negatif Unsurları Teorisi
114
(ii) Sınırlı Kusur Teorisi
115
(iii) Hukuki Neticeleriyle Sınırlı Kusur Teorisi
118
1.2.5.2.2. Kastın Etkilenmediğini İleri Süren Görüşler
118
(i) Fiili Hukuka Uygun Kabul Eden Görüşler
118
(ii) Katı Kusur Teorisi
121
1.2.5.2.3. Hatanın Kaçınılmazlığına Göre Ayrım Yapan Görüşler
123
1.2.5.2.4. Değerlendirme ve Kanaat
123
1.2.5.3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Tersine Yanılgı
131
1.2.5.3.1. Sübjektif Görüş
131
1.2.5.3.2. Objektif Görüş
140
1.2.5.3.3. Değerlendirme ve Kanaat
144
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNA GÖRE HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE
SINIRIN KAST OLMAKSIZIN AŞILMASI DÜZENLEMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ,
2.1. 5237 SAYILI TCK’YA GÖRE HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE SINIRIN
KAST OLMAKSIZIN AŞILMASI DÜZENLEMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
147
2.1.1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Şartlarında Hata
148
2.1.1.1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Şartlarında Hata ve
Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması
148
2.1.1.2. Örnek Olay Üzerinden Değerlendirme
153
2.1.2. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Sınırında Hata
155
2.1.3. Kusurluluğu Etkileyen Neden
158
2.1.4. Haksızlığın Derecesini Etkileyen Neden
165
2.2. 5237 SAYILI TCK MD. 27/1 DÜZENLEMESİNİN UYGULAMA ALANI
170
2.2.1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde
170
2.2.1.1. Salt Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Uygulanacağı Görüşü
171
2.2.1.2. TCK’da Yer Almayan Hukuka Uygunluk Nedenleri Bakımından
174
2.2.2. Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerde
175
2.2.3. Değerlendirme ve Kanaat
176
2.2.3.1. Bazı Hukuka Uygunluk Nedenlerine Dair Özellik Arz Eden
2.2.3.2. Zor Kullanma Yetkisine İlişkin Sınırın Aşılması
188
2.3. 5237 SAYILI TCK MD. 27/1 DÜZENLEMESİNİN OBJEKTİF ŞARTLARI
192
2.3.1. Tüm Şartlarıyla Oluşmuş Bir Hukuka Uygunluk Nedeninin Varlığını
2.3.1.1. Hukuka Uygunluk Nedeninin Doğmaması
196
2.3.1.2. Mevcut Hukuka Uygunluk Nedeninin Şartlarında Yanılma
200
2.3.1.3. Hukuka Uygunluk Nedeninin Fail İçin Mevcut Olmaması
204
2.3.1.4. Hukuka Uygunluk Nedeninin Varlığını Kaybetmesi
205
2.3.2. Sınır Aşımının Belirli İhtimallere Göre Değerlendirilmesi
207
2.3.2.1. Yoğunlukta Sınır Aşımı
207
2.3.2.2. Zamanda Sınır Aşımı
216
2.3.2.2.1. Evvel Zamansal Aşım
218
2.3.2.2.2. Ahir Zamansal Aşım
220
2.3.2.2.3. Önceden Kurulmuş Otomatik Savunma
Mekanizmaları (Offendicula)
225
2.3.2.3. Mekanda / Kişide Sınır Aşımı
231
2.3.2.3.1. Genel Olarak
231
2.3.2.3.2. Yaşam Hakkı ve Vücut Dokunulmazlığına
Yönelmeyen Fiiller Bakımından
232
2.3.2.3.3. Şahısta Hata (Error in Persona)
235
2.3.2.3.4. Sapma (Aberratio Ictus)
237
2.3.2.3.5. Dolaylı Faillik ve Azmettirme Halinde
247
2.4. 5237 SAYILI TCK MD. 27/1 DÜZENLEMESİNİN SÜBJEKTİF ŞARTLARI
248
2.4.1. Sınırın Kasten Aşılması
248
2.4.1.1. Kavramsal Sorunlar
249
2.4.1.2. Amaçta Aşma Meselesi
251
2.4.1.3. Farkında Olmadan Aşma Meselesi
260
2.4.2. Sınırın Taksirle Aşılması
263
2.4.2.1. Taksirli Suçlarda Hukuka Aykırılık
268
2.4.2.2. Taksirle Aşma ve Hukuka Uygunluk Nedeninin Maddi
2.4.2.3. Taksirli Aşım Hükmünün Uygulanamayacağı Diğer Haller
281
2.4.2.4. Kusurluluğu Kaldıran Haller
285
2.4.3. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar Bakımından
286
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNUNA GÖRE MEŞRU SAVUNMADA SINIRIN,
HEYECAN, KORKU VEYA TELAŞ NEDENİYLE AŞILMASI DÜZENLEMESİNİN
HUKUKİ NİTELİĞİ, KAPSAMI VE UYGULANIŞI
3.1. 5237 SAYILI TCK’YA GÖRE MEŞRU SAVUNMADA SINIRIN, HEYECAN,
KORKU VEYA TELAŞ NEDENİYLE AŞILMASI DÜZENLEMESİNİN HUKUKİ
3.1.1. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Hata
297
3.1.3. Şahsi Cezasızlık Nedeni
302
3.1.4. Kusuru Kaldıran Neden
304
3.1.5. Mazeret Nedeni
307
3.1.6. Cezanın Önleme Amaçlarını Ortadan Kaldıran Neden
313
3.2. 5237 SAYILI TCK MD. 27/2 DÜZENLEMESİNİN UYGULAMA ALANI
319
3.2.1. Meşru Savunma Dışındaki Hukuka Uygunluk Nedenleri Bakımından
319
3.2.1.1. Fıkranın Kıyasa Açık Olup Olmadığı Meselesi
319
3.2.2. Kusurluluğu Kaldıran Nedenler Bakımından
326
3.3. 5237 SAYILI TCK MD. 27/2 DÜZENLEMESİNİN OBJEKTİF ŞARTLARI
328
3.3.1. Tüm Şartlarıyla Oluşmuş Bir Meşru Savunmanın Varlığını Kaybetmesi
328
3.3.1.1. Mefruz Meşru Savunma
329
3.3.1.2. Savunma İradesinin Yokluğunda
336
3.3.2. Sınır Aşımının Belirli İhtimallere Göre Değerlendirilmesi
338
3.3.2.1. Yoğunlukta Sınır Aşımı
338
3.3.2.2. Zamanda Sınır Aşımı
345
3.3.2.2.1. Evvel Zamansal Aşım
346
3.3.2.2.2. Ahir Zamansal Aşım
348
(i) Genel Olarak Görüşler
348
(ii) Değerlendirme ve Kanaat
353
(iii) Yüksek Mahkeme Kararlarının Değerlendirilmesi
358
3.3.2.2.3. Örselenmiş Kadın Sendromu
365
3.3.2.3. Mekanda / Kişide Sınır Aşımı
379
3.3.2.3.1. Genel Olarak
379
3.3.2.3.2. Yaşam Hakkı ve Vücut Dokunulmazlığına
Yönelmeyen Fiiller Bakımından
380
3.3.2.3.3. Şahısta Hata (Error in Persona)
381
3.3.2.3.4. Sapma (Aberratio Ictus)
383
3.3.2.3.5. Dolaylı Faillik ve Azmettirme Halinde
385
3.4. 5237 SAYILI TCK MD. 27/2 DÜZENLEMESİNİN SÜBJEKTİF ŞARTLARI
386
3.4.1. Kast veya Taksirle Aşım
386
3.4.1.1. Genel Olarak
386
3.4.1.2. Değerlendirme ve Kanaat
393
3.4.2. Manevi Unsur Ekseninde TCK md. 27’nin Her İki Fıkrasının
Uygulanmasında Kontrol Listesi
398
3.4.3. Mazur Görülebilecek Heyecanlar Nedeniyle Aşım
407
3.4.3.1. Karşılaştırmalı Olarak Tanımlar
407
3.4.3.2. Telaş, Korku veya Paniğin İncelenmesi
412
3.4.3.2.1. Duyguların Türü
412
3.4.3.2.2. Duyguların Belirliliği (Numerus Clausus)
415
3.4.3.2.3. Duyguların Derecesi
416
3.4.3.2.4. Duygulardan ‘Ötürü’
420
3.4.3.2.5. Duyguların Birlikteliği / Saik Demeti (Motivbündel)
422
3.4.3.2.6. Duyguların Kaynağı
427
3.4.3.2.7. Duyguların Gerçekliği
433
3.4.3.2.8. Duyguların Tespiti
441