Trafik Sigortası Kapsamında Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Av. Münevver Çetin  - Kitap

Trafik Sigortası Kapsamında Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

1. Baskı, 
Kasım 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
270
Barkod:
9786253815066
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
600,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Destekten yoksun kalma tazminatı; trafik kazaları, iş kazaları veya hatalı tıbbi müdahale sonucu uygulamada sıkça karşılaşılan bir tazminat türüdür.
Kitapta, destekten yoksun kalma tazminatı, trafik kazaları sebebiyle zorunlu mali sorumluluk sigortacısının sorumluluğu bağlamında ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu doğrultuda öncelikle motorlu araç işleteninin sorumluluğu, zorunlu mali sorumluluk sigortası, zorunlu sigorta kapsamında devletin genel şartlar ile sigorta sözleşmesine müdahalesi, trafik sigortacısının sorumluluğu konuları kavramları ve şartlarıyla birlikte açıklanmıştır. Kitabın son bölümünde ise destekten yoksun kalma tazminatının düzenleniş şekli, konusu, amacı ve özellikleri incelenmiş, tazminatın kimler tarafından talep edilebileceği ve hangi şekilde hesaplanacağı hususlarına yer verilmiştir.
Uygulamada özellikle tazminatın toplu ödenmesi sebebiyle gelirin gelecekte ulaşacağı miktar ile ödeme anında ödenecek miktarın iskontolu peşin değerinin hesaplanmasında uygulanan yöntemin açıkça belirlenmesi önem arz etmektedir. Konular incelenirken teorik bilgiler ve kanuni düzenlemeler, güncel yargı içtihatlarıyla desteklenmiş, geçmiş uygulamalarla karşılaştırmalı olarak yer verilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İşletenin Sorumluluğu
.
Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı
.
Destekten Yoksun Kalma Zararının Belirlenmesi
.
Tazminat Miktarını Etkileyen Faktörler
Kitabın İçindekileri
İçindekiler
Önsöz 
5
Tablolar Listesi 
15
Kısaltmalar 
17
Giriş 
19
Birinci Bölüm
KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NA GÖRE MOTORLU ARAÇ İŞLETENİNİN MALİ SORUMLULUK SİGORTASI YAPTIRMA ZORUNLULUĞU
I. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU’NA GÖRE MOTORLU ARAÇ İŞLETENİNİN SORUMLULUĞU 
21
A. İşletenin Sorumluluğu ve Sorumluluğunun Hukuki Niteliği 
21
1. Genel Olarak 
21
2. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 
21
a. Aracın İşletilmesinden Doğan Zararlardan Sorumluluk 
22
b. İşletilme Halinde Olmayan Aracın Sebep Olduğu Zarardan Sorumluluk 
24
c. Yardım Edenin Uğradığı Zarardan Sorumluluk 
24
3. Genel Hükümlere Tabi Tutulan Sorumlular 
25
B. İşletenin Sorumluluğunun Şartları 
27
1. Bir Kimsenin Ölmesi, Yaralanması veya Bir Malın Zarara Uğramış Olması 
27
2. Zararın bir Trafik Kazasından Doğmuş Olması 
27
3. Kaza ve Zarara Motorlu bir Aracın Sebep Olması 
28
a. Motorlu Araç Kavramı 
28
b. Motorlu Aracın Unsurları 
29
aa. Makine Gücüyle Hareket Unsuru 
29
bb. Karada Hareket Unsuru 
29
4. Trafik Kazası ile Zarar Arasında Uygun İlliyet Bağı Bulunması 
31
5. Zarara Motorlu Aracın İşletilmesinin Sebep Olması 
32
a. Makine Tekniği (Mekanoteknik) Görüşü 
32
b. Aracı Trafiğe Çıkarma (Trafik Tekniği) Görüşü 
33
6. Motorlu Aracın İşleteninin Bulunması 
34
a. İşleten Kavramı 
34
aa. Tasarruf Edebilme Unsuru 
35
bb. Ekonomik Unsur 
35
b. İşletenin Belirlenmesine İlişkin Kriterler 
35
aa. Şekli Kriter 
35
bb. Maddi Kriter 
36
c. İşleten Çeşitleri 
37
aa. Gerçek İşleten 
37
aaa. Araç Sahibi 
37
bbb. Aracı Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Alan Kişi 
38
ccc. Aracın Uzun Süreli Kiracısı, Ariyet veya Rehin Alanı 
39
bb. Farazi İşleten 
40
aaa. Motorlu Araçla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanlar 
40
bbb. Yarış Düzenleyicileri 
41
ccc. Bir Motorlu Aracı Çalan veya Gasbeden Kimse 
42
ddd. Devlet ve Diğer Kamu Tüzel Kişileri 
43
d. Araç İşleteninin Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahibi 
43
7. İşletenin Kurtuluş Kanıtı Getirememiş Olması 
44
a. Kazanın Mücbir Sebepten veya Zarar Görenin ya da Üçüncü Kişinin Ağır Kusurundan Meydana Gelmesi 
46
aa. Mücbir Sebep 
46
bb. Zarar Görenin Ağır Kusuru 
49
cc. Üçüncü Kişinin Ağır Kusuru 
51
b. Kazanın Doğmasında İşletenin Kendisinin ya da Eylemlerinden Sorumlu Tutulduğu Kişilerin Kusurunun Bulunmaması ve Araçtaki Bir Bozukluğun Kazayı Etkilemiş Olması 
52
C. Zarar Verenlerin Birden Fazla Olması 
54
II. MOTORLU ARAÇ İŞLETENİNİN MALİ SORUMLULUK SİGORTASI YAPTIRMA ZORUNLULUĞU 
54
A. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 
54
B. ZMSS Yaptırma Yükümlülüğünün İhlali ve Güvence Hesabı 
57
C. Zarar Görenin Sigortacıya Doğrudan Doğruya Talep ve Dava Hakkı 
58
1. Genel Olarak 
58
2. Yazılı Başvuru Zorunluluğu 
60
3. Yazılı Başvuruya Eklenmesi Gereken Belgeler 
61
4. Zorunlu Arabulucuğa İlişkin Değerlendirme 
64
5. Zamanaşımı 
66
D. Sigortacının Savunmalarını Zarar Görene Karşı İleri Sürememesi ve Başvuru (Rücu) Hakkı 
67
E. Sorumluluğu Kaldıran veya Azaltan Anlaşmaların İptal Edilebilirliği 
69
İkinci Bölüm
KARAYOLLARI ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI
I. KARAYOLLARI ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI HAKKINDA GENEL BİLGİLER 
71
A. Zorunlu Sigorta Kavramı 
71
1. Sigorta Kavramı 
71
2. Zorunlu Sigortalar 
72
B. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Hukuki Niteliği ve Tabi Olduğu Hukuk Kuralları 
74
1. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Hukuki Niteliği 
74
2. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Tabi Olduğu Hukuk Kuralları 
76
a. 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu 
76
b. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 
77
c. 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu 
77
C. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Sözleşmesi, Tarafları ve Zarar Gören 
77
1. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Sözleşmesinin Tanımı 
77
2. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Sözleşmesinin Kurulması 
78
3. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Sözleşmesinin Tarafları 
80
a. Sigortacı 
81
b. Sigorta Ettiren 
81
aa. Genel Olarak 
81
bb. İşletenin Değişmesi ve Bu Değişikliğin Motorlu Araçlar Sorumluluk Sigortasına Etkisi 
82
4. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasında Zarar Gören 
85
II. KARAYOLLARI ZORUNLU MALİ SORUMLULUK KAPSAMINDA SİGORTA ŞİRKETİNİN SORUMLULUĞU 
86
A. Sigorta Şirketinin Sorumluluğunun Şartları 
86
1. Sigorta Sözleşmesinin Varlığı 
86
2. Bir Zararın Meydana Gelmiş Olması 
87
3. Motorlu Aracın Karayolunda İşletilmesi Sebebiyle Zararın Meydana Gelmesi 
87
4. Zarar ile Motorlu Araç Arasında Uygun İlliyet Bağının Bulunması 
87
B. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının Kapsamı 
88
1. Genel Olarak 
88
2. Sorumluluğun Kazanın Meydana Geldiği Tarihteki Poliçe Limiti ile Sınırlı Olması 
89
3. Sorumluluk Kapsamına Giren Teminat Türleri 
91
a. Maddi Zararlar Teminatı 
93
b. Sağlık Gideri Teminatı 
93
c. Sakatlanma Teminatı 
95
d. Destekten Yoksun Kalma (Ölüm) Teminatı 
96
C. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Kapsamı Dışında Kalan Haller 
96
1. İşletilme Halinde Olmayan Motorlu Aracın Neden Olduğu Zararlar 
96
2. Hak Sahibinin Kendi Kusuruna Denk Gelen Tazminat Talepleri 
97
3. İlgililerin, Sigortalının Sorumluluk Riski Kapsamında Olmayan Tazminat Talepleri 
97
4. İşletenin Yakınlarının Mallarına Gelen Zararlar 
98
5. Destekten Yoksun Kalan Hak Sahibinin, Destek Şahsının Kusuruna Denk Gelen Tazminat Talepleri 
98
6. Motorlu Araçta Taşınan Eşyanın Uğrayacağı Zararlar 
101
7. Manevi Tazminat Talepleri 
101
8. Sigortalının Karayolları Trafik Kanunu Uyarınca Eylemlerinden Sorumlu Tutulduğu Kişilere Karşı Yöneltebileceği Talepler 
102
9. Çekilen Aracın Sebep Olduğu Zararlar 
102
10. Çalınan veya Gasbedilen Motorlu Aracın Neden Olduğu Zararlar 
102
11. Motorlu Bisikletlerin Sebep Olduğu Zararlar 
103
12. 12/4/1991 Tarihli ve 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanununda Belirtilen Terör Eylemlerinde ve Bu Eylemlerden Doğan Sabotajda Kullanılan Araçların Neden Olduğu ve 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununa Göre Sigortalının Sorumlu Olmadığı Zararlar İle Aracın Terör Eylemlerinde Kullanıldığını ya da Kullanılacağını Bilerek Binen Kişilerin Zarara Uğramaları Nedeniyle İleri Sürecekleri Talepler, Terör ve Buna Bağlı Sabotaj Eylemlerinde Kullanan Kişilerin Talepleri 
103
13. Çevresel Zararlardan İleri Gelen Talepler 
104
14. Dolaylı Zararlar Nedeniyle Yöneltilebilecek Tazminat Talepleri 
104
15. İlgili Mevzuatla Genel Hükümlere Tabi Kılınan Talepler 
104
a. Genel Olarak 
104
b. Hatır İlişkisinin Sigorta Kapsamında Değerlendirilmesi 
105
16. 2918 sayılı KTK madde 104 ve 105’te Düzenlenen Sorumluluklar 
107
17. Cezai Kovuşturmadan Doğan Tüm Giderler ile İdari ve Adli Para Cezaları 
107
18. KZMSS Genel Şartları ve Ekleri ile Tanımlanan Teminat İçeriği Dışında Kalan Talepler 
107
19. Hasar Sebebiyle Trafikten Çekme veya Hurdaya Çıkarılma İşlemi Görmüş Araçların Değer Kaybı Tazminatı Talepleri 
107
D. Sigorta Şirketinin Sorumluluğunun Belirlenmesinde Genel Şartlar 
107
1. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının Tanımı 
107
a. Genel Olarak Sigorta Genel Şartları 
107
b. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları 
109
2. Sigorta Genel Şartlarının Kimin Tarafından Düzenleneceği Sorunu 
110
3. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının Zaman Bakımından Uygulanması 
111
4. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının Hukuki Niteliği 
112
5. Karayolları Trafik Kanunu’n 90. Maddesine İlişkin İnceleme 
117
a. KTK m. 90 Hükmünde Yapılan Değişikliklere İlişkin İnceleme 
117
b. KTK ile Genel Şartlara Atıf Yapılmasının Anayasaya Uygunluk Bakımından İncelenmesi 
119
aa. Anayasa Mahkemesi’nin 2019/40 E., 2020/40 K. sayılı Kararı ve 17/7/2020 tarihli kararı 
122
bb. Anayasa Mahkemesi’nin 2021/82 E., 2022/167 K. sayılı ve 29/12/2022 tarihli kararı 
124
Üçüncü Bölüm
ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI KAPSAMINDA DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI
I. GENEL OLARAK DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI 
127
A. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Düzenleniş Şekli 
127
B. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Konusu ve Amacı 
129
C. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Özellikleri 
131
1. Bağımsız Bir Tazminat Talebi Olması 
131
2. İstisnai Bir Tazminat Olması 
133
3. Yansıma Zararın Tazmin Olması 
134
4. Maddi Bir Tazminat Olması 
137
5. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Nafaka Borcu Olmaması 
137
6. Tazminatın Haczedilemez Olması 
138
7. Tazminatın Devri ve Mirasçılara İntikali 
138
a. Destekten Yoksun Kalma Tazminatın Devri 
138
b. Tazminatın Mirasçılara İntikali 
139
8. Tazminat Alacağının Takası 
140
D. Destek Kavramı ve Destek Olarak Kabul Edilen Değerler 
141
1. Destek Kavramı 
141
a. Genel Olarak 
141
b. Destek Çeşitleri 
143
aa. Gerçek Destek 
144
bb. Farazi Destek 
144
c. Destek Olarak Kabul Edilen Kişiler 
146
aa. Destek Olarak Eş 
146
bb. Destek Olarak Anne ve Baba 
148
cc. Destek Olarak Çocuklar 
149
çç. Destek Olarak Kardeşler 
151
dd. Destek Olarak Nişanlılar 
153
ee. Destek Olarak Birlikte Yaşayanlar 
155
ff. Diğer Destek Durumları 
157
2. Destek Olarak Kabul Edilen Değerler 
157
a. Desteğin Çalışarak Kazandığı Gelirden Yoksun Kalınması 
157
b. Desteğin Yardım ve Hizmetinden Yoksun Kalınması 
158
E. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Şartları 
159
1. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Genel Şartları 
159
a. Hukuka Aykırı Bir Fiil ile Desteğin Ölümü 
159
b. Hukuka Aykırı Fiilden Bir Zarar Doğması 
160
c. Hukuka Aykırı Fiil ile Zarar Arasında Uygun İlliyet Bağının Bulunması 
160
d. Hukuka Aykırı Fiilin Kusurla İşlenmiş Olması 
161
2. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Özel Şartları 
161
a. Desteklik İlişkisinin Bulunması 
161
b. Bakmanın Karşılıksız ve İktisadi Olması 
163
c. Bakmanın Ahlaka Aykırı Amaç Taşımaması 
164
d. Desteğin Bakım Gücüne Sahip Olması 
164
e. Destekten Yoksun Kalan Kişinin Bakım İhtiyacının Bulunması 
166
II. DESTEKTEN YOKSUN KALMA ZARARININ BELİRLENMESİ 
167
A. Genel Olarak 
167
B. Destekten Yoksun Kalma Zararının Belirlenmesinde Göz Önünde Tutulacak Esaslar 
169
1. Zararın Miktarında Esas Alınacak Tarih 
170
2. Desteğin Geliri ve Sağladığı Diğer Gelir Değerlerinin Belirlenmesi 
171
2. Desteğin Gelirinin Netleştirilmesi 
175
3. Desteğe Ait Gelirin Paylaştırılması 
177
a. Genel Olarak 
177
b. Birden Fazla Destekten Yoksun Kalan Kişinin Bulunması 
178
aa. Sağ Kalan Eşe Ayrılacak Pay 
179
bb. Çocuklara Ayrılacak Pay 
181
cc. Anne ve Babaya Ayrılacak Pay 
183
çç. Diğer Destek Görenlere Ayrılacak Pay 
185
4. Destekten Yoksun Kalma Zararının Süresi 
186
a. Genel Olarak 
186
b. Desteğin Bakım Gücü Süresi 
187
aa. Destek Çeşitlerine Göre 
187
aaa. Gerçek Destek Bakımından 
187
bbb. Farazi Destek Bakımından 
188
bb. Desteğin Muhtemel Yaşam Süresinin Belirlenmesi 
189
cc. Desteklikte Dönemler 
192
aaa. Bilinen Dönem (İşlemiş Dönem) 
192
bbb. Bilinmeyen Dönem (İşleyecek Dönem) 
193
ccc. Aktif Dönem 
194
ddd. Pasif Dönem 
194
dd. Bilinmeyen Dönemin Hesaplanmasında Bugüne Kadar Kullanılan Yöntemler 
195
aaa. Ortalama Kazanç ve Sabit Rant Yöntemi 
195
bbb. Progresif Rant Hesabı Dönemi 
197
ccc. Genel Şartlar ile Tayin Edilen Teknik Faiz Oranları 
201
ddd. Değerlendirme 
204
c. Destekten Yoksun Kalan Kişilerin Bakım İhtiyacı Süresi 
205
aa. Sağ Kalan Eş 
206
bb. Çocuklar 
207
cc. Anne ve Baba 
209
çç. Kardeşler 
209
dd. Nişanlılar 
210
ee. Birlikte Yaşayanlar 
210
ff. Diğer Destek Görenler 
211
C. Destekten Yoksun Kalma Zararını Azaltan Haller 
211
1. Rücu Edilemeyen Sosyal Güvenlik Ödemeleri ile İfa Amacı Taşımayan Ödemelerin Zarardan ya da Tazminattan İndirilememesi 
212
a. Genel Olarak 
212
b. Hükmün Değerlendirilmesi 
212
2. Destekten Yoksun Kalma Zararın Belirlenmesinde Denkleştirme 
214
a. Denkleştirme Kavramı 
214
b. Denkleştirmeye Tabi Olan Menfaatler 
216
3. Ölüm Sebebiyle Elde Edilen Menfaatlerin Değerlendirilmesi 
217
a. Miras Menfaatleri 
218
aa. Öğretide İleri Sürülen Görüşler 
218
bb. Görüşlerin Değerlendirilmesi 
220
b. Mal Rejimi Tasfiyesinden Doğan Alacaklar 
222
c. Sigorta Ödemeleri 
222
aa. Sosyal Güvenlik Kurumu Ödemeleri 
222
bb. Özel Sigorta Ödemeleri 
223
aaa. Can Sigortaları 
223
bbb. Zarar Sigortaları 
224
d. Ceza Dosyası Kapsamında Yapılan Ödemelerin Değerlendirilmesi 
225
4. Destekten Yoksun Kalan Eşin Yeniden Evlenme İhtimali 
225
III. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATININ BELİRLENMESİ, TAZMİN BİÇİMİ 
229
A. Genel Olarak 
229
B. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Tazmin Biçimleri 
231
1. İrat Şeklinde Tazminat 
231
2. Sermaye Şeklinde Tazminat 
232
C. Tazminatın Miktarını Etkileyen Faktörler 
235
1. İşletenin Kusuru 
237
2. Zarar Görenin Sorumlu Olduğu Durumlar 
240
a. Zarar Görenin Kusuru 
240
b. Zarar Görenin Zarar Doğuran Fiile Önceden Razı Olması 
242
c. Zararın Doğmasına veya Artmasına Neden Olma (Müterafik Kusur) 
243
3. Ekonomik Durum 
246
a. Sorumlu Kişinin/İşletenin Yoksulluğa Düşecek Olması 
246
b. Zarar Görenin Varlıklı Olması 
247
4. Diğer Nedenler 
247
a. Hatır için Taşıma veya Aracın Hatır için Kullandırılması 
248
aa. Hatır Taşımasının Unsurları 
248
aaa. Kişinin Araçla Taşınması veya Aracın Şahsa Verilmesi 
248
bbb. Taşımanın ve Kullandırmanın Ücretsiz Olması 
249
ccc. Hatır İçin Taşınan veya Kullanan Kişinin Ölmesi 
251
bb. Hatır için Taşımanın Hukuki Niteliği 
251
b. Beklenmeyen Hal 
251
c. Zarar Görenin Bedensel Yatkınlığı 
253
Sonuç 
255
Kaynakça 
259
Kavram Dizini 
267