Tıp Hukuku (Ciltli) Prof. Dr. Hakan Hakeri - Kitap

Tıp Hukuku (Ciltli)

20. Baskı, 
Ağustos 2020
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
1528
Barkod:
9789750260681
Kapak Türü:
Ciltli
Yayınevi:
Seçkin Yayıncılık
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Bu kitap tıbbi müdahalenin hukukunu incelemektedir. Böylece değişik tıbbi müdahaleler bakımından hukuki sorunlar, sağlık çalışanlarının hak ve yükümlülükleri, hastaların hak ve yükümlülükleri ile hatalı tıbbi uygulamalar nedeniyle tazminat, ceza ve idari sorumluluk konuları sistematik bir yapı içinde, kapsamlı ve bilimsel olarak ele alınmaktadır.
Kitapta tıp hukukunun teorik ve pratik bütün konuları ele alınmıştır. Uygulamaya yönelik kitaplardan farklı olarak konular sistematik olarak ele alındığından, uygulamacıların aradıkları hususları bu konular içinde bulması gerekmektedir.
Kitabın bu baskısında; yapay zekanın tıp alanında kullanımı ilk defa ele alınmış, tele-tıp konusu da müstakil başlık altına alınarak ayrıntılı olarak incelenmiştir. Pandemi dolayısıyla gündeme gelen hukuksal sorunlar da ayrıntılı olarak tartışılmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Sağlık Çalışanları ve Hasta Hakları
.
Tıbbi Müdahaleden Ötürü Sağlık Çalışanlarının Yasal Sorumluluğu (Hukuk – Ceza – Disiplin)
.
Sağlık Kuruluşlarının Kurumsal Sorumluluğu
.
Tıp Ceza Hukuku
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
1. Bölüm
TIP HUKUKUNA GİRİŞ
§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR 
45
§ 2. KAVRAM 
51
§ 3. HUKUKSAL KAYNAKLAR 
58
§ 4. MESLEK ETİĞİ 
63
§ 5. MESLEK KURULUŞLARI VE MESLEKİ DİSİPLİN 
76
2. Bölüm
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
§ 1. HASTA HAKLARI 
93
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI 
121
3. Bölüm
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. SAĞLIK PERSONELİ KAVRAMI 
151
§ 2. ETİK KURULLAR 
155
§ 3. YÜKSEK SAĞLIK ŞURASI 
164
§ 4. ADLİ TIP KURUMU 
165
§ 5. SAĞLIK MESLEKLERİ KURULU 
166
§ 6. EMBRİYO KAVRAMI VE HUKUKİ STATÜSÜ 
172
§ 7. TIP HUKUKUNDA “ÇOCUK” KAVRAMI 
175
§ 8. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK 
183
§ 9. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ 
201
§ 10. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET 
221
§ 11. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ 
258
§ 12. MALPRAKTİS 
265
§ 13. ÇEKİNİK (DEFANSİF) TIP 
265
4. Bölüm
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
§ 1. GENEL BİLGİLER 
269
§ 2. ŞARTLAR 
270
5. Bölüm
ÖZELLİK ARZEDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ 
545
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME) 
589
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER 
628
§4. KÖK HÜCRE ÇALIŞMALARI 
636
§ 5. İNSAN KOPYALAMA 
648
§ 6. İNSAN GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI 
653
§ 7. GENETİK TANI 
661
§ 8. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER 
675
§ 9. YAPAY DÖLLEME 
691
§ 10. GEBELİĞİN SONA ERDİRİLMESİ 
719
§ 11. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER 
721
§ 12. ACİL TIBBİ MÜDAHALELER 
733
§ 13. KISIRLAŞTIRMA 
740
§ 14. KİMYASAL HADIM 
743
§ 15. PALYATİF BAKIM 
754
§ 16. SAĞLIK TURİZMİ ÇERÇEVESİNDE YABANCI HASTALARA YAPILAN TIBBİ MÜDAHALELER 
756
§ 17. YAPAY ZEKÂ VE TIBBİ MÜDAHALELER 
760
§ 18. TELE–TIP 
762
6. Bölüm
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
769
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
873
7. Bölüm
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ,
HATALI TIBBİ UYGULAMA, TAZMİNAT SORUMLULUĞU VE
ALTERNATİF YÖNTEMLER
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ 
885
§ 2. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 
887
§3. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS) 
917
§ 4. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
1049
§ 5. TAZMİNAT SORUMLULUĞUNA ALTERNATİF YÖNTEMLER 
1135
8. Bölüm
TIP CEZA HUKUKU
§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
1139
§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 
1156
§ 3. SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER 
1168
9. Bölüm
ANAYASA MAHKEMESİ’NE BİREYSEL BAŞVURU
§ 1. GİRİŞ 
1445
§ 2. TIBBİ HATALARA İLİŞKİN DAVALARDA HUKUKİ BAŞVURU YOLLARININ TÜKETİLMİŞ OLMASI ŞARTI 
1446
§ 3. YAŞAM HAKKI 
1450
§ 3. CEZA SORUŞTURMASI VEYA KOVUŞTURMASININ YAPILAMAMASI 
1453
§ 4. ADİL YARGILANMA HAKKI 
1455
20. Baskıya Önsöz 
7
13. Baskıya Önsöz 
9
10. Baskıya Önsöz 
11
1. Baskının Önsözü 
13
Kısaltmalar 
39
Giriş 
43
1. Bölüm
TIP HUKUKUNA GİRİŞ
§ 1. ÖN AÇIKLAMALAR 
45
§ 2. KAVRAM 
51
§ 3. HUKUKSAL KAYNAKLAR 
58
§ 4. MESLEK ETİĞİ 
63
I. Genel Olarak 
63
II. Hekim ve Özel Şirket İlişkileri 
70
III. Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri 
74
§ 5. MESLEK KURULUŞLARI VE MESLEKİ DİSİPLİN 
76
I. Meslek Kuruluşları 
76
A. Tabip Odası 
76
B. Türk Tabipleri Birliği 
76
C. Uzmanlık Derneği 
77
II. Mesleki Disiplin 
79
A. Genel Olarak 
79
B. Aile Hekimleri ile İlgili Uygulama 
88
C. Kamu Görevlisi Hekimler ile İlgili Uygulama 
89
D. Aynı Anda Ceza Soruşturma/Kovuşturması Yapılması Durumu 
89
2. Bölüm
HASTA VE SAĞLIK ÇALIŞANI HAKLARI
§ 1. HASTA HAKLARI 
93
I. Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma 
97
II. Bilgi İsteme 
98
III. Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme 
98
IV. Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme 
99
V. Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme 
100
VI. Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım 
100
VII. Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı 
101
VIII. Ötanazi Yasağı 
101
IX. Tıbbi Özen Gösterilmesi 
102
X. Genel Olarak Bilgi İsteme 
102
XI. Kayıtları İnceleme 
104
XII. Mahremiyete Saygı Gösterilmesi 
104
XIII. Bilgilerin Gizli Tutulması 
105
XIV. Tıbbi Müdahalede Hastanın Rızası 
106
XV. Alışılmış Olmayan Tedavi Usullerinin Uygulanması 
108
XVI. Aile Planlaması Hizmetleri ve Gebeliğin Sona Erdirilmesi 
108
XVII. Tıbbi Araştırmalarda Hasta Hakları 
108
XVIII. Güvenliğin Sağlanması 
109
XIX. Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma 
110
XX. İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesi ve Ziyaret 
110
XXI. Refakatçi Bulundurma 
111
XXII. Hizmetin Sağlık Kurum ve Kuruluşu Dışında Verilmesi 
111
XXIII. Hastaya Yeterli Vakit Ayrılması ve Hastanın Vaktine Riayet Edilmesi 
111
XXIV. Müracaat, Şikâyet ve Dava Hakkı 
112
XXV. Hasta Hakları ile İlgili Kurul ve Birimler 
114
A. Genel Olarak 
114
B. Hasta Hakları Kurulu 
115
C. Hasta Hakları Birimi 
118
XXVI. İnsan Hakları Bağlamında Hasta Hakları 
119
§ 2. SAĞLIK ÇALIŞANLARININ HAKLARI VE HAK ARAMA YOLLARI 
121
I. Hekim Hakları 
121
II. Hak Arama Yolları 
124
A. Haksız Şikâyetlere Karşı Hak Arama Yolları 
124
B. Güvenlik Hakkının İhlaline Karşı Hak Arama Yolları 
133
1. Ceza Hukuku Araçları 
133
a. Genel Olarak 
133
b. Cezaların Artırılması 
136
c. Hükmedilen Hapis Cezasının Ertelenememesi 
136
d. Ceza Muhakemesi Bakımından Özel Düzenlemeler 
136
2. Tazminat Hukuku Araçları 
137
3. Süreç 
137
4. Sağlık Çalışanlarına Karşı İşlenen Suçlarda Uzlaştırma 
138
a. Genel Olarak 
138
b. Sağlık Çalışanlarına Karşı İşlenebilecek Uzlaştırma Kapsamına Giren Suçlar 
138
c. Uzlaştırma Edimi Olarak Neler İstenebilir? 
138
C. Sağlık Çalışanının Meşru Savunma Hakkı Var mıdır? 
139
III. Sağlık Bakanlığı Tarafından Yapılacak Hukuki Yardım 
140
IV. Çalışan Hakları ve Güvenliği Uygulamaları Rehberi ve Çalışan Güvenliği Genelgesi 
142
V. Hekimin Hasta Seçme Hakkı 
143
VI. Sağlık Çalışanının Hizmetten Çekilme Hakkı 
146
A. Genel Olarak 
146
B. Aile Hekimleri Bakımından Uygulama 
149
3. Bölüm
TIP HUKUKUNUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
§ 1. SAĞLIK PERSONELİ KAVRAMI 
151
§ 2. ETİK KURULLAR 
155
I. Genel Olarak 
155
II. Mevzuatın Gelişimi 
157
III. Etik Kurulların Oluşturulması ve Yapısı 
158
IV. Etik Kurulların Görev ve Yetkileri 
160
V. Etik Kurul Kararlarına Karşı Kanun Yolları 
162
§ 3. YÜKSEK SAĞLIK ŞURASI 
164
§ 4. ADLİ TIP KURUMU 
165
§ 5. SAĞLIK MESLEKLERİ KURULU 
166
§ 6. EMBRİYO KAVRAMI VE HUKUKİ STATÜSÜ 
172
§ 7. TIP HUKUKUNDA “ÇOCUK” KAVRAMI 
175
§ 8. HEKİMLİK MESLEĞİNİN İCRASINDA MESLEKİ ÖZERKLİK 
183
I. Genel Olarak 
183
II. Şifa Garantisi Yasağı 
199
§ 9. DİKEY VE YATAY İŞBİRLİĞİ 
201
I. Genel Olarak 
201
II. Güven İlkesi 
204
III. Sorumluluk Alanlarının Bölünebilirliği: Bağımsız Sorumluluk Prensibi ve Rutin İşleyiş Teorisi 
210
A. Genel Olarak 
210
B. Hemşirelik Yönetmeliği md. 6/1–d’nin Değerlendirilmesi 
215
A. Tek Hekimin Çalıştığı Muayenehanelerde 
218
B. Birden Fazla Hekimin Müştereken Çalıştığı Polikliniklerde 
218
C. Hekim ve Hemşire İşbirliğinde 
218
D. Danışma ve Vekâlet 
219
E. Başka Yerde Yaptırılan Tetkik ve Tahlil Sonuçlarına Güvenilmesi 
220
F. Ücretsiz Tedavilerde Sorumlunun Belirlenmesi 
221
§ 10. TIBBİ MÜDAHALELERDE MAHREMİYET 
221
I. Kavram 
221
II. Uygulamadaki Sorunlar 
226
A. Sağlık Verilerine Erişim ve Paylaşım Sorunu 
226
1. Sağlık Çalışanlarının Verilere Erişimi 
227
2. Bakanlık Birimlerinin Verilere Erişimi ve E–Nabız 
228
2. Bilişim Sistemine Erişimden Kaynaklanan Problemler 
232
3. Genel Sağlık Sigortası Verilerinin Paylaşımı Sorunu 
233
4. Hasta Yakınlarıyla Paylaşım 
234
5. Denetim Elemanlarıyla Paylaşım 
235
6. Çocukların Sağlık Verilerine Erişim 
235
7. Sağlık Verilerine Avukatların Erişimi 
235
8. Üçüncü Kişilerin Bilgilendirilmesi 
235
9. Adölesan Gebeliğinin Bilgilendirilmesi 
242
10. Sağlık Verilerinin Bilimsel Amaçla İşlenmesi 
243
B. Tıbbi Müdahale Sırasında Diğer Sağlık Çalışanlarının Bulunması 
244
C. Koğuş Sisteminde Dikkat Edilmesi Gerekenler 
245
D. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayeneleri ile Gözaltı Nedeniyle Sağlık Kontrolünde Mahremiyet Sorunu 
246
1. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerinde Mahremiyet 
246
2. Gözaltı Nedeniyle Sağlık Kontrolünde Mahremiyet 
249
E. Güvenlik Kamerası Kayıtları 
251
F. Hasta Bilgilendirme Ekranları 
252
G. Aile Hekimliğinde Kayıtların Devri 
252
H. Hasta Kayıtlarını İnceleme Hakkı 
253
I. Ölüm Sonrası Hasta Mahremiyetinin Korunması 
253
İ. Adli Mercilerin Hasta Mahremiyeti İhlalleri 
254
J. Siber Saldırılar 
256
K. Çocuk Hastanın Mahremiyet Hakkı 
257
L. Basına Yapılan Açıklamalar 
258
§ 11. TIP HUKUKUNDA ZORUNLULUK HALİ 
258
I. Kavram 
259
II. Hastanın Rızasının Olmadığı Hallerde Zorunluluk Hali Kurumunun Uygulanması Sorunu 
263
§ 12. MALPRAKTİS 
265
§ 13. ÇEKİNİK (DEFANSİF) TIP 
265
4. Bölüm
TIBBİ MÜDAHALENİN HUKUKA UYGUNLUĞUNUN ŞARTLARI
§ 1. GENEL BİLGİLER 
269
§ 2. ŞARTLAR 
270
I. Tıbbi Müdahalenin Bir Sağlık Personeli Tarafından Yapılması 
270
A. Genel Olarak 
270
B. Hekim Olma Şartı 
271
1. Genel Olarak 
272
2. Uzmanlık Şartı 
273
a. Genel Olarak 
273
b. Sertifika ile Yetki Alınması 
279
3. Öğrencilerin ve Asistanların Yaptığı Tıbbi Müdahalelerin Hukuka Uygunluğu Sorunu 
283
4. Silahlı Kuvvetler ile Emniyet Genel Müdürlüğünün Sağlık Meslek Mensubu Olmayan Personelinin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler 
287
C. Hemşirelerin Görev Alanı 
288
D. Gönüllü Sağlık Hizmeti ve Sağlık Gözlemciliği 
291
E. Sağlık Personeli Olmayan Kimselerin Yaptığı Tıbbi Müdahaleler Nedeniyle Sorumlulukları 
292
II. Aydınlatma ve Rıza 
296
A. Temel Kurallar 
296
B. Aydınlatma 
306
1. Aydınlatma Çeşitleri 
306
a. Otonomi (Karar) Aydınlatması 
306
aa. Temel Sorunlar 
306
bb. Otonomi Aydınlatmasının Çeşitleri 
310
aaa. Genel Olarak 
310
bbb. Teşhis Aydınlatması 
310
ccc. Süreç Aydınlatması 
312
ddd. Alternatifler Konusunda Aydınlatma 
314
eee. Müdahale Yapılmamasının Sonuçları Konusunda Aydınlatma 
316
b. Risk Aydınlatması 
317
c. Tedavi Aydınlatması (Güvenlik Aydınlatması) 
323
aa. Kavram 
323
bb. Teşhise Yönelik Aydınlatma 
325
cc. İlaç ve Tıbbi Malzeme 
326
dd. Araç Kullanmama Uyarısı 
328
2. Özel Durumlarda Aydınlatma 
329
a. Kısırlaştırma 
329
b. Engelli Cenin 
331
c. Tıptaki Yeni Teşebbüsler 
337
d. Hekim Hatası 
338
e. Hekimin Tecrübesi 
340
f. Masraflar ve Ekonomik Zorunluluklar 
341
g. Ticari Yarar 
341
h. Kalite Aydınlatması 
342
ı. Hekimin Hastalığı 
342
3. Aydınlatılacak Kişi 
346
4. Aydınlatma Yükümlüsü 
349
5. Aydınlatmanın Zamanı 
351
6. Aydınlatmanın Kapsamı 
353
7. Aydınlatmanın Şekli 
358
a. Genel Olarak 
358
b. E–Aydınlatma Formlarının Geçerliliği 
367
8. Aydınlatmanın Mümkün Olmaması ve Ameliyat Sırasında Aydınlatma 
368
9. Aydınlatma Zorunluluğunun Bulunmadığı Haller Var mıdır? 
369
a. Aydınlatmadan Vazgeçme 
369
b. Hastanın Bilgisinin Bulunması 
370
c. Risk Aydınlatmasında Riskin Çok Açık Olması 
372
d. Aydınlatmanın Olumsuz Etkide Bulunması 
372
aa. Genel Olarak 
372
bb. Tedavisi Olmayan Hastalığın Bildirilmesi 
376
e. Acil Haller 
376
f. Aydınlatmanın Hasta Bakımından Anlamını Yitirmiş Olması 
377
g. Psikiyatri Hastalarının Aydınlatılması 
377
h. Aydınlatmanın Uygulanabilir Olmaması 
377
ı. Sağlık Çalışanının İnançları Nedeniyle Aydınlatma Yapmak İstememesi 
378
i. Rızanın Aranmadığı Tıbbi Müdahalelerde Aydınlatma Sorunu 
379
10. Aydınlatmanın Geri Alınması, Düzeltilmesi 
379
11. Aydınlatmada Nedensellik Bağı Sorunu 
379
12. Hukuka Aykırı Aydınlatmanın Sonuçları 
380
a. Tedavi Aydınlatmasının İhlali Durumunda 
381
b. Otonomi Aydınlatmasının İhlali Durumunda 
381
13. Hatalı Aydınlatma ve İspat Sorunları 
384
C. Rıza 
385
1. Genel Olarak 
386
2. Rıza Açıklaması 
391
3. Rıza Verme Yetkisi (Rıza Ehliyeti) 
393
a. Genel Olarak 
393
b. Çocuklar Bakımından Rıza Ehliyetinin Belirlenmesi 
398
aa. Türk Hukuku 
399
aaa. Genel Olarak 
399
bbb. Çocuk ile Kanuni Temsilcinin İradesinin Farklı Olması 
407
ccc. Ebeveynden Hangisinin Rızasının Geçerli Olacağı Sorunu 
408
ddd. Eşler Arasında Fikir Ayrılığı Çıkması 
409
eee. Veli veya Vasinin Olmadığı veya Bulunmadığı Haller 
410
fff. Kanuni Temsilcinin Rıza Yetkisinin Olmadığı Haller 
410
ggg. Kamu Denetçiliği Kurumu Kararı 
410
hhh. Yaşamın Sonuna İlişkin Kararlar Bakımından 
413
aaaa. Vesayet Altına Alınmış Erginler 
413
bbbb. Küçükler 
413
bb. Karşılaştırmalı Hukuk 
414
cc. Doğum Kontrol Hapı Reçete Edilmesinde Ebeveynin Rızası Sorunu 
417
c. Çocuklarda Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi 
419
d. Rıza Yeteneği Bulunmayan Yetişkinlerde Kanuni Temsilcinin Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermemesi 
426
e. Hamile Kadının Tedaviyi Ret Hakkı 
427
4. Rızanın Kapsamı 
429
5. Rızanın Aranmadığı Haller 
431
a. Acil Haller 
432
b. Kamu Sağlığının Korunmasına İlişkin Düzenlemeler 
433
aa. Genel Olarak 
433
bb. Genel Önleyici Aşı Zorunluluğu 
435
aaa. Genel Olarak 
435
bbb. Hukukumuzdaki Durum 
438
cc. Çocuklardan Topuk Kanı Alma Zorunluluğu 
452
dd. Yurt Dışına Çıkacaklara Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması 
453
ee. Yurt Dışından Gelenlere Zorla Tıbbi Müdahale Yapılması 
453
ff. HIV Tetkiki İçin Rıza Sorunu 
454
c. Akıl Hastaları İle İlgili Düzenlemeler 
455
aa. Genel Olarak 
455
bb. Karşılaştırmalı Hukuk 
460
cc. Uluslararası Standartlar 
462
d. Ceza Hukukunun Öngörmüş Olduğu Düzenlemeler 
469
aa. Ceza Hukuku Yaptırımları 
469
bb. Ceza Yargılamasından Kaynaklanan Tıbbi Müdahaleler 
470
cc. Ceza İnfaz Kurumlarındaki Tıbbi Müdahaleler 
473
aaa. Karşılaştırmalı Hukuk 
474
bbb. Türk Hukuku 
481
dd. Kanunen Rıza Aranmayan Hallerde Hekimlerin Etik İhlali Nedeniyle Hastanın Rızası Olmadığı Müddetçe Müdahaleden Çekinmesi Sorunu 
483
e. Sağlık Raporuna İtiraz Halinde Muayene Yükümlülüğü 
486
f. Diğer Hukuk Dallarındaki Düzenlemeler 
487
6. Tıbbi Müdahalenin Rızaya Rağmen Hukuka Aykırılığı 
489
7. Varsayılan Rıza 
490
a. Genel Olarak 
490
b. Ameliyatın Genişletilmesi 
496
c. Önceki İrade Açıklamalarının Geçerliliği (Tıbbi Vasiyet) 
503
aa. Genel Olarak 
503
bb. Karşılaştırmalı Hukuk 
506
d. “Canlandırma Uygulanmasın” (Resüsitasyon Yapılmaması) Talimatları (DNR) 
513
8. Kanun Hükmünü İcra/Üstün Nitelikte Özel Yarar 
515
9. Muhtemel Rıza 
516
10. Rızayı Sakatlayan Haller 
517
11. Rızanın Geri Alınması 
518
12. Rıza Formu 
520
13. Tıbbi Müdahaleye Rıza Gösterilmemesi Halinde Yapılması Gerekenler 
521
D. Aydınlatma ve Rıza Konusundaki Yanılgının Sonuçları 
524
1. Ceza Hukuku Açısından Sonuçları 
524
a. Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Yanılma 
525
b. Hukuksal Yanılgı 
526
2. Özel Hukuk Açısından Sonuçları 
527
III. Tıp Biliminin Verilerine Göre Zorunlu ve Bu Verilere Uygun Tıbbi Müdahale 
528
A. Endikasyon (Gereklilik) 
528
1. Kavram 
529
2. Tıbbi Endikasyon Olmaksızın Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
536
a. Deneysel Nitelikli Tıbbi Müdahaleler 
538
b. Şekil veya Fonksiyon Değiştirici Tıbbi Müdahaleler 
538
c. Üçüncü Kişi Yararına Yapılan Tıbbi Müdahaleler 
539
d. Sünnet 
539
e. Doğum Kontrolü 
540
3. Değerlendirme 
540
B. Özenli Tıbbi Müdahale 
543
5. Bölüm
ÖZELLİK ARZEDEN TIBBİ MÜDAHALELER
§ 1. ORGAN VE DOKU NAKLİ 
545
I. Kavram 
545
II. Hukuksal Temel ve Kapsam 
547
III. Organ ve Doku Nakli Çeşitleri 
549
A. Ölülerden (Kadavradan) Organ Nakli 
549
1. Ölüm Halinin Belirlenmesi 
550
a. Türk Hukuku’nda 
550
b. Karşılaştırmalı Hukuk’ta 
555
2. Kişinin Kendi Geleceğini Belirleme Hakkına Saygı Gösterilmesi 
556
3. Beyin Ölümü Tespitinden Sonra Yapılması Gereken İşlemler 
560
4. Otopsi mi Nakil mi? 
562
5. Organ ve Doku Dağıtımı 
567
B. Canlılardan Organ Nakli 
569
1. Genel Olarak 
569
2. Akrabalık Şartı 
574
3. Çapraz Nakil 
579
C. Hayvanlardan Organ Nakli 
582
IV. Yüz, Kol ve Bacak Nakli 
583
V. İstanbul Deklarasyonu 
586
§ 2. KLİNİK ARAŞTIRMA (İNSAN ÜZERİNDE DENEY VE DENEME) 
589
I. Giriş 
589
II. Kavram 
594
A. İnsan Üzerinde Deneyin Şartları 
599
1. Yetişkinler Üzerinde Deneyin Şartları 
599
a. Yetkili Kurul veya Makamlardan İzin Alınması 
600
b. Deneyin Önce İnsan Dışı Deney Ortamında veya Yeterli Sayıda Hayvan Üzerinde Yapılmış Olması ve Bu Deneyler Sonucunda Ulaşılan Bilimsel Verilerin İnsan Üzerinde Deneyi Gerekli Kılması 
600
c. Deneyin İnsan Sağlığı Üzerinde Öngörülebilir Zararlı ve Kalıcı Bir Etki Bırakmaması 
601
d. İnsan Onuruyla Bağdaşmayacak Ölçüde Acı Verici Yöntemlerin Uygulanmaması 
601
f. Aydınlatma ve Rıza Şartı 
603
aa. Aydınlatma 
603
bb. Rıza 
605
g. Menfaat Yasağı 
606
h. Araştırmanın Yapılabileceği Yerler 
607
ı. Özel Durumlarda Araştırma 
608
aa. Çocuklar 
608
bb. Gebe, Lohusa ve Emziren Kadınlar Bakımından 
610
cc. Kısıtlılar Bakımından 
611
dd. Yoğun Bakımdaki ve Bilinci Kapalı Kişiler Bakımından 
611
ee. Özgürlüğü Kısıtlanmış Kişiler Bakımından 
613
ff. Uluslararası Silahlı Çatışmalar Hukuku Bakımından 
613
2. Çocuklar Üzerinde Deneyin Şartları 
614
B. İnsan Üzerinde Denemenin Şartları 
618
1. Yetişkinler Üzerinde Denemenin Şartları 
618
2. Çocuklar Üzerinde Denemenin Şartları 
622
3. Özel Düzenlemeler 
624
IV. İlaç Araştırmalarında Safhalar 
625
A. Faz I 
625
B. Faz II 
625
C. Faz III 
626
D. Faz IV 
626
E. İlaç Araştırmaları Safhalarının Ceza Kanunu Bakımından Değerlendirilmesi 
627
V. İnsan Dokusu veya Ceset Üzerinde Yapılacak Araştırmalar 
627
§ 3. ESTETİK MÜDAHALELER 
628
I. Tanım 
628
II. Estetik Müdahalelerde Hekim–Hasta Arasındaki Hukuksal İlişkinin Niteliği 
629
§4. KÖK HÜCRE ÇALIŞMALARI 
636
I. Genel Olarak 
636
II. Kök Hücrenin Niteliği 
638
A. Kök Hücre Organ mıdır? 
638
B. Kök Hücre İlaç mıdır? 
639
C. Kök Hücre Kan veya Kan Ürünü müdür? 
640
III. Kök Hücre Çalışmaları ve Hukuksal Durum 
640
A. Kavram 
640
1. Yetişkin Kök Hücre Çalışmaları 
640
2. Embriyonik Kök Hücre Çalışmaları 
640
B. Sağlık Bakanlığı Genelgesi 
643
C. Diğer Hukuksal Sorunlar 
646
1. İnsan Üzerinde Deney ve Deneme Suçu Bakımından Değerlendirme 
646
2. Disiplin Sorumluluğu 
647
D. Değerlendirme 
647
§ 5. İNSAN KOPYALAMA 
648
§ 6. İNSAN GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI 
653
§ 7. GENETİK TANI 
661
I. Kavram 
661
II. Türleri 
663
A. Doğum Öncesi Tanı 
663
B. Yeni Doğanın Taranması 
664
C. Hastalık Teşhisi 
664
D. Taşıyıcıların Belirlenmesi 
664
E. Adli Tıp Testleri 
664
III. Genel Prensipler 
665
IV. Tanı İşlemlerinin Hukuksal Niteliği 
667
V. Hukuksal Sorumluluk 
669
VI. Yasaklar ve Yaptırım 
670
VII. Kanuni Düzenleme Zorunluluğu 
673
A. Giriş 
673
B. Temel Düşünceler 
674
C. Öneriler 
675
§ 8. CİNSİYET DEĞİŞİKLİĞİNE YÖNELİK TIBBİ MÜDAHALELER 
675
I. Genel Olarak 
675
II. İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları 
678
III. Kanuni Düzenleme 
679
§ 9. YAPAY DÖLLEME 
691
I. Kavram 
691
II. Yapay Dölleme Sözleşmesinin Hukuki Niteliği 
693
III. Yapay Döllemenin Şartları 
693
IV. Yapay Döllemenin Kuralları 
697
V. Yapay Dölleme Neticesinde Oluşan Embriyonun ve Dünyaya Gelen Çocuğun Hukuksal Statüsü 
699
A. Yapay Dölleme Neticesinde Ana Rahmi Dışında Oluşturulan Embriyonun Hukuksal Durumu 
699
B. Yapay Dölleme Neticesinde Meydana Gelen Çocuğun Hukuksal Durumu 
700
VI. Yapay Döllemeye İlişkin Yasaklar ve Yaptırımlar 
700
VII. Merkezlerin Sorumluluğu 
702
VIII. Üreme Hücreleri ve Embriyoların Dondurulması ve DNA Analizi Zorunluluğu 
702
IX. Taşıyıcı Annelik 
706
A. Kavram 
706
B. Etik Açıdan Taşıyıcı Annelik 
708
C. Dini Açıdan Taşıyıcı Annelik 
708
D. Karşılaştırmalı Hukukta Taşıyıcı Annelik 
709
E. Taşıyıcı Annelikte Çocuk ile Genetik Anne Arasındaki Hukuki İlişki 
713
F. Olması Gereken Hukuk 
718
§ 10. GEBELİĞİN SONA ERDİRİLMESİ 
719
§ 11. GELENEKSEL VE TAMAMLAYICI TIBBİ MÜDAHALELER 
721
I. Giriş 
721
II. Hukuki Durum 
722
A. Genel Bir Mevzuat İhtiyacı 
722
B. Yabancı Ülkelerdeki Durum 
724
C. Ülkemizdeki Mevcut Durum 
724
D. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Alanındaki Mevcut Düzenleme ve Öneriler 
726
1. Tıbbi Müdahaleyi Yapma Yetkisi 
726
2. Aydınlatma 
728
3. Endikasyon 
730
4. Alternatif veya Tamamlayıcı Tedavi Yöntemlerinin Giderlerinin Devlet Tarafından Ödenmesi Sorunu 
732
§ 12. ACİL TIBBİ MÜDAHALELER 
733
§ 13. KISIRLAŞTIRMA 
740
§ 14. KİMYASAL HADIM 
743
I. Kavram 
743
II. Karşılaştırmalı Hukuk 
744
III. Ülkemizdeki Tartışmalar 
746
IV. Mevzuat 
751
§ 15. PALYATİF BAKIM 
754
§ 16. SAĞLIK TURİZMİ ÇERÇEVESİNDE YABANCI HASTALARA YAPILAN TIBBİ MÜDAHALELER 
756
§ 17. YAPAY ZEKÂ VE TIBBİ MÜDAHALELER 
760
§ 18. TELE–TIP 
762
I. Genel Olarak 
762
II. Mevzuatımızda Tele–Tıbba Müsaade Edilen Haller 
766
6. Bölüm
HEKİM VE HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 1. HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
769
I. Genel Olarak 
769
II. Hekimin Özen Yükümlülüğü 
769
III. Hekimin Kişisel Edim Yükümlülüğü 
771
A. Kişisel Edim Kavramı 
771
B. Temsil Edilebilir Edimler 
773
C. Temsil Edilemeyen Edimler 
776
IV. Öykü Alma Yükümlülüğü 
778
A. Kavram 
778
B. Öykü Alma Yükümlülüğünün İçeriği 
779
V. Muayene Yükümlülüğü 
780
A. Muayene Kavramı 
780
B. Hekim Muayenesinin Özel Şekilleri 
781
1. Teşhis Muayenesi 
781
2. Önleyici ve Erken Tanı Muayenesi 
781
3. Kontrol Muayenesi 
782
4. Hükümlü ve Tutukluların Muayenesinde Kelepçe Sorunu 
783
VI. Teşhis Yükümlülüğü 
783
A. Teşhis Kavramı 
783
B. Teşhis Türleri 
784
C. Teşhis Yükümlülüğünün İçeriği 
784
D. Uzaktan Teşhis Yasağı 
787
E. Doğum Öncesi Teşhis 
789
F. Teşhisi Bildirme Yükümlülüğü 
789
G. Teşhisi Kontrol Yükümlülüğü 
789
VII. Tedavi Yükümlülüğü 
790
A. Hekimin Tedavisi 
790
B. Tedavi Yükümlülüğü ve Hukuksal Temelleri 
791
1. Genel Olarak 
791
2. Özel Durumlar 
791
a. Hekimin Hastayı Reddetmesi 
791
b. Acil Durumlar 
793
C. Zamanında Tedavi Yükümlülüğü 
794
D. Uzaktan Tedavi Yasağı 
794
1. Genel Olarak 
795
2. Tele–Tıp 
800
E. Hekimin Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları 
800
1. Hastanın Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı 
800
2. Hastanın Tedaviyi Ret Hakkı 
801
a. Genel Olarak 
801
b. Tedaviyi Ret Hakkının İçeriği 
805
c. Tedaviyi Ret Halinde Aydınlatma 
806
d. Tedaviyi Ret ile İntihar Ayrımı 
806
e. Tedaviyi Ret ile Pasif Ötanazi Ayrımı 
807
f. Yaşam Destekleyici Tedavinin Reddi 
808
3. Ağır Özürlü Yeni Doğan Çocuklar Bakımından Tedavi Yükümlülüğünün Sınırları 
810
4. AIDS Hastasını Tedavi Yükümlülüğü 
811
5. Hekimin Kürtajı Ret Hakkı 
811
6. Hekimin Etkisiz (Beyhude) Tedaviyi Sona Erdirme Hakkı 
812
VIII. Reçete Yazma Yükümlülüğü 
820
A. Kavram 
820
B. Reçetenin Hukuksal Niteliği 
820
C. Reçete Düzenlemenin Hukuksal Dayanağı 
821
D. Reçete Düzenleme Yükümlülüğünün İçeriği 
821
E. Reçetenin Şekli 
822
IX. Tıbbi Teknik Kullanma Yükümlülüğü 
823
A. Tıbbi Teknik Standardın Uygulanması Yükümlülüğü 
823
B. Tıbbi Teknik Araçların Bakımı ve Kontrolü 
825
X. Tedaviyi Kesme Yükümlülüğü 
825
A. Tedaviyi Kesme ve Sözleşmeyi Sona Erdirme 
825
B. Tedaviyi Kesme Nedenleri 
826
C. Ölmekte Olan Hastalarda Tedavinin Kesilmesi 
826
XI. Kayıt Tutma Yükümlülüğü 
827
A. Genel Olarak 
827
B. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İçeriği 
831
1. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Amacı 
831
2. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün Kapsamı 
833
3. Kayıtların Şekli 
835
4. Kaydın Zamanı 
836
5. Kayıtlar Ne Kadar Süre ile Saklanmalıdır? 
837
C. Kayıt Tutma Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları 
839
XII. Kayıtları Verme Yükümlülüğü 
844
A. Hukuksal Dayanak 
844
B. Kayıtları İnceleme Hakkının Çeşitleri 
846
1. Dava Dışı İnceleme Hakkı 
847
2. Dava Dolayısıyla İnceleme Hakkı 
848
C. Kayıt İnceleme Hakkına İlişkin Diğer Hususlar 
848
D. Kayıtların Verilmemesine Karşı Hukuksal Yollar 
849
E. Kayıtların Düzeltilmesini İsteme 
851
XIII. Sır Saklama Yükümlülüğü 
851
XIV. Organizasyon Yükümlülükleri 
856
XV. Kullanılan Ürün ve İlaçlarla İlgili Yükümlülükler 
856
A. Genel Olarak 
856
B. Ameliyatlarda Kullanılan Malzemenin Saklanması Yükümlülüğü 
857
XVI. Bilirkişilik Yapma Yükümlülüğü 
858
A. Tıbbi Bilirkişi Olarak Hekim 
858
B. Bilirkişi–Mahkeme İlişkisi 
859
C. Bilirkişiliği Üstlenme Yükümlülüğü 
860
D. Bilirkişilik Yapma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları 
861
E. Tanıklıktan Çekinme 
861
XVII. Ölüm ile İlgili Yükümlülükler 
862
A. Ölüm Vukuunda Yapılacak İşler 
862
B. Ölü Muayenesi Yapmak ve Defin Ruhsatı Düzenlemek 
863
XVIII. Mesleki Bilgisini Geliştirme Yükümlülüğü 
864
XIX. Kimlik Tespiti Yapma Yükümlülüğü 
864
XX. Bildirim Yükümlülüğü 
867
XXI. Mesleki Mali Sorumluluk Sigortası Yaptırma Yükümlülüğü 
868
XXII. Rapor Düzenleme Yükümlülüğü 
868
XXIII. İnsani Değerlere Saygı Gösterme Yükümlülüğü 
873
A. Genel Olarak 
873
B. Tutuklu ve Hükümlülerin Muayenelerine İlişkin Yükümlülükler 
873
§ 2. HASTANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
873
I. İşbirliği Yükümlülüğü 
874
II. Hastanın Hekimin Tavsiyelerine Uyma Yükümlülüğü 
876
III. Katlanma Yükümlülüğü 
877
A. Kavram 
877
B. Yasal Katlanma Yükümlülükleri 
878
C. Diğer Katlanma Yükümlülükleri 
879
IV. Hastanın Bildirme Yükümlülüğü 
879
V. Ücret Ödeme Yükümlülüğü 
881
VI. Diğer Yükümlülükler 
881
7. Bölüm
HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ, HATALI TIBBİ UYGULAMA, TAZMİNAT SORUMLULUĞU VE ALTERNATİF YÖNTEMLER
§ 1. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ 
885
§ 2. HASTA İLE HEKİM ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 
887
I. Genel Olarak 
887
A. Bağımsız Çalışan Hekim ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
887
1. Genel Olarak 
887
a. Vekâlet Sözleşmesi 
887
b. Eser Sözleşmesi 
888
c. Vekâletsiz İşgörme 
890
d. Haksız Fiil 
891
2. Yeni Tüketici Kanunu ile Ortaya Çıkan Hukuki Durum 
892
B. Aile Hekimi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
893
C. Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
894
1. Özel Hastane ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
894
a. Genel Olarak 
894
b. Özel Sağlık Kuruluşlarında Hizmet Alımı Yoluyla Çalıştırılan Hekimler Bakımından 
897
2. Kamu Hastanesi ile Hasta Arasındaki İlişkinin Hukuksal Niteliği 
899
II. Görevli Yargı Yeri 
901
A. Genel Olarak 
901
B. Yargıtay Kararları 
905
C. Görevli Mahkeme 
911
1. Bağımsız Çalışan Hekimler Bakımından 
911
2. Özel Hastaneler Bakımından 
912
3. Kamu Hastaneleri Bakımından 
913
a. Genel Olarak 
913
b. Sigortaya Karşı Dava Açılması Durumunda 
915
§3. HATALI TIBBİ UYGULAMA (MALPRAKTİS) 
917
I. Genel Olarak 
917
II. Tıbbi Standart 
923
A. Kavram 
923
B. Tıbbi Standarttın Devlet Tarafından Belirlenmesi 
934
C. Tıbbi Standarttan Sapma: Yeni Yöntemler 
936
D. Tıbbi Standarttan Sapma: SUT 
939
E. Tıbbi Standarda Aykırılığın İspatı 
940
III. Uygulama Hatası (Tıbbi Hata) 
940
A. Kavram 
940
B. Hata (Malpraktis) Örnekleri 
945
1. Teşhis Hatası 
950
a. Genel Olarak 
950
b. Eksik Ön Muayene ve Yetersiz Hasta Öyküsü Alma 
956
c. Teşhise Yönelik Gerekli Tetkiklerin Yapılmaması 
957
2. Tedavi Hatası 
960
a. Müdahalenin Yapılmaması 
961
aa. Genel Olarak 
961
bb. Defansif Tıp 
964
b. Hasta Vücudunda Yabancı Madde Unutulması 
964
c. Yanlış Tedavi Yöntemi Seçme 
968
d. Gerekli Testlerin ve Tetkiklerin Yapılmaması 
969
e. İlaç Tedavisinde Oluşan Tıbbi Uygulama Hataları 
971
f. Hasta Karıştırma, Yanlış Taraf Cerrahisi 
973
g. Ölçüsüz Tıbbi Müdahale 
975
h. Bir Komplikasyonun Fark Edilememesi 
976
ı. Hatalı Ameliyat Tekniği 
976
i. Teknik Aletlerin Kullanılmasında Yapılan Hatalar 
976
j. Derhal Hastaneye Yapılması Gereken Sevkin Yapılmaması, Uzman Hekime Çok Geç Danışılması 
976
k. Enfeksiyon ve Hijyen Kurallarına Uyulmaması 
978
l. Üçüncü Kişileri Uyarmama 
979
m. Kayıt ve Testleri İncelemeden Tıbbi Müdahale Yapılması 
980
n. Konsültasyon İstenmemesi 
980
o. Müşahede Altında Tutmama 
982
ö. Başarısız Kısırlaştırma 
982
3. Komplikasyon Yönetimi 
983
4. Tedavi Sonrası Yükümlülüklerin İhlali 
985
5. Organizasyon Kusuru 
989
a. Genel Olarak 
989
b. Özel Hastaneler 
1009
c. Sağlık Bakanlığı Açısından Organizasyon Kusuru 
1011
d. Sağlık Bakanlığı Açısından Denetim Kusuru 
1014
6. Üstlenme Kusuru 
1018
a. Genel Olarak 
1018
b. İlk Ameliyat 
1027
7. Hemşirelerin Yaptığı Hatalar 
1028
8. Uygulamadan Ağır Hata Örnekleri 
1030
9. Hekimin Uygulama Hatasını Hastaya Bildirme Yükümlülüğü 
1032
10. Hatalı Tıbbi Uygulamanın Belirlenmesi (Bilirkişi) 
1032
a. Genel Olarak 
1032
b. Uzman Mütalaası/Uzman Görüşü 
1041
c. Yüksek Sağlık Şurası 
1044
§ 4. TAZMİNAT SORUMLULUĞU 
1049
I. Özel Hukuk Bakımından Tazminat Sorumluluğu 
1050
A. Genel Olarak 
1050
B. Tazminat Sorumluluğunun Şartları 
1051
1. Hukuka Aykırılık 
1051
2. Kusur 
1052
3. Zarar 
1054
4. Nedensellik Bağı 
1055
C. Tazminat Türleri 
1058
1. Maddi Tazminat 
1058
2. Manevi Tazminat 
1064
3. İstenmeden Dünyaya Gelen Çocuk Nedeniyle Tazminat 
1067
D. Hastanın Kusurunun Tazminata Etkisi 
1072
E. İfa Yardımcısının Fiilinden Sorumluluk 
1073
F. İspat 
1075
1. Genel Olarak 
1075
2. Tıp Hukukunda İspat Kolaylıkları 
1076
a. Tamamen Kontrol Edilebilir Riskler 
1079
b. Rıza Alma ve Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlali 
1079
c. Kayıt Yükümlülüğünün İhlali 
1080
d. Uzmanlık niteliklerinin eksikliği 
1080
e. Ağır hata 
1081
f. İlk Görünüş İspatı 
1081
G. Zamanaşımı 
1083
H. Sorumsuzluk Anlaşmaları 
1087
I. Ceza Davası Kararının Etkisi 
1087
II. İdare Hukuku Bakımından Tazminat Sorumluluğu 
1089
A. Tazminatın Şartları 
1090
1. Zarar 
1091
a. Zararın Nitelikleri 
1091
aa. Zarar Gerçek ve Kesin Olmalıdır 
1091
bb. Zarar Özel Olmalıdır 
1093
cc. Zarar Para ile Takdir Edilebilir Olmalıdır 
1093
b. Zararın Kapsamı 
1093
aa. Maddi Zarar 
1094
aaa. Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar 
1094
(1) Tedavi Giderleri 
1094
(2) Cenaze Giderleri 
1094
(3) Ölenin Yardımından Yoksunluk Zararı 
1094
bbb. Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar 
1095
bb. Manevi Zarar 
1096
aaa. Ölüm Nedeniyle Oluşan Zarar 
1096
bbb. Yaralama Nedeniyle Oluşan Zarar 
1097
ccc. Danıştay’ın Kusur Bulunmamasına veya Nedensellik Bağı Kurulamamasına Rağmen Manevi Tazminata Hükmettiği Haller 
1097
2. Kusur 
1100
a. Genel Olarak 
1100
b. Ceza Davasında Belirlenen Kusur Oranlarının Esas Alınıp Alınamayacağı Sorunu 
1108
3. Nedensellik Bağı 
1108
B. İspat 
1111
C. İdareye Başvuru ve Zamanaşımı 
1111
D. Ceza Mahkemesi Kararının Etkisi 
1114
E. Sağlık Çalışanının İdare Aleyhine Açılan Davaya Katılması 
1116
F. Rücu 
1116
G. Tazminat Davasının Uzun Sürmesi Nedeniyle Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlali 
1122
III. Arabuluculuk 
1122
IV. Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 
1125
A. Genel Olarak 
1125
B. Doğrudan Sigortacıya Başvurma 
1134
C. Tahkime Başvuru 
1134
§ 5. TAZMİNAT SORUMLULUĞUNA ALTERNATİF YÖNTEMLER 
1135
8. Bölüm
TIP CEZA HUKUKU
§ 1. TIBBİ MÜDAHALENİN CEZA HUKUKU BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
1139
I. Temel Tartışma: Hekimin Tıbbi Müdahalesinin Cezasızlığının Hukuksal Dayanağı Nedir? 
1139
A. Tipikliğin Bulunmaması 
1140
B. Maddi Unsurun Gerçekleşmemesi 
1143
C. Manevi Unsurun Gerçekleşmemesi 
1143
D. Tıbbi Müdahalenin Hukuka Uygun Olması 
1144
1. Hakkın Kullanılması 
1144
2. Hastanın Rızası 
1145
3. Birden Fazla Hukuka Uygunluk Nedeni Kabul Eden Görüşler 
1150
II. Görüşüm 
1151
III. Özel Düzenlemeler 
1154
§ 2. KAMU GÖREVLİSİ SAĞLIK ÇALIŞANLARI BAKIMINDAN SORUŞTURMA İZNİ SÜRECİ 
1156
I. Genel Olarak 
1156
II. 4483 Sayılı Kanuna Tabi Kamu Görevlileri Açısından 
1157
A. Teorik Bilgiler 
1157
B. Uygulamadan Örnekler 
1159
III. 2547 Sayılı Kanuna Tabi Kamu Görevlileri Açısından 
1166
§ 3. SAĞLIK ÇALIŞANLARI TARAFINDAN İŞLENEBİLECEK SUÇLAR VE KABAHATLER 
1168
I. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçları 
1170
A. Genel Olarak 
1170
B. Aydınlatma, Rıza ve Kasten Öldürme/Yaralama Suçları 
1177
1. Genel Olarak 
1177
2. Ceza Mahkemesi Kararlarında Aydınlatma Zorunluluğu ve Sonuçları 
1181
a. Olay 1 
1181
b. Olay 2 
1182
c. Olay 3 
1182
d. Olay 4 
1183
e. Olay 5 
1183
f. Olay 6 
1186
C. Hekimin Hastanın Ölümüne Yardımı (Ötanazi) 
1186
1. Sorun 
1186
2. Hayatta Tutma Yükümlülüğü ve Kendi Geleceğini Belirleme Hakkı 
1188
3. Çeşitli Ötanazi Türleri ve Hukuksal Sonuçları 
1190
a. Aktif Ötanazi 
1190
b. Dolaylı Ötanazi 
1192
c. Pasif Ötanazi 
1193
D. Zorunluluk Hali 
1196
E. Kasten Öldürme ve Yaralama Suçlarının Nitelikli Halleri ve Kovuşturma 
1196
II. Kasten Öldürmenin İhmali Davranışla İşlenmesi 
1198
III. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçları 
1208
A. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarına İlişkin Müşterek Açıklamalar 
1211
1. Ön Açıklama: Aydınlatma, Rıza ve Malpraktis İlişkisi 
1211
2. Taksir Kavramı 
1212
3. Hareket 
1213
4. Neticenin Öngörülebilir Olması ve Bilinçli–Basit Taksir Ayırımı 
1214
5. Özen Yükümlülüğünün İhlali 
1216
6. Özen Yükümlülüğü İhlalinin Tespiti (Yüksek Sağlık Şurası–Adli Tıp Kurumu) 
1220
7. Nedensellik Bağı 
1223
a. Genel Olarak 
1223
b. Hekim Hatası ve Başkasının Yol Açtığı Yaralamalar Arasındaki Nedensellik Bağı Sorunu 
1233
c. Yargıtay Kararları’nda Nedensellik Bağı 
1234
B. Taksirle Öldürme Suçu 
1241
C. Taksirle Yaralama Suçu 
1242
1. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 
1242
2. Yaralama Kavramı 
1245
3. Nitelikli Haller 
1246
4. Soruşturma ve Kovuşturma 
1247
D. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarında Organizasyon Kusuru 
1247
E. Taksirle Öldürme ve Yaralama Suçlarında Yaptırım 
1249
F. Taksirle Yaralama Suçunda Uzlaştırma 
1254
IV. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Yaralama 
1255
V. Cinsel Saldırı 
1258
VI. İnsan Üzerinde Deney ve Denemenin Cezalandırılabilirliği 
1261
VII. Organ veya Doku Nakli ve Ceza Sorumluluğu 
1268
A. Organ veya Doku Naklinin ve Ticaretinin Cezalandırılabilirliği 
1268
B. Organ ve Doku Nakli Kanunu ve Türk Ceza Kanunu İlişkisi 
1270
C. Nakil Eyleminin Niteliği ve Ceza Hukuku Yönünden Sonuçları 
1274
D. Organ veya Doku Ticareti Suçu 
1277
E. Zorunluluk Hali 
1280
F. Etkin Pişmanlık 
1281
VIII. Çocuk Düşürtme 
1282
A. Genel Olarak 
1282
B. Korunan Hukuksal Yarar 
1283
C. Suçun Konusu 
1284
D. Maddi Unsur 
1286
E. Manevi Unsur 
1292
1. Genel Olarak 
1292
2. Zorunluluk Hali 
1292
F. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
1294
1. Süre Esaslı İsteğe Bağlı Rahim Tahliyesi 
1294
2. Çocuk ile Onu Takip Edecek Nesiller Açısından Ağır Maluliyet (Özürlülük Endikasyonu) 
1296
G. Nitelikli Haller 
1299
H. Teşebbüs 
1299
I. İştirak 
1301
İ. İçtima 
1301
J. Yanılgı 
1303
K. Zorunluluk Hali 
1303
1. Genel Açıklamalar 
1303
2. Hukuki Niteliği 
1304
3. Şartları 
1305
4. İspat Sorunları 
1307
L. Yaptırım 
1309
IX. Kısırlaştırma Suçu 
1309
X. Hadımlaştırma 
1312
XI. Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma Suçu 
1313
XII. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu 
1314
XIII. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme (Sır Saklama Yükümlülüğünün İhlali) Suçu 
1315
A. Genel Olarak 
1315
B. Korunan Hukuksal Yarar 
1316
C. Suçun Unsurları 
1316
1. Maddi Unsur 
1316
a. Kişisel Veri Kavramı 
1316
b. Kişisel Verilerin Kapsamı 
1320
c. Fail 
1325
d. Maddi Unsuru Oluşturan Eylemler 
1325
e. Hastanın Ölümünden Sonra Bu Suç İşlenebilir mi? 
1327
f. Sağlık Personelinin Sıfatı Sona Erdikten Sonra Bu Suç İşlenebilir mi? 
1328
g. Sigortalı Hastalarda Ödeme Yapacak Kurumlar Bakımından Kişisel Verilerin Açıklanması Suçu 
1328
h. Ceza Muhakemesi Kanunu Bakımından Kişisel Veriler 
1330
2. Manevi Unsur 
1330
3. Hukuka Uygunluk Nedenleri 
1330
a. Hastanın Rızası 
1330
aa. Genel Olarak 
1330
bb. Konsültasyon Halinde Kişisel Verilerin Açıklanması 
1331
cc. Varsayılan Rıza 
1332
b. Bildirme Yükümlülüğü 
1333
c. Adli Mercilerin Sağlık Verilerini İşlemesi 
1337
d. Basının Haber Verme Hakkı 
1337
e. Savunma Dokunulmazlığı 
1337
4. Zorunluluk Hali 
1337
D. Nitelikli Haller 
1340
E. Yanılgı 
1340
G. Bazı Hekim Faaliyetleri Açısından Kişisel Verileri Açıklama Suçu 
1343
1. Resmi Bilirkişi Hekim 
1343
2. İşyeri Hekimi 
1343
3. Cezaevi Hekimi 
1344
4. Adli Tabip 
1344
5. Tıbbi Araştırmalar 
1344
6. Bilimsel Çalışmalar 
1344
7. Soruşturma ve Kovuşturma Organlarının Bilgi Talebi 
1345
XIV. Dolandırıcılık 
1346
XV. Belgede Sahtecilik 
1349
A. Genel Açıklamalar 
1349
B. Kamu Görevlisi Tarafından İşlenen Sahtecilik Suçu 
1349
C. Kamu Görevlisi Olmayan Sağlık Mesleği Mensubunun Belgede Sahteciliği 
1358
1. Suçun Unsurları 
1358
2. Nitelikli Haller 
1364
D. Sahteciliğin İspatı 
1366
XVI. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu 
1368
XVII. İrtikap Suçu 
1370
XVIII. Rüşvet Suçu 
1379
A. Genel Açıklamalar 
1379
B. İrtikap ile Rüşvet Suçu Arasındaki Farklar 
1384
C. Rüşvetin İspatı 
1385
XIX. Görevi Kötüye Kullanma 
1386
A. Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek Suretiyle, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 
1386
B. Görevin Gereklerini Yapmakta İhmal veya Gecikme Göstererek, Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak 
1389
C. Kişilerin Mağduriyetine veya Kamunun Zararına Neden Olmak ya da Kişilere Haksız Bir Menfaat Sağlamak Koşulu 
1399
D. Yükümlülüklerin Çatışması 
1403
XX. Kamu Görevlisinin Ticareti Suçu 
1403
XXI. Bilirkişi Hekimin Cezai Sorumluluğu 
1405
A. Genel Olarak 
1405
B. Bilirkişilik Görevinin Yapılmaması 
1405
C. Gerçeğe Aykırı Bilirkişilik 
1406
XXII. Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi 
1409
XXIII. Genital Muayene 
1418
A. Genel Olarak 
1418
B. Korunan Hukuksal Yarar ve Suçun Konusu 
1419
C. Suçun Faili ve Mağduru 
1419
D. Maddi Unsur 
1421
E. Manevi Unsur 
1423
F. Hukuka Aykırılık Unsuru 
1423
G. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 
1424
H. Muhakeme 
1425
XXIV. Genetik Teşhisler Nedeniyle Ceza Sorumluluğu 
1425
XXV. Yapay Döllemede Ceza Sorumluluğu 
1426
XXVI. Hekim Olmadığı Halde Hasta Tedavi Etme veya Hekim Unvanını Takınma 
1428
XXVII. Ruhsatsız Olarak veya Yetkisiz Kişilere Sağlık Hizmeti Verdirme 
1436
XXVIII. Kabahatler 
1437
A. Yetkisiz Hekimlik 
1437
B. Bazı Normlara Aykırılık 
1439
C. Yetkisiz Diş Hekimliği Yapma Suçu ve Kabahatler 
1439
D. Sağlık Meslek Mensubu Gibi Çalışmak veya Unvanı Takınmak 
1443
E. Hastanın Rızası Olmaksızın Tıbbi Müdahale Yapmak 
1443
9. Bölüm
ANAYASA MAHKEMESİ’NE BİREYSEL BAŞVURU
§ 1. GİRİŞ 
1445
§ 2. TIBBİ HATALARA İLİŞKİN DAVALARDA HUKUKİ BAŞVURU YOLLARININ TÜKETİLMİŞ OLMASI ŞARTI 
1446
§ 3. YAŞAM HAKKI 
1450
§ 3. CEZA SORUŞTURMASI VEYA KOVUŞTURMASININ YAPILAMAMASI 
1453
§ 4. ADİL YARGILANMA HAKKI 
1455
A. Genel Olarak 
1455
B. Gerekçeli Karar Hakkı 
1455
1. Genel Olarak 
1455
2. Bilirkişi Değerlendirmeleri Açısından Gerekçeli Karar Hakkı 
1458
Son Söz 
1459
Küçük Sözlük 
1461
Yararlanılan Kaynaklar 
1465
İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları Dizini 
1501
Kavramlar Dizini 
1503
HakkımızdaUluslararası Yayınevi BelgesiKaynakça Dosyası Kişisel Verilerin Korunması ÜyelikSiparişlerimİade Politikasıİletişim
 
Ana Sayfa
Kategori
Sipariş
Sepetim
Profil