Tahkim Hukuku Genel Esaslar – Seçimlik Dersler Dizisi – Prof. Dr. Hacı Can, Arş. Gör. Esra Öztürk  - Kitap

Tahkim Hukuku Genel Esaslar

– Seçimlik Dersler Dizisi –

2. Baskı, 
Eylül 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
256
Barkod:
9786253812348
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
340,00
İndirimli (%10):
306,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
1. baskı
Eylül 2024
340,00
306,00 (%10)
Kitabın Açıklaması
Tahkim, mahiyeti itibariyle bir yargısal uyuşmazlık çözüm yolu olup, uyuşmazlıkların seçilen üçüncü kişi veya kişiler (hakemler) tarafından belirli yargısal usuller çerçevesinde çözüme kavuşturma faaliyetini ifade eder. Ülkesel ve milletlerarası alanda giderek önemli bir uyuşmazlık çözüm yolu haline gelen bu uyuşmazlık çözüm yolu, günümüzde özellikle ticari uyuşmazlıkların çözümünde hızlı, etkili, gizli ve esnek bir süreç sunması nedenleriyle tercih edilmektedir. Bu sayede ticari ilişkilerin sürdürülebilirliği korunabilmekte ve taraflar arasındaki işbirliği devam ettirilebilmektedir.
Çalışmada tahkimin kuramsal ve pozitif temelleri ile işleyişine ilişkin genel bilgiler sunulmaktadır. Bu kapsamda özellikle tahkime ilişkin anlaşmalar, başvuru prosedürleri, yargılama süreçleri ve denetim mekanizmaları gibi bir dizi temel konu incelemeye alınmaktadır. Bu çerçevede yapılan incelemede daha ziyade Türk Hukuk sisteminde genel geçerliliği olan düzenlemeler referans alınmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Tahkim Kurumu
.
Tahkim Anlaşması
.
Tahkim Başvurusu
.
Tahkim Mahkemesi
.
Tahkim Yargılaması
.
Tahkim Mahkemesi Kararları
.
Tahkim Kanun Yolu Denetimi
Kitabın İçindekileri
İkinci Basıya Önsöz 
5
Birinci Basıya Önsöz 
7
Kısaltmalar 
17
Birinci Bölüm
TAHKİM KURUMU
I. HUKUKİ UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM YOLU OLARAK TAHKİM 
21
A. Hukuki Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları 
21
B. Tahkim 
23
1. Genel Çerçeve 
23
2. Tahkimin Diğer Hukuki Uyuşmazlık Çözüm Yollarından Ayrılması 
24
a. Tahkimin Devlet Yargısından Sınırlandırılması 
25
b. Tahkimin Diğer Devlet Yargısı Dışı Hukuki Uyuşmazlık Çözüm Yollarından Sınırlandırılması 
29
aa. Genel Olarak 
29
bb. Tahkimin Müzakere ve Aracılıktan Sınırlandırılması 
30
cc. Tahkimin Hakem Bilirkişilikten Sınırlandırılması 
31
II. TAHKİMİN TARİHSEL GELİŞİMİ 
33
A. Milletlerarası Alanda Tarihsel Gelişim 
33
B. Milli Alanda Tarihsel Gelişim 
37
III. TAHKİMİN OLUMLU VE OLUMSUZ YÖNLERİ 
42
A. Tahkimin Olumlu Yönleri 
42
B. Tahkimin Olumsuz Yönleri 
43
IV. TAHKİM TÜRLERİ 
47
A. Millî Tahkim – Yabancı Tahkim – Milletlerarası Tahkim 
47
B. İhtiyari Tahkim – Mecburi Tahkim 
48
C. Ad Hoc Tahkim – Kurumsal Tahkim 
51
1. Genel Olarak 
51
2. Ad Hoc Tahkim 
51
3. Kurumsal Tahkim 
53
D. Vicahi Tahkim – Çevrimiçi Tahkim 
56
E. Tek Kademeli Tahkim–İki Kademeli Tahkim 
57
F. İki Taraf Tahkimi – Çoklu Taraf Tahkimi 
57
G. Olağan Tahkim – Kamu Katılımlı Tahkim 
57
V. TAHKİM MERKEZLERİ 
58
VI. TAHKİM HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
61
A. Genel Olarak 
61
B. Millî Düzenlemeler 
62
1. Genel Olarak 
62
2. Anayasal Düzenlemeler 
62
3. Genel Kanunlar 
63
a. Milletlerarası Tahkim Kanunu 
63
b. Hukuk Muhakemeleri Kanunu 
65
4. Özel Kanunlar 
67
C. Milletlerarası Kaynaklar 
68
1. Genel Olarak 
68
2. Milletlerarası Sözleşmeler 
68
a. 1923 Tarihli Cenevre Protokolü 
69
b. 1927 Tarihli Cenevre Sözleşmesi 
69
c. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve İcrası Hakkındaki Birleşmiş Milletler Sözleşmesi 
69
d. Milletlerarası Ticarî Tahkime Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi 
71
e. Devletler ile Diğer Devlet Uyrukluları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi Hakkında Sözleşme 
73
f. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütünü Kuran 14 Temmuz 1967 Tarihli Stockholm Sözleşmesi 
74
3. Milletlerarası Model Düzenlemeler 
74
D. Tahkim Kurumları Kuralları 
76
1. Genel Olarak 
76
2. Geçerlilik ve Amaç 
78
E. Mercii Takdiri 
80
VII. TÜRK TAHKİM HUKUKUNUN GENEL ÇERÇEVESİ 
82
İkinci Bölüm
TAHKİM ANLAŞMASI
I. GENEL OLARAK 
85
II. TAHKİM ANLAŞMASININ TANIMI 
85
III. TAHKİM ANLAŞMASININ HUKUKİ NİTELİĞİ 
86
IV. TAHKİM ANLAŞMASININ İÇERİĞİ 
86
A. Tahkim Anlaşmasının Zorunlu İçeriği (Kurucu Unsurlar) 
87
1. Genel Olarak 
87
2. Karşılıklı Tahkim İradesinin Bulunması 
88
3. Uyuşmazlığın Nihai Olarak Tahkim Yoluyla Çözümlenmesi 
88
4. Belirli veya Belirlenebilir Bir Hukuki İlişkiye Yönelme 
90
B. Tahkim Anlaşmasının Diğer İçeriği (Kurucu Olmayan Unsurlar) 
91
V. TAHKİM ANLAŞMASININ GEÇERLİLİĞİ 
93
A. Genel Olarak 
93
B. Tahkim Anlaşmasının Geçerlilik Yönünden Asıl Sözleşmeden Bağımsız Olması (Ayrılık İlkesi) 
93
C. Tahkim Anlaşmasına Elverişli (Açık) Alanlar 
93
D. Tahkim Anlaşmasının Şekli Geçerliliği 
94
E. Tahkim Anlaşmasının Maddi Geçerliliği 
95
F. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliği İtirazı 
97
G. Tahkim Anlaşmasının Geçerliliğine İlişkin Sorunlu Durumlar 
98
VI. TAHKİM ANLAŞMASININ TÜRLERİ 
99
VII. TAHKİM ANLAŞMASI STATÜSÜ 
100
VIII. TAHKİM ANLAŞMASININ TARAFLARI 
103
IX. TAHKİM ANLAŞMASININ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE ETKİSİ 
103
Üçüncü Bölüm
TAHKİM BAŞVURUSU
I. GENEL OLARAK 
107
A. Tahkim Talebi 
107
1. Ad Hoc Tahkim 
107
2. Kurumsal Tahkim 
108
B. Tahkim Başvurusunun Hukuki Sonuçları 
109
C. Karşı Tarafın (Davalının) Tahkim Başvurusuna Reaksiyonu 
113
1. Tahkim Başvurusuna Karşı Çıkma 
113
2. Hareketsiz Kalma 
114
3. Devlet Yargısına (Mahkemeye) Başvuru 
114
4. Tahkim Sürecine Dahil Olma 
115
II. TAHKİM ORGANİZASYONU SÖZLEŞMESİ 
115
Dördüncü Bölüm
TAHKİM MAHKEMESİ
I. TAHKİM MAHKEMESİNİN KURULMASI 
117
A. Genel Olarak 
117
B. Hakemlerin Tayini 
117
1. Tayin Usûlü 
118
2. Tayin Kriterleri 
119
C. Hakemliğe Engel Haller 
121
D. Hakemlerin Sayısı 
123
E. Hakemlerin Atanma Usûlü 
124
1. Tek Hakemin Tayin Edilme Usûlü 
124
2. Hakem Kurulunun Tayin Edilme Usûlü 
125
a. İlke ve Usuller 
125
b. Başhakemin Rolü ve İşlevi 
127
3. Sorunlu Durumlar 
128
a. Çoklu Taraf (Dava Arkadaşlığı) Durumları 
128
b. Bir Tarafın Baskın Olması 
129
F. Hakemlerin Vasıfları 
131
1. Tarafsızlık ve Bağımsızlık 
131
2. Aranan Nitelikler (Yeterlilik) 
134
G. Hakemin Reddi 
135
1. Genel Olarak 
135
2. Hakemin Reddi Nedenleri 
135
a. Hukuki Çerçeve 
135
b. Hakemin Tarafsızlığı ve Bağımsızlığından Şüphe Etmeyi Haklı Gösteren Hâl ve Şartlar (“Haklı Şüphe” Kuramı) 
136
c. Milletlerarası Barolar Birliği Menfaat çatışmaları Kılavuz İlkeleri 
138
d. Hakemlerin Tarafsızlığını ve Bağımsızlığını Ortadan Kaldıran Haller 
139
aa. Ekonomik Bağlantılar 
139
bb. Avukatlık–Danışmanlık İlişkileri 
139
cc. Diğer İlişkiler 
141
dd. Bilimsel Faaliyetler 
141
e. Yargılama Sırasında Ortaya Çıkan ve Tarafsızlığı–Bağımsızlığı Ortadan Kaldıran Davranışlar 
142
3. Hakemin Reddi Usûlü 
143
a. Genel Olarak 
143
b. Tahkim Tarafının Durumdan Haberdar Olması 
144
c. Ön İnceleme 
145
d. Devlet Mahkemesi Kararı 
147
H. Hakemin Görevinin Sona Ermesi ve Yedek Hakemin Seçilmesi 
148
I. Hakem Sözleşmesi 
151
İ. Tahkim Mahkemesi Sekreteri 
155
II. HAKEM MAHKEMESİ VASFI (YARGILAMA MAKAMI OLARAK) TEREDDÜTLÜ OLAN KURULLAR 
156
III. TAHKİM MAHKEMESİ YETKİSİNİN DENETİMİ 
157
Beşinci Bölüm
TAHKİM YARGILAMASI
I. GENEL OLARAK 
159
II. TAHKİM YARGILAMA USULÜNÜN HUKUKİ TEMELLERİ 
161
A. Yargılama İlkeleri 
161
B. Tahkim Yargılama Usulüne Uygulanan Kurallar 
162
1. Yetkili Hukuk 
162
2. Yargılama Kuralları Hiyerarşisi 
164
a. Amir (Emredici) Kurallar 
164
b. Taraf Anlaşmaları 
164
c. Kurumsal Tahkim Kuralları 
165
d. Emredici Olmayan/Tamamlayıcı Kurallar 
165
e. Karar Merciinin Takdiri 
167
III. ACİL DURUM YARGILAMASI 
168
IV. YARGILAMAYA İLİŞKİN HUSUSLAR 
169
A. Yargılamanın Başlama Anı 
169
B. Yargılama Dili 
169
C. Yargılama Yeri 
170
D. Yargılama Kapsamı 
172
E. Yargılama Süresi 
172
V. YARGILAMA SAFHÂLÂRI 
173
A. Hazırlık Safhası 
173
1. İlk Yargılama Toplantısı 
173
2. Tahkim Görevlendirmesi 
174
3. Yargılama – Hazırlık – İşlemleri 
175
B. Yazılı Yargılama Safhası: Layihalar Teatisi (Değiş–Tokuş) 
176
C. Vicahi Safha 
178
1. Duruşma 
178
2. Tahkikat 
181
a. Genel Olarak 
181
b. İspat 
181
c. Delil Toplama İlkeleri 
182
d. Tahkim Düzenlemelerinin Delil Sistemi 
185
e. İspat Aracı Olarak Deliller 
186
aa. Belge 
186
bb. Tanık 
187
cc. Bilirkişi 
187
dd. Keşif 
187
3. Sözlü Yargılama 
188
D. Hüküm ve Kanun Yolları Safhası 
189
VI. YARGILAMADA KARŞILAŞILAN ÖZEL DURUMLAR 
189
VII. GEÇİCİ HUKUKİ KORUMA (İHTİYATÎ TEDBİR – İHTİYATÎ HACİZ) 
189
A. Tahkim Mahkemesince Sağlanan Geçici Hukuki Koruma 
189
1. Genel Olarak 
189
2. Usul 
192
3. Karar Verme Ölçütü 
192
4. İcra Etme 
193
B. Devlet Mahkemesince Sağlanan Geçici Hukuki Koruma 
194
VIII. HIZLANDIRILMIŞ (SERİ) YARGILAMA 
196
IX. YARGILAMANIN SONA ERME HALLERİ 
197
X. YARGILAMA GİDERLERİ 
199
Altıncı Bölüm
TAHKİM MAHKEMESİ (HAKEM) KARARLARI
I. GENEL OLARAK 
201
II. TAHKİM MAHKEMESİ (HAKEM) KARARLARININ TÜRLERİ 
201
A. Ülkesel Aidiyetine Göre Tahkim Mahkemesi Kararları 
201
1. Milli Tahkim Mahkemesi Kararları 
202
2. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararları 
202
B. İçeriklerine Göre Tahkim Mahkemesi Kararları 
203
1. İfa Kararları 
203
2. Tespit Kararları 
203
3. İnşaî (Yenilik Doğurucu) Kararlar 
203
C. Yargılamanın Çekişme Unsuruna Göre Tahkim Mahkemesi Kararları 
204
1. Çekişmeli Kararlar 
204
2. Çekişmesiz Kararlar 
204
D. Kapsamlarına Göre Tahkim Mahkemesi Kararları 
205
1. Nihai Kararlar 
205
2. Geçici Kararlar 
205
a. İhtiyati Tedbir/Haciz Kararları 
205
b. Delil Tespiti Kararları 
206
c. Ara Kararlar 
206
3. Kısmi Kararlar 
206
E. Taraflarca Kararlaştırılmış Metinli Tahkim Mahkemesi Kararları (Sulh Kararları) 
206
1. Harici Sulh 
207
2. Sulhun Tahkim Mahkemesi Kararı Olarak Tespit Edilmesi Talebi 
208
3. Üçüncü Kişilerin Dahil Edilmesi 
211
F. Düzeltici, Yorumlayıcı ve Tamamlayıcı Tahkim Mahkemesi Kararları 
212
G. Tahkim Mahkemesi Kararlarının Kazai Hüküm Etkileri 
213
1. Milli Tahkim Mahkemesi Kararlarının Kazai Hüküm Etkileri 
213
a. Tahkim Mahkemesi Kararlarının Taraflar İçin Bağlayıcı Olması 
213
b. Uyuşmazlığın Birden Fazla Kez Yargılamaya Götürülememesi ve Karara Bağlanamaması 
217
c. Emsal Etki 
217
d. Tarafların Tasarruf Yetkisi 
217
e. Zamansal Sınırlar 
218
f. Tahkim Mahkemesi Kararlarının Üçüncü Kişiler Karşısındaki Etkisi 
219
aa. Kural 
219
bb. İstisnalar 
219
aaa. Külli Halefiyet 
219
bbb. Cüzi Halefiyet 
219
ccc. Usul 
220
2. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararlarının Kazai Hüküm Etkileri 
220
H. Tahkim Mahkemesi Kararlarının İcrası 
220
1. İcrai Etki (Kabiliyeti) Kavramı 
220
2. Milli Tahkim Mahkemesi Kararlarının İcrası 
221
a. Milli Tahkim Mahkemesi Kararlarının Yurtiçinde İcrası 
221
b. Millî Tahkim Mahkemesi Kararlarının Yurtdışında İcrası 
223
3. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararlarının İcrası 
224
a. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararlarının Tenfizi (İcrası) 
224
b. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararlarının Geçici İcrası 
225
c. Yabancı Tahkim Mahkemesi Kararlarının Tanınması 
226
Yedinci Bölüm
TAHKİM MAHKEMESİ (HAKEM) KARARLARINA KARŞI
KANUN YOLLARI
I. GENEL OLARAK 
227
II. TAHKİM MAHKEMESİ KARARLARININ İPTALİ 
228
A. Genel Bakış 
228
B. Kanuni Düzenleme 
229
C. Yetkili Mahkeme 
229
D. Yargılama 
229
1. Yargılama Usulü 
229
2. Yargılama Konusu 
230
3. Dava Açma ve Yargılama Süreleri 
230
4. İnceleme 
230
E. İptal Nedenleri 
232
1. Genel Olarak 
232
2. Sübjektif Tahkime Elverişliliğin Bulunmaması 
234
3. Tahkim Anlaşmasının Geçersizliği 
234
4. Tahkim Mahkemesinin Usûlü Dairesinde Kurulmamış Olması 
235
5. Tahkim Mahkemesi Kararının Tahkim Süresi İçinde Verilmemesi 
236
6. Tahkim Mahkemesinin Hukuka Aykırı Olarak Yetkili veya Yetkisiz Olduğuna Karar Vermesi 
237
7. Tahkim Mahkemesinin Karar Verme Yetkisini Aşması 
237
8. Yargılama Usul Kurallarına Aykırılık 
237
9. Tarafların Eşitliği İlkesinin Gözetilmemesi 
238
10. Objektif Tahkime Elverişliliğin Bulunmaması 
239
11. Kamu Düzenine Ayrılık 
240
a. Usûlî Kamu Düzeni 
240
b. Maddi Kamu Düzeni 
241
12. Genişletilmiş İptal Nedeni Olarak Tahkim Mahkemesi Kararlarının Hileli Yolla Elde Edilmesi ve Kötüye Kullanılması 
242
F. İptalin Hukuki Sonuçları 
243
G. İptal Davasından Feragat 
244
III. TAHKİM MAHKEMESİ KARARLARINA İCRA EDİLEBİLİRLİK ŞERHİ VERİLMESİ ÇERÇEVESİNDE YAPILAN DENETİM 
245
IV. TAHKİM YARGILAMASININ İADESİ 
247
Kaynakça 
251
Kavram Dizini 
253