Tacirler Arası Ticari Satımlarda Satıcının Ayıplı İfadan Sorumluluğu

Teşekkür 

Kısaltmalar 

Giriş 

I. TACİRLER ARASI TİCARİ SATIM 

II. TACİRLER ARASI TİCARİ SATIMLARDA SATICININ AYIPLI İFASINDA UYGULAMA ALANI BULACAK HÜKÜMLER 

III. ALICININ “TİCARET ŞİRKETİ” OLDUĞU SATIMLARDA TKHK HÜKÜMLERİNİN UYGULAMA ALANI BULUP BULAMAYACAĞI SORUNU 

IV. TACİRLER ARASI TİCARİ SATIM SÖZLEŞMESİNİN İSTİSNA SÖZLEŞMESİNDEN AYIRT EDİLMESİ 

I. AMACI 

II. TANIMI 

III. HUKUKİ NİTELİĞİ 

I. SATILANI TESLİM VE MÜLKİYETİ GEÇİRME BORCU YERİNE GETİRİLMİŞ OLMALIDIR 

1. Satıcının Satılanı Teslim Etme Borcu ve Bu Borcun İfa Edilme Şekilleri 

2. Satıcının Satılandan Başka Bir Şey Teslim Etmesi (Aliud Teslimi) 

a. Genel Olarak 

b. Parça Satımında Ayıplı İfa-Aliud Teslimi Ayırımı ve Sonuçları 

c. Çeşit Satımında Ayıplı İfa-Aliud Teslimi Ayırımı ve Sonuçları 

aa. Azınlık Görüşü 

bb. İsviçre Federal Mahkemesinin Görüşü 

dd. Yargıtayın Görüşü 

ee. Görüşümüz 

3. Satıcının Teslim Ettiği Şeyin Miktar Bakımından Satılandan Farklı Olması (Miktar Eksikliği) 

4. Ayıplı Mal Teslimi Halinde Alıcının Malı İfa Olarak Kabul Etmekten Kaçınıp Kaçınamayacağı Sorunu 

II. SATILAN AYIPLI OLMALIDIR 

1. Genel Olarak 

a. Lüzumlu Vasıfların Bulunmamasının Anlamı 

aa. Maddi Ayıp 

bb. Ekonomik Ayıp 

cc. Hukuki Ayıp 

aaa. Genel Olarak 

bbb. Hukuki Ayıptan Ayırdedilmesi Gereken Bazı Haller 

dd. Asli ve İkincil Ayıplar 

c. Ayıbın Önemli Olması 

a. Vasıf Vaadinin Anlamı ve Yapılış Şekli 

b. Hukuki Niteliği 

aa. Vasıf Vaadini “Sözleşme” Olarak Nitelendiren Görüş 

cc. Vasıf Vaadini “Tasavvur Açıklaması” Olarak Nitelendiren Görüş 

c. Vasıf Vaadinin Türleri 

d. Vasıf Vaadinin Garanti Taahhüdünden Ayırdedilmesi 

4. Satılanın Ayıplı Olduğunun İspatı 

III. ALICI AYIBI BİLMEMELİDİR 

1. Genel Olarak 

2. Satıcı Alıcının Bildiği Ayıptan Sorumlu Değildir 

3. Satıcı, Alıcının Mutad Dikkati Göstermiş Olsaydı Fark Etmiş Olacağı Ayıptan da Ancak Bunun Mevcut Olmadığını Temin (Vaad) Etmiş ise Sorumlu Olur 

4. Satıcı, Ayıbın Varlığını Bilmese Bile Sorumlu Olur 

IV. AYIP HASARIN ALICIYA GEÇMESİNDEN ÖNCE MEVCUT OLMALIDIR 

V. AYIBA KARŞI TEKEFFÜL SORUMLULUĞU SÖZLEŞME İLE KALDIRILMAMIŞ VEYA SINIRLANMAMIŞ OLMALIDIR 

1. Genel Olarak 

2. Sorumluluğu Kaldıran veya Sınırlayan Sözleşme Hükümlerinin (Sorumsuzluk Kayıtlarının) Yorumlanması 

3. Sorumluluğu Kaldıran veya Sınırlayan Kayıtların Sınırları 

a. Genel Olarak 

b. BK. md. 196 Hükmü ile Öngörülmüş Olan Sınırlama 

c. BK. md. 99 ve 100’de Öngörülen Sınırlamalar 

d. Dürüstlük Kuralından Doğan Sınırlamalar 

e. Satıcının, Alıcı Tarafından Satılanın Sözleşmenin Kurulması ya da Teslim Alınması Anında Muayene Edilmesine Engel Olmasından Kaynaklanan Sınırlama 

I. GENEL OLARAK 

II. TK. MD. 25/B.3 HÜKMÜNDE ÖNGÖRÜLEN AYIP TÜRLERİ 

III. ALICININ SATILANI “MUAYENE ETME” VE “AYIPLARI İHBAR ETME” KÜLFETLERİ VE BUNLARIN YERİNE GETİRİLMESİ 

1. Hukuki Niteliği ve Özellikleri 

2. Muayene Külfeti 

a. Genel Olarak 

b. Muayene Edilme Zamanı 

d. Muayenenin Kimin Tarafından Yapılacağı 

e. Muayenenin Kapsamı ve Tarzı 

f. Muayene Masraflarının Kimin Tarafından Karşılanacağı 

3. İhbar Külfeti 

a. Ayıp İhbarının (Bildiriminin) Hukuki Niteliği 

b. Ayıp İhbarının Şekli 

aa. Genel Olarak 

cc. Tacirler Arasındaki Ticari Satımlardan Kaynaklanan Ayıp İhbarlarının Bu Hükümde Öngörülen Şekil Şartına Tabi Olup Olmadıkları Sorunu 

c. Ayıp İhbarının Kim Tarafından Kime Karşı Yapılacağı 

d. Ayıp İhbarının Süresi 

aa. Teslim Sırasında Açıkça Belli Olan Ayıplarda, Ayıp İhbarının Süresi 

bb. Teslim Sırasında Açıkça Belli Olmayan Ayıplarda (Adi Ayıplarda), Ayıp İhbarının Süresi 

cc. Gizli Ayıplarda, Ayıp İhbarının Süresi 

dd. Ayıp İhbarı Sürelerinin Hukuki Niteliği 

e. Ayıp İhbarının Kapsamı 

4. Zamanında Muayene ve İhbarın Yapılmamasının Sonuçları 

5. Muayene ve İhbar Külfetlerinin İspatı 

6. Satıcının Hilesinin Alıcının Ayıp İhbarına Etkisi 

7. Alıcının Kanuni Külfetlerinin Sözleşme ile Değiştirilmesi ve Hükmü 

IV. MESAFE SATIMLARINDA ALICININ YERİNE GETİRMESİ GEREKEN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 

1. Genel Olarak 

2. Hukuki Nitelikleri 

3. BK. md. 201 Hükmünün Uygulama Alanı Bulması İçin Gerekli Olan Şartlar 

a. Mesafe Satımı Var Olmalıdır 

b. Alıcı Satılanı Ayıpları Sebebiyle İfa Olarak Kabul Etmemelidir 

c. Alıcının Satılanı Teslim Aldığı Yerde Satıcının Bir Temsilcisi Bulunmamalıdır 

4. BK. md. 201 Hükmünde Öngörülen Görevler ve Bunların Yerine Getirilmesi 

a. Alıcının Satılanı Koruma Yükümlülüğü 

b. Alıcının Satılandaki Ayıpları Tespit Ettirme Külfeti 

c. Alıcının Satılanı Sattırma Yetkisi ve Yükümlülüğü 

5. Satıcının Hilesinin Alıcının Yükümlülüklerine Etkisi 

I. GENEL OLARAK 

II. ALICININ SEÇİM HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ 

1. Alıcının Satıcının Muvafakatini Sağlayamadığı Hallerde Seçim Hakkını Yenilik Doğuran Dava ile Kullanması Gerektiği Görüşü (Modifizierte Vertragstheori, Gestaltungstheori, Değiştirilmiş Sözleşme ya da Yaratma, Yenilik Doğurma Görüşü) 

2. Alıcının Seçim Hakkını Yenilik Doğuran Hak Olarak Kabul Eden Görüş 

a. Genel Olarak 

b. Ayıplı İfa Bakımından Alacaklıya Tanınmış Olan Seçimlik “Yenilik Doğuran Hakların” Geri Alınabileceği Haller 

aa. Muhatabın Muvafakati ile Geri Alınması 

bb. Alıcının, Tek Taraflı Olarak Geri Alma ve Özellikle “Değiştirme” Hakkı 

aaa. Doktrin 

bbb. Görüşümüz 

III. ALICININ SEÇİM HAKKINI KULLANMASININ TABİ OLDUĞU SINIRLAMALAR 

1. Satıcının Sözleşmeden Dönme Hakkını Kullanmasına Rağmen Hakimin Satım Parasının İndirilmesine Karar Vermesi 

2. Satım Parasından İndirilecek Miktarı Satım Parasına Eşit Olması Halinde Alıcının Ancak Sözleşmeden Dönme Hakkını Kullanabilmesi 

3. Satıcının Satılanı Değiştirme Hakkını Kullanmak Suretiyle Alıcının Seçim Hakkını Kullanmasına Engel Olması 

4. Kendi Fiili ile Satılanın İadesini İmkansızlaştıran Alıcının Satım Parasının İndirilmesi Seçimlik Hakkını Kullanmak Zorunda Olması 

a. Satılanın Alıcının Fiili Sonucu Telef Olması 

b. Alıcının Satılanı Başkasına Temlik Etmesi 

c. Alıcının Satılanın Şeklini Değiştirmiş (Tağyir Etmiş) Olması 

d. Alıcının, Satılanı Kullanmaya Devam Etmiş Olması 

5. Satım Konusunun Birden Fazla Şeyi Kapsadığı Satımlarda ve Ardarda Teslimli Satımlarda Alıcının Seçim Hakkını Kullanmasının Sınırları 

a. Alıcının Seçimlik Hakkını Sadece Ayıplı Şeyler Hakkında Kullanması 

b. Alıcının Seçimlik Hakkını Satılanın Tümü İçin Kullanması 

aa. Satım Konusunu Birbirinden Ayrılması Kabul Edilemeyen Birden Fazla Eşyanın Oluşturması 

bb. Ardarda Teslimli Satımlarda Teslim Edilen Satılanlardan Bazılarının Ayıplı Olması 

cc. Satım Konusunu Asıl Şey ve Fer’i Şeylerin (Teferruatın) Oluşturması 

IV. ALICININ SEÇİMLİK HAKLARININ ZAMANAŞIMI 

1. Alıcının Seçimlik Haklarının Zamanaşımı ve Hükümleri 

a. Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı 

b. Zamanaşımının Kesilmesine ve Durmasına İlişkin Hükümlerin Uygulanması 

c. Tarafların Sözleşme ile Zamanaşımı Süresini Değiştirebilmeleri 

2. Satıcının Garanti Taahhütlerinin Zamanaşımı Süresine Etkisi 

a. Garanti Süresinin Kanuni Zamanaşımı Süresinden Daha Uzun Olması 

b. Garanti Süresinin Kanuni Zamanaşımı Süresinden Daha Kısa Olması 

c. Garanti Süresi ile Kanuni Zamanaşımı Süresinin Aynı Olması 

3. Satıcının Hilesinin Kanuni Zamanaşımı Süresine Etkisi 

4. Alıcının Seçimlik Haklarını Zamanaşımı Süresi İçinde Kullanmamasının Hükmü 

V. ALICININ “SÖZLEŞMEDEN DÖNME” SEÇİMLİK HAKKINI KULLANMASI VE HÜKÜMLERİ 

1. Genel Olarak “Sözleşmeden Dönmenin Etkisi ve Hükümleri” Bakımından Kabul Ettiğimiz Görüş 

a. ÖZ’ün Görüşü 

b. BUZ’un Görüşü 

c. Görüşümüz 

2. Ayıplı İfa Nedeniyle Alıcının Sözleşmeden Dönme Hakkını Kullanması 

a. Alıcının Henüz Satım Parasını Ödeme Borcunu İfa Etmediği Bir Dönemde Sözleşmeden Dönme Hakkını Kullanmasının Hükümleri 

b. Alıcının Satım Parasını Ödeme Borcunu İfa Etmesinden Sonra Dönme Hakkını Kullanmasının Hükümleri 

aa. Sözleşmeden Dönmenin Satıcıya Getirdiği Yükümlülükler 

aaa. Satım Parasını İade Etme Borcu 

bbb. Alıcının Yapmış Olduğu Masrafları ve Mahkeme Masraflarını Ödeme Borcu 

(i) Alıcının Yapmış Olduğu Mahkeme Masraflarını Ödeme Borcu 

(ii) Alıcının Satılana İlişkin Olarak Yapmış Olduğu Masrafları Ödeme Borcu 

ccc. Alıcının Uğradığı “Doğrudan Doğruya” ve “Dolaylı” Zararı Tazmin Etme Borcu 

(i) Genel Olarak 

(ii) “Doğrudan Doğruya Zarar” ve “Dolaylı Zarar” Ayırımı Konusunda İleri Sürülen Görüşler 

(iii) Tazmin Edilecek Doğrudan Doğruya Zararlar 

(iv) Tazmin Edilecek Dolaylı (Diğer) Zararlar 

ddd. Tazminat Taleplerinin Tabi Olduğu Zamanaşımı Süresi 

eee. Alıcının Sözleşmeden Dönme Hakkını Kullanmaması Halinde, Satıcının, Alıcının Doğrudan Doğruya ve Dolaylı Zararlarını Tazmin Etme Borcunun Olmaması 

bb. Sözleşmeden Dönmenin Alıcıya Getirdiği Yükümlülükler 

aaa. Alıcının Satılanı İade Etme Borcu 

(i) Genel Olarak 

bbb. Alıcının Satılandan Elde Ettiği Menfaatleri (Yararları) İade Etme Borcu 

(i) Semereleri İade Etme Borcu 

(ii) Satılanın Kullanılması Suretiyle Sağlanan Menfaatleri (Kullanma Karşılıklarını) İade Etme Borcu 

cc. Sözleşmeden Dönme Durumunda Alıcının ve Satıcının Karşılıklı İade Borçlarını Yerine Getirme Sırası, Yeri ve Zamanaşımı 

VI. ALICININ “SATIM PARASININ İNDİRİLMESİ” SEÇİMLİK HAKKINI KULLANMASI VE HÜKÜMLERİ 

1. Genel Olarak 

2. Satım Parasından İndirilecek Tutarın Tespiti (Hesaplanması) 

3. Satım Parasının İndirilmesi Seçimlik Hakkının Kullanılması Halinde Alıcının Ayrıca Tazminat Talep Edip Edemeyeceği Sorunu 

a. Satım Parasının İndirilmesi Seçimlik Hakkını Kullanan Alıcının Ayrıca BK. md. 205/f.2 ve f.3’e Göre Tazminat Talep Edebileceği Görüşü 

b. Satım Parasının İndirilmesi Seçimlik Hakkını Kullanan Alıcının BK. md. 205/f.2 ve f.3’e Göre Değil, BK. md. 96’ya Göre Tazminat Talep Edebileceği Görüşü 

VII. ALICININ “SATILANIN DEĞİŞTİRİLMESİ” SEÇİMLİK HAKKINI KULLANMASI VE HÜKÜMLERİ 

VIII. ALICININ “SATILANDAKİ AYIPLARIN GİDERİLMESİ (TAMİR)” TALEBİNDE BULUNMASI 

1. Genel Olarak 

2. Alıcıya, Satım Sözleşmesi ya da Garanti Belgesi ile Tamir Talebinde Bulunma Hakkı Verilmesi ve Özellikle “Onarım Garantisi” 

a. Genel Olarak 

b. Garanti Belgesi ile Onarım Garantisi Verilmesi ve Hükümleri 

aa. Onarım Garantisinin Alıcıya Sağladığı Haklar 

bb. Tamir Hakkının Kendilerine Yöneltilebileceği Kişiler (Tamir Borçlusu) 

cc. Tamir Masrafları ve Yeri 

IX. ZİNCİRLEME SATIŞLARDA AYIPLI İFADAN SORUMLU TUTULAN SATICININ ARA SATICILAR İLE ÜRETİCİ VEYA İTHALATÇIYA RÜCU İMKANI 

1. Sorunun Ortaya Konması 

2. Sorunun İncelenmesi 

1. Sorunun Ortaya Konması 

2. Genel Olarak Üreticinin Sorumluluğu 

a. Üreticinin Sorumluluğu Kavramı 

b. Üreticinin Sorumluluğunun Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğundan Ayırt Edilmesi 

aa. Genel Olarak 

bb. Üreticinin Sorumluluğu ile Ayıba Karşı Tekeffül Sorumluluğu Arasındaki Farklılıklar 

aaa. Ayıp Kavramı Açısından 

bbb. Yöneldikleri Amaç Açısından 

ccc. Tazminat Borcunun Niteliği, İşlevi ve Kapsamı Açısından 

c. Üreticinin Sorumluluğunun Hukuki Dayanağı 

3. Zincirleme Satışlarda Alıcının, Üretici, İthalatçı veya Ara Satıcıyı Ayıba Karşı Tekeffül Hükümleri Uyarınca Sorumlu Tutup Tutamayacağı Sorunu 

I. GENEL OLARAK 

II. SATICININ “HATA HÜKÜMLERİ” ÇERÇEVESİNDE SORUMLULUĞU İLE AYIBA KARŞI TEKEFFÜL SORUMLULUĞUNUN YARIŞMASI SORUNU 

III. SATICININ “BORCUN GEREĞİ GİBİ İFA EDİLMEMESİ (KÖTÜ İFA)” ÇERÇEVESİNDE SORUMLULUĞU İLE AYIBA KARŞI TEKEFFÜL SORUMLULUĞUNUN YARIŞMASI SORUNU 

IV. SATICININ “HİLE HÜKÜMLERİ” ÇERÇEVESİNDE SORUMLULUĞU İLE AYIBA KARŞI TEKEFFÜL SORUMLULUĞUNUN YARIŞMASI SORUNU 

V. SATICININ “HAKSIZ FİİL HÜKÜMLERİ” ÇERÇEVESİNDE SORUMLULUĞU İLE AYIBA KARŞI TEKEFFÜL SORUMLULUĞUNUN YARIŞMASI SORUNU 

Bibliyografya