§1. KONUNUN TAKDÎMİ, ÖNEMİ VE SINIRLANDIRILMASI 
 
17
IV. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 
 
19
§2. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA UYARLAMA 
 
20
I. ROMA HUKUKUNDA UYARLAMA 
 
20
II. İSLÂM HUKUKUNDA UYARLAMA 
 
22
III. İNGİLİZ HUKUKUNDA UYARLAMA 
 
24
IV. ALMAN HUKUKUNDA UYARLAMA 
 
25
V. AVUSTURYA HUKUKUNDA UYARLAMA 
 
27
VI. İSVİÇRE HUKUKUNDA UYARLAMA 
 
28
Birinci BölümSÖZLEŞMENİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASI KAVRAMI, BU KONUDAKİ GENEL İLKELER VE İLERİ SÜRÜLEN TEORİLER
 
§3. SÖZLEŞMENİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASI KAVRAMI 
 
29
II. SÖZLEŞMENİN İÇERİĞİ 
 
30
III. SÖZLEŞMENİN YORUMLANMASI 
 
33
IV. SÖZLEŞMENİN TAMAMLANMASI 
 
35
B) Sözleşmenin Tamamlanmasının Türleri 
 
36
C) Sözleşmenin Tamamlanmasında Dikkat Edilecek Hususlar 
 
38
V. SÖZLEŞMENİN YORUMLANMASI VE TAMAMLANMASI KAVRAMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI 
 
39
VI. SÖZLEŞMENİN YORUMLANMASI İLE UYARLANMASI KAVRAMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ 
 
40
VII. SÖZLEŞMENİN TAMAMLANMASI VE UYARLANMASI KAVRAMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ 
 
41
§4. SÖZLEŞMENİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASI KONUSUNDAKİ GENEL İLKELER 
 
42
I. SÖZLEŞME SERBESTİSİ İLKESİ 
 
42
1) Sözleşme Yapma Serbestisi 
 
43
2) Sözleşmenin Karşı Tarafını Seçme Serbestisi 
 
44
3) Sözleşmenin Şeklini Belirleme Serbestisi 
 
44
4) Sözleşmenin İçeriğini Belirleme Serbestisi 
 
44
5) Sözleşmeyi Değiştirme veya Ortadan Kaldırma Serbestisi 
 
44
B) Sözleşme Serbestisi İlkesinin Sınırları 
 
45
2) Sözleşme Yapma Serbestisinin Sınırları 
 
46
3) Sözleşmenin Karşı Tarafını Seçme Serbestisinin Sınırları 
 
47
4) Sözleşmenin Şeklini Belirleme Serbestisinin Sınırları 
 
47
5) Sözleşmenin İçeriğini Belirleme Serbestisinin Sınırları 
 
47
aa) Emredici Kurallara Aykırılık 
 
48
bb) Kamu Düzenine Aykırılık 
 
49
cc) Kişilik Haklarına Aykırılık 
 
49
6) Sözleşmeyi Değiştirme veya Ortadan Kaldırma Serbestisinin Sınırları 
 
50
II. AHDE VEFA (PACTA SUND SERVANDA) İLKESİ 
 
51
III. CLAUSULA REBUS SIC STANTIBUS İLKESİ 
 
52
§5. SÖZLEŞMENİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASI İLE İLGİLİ OLARAK İLERİ SÜRÜLEN TEORİLER 
 
56
II. İLERİ SÜRÜLEN TEORİLER 
 
56
A) Kurucu Şart (Voraussetzung) Teorisi 
 
56
B) İşlem Temeli (Geschäftsgrundlage) Teorisi 
 
58
2) İşlem Temeli Teorisinin Kendinden Önceki Teorilerden Farkları 
 
59
a) İşlem Temeli Teorisinin Clausula Rebus Sic Stantibus’tan Farkı 
 
59
b) İşlem Temeli Teorisinin, Kurucu Şart (Voraussetzung) Teorisinden Farkı 
 
60
3) İşlem Temeli Teorisinin Gelişmesi 
 
60
b) Kegel’in Görüşünün Değerlendirilmesi 
 
62
d) Larenz’in Görüşünün Değerlendirilmesi 
 
65
D) İmkânsızlık Teorisi 
 
69
E) Ahlâka Aykırılık Teorisi 
 
72
G) BK. 365/ II’nin Genelleştirilmesi Teorisi 
 
76
H) Sebepsiz Zenginleşme Teorisi 
 
78
İkinci BölümSÖZLEŞMENİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASI KONUSUNDA ALMAN HUKUKU İLE BORÇLAR KANUNU TASARISINDAKİ HÜKÜMLER VE POZİTİF HUKUK AÇISINDAN ARANAN KRİTERLER
 
§6. SÖZLEŞMENİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASI KONUSUNDA ALMAN HUKUKU İLE BORÇLAR KANUNU TASARISINDAKİ HÜKÜMLER 
 
85
II. ALMAN HUKUKUNDAKİ (BGB) DÜZENLEME 
 
86
III. TÜRK BORÇLAR KANUNU TASARISINDAKİ DÜZENLEME 
 
88
V. ALMAN HUKUKUNDAKİ DÜZENLEME İLE BORÇLAR KANUNU TASARISINDAKİ DÜZENLEMENİN KARŞILAŞTIRILMASI 
 
91
§7. SÖZLEŞMENİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASI KONUSUNDA POZİTİF HUKUK AÇISINDAN ARANAN KRİTERLER 
 
93
II. ŞARTLARDA SONRADAN MEYDANA GELEN VE ÖNGÖRÜLEMEYEN DEĞİŞİKLİKLER 
 
95
A) Şartlarda Sonradan Meydana Gelen Değişiklikler 
 
95
1) Olağanüstü Nitelikteki Değişiklikler 
 
96
d) Para Değerinin Düşmesi 
 
100
e) Yasama, Yürütme ve Yargı Kararlarındaki Değişiklikler 
 
101
2) Olağanüstü Nitelik Taşımayan Değişiklikler 
 
102
B) Şartlardaki Öngörülemeyen Değişiklikler 
 
104
2) Tarafların Öngörmedikleri Değişiklikler 
 
106
3) Tarafların Öngördüklerini Aşan Durumlar 
 
108
4) Öngörülmezliğin Tespitinde Somut Sözleşmenin Özellikleri 
 
110
III. EDİMLER ARASI DENGENİN AŞIRI DERECEDE BOZULMASI 
 
111
B) Edimler Arası Denge 
 
112
C) Edimler Arası Dengenin Bozulması 
 
113
1) Edimler Arasındaki Ağır Dengesizlik 
 
114
2) Edimler Arasındaki Açık Dengesizlik 
 
115
D) Para Borçlarında Edimler Arası Dengenin Bozulması 
 
116
E) Edimler Arası Dengenin Bozulmasının Çeşitli Görünümleri 
 
117
1) Edimler Arası Dengenin Tek Taraflı Sözleşmelerde Bozulması 
 
117
2) Edimler Arası Dengenin Manevi Olarak Bozulması 
 
118
3) Edimler Arası Dengenin Amacın Boşa Çıkması Yoluyla Bozulması 
 
121
IV. EDİMİN İFA EDİLMEMİŞ OLMASI 
 
123
V. UYGUN İLLİYET BAĞI 
 
124
VI. KANUNDA VEYA SÖZLEŞMEDE BİR HÜKÜM BULUNMAMASI 
 
124
B) Sözleşmede Bir Hüküm Bulunmaması 
 
125
2) Sözleşmedeki Hükmün Niteliği 
 
127
3) Sözleşmedeki Hükmün Uygulanması 
 
128
a) Sözleşmenin Yorumlanması 
 
128
b) Sözleşmenin Tamamlanması 
 
129
C) Kanunda Bir Hüküm Bulunmaması 
 
131
2) Kanundaki Hükmün Uygulanması 
 
132
3) Kanunun Uyarlamaya İlişkin Genel Bir Hüküm İçermemesinin Anlamı 
 
133
VII. KUSURUN BULUNMAMASI 
 
135
VIII. ÖRF VE ADETİN ETKİSİ 
 
138
Üçüncü BölümSÖZLEŞMENİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASININ ÇEŞİTLERİ VE SONUÇLARI
 
§8. SÖZLEŞMENİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASININ ÇEŞİTLERİ 
 
139
A) Açık Uyarlama Hükümleri 
 
140
2) Açık Olumlu Uyarlama Hükümleri 
 
141
a) Şart Şeklinde Kararlaştırılan Açık Olumlu Uyarlama Hükümleri 
 
141
b) Vade Şeklinde Kararlaştırılan Açık Olumlu Uyarlama Hükümleri 
 
144
3) Açık Olumlu Uyarlama Hükümlerinin Uygulanması 
 
145
4) Açık Olumsuz Uyarlama Hükümleri 
 
147
B) Örtülü Uyarlama Hükümleri 
 
148
2) Örtülü Olumlu Uyarlama Hükümleri 
 
149
3) Örtülü Olumsuz Uyarlama Hükümleri 
 
151
C) Sözleşmedeki Kaydı İleri Sürmenin Hakkın Kötüye Kullanılması Teşkil Etmesi 
 
152
D) Şartların Değişmesinin Sonuçlarından Tamamen Bir Tarafı Sorumlu Tutan Kayıtların Hukukî Değeri 
 
153
B) Kanundaki Olumlu Uyarlama Hükümleri 
 
155
1) Belirli Durumların Ortaya Çıkması Halinde Uyarlama 
 
155
a) Sözleşme Taraflarının Şahsından Doğan Durumlar 
 
155
cc) Fiil Ehliyetinin Kaybı ve Hacir Altına Alınma 
 
157
dd) Bir Tarafın Davranışının Sebep Olduğu Durumlarda 
 
157
b) Sözleşme Konusunun Değişmesine veya İmkânsızlaşmasına Bağlı Durumlar 
 
158
2) Önemli Sebeplerin Ortaya Çıkması Halinde Uyarlama 
 
158
3) Haklı Sebeplerin Ortaya Çıkması Halinde Uyarlama 
 
159
4) Kanundaki Olumlu Uyarlama Hükümlerine Bağlanan Sonuçlar 
 
160
a) Sözleşmenin Sona Ermesi 
 
161
b) Sözleşmenin İçeriğinin Değiştirilmesi 
 
162
C) Kanundaki Olumsuz Uyarlama Hükümleri 
 
163
IV. HÂKİMİN UYARLAMASI 
 
165
B) Dürüstlük Kuralı ve Uygulanması 
 
166
a) Kanunun Yorumlanması ve Tamamlanmasında 
 
168
b) Hukukî İşlemlerin Kuruluşu, Yorumu ve Tamamlanmasında 
 
169
c) Sözleşmenin Değişen Şartlara Uyarlanmasında 
 
170
5) Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 
 
171
C) Uyarlama Talebinin İleri Sürülmesi 
 
173
1) Doğrudan Karşı Tarafa İleri Sürme 
 
173
2) Mahkemede İleri Sürme 
 
175
3) Uyarlamanın İleri Sürülmesine İlişkin Münferit Meseleler 
 
177
a) İfa Davasında Uyarlama Talebinin İleri Sürülmesi 
 
177
b) Kira Tespiti ile Kira Uyarlaması Davaları Arasındaki Farklar 
 
178
c) Genel İşlem Şartı Olarak Belirlenen Uyarlama Hükümlerinin Geçerliliği 
 
180
d) Şartlardaki Değişikliğin Garanti ve Kefalet Sözleşmelerine Etkisi 
 
183
D) Uyarlama Yapılabilecek Sözleşmeler 
 
184
E) Hâkimin Müdahale Tarzı 
 
187
2) Hâkimin Dikkate Alması Gereken Hususlar 
 
187
§9. SÖZLEŞMENİN DEĞİŞEN ŞARTLARA UYARLANMASININ SONUÇLARI 
 
190
II. SÖZLEŞMENİN UYARLANMASI 
 
191
A) Sözleşmenin Uyarlanmasının Hukukî Dayanağı 
 
191
B) Sözleşmenin Uyarlanmasında Dikkat Edilecek Hususlar 
 
191
C) Uyarlama Şekilleri 
 
192
III. SÖZLEŞMENİN SONA ERDİRİLMESİ 
 
194