Şirketler Topluluğu Hukuku Kapsamında Topluluk İlişkilerinde Özel Denetim Dr. Burcu Karakuş Erbaş  - Kitap
Şirketler Topluluğu Hukuku Kapsamında

Topluluk İlişkilerinde Özel Denetim

1. Baskı, 
Temmuz 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
319
Barkod:
9786253773618
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
590,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Anonim şirket pay sahiplerine, bilgi alma ve inceleme hakkının tamamlayıcısı olarak özel denetim isteme hakkı bahşedilmiştir. Bu hakkın şirketler topluluğu kapsamında söz konusu olan topluluk ilişkilerinin incelenmesine yönelik olarak özel bir şekilde hükme bağlanmış hali ise, TTK m. 207 ve m. 406 düzenlemelerinde yer almaktadır. Bu düzenlemeler uyarınca, şirketler topluluğuna dahil olan şirketlerin her bir pay sahibi bireysel pay sahipliği hakkı olarak doğrudan mahkemeye başvuru yoluyla şirketin toplulukla olan ilişkilerinin incelenmesi amacıyla özel denetçi atanmasını isteyebilmektedir. Mahkeme tarafından atanan özel denetçi, incelemesinin sonunda özel denetim raporu düzenlemekle yükümlüdür. Bu rapor, pay sahiplerinin pay sahipliği haklarını etkili bir şekilde kullanarak hem kendi hem de şirketin menfaatlerinin topluluk ilişkileri nedeniyle zarara uğratılmasını engellemeye yardımcı olmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Şirketler Topluluğunda Özel Denetim İsteme Hakkına İlişkin Genel Esaslar
.
Şirketler Topluluğunda Özel Denetim İsteme Hakkının Kullanılması
.
Özel Denetçinin Atanması ve Özel Denetim İncelemesinin Gerçekleştirilmesi
.
Özel Denetim Raporu ve Özel Denetçinin Hukuki Sorumluluğu
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
ÖZET 
9
İÇİNDEKİLER 
11
KISALTMALAR 
21
GİRİŞ 
23
I. KONUNUN TAKDİMİ 
23
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI VE İNCELEME YÖNTEMİ 
26
BİRİNCİ BÖLÜM
ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA ÖZEL DENETİM İSTEME HAKKINA İLİŞKİN
GENEL ESASLAR
I. ÖZEL DENETİM İSTEME HAKKI 
29
1. Genel Olarak 
29
2. Tanımı 
31
3. Konusu ve Kapsamı 
32
4. Hukuki Niteliği 
36
A. Genel Olarak 
36
B. Vazgeçilmez Hak Niteliği 
36
C. Bireysel Pay Sahipliği ve Azlık Hakkı Niteliği 
37
D. İkincil Hak Niteliği 
38
5. Amacı 
39
A. Genel Olarak 
39
B. Pay Sahiplerine Bilgi Edinme İmkanı Sağlama 
41
C. Yönetim ve Hakimiyet Uygulamalarının Denetlenmesini Sağlama 
45
D. Sorumluluk ve Tazminat Davalarına Dayanak Sağlama 
50
II. ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA ÖZEL DENETİM İSTEME HAKKINA İLİŞKİN
DÜZENLEMELER 
54
1. Genel Olarak 
54
A. Genel Olarak 
54
B. APOK § 315.1 
57
C. APOK § 315.2 
59
3. Türk Hukukunda Şirketler Topluluğu Kapsamında Özel Denetim İsteme
Hakkına İlişkin Düzenlemeler: TTK m. 207 ve TTK m. 406 
62
A. Genel Olarak 
62
B. TTK m. 207 ve TTK m. 406 Düzenlemelerinin İncelenmesi 
63
a. Genel Olarak 
63
b. TTK m. 207: Özel Denetim 
63
c. TTK m. 406: Topluluk İlişkilerinin İncelenmesi İçin Özel Denetçi
Seçimi 
67
C. TTK m. 207 ve TTK m. 406 Düzenlemelerinin Karşılaştırılması 
68
a. Genel Olarak 
68
b. Özel Denetim İsteme Hakkı Verilen Pay Sahiplerinin İfade
Ediliş Şekli Bakımından 
68
c. Özel Denetim Talebine Yol Açan Açıklamalar Bakımından 
69
d. Özel Denetim Talebinin Amacına Yönelik İfade Farklılığı
Bakımından 
71
e. Değerlendirmeler 
72
4. TTK m. 207 ve TTK m. 406 Düzenlemelerinin TTK m. 438 ve devamında
Yer Alan Hükümlerle Olan İlişkisi 
72
5. TTK m. 207 ve TTK m. 406 Düzenlemelerinin APOK § 315 Düzenlemesi
ile Karşılaştırılması 
73
A. Genel Olarak 
73
B. APOK § 315.1 Düzenlemesinde Gözetici Kurula Yer Verilmesi 
74
C. TTK m. 207 Düzenlemesinde Özel Denetçi İfadesinin Yer Alması 
74
D. TTK m. 207 Düzenlemesinde Yönetim Kurulu Yerine Riskin Erken
Saptanması ve Yönetimi Komitesinin Tercih Edilmesi 
75
E. APOK § 315 Düzenlemesinde İkinci Fıkranın Varlığı 
77
F. Değerlendirmeler 
78
İKİNCİ BÖLÜM
ŞİRKETLER TOPLULUĞUNDA ÖZEL DENETİM İSTEME
HAKKININ KULLANILMASI
I. GENEL OLARAK 
81
II. HAK SAHİPLERİ OLARAK PAY SAHİPLERİ 
82
1. Genel Olarak 
82
2. TTK m. 207 ve TTK m. 406 Düzenlemelerinde Hak Sahiplerinin
Düzenlenme Şekli 
83
A. Genel Olarak 
83
B. Bağlı Şirketin Pay Sahipleri 
85
a. Genel Olarak 
85
b. Topluluk Dışı Pay Sahipleri 
85
c. Hakim Pay Sahipleri 
87
3. Özel Denetim İsteme Hakkının Kullanılmasında Hakkın Kötüye
Kullanılması Yasağı ve Uygulanma Şekli 
89
A. Genel Olarak 
89
B. Özel Denetim Taleplerinin Hakkın Kötüye Kullanılması Olarak
Kabul Edileceği Haller 
91
a. Genel Olarak 
91
b. Şirket Üzerinde Baskı Oluşturmak 
94
c. Bilgi Alma Hakkı Bakımından Bireysel Menfaatlerin Ön Plana
Çıkması 
95
d. Özel Denetimin Amaçsız ve Sonuç Kalması 
96
C. Hakkın Kötüye Kullanılması Niteliğinde Olduğu Kabul Edilen Özel
Denetim Taleplerinin Hukuki Sonuçları 
97
4. Pay Sahipleri Dışındaki Menfaat Gruplarının Özel Denetim İsteme
Hakkının Bulunup Bulunmadığı Sorunu 
99
A. Genel Olarak 
99
B. Menfaat Gruplarının Tespiti ve Hak Sahibi Olup Olamayacakları 
100
a. Genel Olarak 
100
b. Payın Hukuki İşleme Konu Olması Nedeniyle Ortaya
Çıkabilecek Menfaat Grupları 
101
ba. Genel Olarak 
101
bb. Pay Üzerinde Rehin veya Hapis Hakkı Kurulması ya da
Payın Saklama veya Kullanım Ödüncü ve Benzeri
Sözleşmelere Konu Olması 
102
bc. Pay Üzerinde İntifa Hakkı Kurulması Halinde 
103
bd. Pay Devrinde Özel Durumlar 
104
c. İntifa Senedi ve Borçlanma Senedi Sahiplerinin Durumu 
107
d. Şirket Alacaklıları ve Çalışanları Bakımından 
108
e. Yönetim Kurulu, Yönetim Kurulu Üyeleri veya Denetçilerin
Özel Denetim İsteme Hakkı 
109
C. Özel Denetim İsteme Hakkı Bulunmayan Menfaat Gruplarına Esas
Sözleşme Yoluyla Bu Hakkın Tanınıp Tanınamayacağı Sorunu 
110
a. Genel Olarak 
110
b. Doktrinde Yer Alan Görüşler 
111
c. Görüşümüz 
111
III. HAKKIN KULLANILMASININ ŞARTLARI 
114
1. Genel Olarak 
114
2. Hakkın Öncelikle Genel Kurulda Kullanılmasının Gerekip Gerekmediği
Sorunu 
115
A. Sorunun Ortaya Konulması 
115
B. Görüşümüz 
117
i. APOK § 315 Düzenlemesinde Özel Denetim İsteme Hakkının
Öncelikle Genel Kurulda İleri Sürülmesi Yönünde Bir
Zorunluluğun Olmaması 
117
ii. TTK m. 207 ve m. 406 Düzenlemelerinin Kaleme Alınış Şekli 
118
iii. Kanun Gerekçesinin Bağlayıcı Nitelikte Hukuk Kuralı
Oluşturmaması 
119
iv. TTK m. 207 ve m. 406 Düzenlemelerinde Özel Denetim
Taleplerinin İleri Sürülebilmesi İçin Ek Şartlara Yer Verilmesi 
119
v. Topluluk İlişkisi İçinde Bulunan Şirketlerde Özel Denetim
Taleplerinin Öncelikle Genel Kurulda İleri Sürülmesinin Pay
Sahipliği Haklarının Kullanılmasını Engelleyebilecek Olması 
121
C. Ara Sonuç 
122
3. Hakkın Kullanılmasından Önce Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının
Tüketilmesinin Gerekip Gerekmediği Sorunu 
122
A. Sorunun Ortaya Konulması 
122
B. Bilgi Alma ve İnceleme Hakkının Özel Denetim İsteme Hakkı
Bakımından Ön Şart Olarak Kabul Edilmesinin Nedenleri 
123
C. Görüşümüz 
126
4. Şeklî Şartlar 
128
A. Genel Olarak 
128
B. TTK m. 207 Düzenlemesinde Yer Alan Şeklî Şartlar 
129
a. Genel Olarak 
129
b. Denetçi Tarafından Yapılan Açıklamalar 
130
c. Özel Denetçi Tarafından Yapılan Açıklamalar 
133
d. Riskin Erken Saptanması ve Yönetimi Komitesi Tarafından
Yapılan Açıklamalar 
134
C. TTK m. 406 Düzenlemesinde Yer Alan Şeklî Şartlar 
137
a. Genel Olarak 
137
b. Denetçinin Sınırlı Olumlu Görüş Vermesi veya Görüş
Vermekten Kaçınması 
137
c. Yönetim Kurulunun Açıklamaları 
139
ca. Genel Olarak 
139
cb. Bağlılık Raporu 
140
cc. Yıllık Faaliyet Raporu 
142
D. TTK m. 207 ve TTK m. 406 Düzenlemelerinde Yer Alan Şeklî
Şartlara İlişkin Öneriler 
143
5. Maddî Şartlar 
144
IV. MAHKEMEYE BAŞVURU YOLUYLA HAKKIN KULLANILMASI 
147
1. Genel Olarak 
147
2. Mahkemeye Başvuru Süresi 
147
3. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
149
4. Başvurunun İncelenme Usulü 
149
5. Kanun Yoluna Başvuru 
152
6. Masraflar 
156
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÖZEL DENETÇİNİN ATANMASI VE ÖZEL DENETİM İNCELEMESİNİN
GERÇEKLEŞTİRİLMESİ
I. GENEL OLARAK 
159
II. ÖZEL DENETÇİNİN ATANMASI 
160
1. Genel Olarak 
160
2. Özel Denetçinin Mahkeme Tarafından Atanması 
160
A. Atama Kararı Verilmeden Önce İlgililerin Dinlenilmesi Zorunluluğu 
160
B. Atama Kararında İnceleme Kapsamının Belirlenmesi 
162
a. Genel Olarak 
162
b. Konu Açısından 
163
c. Zaman Açısından 
165
C. Atama Kararında Özel Denetçinin İsmen Belirlenmesi 
165
3. Başka Bir Özel Denetçi Atanmasının Mümkün Olup Olmadığı Sorunu 
167
A. Genel Olarak 
167
B. Alman Hukukundaki Durum 
167
a. Genel Olarak 
167
b. APOK § 315.2 Düzenlemesinin Son Cümlesi Uyarınca Genel
Kurul Tarafından Görevlendirilen Özel Denetçinin
Değiştirilmesinin Talep Edilebilmesi 
169
ba. Genel Olarak 
169
bb. Özel Denetçi Değişikliği Talebinde Bulunmaya Yetkili
Olan Pay Sahipleri 
171
bc. Özel Denetçi Değişikliği Talebinde APOK § 315.1 ve
APOK § 315.2 Düzenlemelerinde Yer Alan Şartların
Aranıp Aranmayacağı Sorunu 
173
c. Mahkeme Tarafından Atanan Özel Denetçinin
Değiştirilmesinin Talep Edilip Edilemeyeceğine İlişkin
Tartışmalar 
174
C. Türk Hukukundaki Duruma İlişkin Görüşümüz 
177
4. Özel Denetçinin Hukuki Konumu 
181
A. Genel Olarak 
181
B. Özel Denetçi ile Özel Denetim Talebinde Bulunan Pay Sahipleri
Arasında Hukuki İlişki Kurulmaması 
182
C. Özel Denetçinin Şirket Organı Konumunda Bulunmaması 
184
a. Genel Olarak 
184
b. Alman Hukukunda Özel Denetçi (APOK §§ 142 Sonderprüfer)
ile Finansal Tablo Denetçisinin (ATK §§ 316 Abschlussprüfer)
Kıyaslanması 
185
c. Türk Hukukundaki Durum 
188
D. Bağlı Şirket ile Özel Denetçi Arasındaki İlişkinin Hukuki Niteliği
Hakkındaki Görüşler 
190
a. Genel Olarak 
190
b. İsviçre Hukuku 
190
c. Alman Hukuku 
190
d. Türk Hukuku 
191
e. Görüşümüz 
192
III. ÖZEL DENETİM İNCELEMESİNİN YÜRÜTÜLMESİ 
194
1. Genel Olarak 
194
2. Özel Denetçide Bulunması Gereken Nitelikler 
195
3. Özel Denetçinin Hak ve Yükümlülükleri 
197
A. Genel Olarak 
197
B. Özel Denetçinin Hakları 
198
a. Genel Olarak 
198
b. İnceleme ve Denetim Hakkı 
200
c. Bilgi Alma ve Soru Sorma Hakkı 
203
d. Ücret Hakkı 
207
C. Özel Denetçinin Yükümlülükleri 
209
a. Genel Olarak 
209
b. Özel Denetim Faaliyetini Amaca Yararlı Bir Süre İçinde
Gerçekleştirme Yükümlülüğü 
209
c. Özel Denetim Faaliyeti Esnasında Şirket İşlerini Gereksiz Yere
Aksatmama Yükümlülüğü 
211
d. Özenli ve Tarafsız İnceleme Gerçekleştirme Yükümlülüğü 
212
e. Sır Saklama Yükümlülüğü 
213
D. Özel Denetçinin Haklarını Topluluğa Dahil Olan Diğer Şirketlere
Karşı Kullanıp Kullanamayacağı Sorunu 
216
a. Sorunun Ortaya Konulması 
216
b. APOK § 145.3 Düzenlemesine Göre 
219
c. Türk Hukukundaki Durum 
222
d. Görüşümüz 
223
4. Özel Denetçinin Görevinin Sona Ermesi 
226
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ÖZEL DENETİM RAPORU VE ÖZEL DENETÇİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
I. GENEL OLARAK 
231
II. ÖZEL DENETİM RAPORU 
232
1. Genel Olarak 
232
2. Raporun Hazırlanması Sürecine Hakim Olan İlkeler 
234
A. Genel Olarak 
234
B. Raporun Tam Olması 
235
C. Raporun Açık ve Anlaşılır Olması 
237
D. Raporda Yer Alan Bilgilerin Gerçeği Yansıtması 
238
E. Raporun Tarafsız Olması 
240
3. Raporun İçeriği: Pozitif ve Negatif Kapsam 
241
A. Genel Olarak 
241
B. Rapor İçeriğinin Pozitif Kapsamı ve Kategorilere Ayrılması 
243
a. Genel Olarak 
243
b. Birinci Kategoride Yer Alan Bilgiler 
246
c. İkinci Kategoride Yer Alan Bilgiler 
247
d. Üçüncü Kategoride Yer Alan Bilgiler 
248
e. Dördüncü Kategoride Yer Alan Bilgiler 
249
C. Rapor İçeriğinin Negatif Kapsamı: Raporun İçeriğine Mahkeme
Tarafından Müdahele Edilmesi 
250
a. Genel Olarak 
250
b. Birinci Şart: Şirketin Menfaatleri Bakımından Raporun
İçeriğine Müdahele Edilmesinin Gerekmesi 
251
c. İkinci Şart: Rapordan Çıkarılması Talep Edilen Bilgilerin Gerekli
Olmaması 
254
d. Raporun İçeriğine Mahkeme Tarafından Müdahele
Edilmesinin Hukuki Sonuçları 
255
D. Raporun İçeriğine Mahkeme Tarafından Müdahele Edilmesine
İlişkin Süreç 
257
a. Genel Olarak 
257
b. Başvuru Yetkisi 
258
c. Başvuru Süresi 
259
d. Başvurunun Şekli 
261
e. Mahkemenin Kararı 
262
4. Raporun Nihai Hale Getirilmesi 
264
5. Bağlı Şirket Pay Sahiplerinin Rapora Erişimi 
265
III. ÖZEL DENETÇİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
267
1. Genel Olarak 
267
2. Hukuki Sorumluluk Türleri 
268
A. Genel Olarak 
268
B. TTK Hükümlerinde Yer Alan Hukuki Sorumluluk Türleri 
269
a. Genel Olarak 
269
b. Genel Hukuki Sorumluluk: TTK m. 554 
270
c. Özel Hukuki Sorumluluk (Sır Saklamadan Doğan Sorumluluk):
TTK m. 404 
272
d. Genel ve Özel Hukuki Sorumluluğa İlişkin Düzenlemelerin
Değerlendirilmesi 
274
da. Sorunun Ortaya Konulması 
274
dc. Görüşümüz 
277
C. Özel Denetim Görevinin Kabul Edilmesinden Önceki Döneme
İlişkin Sorumluluk 
280
D. Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluk 
281
a. Sorunun Ortaya Konulması 
281
b. Alman Hukukundaki Durum 
282
c. Görüşümüz 
283
3. Hukuki Sorumluluğun Esasları 
286
A. Genel Olarak 
286
B. Sorumluluğun Hukuki Niteliği 
286
C. Sorumlu Kişi Çevresi ve Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin
Sorumluluğa Etkisi 
287
a. Genel Olarak 
287
b. TTK m. 554 Düzenlemesi Bakımından 
288
c. TTK m. 404 Düzenlemesi Bakımından 
289
d. Farklılaştırılmış Teselsül İlkesinin Sorumluluğa Etkisi 
290
D. Sorumluluğun Şartları 
292
E. Sorumluluk Davası 
295
F. Zamanaşımı 
295
4. Özel Denetçinin Sorumluluğu Bakımından İbra Kararı Alınıp
Alınamayacağı Sorunu 
297
SONUÇ 
299
BİBLİYOGRAFYA 
307