Şirket Yöneticilerinin Ceza Sorumluluğu Şirket Suçlarında Faillik Dr. Öğr. Üyesi Ramazan Arıtürk  - Kitap

Şirket Yöneticilerinin Ceza Sorumluluğu

Şirket Suçlarında Faillik

2. Baskı, 
Mart 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
360
Barkod:
9789750291593
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
470,00
Stoktan hemen gönderilir.
Diğer Baskılar
1. baskı
Ekim 2022
465,00
335,00 (%28)
Kitabın Açıklaması
Eserin konusu, özellikle iş dünyasının ürettiği yapısal veya kolektif suçlarda failin tespiti üzerinde yoğunlaşmıştır. Günümüz dünyasındaki ticari hayatın gerektirdiği ulusal ve uluslararası ölçekteki şirketlerin karmaşık yapıları göz önüne alındığında, bu yapı içerisinde işlenen suçların ve faillerin ortaya çıkartılmasında klasik suç teorisi ilkelerinin bir hayli zorlandığı görülmektedir.
Bir yandan kolektif olarak icra edilen ticari ilişkilerde suçun oluşmasına katkı veren yatay veya dikey organizasyona bağlı kişi sayısı, karmaşık iş akışı sebebiyle faillerin bulunması, şüphelinin suça verdikleri kişisel katkı ve türlerini tespit etmek zorlaşmış, öte yandan sistemi kuran veya yönetenler ile bu suçlar sebebiyle elde edilen hasıladan "aslan payını" alanların, diğer bir ifadeyle eldiven kullanarak sistemi arkadan yönetenlerin suçla olan bağlantısı tespit edilememektedir. Gerçek failler, suçla doğrudan irtibatlandırılabilen somut bir müdahalede bulunmadıkları veya tipikliğin gerçekleşmesine dış dünyadan görülebilecek bir katkı yapmadıkları izlenimi vermektedirler. Karmaşık şirket yapılarında, suçu işleyen gerçek failleri bulmanın zorluğu karşısında, varsayımsal bir yaklaşımla ticaret sicilinde veya şirket içi sirkülerinde yönetici olarak görev yapan kişilere özel hukuktaki sorumluluğa benzer bir yaklaşımla kusur atfedilerek, bir diğer ifadeyle TCK'da kabul gören kast, taksir ve bunların türlerinden ibaret olan manevi unsur koşuluna uyumsuz bir şekilde müşterek veya dolaylı faillik müesseseleri işletilerek cezalandırılmaları yolu tercih edilmektedir.
Eserde; kolektif işleyen ekonomik hayatın içinde yer alan şirketlerin, meşruiyet perdesi arkasına sığınarak suçun icrasına masa başından hâkim olan asıl faillerinin tespiti ve bu kişilerin suçtaki asli rollerine uygun olarak cezalandırılmalarını sağlamaya dönük çalışmalar incelenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Ticaret Şirketlerinde Sorumluluğun Kaynağı Olarak Temsil ve Yönetim
.
Tüzel Kişilerin Suç Failliği Sorunu ve Şirket Ceza Sorumluluğu Tartışması
.
Suç Genel Teorisi Bağlamında Şirket Suçlarında yöneticilerin Şirket Faaliyetinden Kaynaklanan Ceza Sorumluluğunun Esasları ve Faillik
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
19
GİRİŞ
I. Konunun Sunumu ve Önemi 
21
A. Şirket Faaliyeti ve Şirket Suçluluğu 
24
B. Şirket Yöneticisi Kavramı 
26
C. Konunun Ceza Hukuku Açısından Değerlendirilmesinin Gerekliliği 
28
II. Çalışmanın Kapsamı, Sınırları ve Sistematiği 
29
BİRİNCİ BÖLÜM
TİCARET ŞİRKETLERİNDE SORUMLULUĞUN
KAYNAĞI OLARAK TEMSİL VE YÖNETİM
§ 1. TİCARET ŞİRKETLERİNDE TEMSİL VE YÖNETİM 
33
I. Şirket İradesinin Oluşturulması 
33
A. Organ Kavramı 
34
1. Şekli Organ 
34
2. Fiili Organ 
35
B. Organlarda İradenin Oluşumu 
37
1. Kişi Organ Bakımından 
37
2. Kurul Organ Bakımından 
38
a. Toplantıya Davet 
38
b. Toplantı Yeter Sayısı 
39
c. Karar Yeter Sayısı 
39
aa. Adi/Nisbi Çoğunluk 
40
bb. Mutlak Çoğunluk 
40
cc. Nitelikli Çoğunluk 
41
dd. Oybirliği 
41
3. Tüzel Kişi Organ Bakımından 
42
II. Şirket Türlerine Göre Temsil ve Yönetim Organizasyonu 
42
A. Anonim Şirket 
42
1. Genel Olarak 
42
2. Yönetim Kurulu 
44
a. Oluşumu ve Yapısı 
45
b. Görev ve Yetkileri 
47
c. Komiteler 
51
3. Murahhaslar 
53
B. Limited Şirket 
54
1. Genel Olarak 
54
2. Müdürler 
56
C. Kollektif Şirket 
58
D. Adi Komandit Şirket 
60
E. Paylı (Sermayesi Paylara Bölünmüş) Komandit Şirket 
60
F. Kooperatif 
61
1. Genel Olarak 
61
2. Yönetim Kurulu 
62
III. Şirket Yöneticisi Olarak Tacir Yardımcıları 
64
A. Genel Olarak 
64
B. Ticari Temsilci (Mümessil) 
66
C. Ticari Vekil 
68
§ 2. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ VE YÖNETİCİLERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
71
I. Hukuki Sorumluluğun Anlamı, Esası ve Niteliği 
72
A. Hukuki Sorumluluğun Anlamı: İsnat Edilebilirlik 
72
B. Hukuki Sorumluluğun Esası: Yönetim Görev ve Yetkileri 
74
1. Yönetim (Yürütme) Görev ve Yetkileri 
75
2. Temsil Görev ve Yetkisi 
76
3. Gözetim Görev ve Yetkileri 
77
C. Sorumluluğun Niteliği 
80
II. Sermaye Şirketleri ve Kooperatiflerde Yöneticilerin Hukuki Sorumluluğuna Hakim Olan İlkeler 
82
A. Kusurlu Sorumluluk 
82
B. Yetki ve Görevle Paralel Sorumluluk 
83
C. Eylemin Şirkete İzafe Edilmesi 
83
D. Teselsül İlkesi 
84
III. Şahıs Şirketlerinde Yöneticilerin Hukuki Sorumluluğuna Hâkim Olan İlkeler 
85
IV. Hukuki Sorumluluğun Şartları 
86
A. Zarar 
86
B. Akdi veya Kanuni Yükümlülüğün İhlali 
87
C. İlliyet Bağı 
88
D. Kusur 
89
V. Hukuki Sorumluluk Sebepleri 
90
A. Genel Olarak Sorumluluk Hali 
90
B. Özel Sorumluluk Sebepleri 
90
VI. Kamu Borçlarından Sorumluluk 
92
A. Genel Olarak 
92
B. Sorumluluğun Özellikleri 
93
C. Sorumluluğun Şartları 
96
VII. Hukuki Sorumluluk ve Ceza Sorumluluğu Arasındaki İlişki 
98
A. Genel Olarak 
98
B. Ceza Mahkemesi Kararlarının Hukuk Mahkemesi Kararlarına Etkisi 
100
C. Hukuk Mahkemesi Kararlarının Ceza Mahkemesi Kararlarına Etkisi 
106
D. Bilirkişi Raporlarının Durumu 
107
İKİNCİ BÖLÜM
TÜZEL KİŞİLERİN SUÇ FAİLLİĞİ SORUNU VE
ŞİRKET CEZA SORUMLULUĞU TARTIŞMASI
§ 3. BİR ÖN SORUN OLARAK ŞİRKET TÜZEL KİŞİLİĞİNİN SUÇ FAİLİ SAYIL(MA)MASI 
111
I. Şirket Suçluluğunda Tüzel Kişinin Ceza Ehliyeti Sorunsalı 
111
II. Türk Hukukunda Tüzel Kişilerin Suç Faili Olma Kabiliyeti 
113
A. 765 sayılı TCK Döneminde Tüzel Kişilerin Suç Failliği Tartışmaları 
114
B. 5237 sayılı TCK Uyarınca Tüzel Kişilerin Suç Failliği 
124
III. Karşılaştırmalı Hukukta Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 
126
A. Ulusal Mevzuatlarda Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 
126
1. Tüzel Kişiliğin Bağımsız Ceza Sorumluluğunu Kabul Eden Ülkeler 
127
a. İngiltere 
127
b. Amerika Birleşik Devletleri 
129
c. Fransa 
130
d. Belçika 
131
e. Hollanda 
131
f. İsviçre 
132
g. Avustralya 
132
h. Çin Halk Cumhuriyeti 
133
i. Japonya 
133
2. Tüzel Kişinin Sorumluluğunu Kabul Etmeyen Ülkeler 
133
a. Almanya 
133
b. Yunanistan 
137
c. İtalya 
138
B. Avrupa Ulusalüstü Hukukunun Konuya Yaklaşımı 
139
1. Avrupa Konseyi 
139
2. Avrupa Birliği 
142
IV. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğuna İlişkin Görüşler 
145
V. Tüzel Kişi Olarak Şirketin Ceza Sorumluluğunu Açıklayan Teoriler Çerçevesinde Değerlendirme ve Önerimiz 
147
A. Tüzel Kişi Ceza Sorumluluğunu Açıklayan Teoriler 
147
1. Kimlik Teorisi 
148
2. Fonksiyonel Sorumluluk Teorisi 
149
3. Yansıma (Dolaylı) Sorumluluk Teorisi 
150
4. Türev (Vekalet) Ceza Sorumluluğu Teorileri 
151
5. Doğrudan Sorumluluk Teorileri 
151
B. Tüzel Kişi ve Gerçek Kişi Sorumluluğu Arasındaki İlişki 
152
1. Bağlı Sorumluluk 
153
2. Özerk (Yarı–bağlı) Sorumluluk 
154
3. Bağımsız Sorumluluk 
155
C. Değerlendirme ve Görüşümüz 
155
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SUÇ GENEL TEORİSİ BAĞLAMINDA ŞİRKET SUÇLARINDA
YÖNETİCİLERİN ŞİRKET FAALİYETİNDEN KAYNAKLANAN
CEZA SORUMLULUĞUNUN ESASLARI VE FAİLLİK
§ 4. ŞİRKET YÖNETİCİLERİNİN CEZA SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN İLKELER 
159
I. Genel Olarak 
159
II. Kanunilik İlkesi 
161
A. Kanunilik İlkesinin Anlam ve Sonuçları 
161
1. Ceza Kanunları Belirli ve Açık Olmalıdır 
163
2. İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç ve Ceza Oluşturulamaz 
166
3. Örf ve Adet Kurallarıyla Suç ve Ceza Oluşturulamaz 
168
4. Kıyas Yoluyla Suç ve Ceza Oluşturulamaz 
169
5. Ceza Kanunları Geçmişe Yürütülemez 
169
B. Türk Hukukunda Şirket Yöneticilerinin Ceza Sorumluluğu Bakımından Kanunilik İlkesine İlişkin Sorunlar 
170
III. Kusur İlkesi 
174
IV. Suç ve Cezaların Şahsiliği İlkesi 
182
V. Ceza Hukukunun Son Çare Olması/Orantılılık İlkesi 
186
§ 5. SUÇ GENEL TEORİSİ DOĞRULTUSUNDA ŞİRKET YÖNETİCİLERİNİN CEZA SORUMLULUĞUNUN BİLEŞENLERİ 
188
I. Maddi Unsurlar 
188
A. Hareket 
188
1. Genel Olarak 
188
2. İhmali Hareketle İşlenen Suçlar 
191
a. Gerçek ve Görünüşte İhmali Suçlar 
191
b. İhmali Hareketle İşlenen Suçlarda İştirak 
193
B. Netice 
194
C. Nedensellik Bağı 
194
D. Fail 
199
E. Mağdur 
199
F. Suçun Konusu 
199
II. Manevi Unsur 
200
A. Manevi Unsurun Türleri Bakımından Genel Değerlendirme 
200
1. Kast 
200
2. Kast Karinesi 
203
3. Taksir 
210
B. Kurul Suçları 
215
C. Objektif Sorumluluk 
217
1. Objektif Sorumluluk Kavramı 
218
2. Objektif Sorumluluğun Modern Ceza Hukukunda Kabul Edilebilirliği 
221
3. Değerlendirme ve Önerimiz 
229
III. Hukuka Aykırılık Unsuru 
231
A. Genel Olarak 
231
B. Hukuka Uygunluk Nedenleri ve Şirket Yöneticilerine Uygulanabilirlikleri 
233
1. Kanunun Hükmünü veya Emri Yerine Getirme 
233
2. Meşru Savunma 
234
3. Hakkın Kullanılması 
236
4. İlgilinin Rızası 
236
IV. Unsurlar Dışındaki Özellikli Haller 
238
A. Hata 
238
B. Teşebbüs 
240
C. İçtima 
241
§ 6. ŞİRKET SUÇLARINDA FAİLLİK 
243
I. Genel Olarak Türk Ceza Hukukunda İştirak ve Faillik 
247
A. İştirakin Özü: Hakimiyet, İştirak İradesi ve Bağlılık Kuralı 
248
B. Faillik ve Türleri 
253
1. Müstakil Faillik 
253
2. Müşterek Faillik 
254
3. Dolaylı Faillik 
255
C. Şeriklik 
257
1. Şerikliğin Türleri 
257
a. Azmettirme 
257
b. Yardım Etme 
258
2. Bağlılık Kuralı 
259
II. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlarda Failin Belirlenmesi 
260
A. Suçun Şirket Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmiş Olduğunun Belirlenmesi 
261
B. Şirket Adına Hareket Eden Kişinin Belirlenmesi 
266
1. Genel Olarak 
266
2. Temsil Yetkisine Sahip Olanların Sorumluluğu 
269
a. Şirket Adına Hareket Etme veya Hareket Etmesi Gerektiği Halde Etmeme 
270
b. Yetkinin Sınırlandırılması Halleri 
284
3. Yönetim Yetkisine Sahip Olanların Sorumluluğu 
286
a. Suç Konusu Fiili Gerçekleştiren veya Emreden Organ 
286
b. Tacir Yardımcıları 
295
4. Yöneticinin Denetim ve Gözetim Yükümlülüğü Nedeniyle Dolaylı Fail Olarak Sorumluluğu 
296
a. Genel Olarak 
296
b. Yöneticinin Suçu Önleme Yükümlülüğü 
299
c. Yöneticinin Şirket Faaliyetlerine İlişkin Eylemlerden Sorumluluğu Karinesi 
306
d. Üst Gözetim Yetkilisi Yöneticinin Şirket Faaliyetlerine İlişkin Eylemlerden Sorumluluğu 
311
III. Şirket Suçlarında Dolaylı Faillik Bakımından Alternatif Teoriler 
312
A. Şirket Suçluluğunda Geleneksek İştirak Kategorilerinin Yetersizliği 
312
B. Vekalet Sorumluluğu Doktrinleri 
315
1. Kavramın Kökenleri 
315
2. Şirket Yöneticileri Bakımından Vekalet Ceza Sorumluluğu 
319
C. Örgütsel Hakimiyet Teorisi Uyarınca Dolaylı Faillik ve Şirketlere Uygulanabilirliği 
327
1. Örgütsel Hâkimiyete Dayalı Dolaylı Faillik Teorisi 
327
2. Teorinin Şirketler Bakımından Uygulanması 
332
3. Teorinin TCK Sistematiğinde Uygulanabilirliği 
337
IV. Değerlendirme ve Görüşümüz 
340
Kaynakça 
345
Kavram Dizini 
357