Pay Sahipleri Sözleşmelerinin Aynen İfası Dr. Öğr. Üyesi Esra Kaşak  - Kitap

Pay Sahipleri Sözleşmelerinin Aynen İfası

1. Baskı, 
Ekim 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
279
Barkod:
9786253775070
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
800,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Pay sahipleri sözleşmeleri ile aynı amacı taşıyan sözleşmelere, ortaklar sözleşmesi gibi başka isimler altında, limited şirketlerde ve hatta diğer tüzel kişilik yapılanmalarında rastlanabilir. Ancak daha çok anonim şirket yapılanmaları çerçevesinde karşımıza çıktığı için, çalışma anonim şirket esas alınarak hazırlanmıştır. Bununla birlikte, çalışmada varılan sonuçlar, uygun düştüğü ölçüde limited şirketler bakımından imzalanan ortaklar sözleşmeleri için de uygulanabilir.
Ülkemizde faaliyet gösteren anonim şirketlerin büyük kısmı, küçük bir pay sahibi çevresine sahip ve şahsa dayalı unsurları da öne çıkan şirketlerdir. Bu sebeple çalışma halka açık şirketler değil; prensip olarak halka açık olmayan anonim şirketler esas alınarak yapılmıştır. Gerekli görülen yerlerde sermaye piyasası mevzuatına da işaret edilmiştir. Pay sahipleri sözleşmelerine taraf olabilecek kişiler arasında, öğretide anonim şirketin kendisi de zikredilmektedir. Ancak anonim şirketin bizatihi sözleşmeye taraf olabileceği konusunda görüş ayrılıkları bulunmakta ve yaygın görüş soruyu olumsuz cevaplamaktadır. Bu sebeple çalışmada, anonim şirketin sözleşmeye taraf olmadığı varsayımı ile konular incelenmiştir. Bundan başka, pay sahipleri sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkların tahkim veya arabuluculuk yoluyla çözülmesi mümkündür. Ancak çalışmada konunun, daha çok maddi hukuk boyutuna ağırlık verilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Pay Sahipleri Sözleşmelerine İlişkin Temel Esaslar
.
Sözleşmenin Aynen İfasını Temine Yarayan Önlemler
.
Sözleşmenin İhlaline Bağlanan Sonuçlar ve Aynen İfa Talebi
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ 
7
İÇİNDEKİLER 
9
KISALTMALAR 
19
GİRİŞ
I. ÇALIŞMANIN AMACI 
23
II. ÇALIŞMANIN KAPSAMI 
24
III. İNCELEME PLANI 
24
BİRİNCİ BÖLÜM
PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN TEMEL ESASLAR
§1. KAVRAM 
27
I. Tanım 
27
A. Yasal Bir Tanımının Olmaması 
27
B. Düzenleyici İşlemlerde Yer Alan Tanımlar 
28
1. Ticaret Sicil Yönetmeliği 
28
2. III–52.4 Sayılı Tebliğ 
29
II. Terminoloji 
30
III. Konusu ve Geçerliliği 
31
A. Konusu 
31
B. Geçerliliği 
31
1. Genel Olarak 
31
2. Pay Sahipleri Sözleşmelerini Kapsayan Düzenlemeler 
33
a. Kolaylaştırılmış Şekilde Birleşme 
33
b. 4054 Sayılı RKHK m. 7 
33
c. Sermaye Piyasası Hukukuna İlişkin Bazı Düzenlemeler 
34
aa. Sermaye Piyasası Kanunu 
34
bb. Pay Alım Teklifi Tebliği 
35
cc. Özel Durumlar Tebliği 
35
dd. Vekâleten Oy Kullanılmasına İlişkin Tebliğ 
36
IV. Sözleşmenin Tarafları 
36
A. Mevcut veya Müstakbel Pay Sahipleri 
36
B. Pay Sahibi Olmayan Kişiler 
37
C. Yönetim Kurulu Üyeleri 
38
D. Şirketin Kendisi 
39
V. Süresi ve Şekli 
40
A. Süresi 
40
B. Şekli 
40
§ 2. İŞLEVİ 
41
I. Şahsa veya Sermayeye Dayalı Şirket Yapısı 
41
II. TTK m. 124/2’nin “Şekli” Bir Kesinlik Taşıması 
43
III. Anonim Şirketin Sermayeye Dayalı Yapısı 
44
IV. Tek Borç İlkesi 
46
A. Kapsamı 
46
B. Sınırları 
50
1. Oydan Yoksunluk 
50
2. Dürüstlük Kuralı 
51
3. Fiili Organ 
52
4. Pay Sahipleri Sözleşmesi 
52
V. Anonim Şirketlerde Şahsi Unsurların Dikkate Alınması 
53
A. Özel Düzenlemeler 
53
B. Esas Sözleşme ile Düzenleme Yapılması 
54
1. İmtiyazlı Paylar 
54
2. Oy Hakkı Bakımından Yapılabilecek Düzenlemeler 
55
3. İntifa Senetleri 
56
4. Bağlam 
56
C. Pay Sahipleri Sözleşmeleri ile Düzenleme Yapılması 
57
§ 3. ESAS SÖZLEŞME İLE KARŞILAŞTIRILMASI 
59
I. Esas Sözleşme Kavramı ve Özellikleri 
59
A. Kavram 
59
B. Özellikleri 
59
1. Korporatif Nitelikte Olması 
59
2. Emredici Hükümler İlkesine Tâbi Olması 
60
3. Şeklen Özel Usullere Tâbi Olması 
61
II. Maddi–Şekli Hüküm Ayrımı 
61
III. Şekli Esas Sözleşme Hükümlerinin Tahvili 
63
IV. Pay Sahipleri Sözleşmesinin Esas Sözleşmenin Hükmü Haline Getirilmesi 
64
§ 4. HUKUKİ NİTELİĞİ 
66
I. Ön Açıklamalar 
66
A. İçerik Çeşitliliği 
66
B. Münferit Değerlendirme Zorunluluğu 
66
II. Edim İlişkisi Bakımından Nitelendirme 
67
A. Tek Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler 
67
B. İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler 
67
1. Sözleşme Unsuru 
69
2. Ortak Amaç ve Çaba Unsuru 
69
3. Katılım Payı Unsuru 
71
III. Kanunda Düzenlenip Düzenlenmeme Bakımından 
72
A. Düzenleyici İşlemlerde Tanımlanmış Olması 
73
B. İsimli Sözleşmelere Atlanabilmesi 
73
C. İsimsiz Sözleşme Olmaları 
74
§ 5. PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKİ ETKİLERİ 
75
I. Nispi (Inter Partes) Etki Doğurması 
75
II. Nispiliğin Sonuçları 
76
A. Pay Sahipliği Hakları Bakımından 
76
B. Payın Devri Bakımından 
77
C. Şirket Bakımından 
78
§ 6. İÇERİĞİ VE SÖZLEŞMENİN İHLALİ 
80
I. İçeriği 
80
A. Oy Hakkının Kullanılmasına İlişkin Taahhütler 
80
B. Sadakat Yükümlülüğü 
81
D. Mali Yükümlülükler 
83
E. Sözleşmenin Aynen İfasını Sağlamaya Yönelik Hükümler 
83
F. Diğer Hükümler 
84
II. Sözleşmenin İhlali 
84
İKİNCİ BÖLÜM
SÖZLEŞMENİN AYNEN İFASINI TEMİNE YARAYAN ÖNLEMLER
§ 1. CEZA KOŞULU 
87
I. Kavram ve İşlevi 
87
II. İşlerliği 
88
A. Zarara Uğramanın Şart Olmaması 
88
B. Zayıf Yönleri 
90
III. Ceza Koşulunun Belirlenmesi 
91
A. Miktarı 
91
B. Edimin Niteliği ve İçeriği 
91
C. Sözleşmenin Şekli 
93
IV. Türleri 
93
A. Seçimlik Ceza Koşulu 
94
B. İfaya Eklenen Ceza Koşulu 
94
C. Dönme/Fesih Cezası (İfa Yerine Ceza Koşulu) 
95
V. Ceza Koşulunun Teminat Altına Alınması 
96
VI. Ceza Koşulunun İndirilmesi 
96
A. Kural 
96
B. İstisna (Tacir Olan Borçlunun Durumu) 
97
VII. Değerlendirme 
98
§ 2. OY HAKKININ TEMSİLCİ ARACILIĞI İLE KULLANILMASI 
99
I. Oy Hakkının İşlevi 
99
II. Oyun Temsilci Aracılığı ile Kullanılması 
99
III. Temsilci Atanmasının Şartları 
100
A. Atamaya Yetkili Kişi 
100
B. Atamanın Şekli 
101
C. Birden Fazla Temsilci Tayini 
101
IV. Zayıf Yönleri 
102
A. Temsil Yetkisinin Her Zaman Geri Alınabilmesi 
102
B. Geri Alma Hakkından Feragatin Geçersiz Olması 
103
C. Talimata Aykırı Oyun Geçerli Olması 
104
D. Temsilcinin İstifası 
105
V. Değerlendirme 
106
§ 3. PAY SENETLERİNİN TEVDİ 
107
I. Kavram 
107
II. Saklama Sözleşmeleri 
107
A. Tanım 
107
B. Hukuki Sonuçları 
108
1. Genel Saklama Sözleşmeleri 
108
2. Usulsüz Saklama Sözleşmeleri 
109
C. Pay Senetlerinin Tevdi Edilmesi 
110
III. Hamiline Yazılı Senetlerde İşleyişi 
110
A. Devir Kısıtlamaları Bakımından 
110
B. Oy Sözleşmeleri Bakımından 
113
IV. Nama Yazılı Hisse Senetlerde İşleyişi 
116
A. Devir Kısıtlamaları Bakımından 
116
B. Oy Sözleşmeleri Bakımından 
118
V. Değerlendirme 
118
§ 4. PAYLAR ÜZERİNDE BİRLİKTE MÜLKİYET KURULMASI 
120
I. Birlikte Mülkiyet Kavramı 
120
A. Paylı Mülkiyet 
120
B. Elbirliği Mülkiyeti 
121
A. Pay Sahipleri Sözleşmesinin Mülkiyet Hakkına Etkisi 
122
B. Birlikte Mülkiyete Geçilmesi 
123
III. Birlikte Mülkiyetin Hukuki Etkileri 
124
A. Oy Sözleşmeleri Bakımından 
124
1. Ortak Temsilci Atama Zorunluluğu 
124
2. Ortak Temsilcinin Oy Hakkını Kullanması 
126
B. Pay Devir Kısıtlamaları Bakımından 
127
1. Paylı Mülkiyette 
127
2. Elbirliği Mülkiyetinde 
128
C. Zayıf Yönleri 
128
1. Tek Kişi Mülkiyetinin Kaybı 
128
2. Gizliliğin Sağlanamaması 
129
3. Aynı Düzenlemelere Tâbi Olma 
129
4. Ek Düzenleme Yapma Zorunluluğu 
129
5. Temsilcinin Azli 
130
IV. Değerlendirme 
130
§ 5. PAYLAR ÜZERİNDE BİRLİKTE İNTİFA HAKKI KURULMASI 
131
I. İntifa Hakkı Kavramı 
131
II. İntifa Hakkı Kurulmasının Amacı ve İşlevi 
132
III. İntifa Hakkının Kurulması İçin Gerekli İşlemler 
132
A. Çıplak Paylarda 
132
B. Senede Bağlanmış Paylarda 
133
1. Hamiline Yazılı Pay Senetlerinde 
133
2. Nama Yazılı Pay Senetlerinde 
134
a. Genel Olarak 
134
b. Esas Sözleşmesel Bağlamın Etkisi 
136
IV. Zayıf Yönleri 
137
A. Pay Devrini Engellememesi 
137
1. Malikin Pay Devir Yetkisi 
137
2. Çözüm Önerisi: Önce İnançlı Devir Sonra İntifa Hakkı 
138
B. Kâr Dağıtımı İçin Ek Düzenleme Yapılması 
139
C. İntifa Hakkı Sahibinin Devir İsteme Hakkı 
140
V. Değerlendirme 
140
§ 6. PAYIN REHNİ 
141
I. Kavram 
141
II. Rehin Hakkının Kapsamı 
141
III. Rehnin Kurulması 
142
A. Taahhüt İşlemi 
142
B. Tasarruf İşlemi 
142
1. Çıplak Paylarda 
142
2. Senede Bağlanmış Paylarda 
143
a. Hamiline Yazılı Pay Senetlerinde 
143
b. Nama Yazılı Pay Senetlerinde 
144
c. İlmühaberlerde 
145
3. Adi Alacaklar Gibi Rehin Kurulması 
145
IV. Rehinle Temin Edilebilecek Alacaklar 
145
V. Pay Sahipleri Sözleşmeleri Bakımından Etkisi 
147
A. Tazminat ve Ceza Koşulu Alacakları 
147
B. Pay İktisap Hakları Bakımından 
147
1. Genel Olarak 
147
2. Rehnin Özel Yoldan Paraya Çevrilmesi 
148
a. Kurumun Tanıtımı 
148
b. Rehin Alanın Bizzat Alıcı Olması 
151
C. Oy Haklarının Durumu 
152
D. Pay Devrini Engellememesi 
152
VI. Rehnin Sırası Bakımından Düzenleme Yapılması 
153
VII. Değerlendirme 
154
§ 7. PAYLARIN MÜLKİYETİNİN DEVRİ 
155
I. PAYLARIN İNANÇLI İŞLEMLE DEVRİ 
155
A. İnançlı İşlem Kavramı ve Hukuki Niteliği 
155
1. Kavram 
155
2. Hukuki Niteliği 
157
B. Payın İnançlı Devrinin Geçerliliği 
158
C. Esas Sözleşmesel Bağlamın Etkisi 
160
D. Payın İnançlı Devrinin Hüküm ve Sonuçları 
161
1. İnanılanın Tek Malik Olması 
161
2. İnananın Sözleşmeyi Tek Taraflı Sona Erdirebilmesi 
163
3. İnanılanın Ölümü ve Ehliyetini Kaybetmesi Hali 
163
4. İnanılanın İflası Hali 
164
a. İflasın İnançlı Pay Devrine Etkisi 
164
b. TBK m. 509/3’teki Ayırma Hakkının Kullanılması 
165
c. İİK m. 188 Hükmünün Uygulanamaması 
166
E. Değerlendirme 
166
II. PAYLARIN HOLDİNG ŞİRKETE DEVRİ 
168
A. Holding Şirket Kavramı 
168
B. Payların Şirkete Ayni Sermaye Olarak Konulması 
170
C. Hüküm ve Sonuçları 
170
2. Paydan Doğan Hakların Holding Şirket Tarafından Kullanılması 
171
3. Sorunların Holding Şirkete Kaydırılması 
171
4. Gizlilik İhlali ve Masraf Yapılması 
173
D. Değerlendirme 
173
§ 8. PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMESİNİN YENİ MÜKTESİPLERE TEŞMİLİ 
174
I. Pay Sahipliği Değişikliklerinin Pay Sahipleri Sözleşmesine Etkisi 
174
II. Bağlayıcılık Klozları 
175
A. Kavram 
175
B. Sözleşme Tarafları Bakımından 
176
C. Sözleşmeye Taraf Olmayanlar Bakımından 
177
1. Sözleşmenin Nispi Etkisi 
177
2. Devreden Pay Sahibi Hakkında Yükümlülük Öngörülmesi 
177
3. Kalan Sözleşme Taraflarının Onayı 
178
III. Payın Aslen İktisabı Halinde 
179
§9. DİĞER ÖNLEMLER 
179
I. Pay Senedi Bastırmama 
179
A. Payın Senede Bağlanması Zorunluluğu 
180
1. Hamiline Yazılı Paylarda 
180
2. Nama Yazılı Paylarda 
180
3. İlmühaber Çıkarılması 
181
B. Payın Senede Bağlanmasının Sonuçları 
182
C. Değerlendirme 
183
II. Pay Senedinin Üzerine Kayıt Konulması 
184
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SÖZLEŞMENİN İHLALİNE BAĞLANAN SONUÇLAR VE AYNEN İFA TALEBİ
§ 1. GENEL OLARAK SÖZLEŞMELERİN İHLALİNE BAĞLANAN SONUÇLAR 
187
I. Borcun İfa Edilmemesi 
188
A. Borçlunun Kusuruyla İfanın İmkânsız Hale Gelmesi 
188
B. Borcun Gereği Gibi İfa Edilmemiş Olması 
189
II. Borçlunun Temerrüdü 
190
§ 2. PAY SAHİPLERİ SÖZLEŞMELERİNİN İHLALİ VE SONUÇLARI 
190
I. Aynen İfa Talebinin Önemi 
190
II. Alacaklının Aynen İfayı Talep Hakkı 
192
A. Aynen İfa Kuralı 
192
B. Yapma ve Yapmama Borçlarının Aynen İfası 
194
1. Yapma Borçları 
194
2. Yapmama Borçları 
196
C. Aynen İfanın Talep Edilemeyeceği Haller 
197
III. Cebri İcra 
198
IV. İhtiyati Tedbir Talebi 
199
§ 3. OY SÖZLEŞMELERİNE AYKIRILIK HALİNDE AYNEN İFA 
200
I. Öğretideki Görüşler 
201
A. Aynen İfayı Reddeden Görüş 
201
B. Aynen İfayı Kabul Eden Görüş 
201
II. Aynen İfa Davası ve İhtiyati Tedbir Talebi 
205
A. Genel Kurul Toplantısından Önce 
205
1. Aynen İfa Davası 
205
2. İhtiyati Tedbir Kararı 
207
a. İhtiyati Tedbir Kavramı 
207
b. İhtiyati Tedbirin Amacı 
208
aa. Genel Olarak 
208
bb. Eda Amaçlı Tedbirlerin Kabulü 
210
c. İhtiyati Tedbir Kararı Verilmesinin Şartları 
215
aa. Uyuşmazlık Konusu Hakkın Bulunması 
215
bb. İhtiyati Tedbir Sebebinin Mevcut Olması 
216
d. İhtiyati Tedbire Muhalefet 
217
3. Oy Sözleşmeleri Bakımından İhtiyati Tedbir Kararı 
218
a. Mümkün ve Gerekli Olması 
218
b. İhtiyati Tedbir Kararının Şartları 
220
aa. Uyuşmazlık Konusu Hak 
220
bb. İhtiyati Tedbir Sebebi 
221
c. İhtiyati Tedbirin Muhatabı 
223
aa. Uyuşmazlığın Tarafları 
223
bb. İlgili Anonim Şirket Hakkında Tedbire Hükmedilmesi 
224
aaa. Üçüncü Kişilerin Durumu 
224
aaaa. İhtiyati Tedbir Kararının Üçüncü Kişileri
Etkilemesi 
224
Hakkında Verilmesi 
225
bbb. İlgili Anonim Şirketin Durumu 
228
d. Oyun Sözleşmeye Uygun Kullanılması Emri 
229
aa. Pay Sahibine Emir Verilmesi 
229
bb. Temsilci Aracılığı ile Oy Kullanılması Emri 
230
cc. Mahkeme Kararının İrade Açıklamasını İkame Etmesi 
231
dd. Anonim Şirkete Üçüncü Kişi Olarak Talimat Verilmesi 
233
e. Genel Kurul Toplantısının Yapılmasının Durdurulması 
234
B. Genel Kurul Toplantısından Sonra 
238
1. Aynen İfanın Prensip Olarak İmkânsız Olması 
238
2. İstisnai Durumlar 
239
a. Sürekli Nitelikteki Oy Sözleşmeleri 
239
b. Düzeltilebilir Genel Kurul Kararları 
239
§ 4. PAY DEVİR KISITLAMALARINA AYKIRILIK HALİNDE AYNEN İFA 
240
I. Öncelikle Önerilme ve Önalım Hakkında 
240
A. Öncelikle Önerilme Hakkında 
240
B. Önalım Hakkında 
241
II. Alım ve Satım Hakkında 
243
A. Alım Hakkında 
243
B. Satım Hakkında 
243
III. İhtiyati Tedbir Talebi 
244
§ 5. SÖZLEŞMEYE AYKIRILIĞIN ŞİRKET AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 
244
I. Oy Sözleşmelerinin İhlali 
245
A. Kullanılan Oyun Geçerli Olması 
245
B. Genel Kurul Kararının İptali 
247
1. Kanuna ve Esas Sözleşmeye Aykırılık Teşkil Etmemesi 
247
2. Dürüstlük Kuralına Aykırılık 
248
II. Pay Devir Kısıtlamalarının İhlali 
250
A. Pay Defterine Kayıt Talebi 
250
B. Anonim Şirketin Haklı Sebeple Feshi (TTK m. 531) 
251
SONUÇ 
253
KAYNAKÇA 
259