MARKANIN KISA TARİHÇESİ, DÜZENLENİŞİ, BENZERİ TİCARİ İSİMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI MARKANIN TANIMI VE UNSURLARI İLE MARKA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ
I. MARKANIN KISA TARİHÇESİ
19
A. Uluslararası Alanda Markanın Kısa Tarihçesi
19
B. İç Hukukumuzda Markanın Kısa Tarihçesi
21
II. MARKANIN DÜZENLENİŞİ
22
A. Markanın İç Hukukumuzda Düzenlenişi
22
B. Uluslararası Alanda Markaların Düzenlenişi
24
2. Doğrudan Markalara İlişkin Uluslararası Sözleşmelere Bakış
27
a. Markaların Milletlerarası Tesciline İlişkin Madrid Anlaşması (İltifatnamesi)
27
b. Markaların Milletlerarası Tesciline İlişkin Madrid Anlaşmasına İlişkin Madrid Protokolü
27
c. Markaların Tescili Amacıyla Mal ve Hizmetlerin Uluslararası Sınıflandırılmasına İlişkin Nis Anlaşması
28
ç. Markaların Şekilli Elemanlarının Uluslararası Sınıflandırılmasını Tesis Eden Viyana Anlaşması
29
d. Marka Kanunu Anlaşması
30
3. Kısmen Markalarla İlgili Uluslararası Sözleşmeler Bakış
30
a. Sınai Mülkiyetin Himayesi İçin Bir İttihat Teşkili Hakkındaki Mukavelename (Paris Sözleşmesi)
30
b. Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO.) Kuruluş Sözleşmesi
32
c. Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS.)
32
III. MARKANIN TANIMI, UNSURLARI VE İŞLEVLERİ İLE BENZERİ TİCARİ İSİMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI
33
A. Markanın Tanımı ve Unsurları
33
c. Açıklık ve Kesinlik (Sicilde Gösterilebilir Olma)
42
b. Menşei (Kaynak, Köken) Gösterme İşlevi
43
ç. Reklam ve İletişim İşlevi
45
d. Garanti (Güven) İşlevi
46
B. Markanın Benzeri Ticari İsimlerle Karşılaştırılması
48
IV. MARKA HAKKININ HUKUKİ NİTELİĞİ
55
MARKA OLABİLECEK İŞARETLER VE MARKANIN TÜRLERİ
I. MARKA OLABİLECEK İŞARETLER
59
B. Marka Olabilecek İşaretlere Örnekler
59
1. Kişi Adları ve Soyadları
59
2. Sözcükler (Kelimeler)
60
3. Şekiller ve Resimler
61
4. Malların ve Ambalajların Biçimi (Üç Boyutlu İşaretler)
61
9. Hareketler (Animasyonlar)
66
10. Grafik, Sembol ve Logolar
67
A. Geleneksel Markalar – Geleneksel Olmayan Markalar
69
B. Kullanım Amaçlarına Göre Markalar
70
1. Mal (Ticaret) Markaları
70
C. Sahiplerime Göre Markalar
72
1. Bireysel (Ferdi) Marka
72
3. Vekil (Temsilci) Markaları
74
b. Vekil Markasının Özellik Gösteren Önemli Yönleri
75
aa. Gerçek Marka Sahibinin İtiraz Hakkı
75
bb. Gerçek Marka Sahibinin Tescilin Yasaklanmasını veya Kendisine Devredilmesini İsteme Hakkı
75
cc. Marka Sahibinin Hükümsüzlük Davası Açma Hakkı
75
Ç. Tescil Türüne Göre Marka Türleri
75
D. Tanınmışlık Düzeyine Göre Marka Türleri
76
E. Tescilli Olup Olmamasına Göre Marka
77
I. MARKANIN TESCİLİ SÜRECİ
83
A. İdari ve Yargısal Sürece Genel Bakış
83
B. Marka Tescil Talebinde Bulunabilecek Kişiler ve Başvuru Usulü
83
1. Marka Tescil Talebinde Bulunabilecek Kişiler
83
aa. Yurt İçi Genel Başvuru
84
bb. Uluslararası Marka Tescil Başvurusu
85
cc. Markanın Sicilde Gösterilebilir Olması
85
b. Markanın Sınıflandırılması ve Başvurunun Bölünebilmesi
87
c. Başvurunun İncelenmesi
87
d. Başvurunun Yayınlanmasına Karşı İleri Sürülen Görüşler ve Başvuruya İtiraz
88
bb. Üçüncü Kişi Görüşü
88
aaa. İlgili Kişiler Tarafından Yayıma ve Karara İtiraz
89
bbb. Yayıma İtirazların İncelenmesi
89
ccc. Karara İtiraz ve İncelenmesi
90
ççç. TPMK.’nın Nihai Kararlarına Karşı Yargı Yolu
91
ç. İncelemede Rüçhan Hakkının Etkisi
91
C. Marka Tescil Başvurusunu Engelleyen Haller
91
2. Marka Tescilinde Mutlak Red Nedenleri
92
aa. Ayırt Edici Özelliği Olmayan, Konusunun Açık ve Kesin Olarak Anlaşılmasını Sağlayabilecek Niteliği Bulunmayan Yani SMK. m. 4 Kapsamında Marka Olamayacak İşaretler (Soyut Ayırt Edici Niteliği Olmayan İşaretler)
92
bb. Somut Olarak Herhangi Bir Ayırt Edici Niteliğe Sahip Olmayan İşaretler
93
çç. Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer İşaretler
96
dd. Ticaret Alanında Herkes Tarafından Kullanılan veya Belirli Bir Meslek, Sanat veya Ticaret Grubuna Mensup Olanları Ayırt Etmeye Yarayan İşaretler (Serbest İşaretler)
98
ee. Malın Şeklini veya Mala Asli Değerini Veren Şekli İçeren İşaretler
99
ff. Halkı Yanıltmaya Müsait İşaretler
100
gg. Paris Sözleşmesinin 2’nci Mükerrer 6’ncı Maddesine göre Reddedilecek İşaretler
101
ğğ. Halka / Kamuya Mal Olmuş Diğer İşaretler
101
hh. Dinî Değerleri veya Sembolleri İçeren İşaretler
102
ıı. Kamu Düzenine veya Genel Ahlaka Aykırı İşaretler
102
ii. Tescilli Coğrafi İşaretten Oluşan ya da Tescilli Coğrafi İşaret İçeren İşaretler (SMK. 5.i)
103
b. İşaretin Mutlak Red Nedenlerine İstinaden Tescil Edilemeyeceği Kuralına İlişkin İstisnai Haller
104
aa. Kullanım Sonucu Ayırt Edici Nitelik Kazanmış Markalar
104
bb. Marka Sahibinin Muvafakati
104
3. Marka Tescil Talebinde Nispi Red Nedenleri
105
a. Tescil Edilmiş veya Tescil İçin Başvurusu Yapılmış Bir Marka ile Aynı veya Benzer Olan ve Aynı veya Benzer Mal ya da Hizmetleri Kapsayan İşaretler
106
b. Marka Sahibinin Ticari Vekili veya Temsilcisi Tarafından Marka Sahibin İzni Olmaksızın Markanın Kendi Adına Tescili İçin Başvuruda Bulunma
108
c. Tescilsiz Bir Marka veya Ticaret Sırasında Kullanılan Tescilsiz Başka Bir İşaret Sahibinin İtirazı
109
ç. Paris Sözleşmesi Anlamında Tanınmış Markalar
110
d. Ülkemizde Belirli Bir Tanınmışlık Düzeyine Sahip Olan Markalar
112
e. Tescil Başvurusu Yapılan Markanın Başkasına Ait Kişi İsmini, Ticaret Unvanını, Fotoğrafını, Telif Hakkını veya Herhangi Bir Sınai Mülkiyet Hakkını İçermesi
114
f. Süresi İçinde Yenilenmeyen Ortak Marka veya Garanti Markasıyla Aynı veya Benzer Markaların Tesciline İlişkin Üç Yıl İçinde Yapılan Başvuru
115
g. Süresi İçinde Yenilenmeyen Markalarla Aynı veya Benzer Markaların Tesciline İlişkin İki Yıl İçinde Yapılan Başvuru
116
ğ. Kötüniyetli Başvurular
117
Ç. Marka Tescilinde Rüçhan Hakkı
117
1. Genel Olarak Rüçhan Hakkı Tanımı ve Hukuki Niteliği
117
a. Genel Rüçhan Hakkı ve Tanımı
117
b. Rüçhan Hakkının Hukuki Niteliği
122
2. Rüçhan Hakkının Türleri
123
3. Rüçhan Hakkı Talebi ve Hükmü
125
4. Madrid Protokolü Kapsamında Yapılan Uluslararası Marka Başvurularının Doğrudan Etkisi
126
D. Markanın Tescili ile Tescilin Hüküm ve Sonuçları
127
2. Marka Tescilinin Hüküm ve Sonuçları
128
a. On Yıllık Koruma Süresi ve Yenileme
128
aa. On Yıllık Koruma Süresi
128
bb. Koruma Süresinin Devamı İçin Yenileme
128
b. Tescilli Marka Sahibinin Hak ve Yükümlülükleri
129
aaa. Tescilli Marka Sahibinin Münhasır (Tekel) Hakları
129
(a). İzinsiz Kullanılmasını Önleme Hakkı
129
(aa). Tescilli Marka ile Aynı Olan Herhangi Bir İşaretin, Tescil Kapsamına Giren Mal veya Hizmetlerde Kullanılması
130
(bb). Halk Tarafından Tescilli Marka ile İlişkilendirilme İhtimali de Dâhil Karıştırılma İhtimali Bulunan Herhangi Bir İşaretin Kullanılması
130
(cc). Tanınmış Tescilli Markaların Haklı Bir Sebep Olmaksızın Kullanılması
130
(b). İşaretin Ticaret Alanında Kullanılmasını Yasaklama Hakkı
130
(aa). İşaretin, Mal veya Ambalajı Üzerine Konulması
130
(bb). İşareti Taşıyan Malların Piyasaya Sürülmesi, Teslim Edilebileceğinin Teklif Edilmesi, Bu Amaçlarla Stoklanması veya İşaret Altında Hizmetlerin Sunulması ya da Sunulabileceğinin Teklif Edilmesi
130
(cc). İşareti Taşıyan Malın İthal ya da İhraç Edilmesi
131
(çç). İşaretin, Teşebbüsün İş Evrakı ve Reklamlarında Kullanılması
131
(dd). İşaretin Aynı veya Benzerinin İnternet Ortamında Ticari Etki Yaratacak Biçimde Kullanılması
131
(ee). İşaretin Ticaret Unvanı ya da İşletme Adı Olarak Kullanılması
131
(ff). İşaretin Hukuka Uygun Olmayan Şekilde Karşılaştırmalı Reklamlarda Kullanılması
132
bbb. Marka Sahibinin Münhasır Haklarının Sınırları
132
(a). Markanın Üçüncü Kişiler Tarafından Dürüstçe ve Ticari Hayatın Olağan Akışı İçinde Kullanımı Engellenemez
132
(aa). Gerçek Kişilerin Kendi Ad veya Adresini Belirtmesi
132
(bb). Mal ve Hizmetlere İlişkin Açıklamalar
132
(cc). Mal veya Hizmetin Kullanım Amacının Belirtilmesinin Gerekli Olduğu Hâllerde Kullanılması
132
bb. Marka Hakkı Sahibinin Yükümlülükleri
133
aaa. Marka Hakkının Tükenmesi İlkesi
133
bbb. Markayı Ciddi Kullanma Yükümlülüğü
134
(b). Markanın Sahibi Tarafından Temel Fonksiyonuna Uygun Olarak Kullanılması Yükümlülüğü
136
(c). Markanın Sicilde Tescil Edildiği Mal veya Hizmet İçin Türkiye’de Ciddi Olarak Kullanılması
137
(ç). Markanın Ciddi Şekilde Kullanılmamasının Hukuki Sonuçları
138
MARKAYLA İLGİLİ HUKUKİ İŞLEMLER
B. Markanın Bağımsız Devri
143
C. Markanın Bir Ticari İşletme ile Devri
143
B. Marka Haczinin Gerçekleştirilmesi ve Kıymet Takdiri
146
1. Marka Haczinin Gerçekleştirilmesi
146
C. Marka Hakkının Paraya Çevrilmesi
148
Ç. Mülkiyetin İhale Kararı ile Kazanılması ve Hukuki Sonuçları
148
V. MARKA LİSANSI SÖZLEŞMELERİ
149
II. MARKA HAKKINA TECAVÜZ SAYILAN FİİLLER
151
A. Marka Sahibinin İzni Olmaksızın, Markayı SMK. m.7 ile Belirtilen Biçimlerde Kullanmak
151
B. Marka Sahibinin İzni Olmaksızın, Markayı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzerini Kullanmak Suretiyle Markayı Taklit Etmek
153
C. Marka Hakkına Tecavüz Oluşturan İşareti Taşıyan Ürünleri Ticarette Kullanmak
153
Ç. Marka Sahibi Tarafından Lisans Yoluyla Verilmiş Hakları İzinsiz Genişletme veya Bu Hakları Üçüncü Kişilere Devretmek
153
III. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN HUKUKİ SONUÇLARI
153
A. Özel Hukuk Sorumluluğu
154
1. Açılabilecek Davalar
154
b. Sınai Mülkiyet Kanunu Tahtında Açılabilecek Davalar
154
aa. Fiilin Tecavüz Olup Olmadığının Tespitini
154
bb. Muhtemel Tecavüzün Önlenmesi
155
cc. Tecavüz Fiillerinin Durdurulmasını
155
çç. Tecavüzün Kaldırılması
155
dd. Tazminat Davaları ve Yoksun Kalınan Kazanç (SMK. m.150)
155
aaa. Maddi ve Manevi Tazminat Davaları
155
bbb. Yoksun Kalınan Kazanç
156
ee. Ürünlere El Koyma veya Mülkiyetini Hakkı Tanınması
156
ff. Ürünlerin İmhasını Talep Etme
157
gg. Tecavüzün Mevcut Olmadığına İlişkin Hak Sahibinden Görüş Sorma ve Cevap Verilmemesi Halinde Tespit Dava Açma
157
c. Kullanım Kanıtı Savunması
158
2. Davacı ve Davalı Sıfatı
158
3. Görevli ve Yetkili Mahkeme
160
1. Suç Sayılan Eylemler
161
a. Başkasına Ait Marka Hakkına İktibas veya İltibas Suretiyle Tecavüz Ederek Mal Üretmek veya Hizmet Sunmak ve Bunlar Üzerinde Tasarrufta Bulunmak
161
b. Marka Koruması Olduğunu Belirten İşareti Yetkisiz Olarak Kaldırmak
161
c. Yetkisiz Olduğu Halde Başkasına Ait Marka ile İlgili Hukuki Tasarrufta Bulunmak
162
2. Davada Görevli Mahkeme ve Yargılama Koşulları
162
b. Yargılama Koşulları
162
aa. Marka Suçlarının Takibinin Şikâyete Tabi Olması
162
bb. Markanın Türkiye’de Tescilli Olması Zorunluluğu
163
c. İlgili Diğer Haller
163
aa. Marka Hakkına Tecavüz Suçlarının Bir Tüzel Kişinin Faaliyetleri Dairesinde İşlenmesi
163
bb. Cezaya Hükmolunamayacak Haller
163
MARKA HAKKININ SONA ERMESİ
I. KORUMA SÜRESİNİN DOLMASI VE YENİLEMEME
165
II. MARKA SAHİBİNİN HAKKINDAN VAZGEÇMESİ (FERAGAT ETMESİ)
168
III. MARKANIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜNE KARAR VERİLMESİ
170
A. Markanın Hükümsüzlük Halleri
171
1. Kural: Mutlak veya Nispi Red Nedenlerinin Varlığı
171
2. İstisnalar: Markanın Hükümsüzlüğüne Karar Verilemeyecek Haller
171
a. Hükümsüzlük Talebinden Önce Kullanım Sonucu Ayırt Edici Nitelik Kazanmış Markalar Hükümsüz Kılınamaz
171
b. Marka Sahibinin Markanın Kullanıldığını Bildiği veya Bilmesi Gerektiği Hâlde Bu Duruma Birbirini İzleyen Beş Yıl Boyunca Sessiz Kalması
175
B. Hükümsüzlük Davası
179
2. Markanın Türkiye’de Ciddi Bir Biçimde Kullanılmaması veya Beş Yıllık Süreyle Kesintisiz Ara Verilmesi
182
3. Markanın Tescilli Olduğu Mal ve Hizmetler İçin Yaygın Hale Gelmesi
182
4. Markanın Tescilli Olduğu Mal ve Hizmetlerin Özellikle Niteliği Kalitesi veya Coğrafi Kaynağı Konusunda Yanıltıcı Hale Gelmesi
183
5. Ortak Marka veya Garanti Markasının Teknik Şartnameye Aykırı Kullanımı
184
C. İptal Talebinin İleri Sürülmesi
184