Liman İşletmecisinin Hukuki Sorumluluğu ve Hukukî Sorumluluk Sigortası Dr. Öğr. Üyesi Fevzi Fırat Gözüyeşil  - Kitap

Liman İşletmecisinin Hukuki Sorumluluğu ve Hukukî Sorumluluk Sigortası

1. Baskı, 
Ekim 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
351
Barkod:
9786253775087
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
920,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Bu eserin kaleme alınması fikri, esasen Milletlerarası Deniz Hukuku Enstitüsünde (IMLI) bulunduğum müddet zarfında, farklı memleketlerden gelen meslektaşlarla yapılan müzakereler ve fikir teatileri neticesinde cereyan etmiştir. Tarihî hakikatler göstermiştir ki, denizlere hâkim olan milletler, sadece coğrafyaya değil, kendi kaderlerine de hükmetmişlerdir; zira denizcilik, güvenliğin teminatı ve iktisadî kalkınmanın membaıdır. Limanlar ise denizlere açılan kapılardır. Bu itibarla, çalışma konumuzun seçiminde yalnızca hukukî mülâhazalar değil, iktisat, kalkınma ve güvenlik temelli saikler de etkili olmuştur.
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ VE TEŞEKKÜR 
5
İÇİNDEKİLER 
7
KISALTMALAR 
15
GİRİŞ 
17
I. ÇALIŞMANIN AMACI VE KONUNUN TAKDİMİ 
17
II. KAPSAM VE SINIRLILIKLAR 
19
III. TERMİNOLOJİ VE KURAMSAL ÇERÇEVE 
21
IV. ESERİN TERTİBİ 
22
BİRİNCİ KISIM
§1. LİMAN KAVRAMI
I. TANIM VE TARİF 
25
II. LİMANLARIN KISA TARİHİ 
28
III. LİMANLARIN STRATEJİK/JEOPOLİTİK VE İKTİSADÎ ÖNEMİ 
31
A. Liman Stratejisi ve Jeopolitiği 
31
B. Liman İktisadı 
34
1. Limanların İktisadî Faydaları 
34
2. Liman İşletmeciliği Sektörü 
36
İKİNCİ KISIM
§ 2. LİMAN İŞLETMECİLİĞİ
I. LİMAN İDARESİ 
41
II. LİMAN İŞLETMESİ 
46
A. Liman İşletme Modelleri 
46
1. Kamu Hizmet Limanları (Public Service Ports) 
48
2. Araç (Kamu Mülkiyeti–Özel İşletme) Limanlar (Tool Ports) 
49
3. Kiralama Yolu ile İşletilen Limanlar (Landlord Ports) 
49
4. Özel Hizmet Limanları (Private Service Ports) 
50
B. Liman İşletmecisi 
52
1. Liman İşletmecisi ve Terminal İşletmecisi Kavramları 
52
2. Alt İşletenler 
54
3. Liman İşletmecisinin Tacir Sıfatı 
55
ÜÇÜNCÜ KISIM
§ 3. LİMAN HİZMETLERİ
I. BARINMA HİZMETLERİ (YANAŞMA, BAĞLAMA VE YER TAHSİSİ) 
58
A. Kılavuzluk ve Römorkaj Hizmetleri 
58
1. Genel Olarak 
58
2. Kılavuzluk ve Römorkaj Hizmetlerinin İlgili Mevzuat Dairesinde
Görülmesi 
62
B. Bağlama ve Yer Tahsisi 
64
II. YÜK İLE İLGİLİ HİZMETLER 
65
A. Yükleme, Boşaltma ve İstifleme Hizmetleri 
65
1. Ana Hatları ile Hizmetin Görülmesi 
65
2. Elleçlenen Yük Türüne Göre Terminaller 
68
a. Genel Kargo Terminalleri 
69
b. Dökme Yük Terminalleri 
70
c. Konteyner Terminalleri 
72
d. Ro–ro (Roll on/off) Terminalleri 
73
e. Yolcu Terminalleri 
74
B. Depolama Hizmetleri 
75
III. DESTEK HİZMETLERİ 
77
A. Tedarik Hizmetleri 
77
B. Atık Hizmetleri 
78
DÖRDÜNCÜ KISIM
§ 4. LİMAN HİZMETLERİ SÖZLEŞMESİ
I. SÖZLEŞMENİN TARİFİ VE TERMİNOLOJİ 
81
II. SÖZLEŞMENİN TARAFLARI 
82
A. Liman İşletmecisi 
82
B. Hizmet Talep Edenler (Müşteriler) 
83
1. Gemi İşleten (Donatan ve Gemi İşletme Müteahhidi) 
84
2. Yük Yetkilisi 
85
3. Acente 
86
4. Taşıma İşleri Komisyoncusu veya Organizatörü (Freight Forwarder) 
89
5. Kaptan 
91
III. TARAFLARIN ANLAŞMASI 
93
A. Sözleşmenin Esaslı ve Yan Noktaları 
93
1. Sözleşmenin Esaslı Noktaları 
94
2. Sözleşmenin Yan (Tali) Noktaları 
96
B. Liman Hizmetleri Sözleşmenin Kurulması ve Şekli 
97
C. Tarafların Borç ve Yükümlülükleri 
99
1. Liman İşletmecisinin Borç ve Yükümlülükleri 
100
a. Hizmetin Gereği Gibi ve Özenle İfa Etme 
100
b. Güvenlik Tedbirleri Alma Yükümlülüğü 
102
2. Müşterinin Borç ve Yükümlülükleri 
103
a. Bedel Ödeme Borcu 
103
b. Kurallara Uyma ve Bilgi Verme 
104
IV. LİMAN HİZMETLERİ SÖZLEŞMESİNİN MAHİYETİ VE SÖZLEŞMEYE TATBİK
EDİLECEK HÜKÜMLER 
105
A. Liman Hizmetleri Sözleşmesinin Mahiyeti 
105
1. Sözleşme Serbestîsi 
105
2. İsimsiz Sözleşme Niteliği 
111
B. Liman Hizmetleri Sözleşmesine Tatbik Edilecek Hükümler 
112
1. Liman Hizmetleri Sözleşmesinin Karma–Kombine Sözleşme Niteliği 
112
a. Ana Hatları ile Karma–Kombine Sözleşmeler 
112
b. Liman Hizmetleri Sözleşmesi Bakımından Kanaatimiz 
114
2. Liman Hizmetleri Sözleşmesine Uygulanacak Hükümler 
116
a. Emredici Kanun Hükümleri 
116
b. Emredici Hükümlere Aykırı Olmayan Sözleşme Hükümleri 
116
c. Emredici Olmayan Ticarî Hükümler 
117
d. Ticarî Örf ve Âdet 
117
e. Genel Hükümler 
118
V. USUL HUKUKU BAKIMINDAN LİMAN HİZMETLERİ SÖZLEŞMESİ 
119
A. Yargı Yeri 
119
1. Görev 
119
2. Yetki 
124
B. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları 
126
1. Tahkim 
127
2. Barışçıl Alternatif Çözüm Yöntemleri 
130
a. Arabuluculuk 
131
b. Müzakere 
134
BEŞİNCİ KISIM
§ 5. LİMAN İŞLETMECİSİNİN HUKUKÎ SORUMLULUĞUNUN ESASLARI
I. LİMAN İŞLETMECİSİNİN HUKUKÎ SORUMLULUĞUNA DAİR KURALLARIN
YEKNESAKLAŞTIRILMASI 
135
A. Sorumluluk Kurallarının Yeknesaklaştırılmasına Dair Yaklaşımlar 
136
B. Milletlerarası Viyana Sözleşmesi 
138
II. LİMAN İŞLETMECİSİNİN AKDÎ SORUMLULUĞU 
140
A. Barınma Hizmetlerinden Doğan Hukukî Sorumluluk 
140
1. Barınma (Demirleme/Bağlama) Sözleşmesinin Hukukî Niteliği 
140
2. Liman İşletmecisinin Borç ve Yükümlülükleri 
143
B. Kılavuzluk ve Römorkaj Hizmetlerinden Doğan Hukukî Sorumluluk 
146
1. Kılavuzluk Hizmetinden Doğan Hukukî Sorumluluk 
147
2. Römorkaj Hizmetlerinden Doğan Hukukî Sorumluluk 
150
C. Yükleme ve Boşaltma Hizmetlerinden Doğan Sorumluluk 
154
1. Genel Açıklamalar 
155
2. Yükleme ve Boşaltma Sözleşmesinin Hukukî Niteliği 
158
3. Yükleme ve Boşaltma Hizmetlerinden Doğan Hukukî Sorumluluğun
Esasları 
166
D. Yükle İlgili Katma Değer Yaratan Hizmetlerden Doğan Sorumluluk 
172
E. Depolama Hizmetlerinden Doğan Sorumluluk 
175
F. Destek Hizmetlerinden Doğan Sorumluluk 
179
1. İkmal ve Tedarik Hizmetlerinden Doğan Sorumluluk 
179
2. Atık Alım Hizmetlerinden Doğan Sorumluluk 
182
III. KİRLENMEDEN DOĞAN SORUMLULUK 
183
IV. LİMAN İŞLETMECİSİNİN AKİT DIŞI SORUMLULUĞU 
185
V. SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI VE SORUMSUZLUK KAYITLARI 
189
A. Sorumluluğun Sınırlandırılması 
189
1. Himalaya Klozu 
190
2. Türk Hukukunda Liman İşletmecisinin (İstifçinin) Sorumluluğunun
Sınırlandırılması 
193
B. Sorumsuzluk Kayıtları 
196
ALTINCI KISIM
§ 6. LİMAN VE TERMİNAL İŞLETMECİSİNİN HUKUKÎ SORUMLULUK SİGORTASINA DAİR GENEL MALUMAT
I. SİGORTA TÜRLERİ ARASINDAKİ YERİ 
200
A. Bir Sorumluluk (Mesuliyet) Sigortası Olması 
200
B. Denizcilik ve Kara Sigortaları Ayrımındaki Yeri 
204
C. Zorunlu ve İhtiyarî Sigorta Ayrımındaki Yeri 
212
1. Liman İşletmecisinin Hukukî Sorumluluk Sigortasının İhtiyarî
Sigorta Mahiyeti 
213
2. Kıyı Tesisleri Deniz Kirliliği Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası 
214
3. Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk
Sigortası 
215
II. LİMAN İŞLETMECİSİNİN HUKUKÎ SORUMLULUK SİGORTASINA
UYGULANACAK HÜKÜMLER 
216
A. Emredici Kanun Hükümleri (Koruyucu Hükümler) 
216
B. Emredici Hükümlere Aykırı Olmayan Sözleşme Hükümleri 
217
1. Sigorta Özel Şartları 
218
2. Sigorta Genel Şartları 
219
C. Emredici Olmayan (Yedek) Ticarî Hükümler 
222
D. Ticarî Örf ve Âdet 
223
E. Genel Hükümler 
224
II. LİMAN İŞLETMECİSİNİN HUKUKÎ SORUMLULUK SİGORTASINDA
İHTİLAFLARIN ÇÖZÜM MERCİİ 
224
A. Devlet Yargısı 
224
1. Görevli Mahkeme 
224
2. Yetkili Mahkeme 
225
B. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri 
228
1. Tahkim 
228
2. Barışçıl Alternatif Çözüm Yöntemleri 
230
III. YABANCI UNSURLU LİMAN İŞLETMECİSİNİN HUKUKÎ SORUMLULUK
SİGORTASI SÖZLEŞMELERİ 
232
A. Sigorta Sözleşmesinde Yabancılık Unsuru 
232
B. Uygulanacak Kurallar 
234
YEDİNCİ KISIM
§ 7. SİGORTA HİMAYESİNİN (TEMİNATIN) KAPSAMI
I. ANA HATLARI İLE RİZİKO VE RİZİKONUN BELİRLENMESİ 
239
A. Genel Olarak Riziko Kavramı ve Teminat Kapsamının Belirlenmesi 
239
B. Liman İşletmecisinin Hukukî Sorumluluk Sigortası Bakımından Riziko ve
Teminat Kapsamının Belirlenmesi 
244
II. TEMİNATIN ZAMAN BAKIMINDAN SINIRLARI
(SİGORTANIN MADDÎ SÜRESİ) 
246
A. Sigortanın Maddî Süresine Dair Genel Kaide 
246
B. Rizikonun Gerçekleştiği An 
248
1. Genel Olarak Rizikonun Gerçekleştiği Ana Dair Teoriler 
248
2. Türk Ticaret Kanunu’na Göre Rizikonun Gerçekleştiği An 
250
3. Liman İşletmecisinin Hukukî Sorumluluk Sigortasında Rizikonun
Gerçekleştiği An 
251
III. TEMİNATIN ZARAR BAKIMINDAN KAPSAMI 
254
A. Eşyaya Bağlı Zararlar 
256
1. Doğrudan Eşya Zararları 
256
a. Gemi 
256
b. Yük 
260
c. Gemi ve Yük Dışındaki Eşya 
264
2. Eşya Zararına Bağlı Dolaylı Zararlar 
266
B. Cismanî Zararlar 
268
1. Zarar Gören Şahıs 
269
2. Bedensel ve Ölüme Bağlı Zararlara Dair Teminatın Kapsamı 
271
3. Ölüm 
274
C. Saf Malvarlığı Zararları 
275
D. Kirlilik ve Çevre Zararları 
277
E. Hukukî Koruma Teminatı 
279
1. Genel Olarak 
279
2. Sigortalı Liman İşletmecisinin Yükümlülükleri 
280
a. Bildirim Yükümlülükleri 
281
i. Sorumluluğu Gerektiren Olayın Bildirilmesi 
281
ii. Tazminat Talebinin Bildirilmesi 
283
b. Zorunlu İşlemlerin Yürütülmesi 
284
c. Sigortacının Hukukî Koruma Teminatı Kapsamındaki
Yükümlülükleri 
284
i. Sigortalı Liman İşletmecisi Adına Hareket Etme Hak ve
Yükümlülüğü 
286
ii. Hukukî Koruma Giderlerini Karşılama Borcu 
287
F. Zarar Bakımından Teminat Kapsamı Dışında Bırakılan Hâller 
289
1. Kimyasal veya Nükleer İçerikli Zararlar 
290
2. Kamu Tasarrufları 
292
III. TEMİNATIN FAALİYET BAKIMINDAN SINIRLARI 
293
A. Teminatın Faaliyet Bakımından Kapsamı 
293
B. Teminat Kapsamı Dışında Kalan Hâller 
294
1. Tabii Olarak Liman Hizmetleri Dışında Kalan Faaliyetler 
294
a. Meslekî Faaliyet Dışında Kalan Klasik Borçlar Hukuku
Sorumluluğu 
295
b. Şirketler Hukuku ve Sermaye Piyasası Faaliyetlerinden Doğan
Sorumluluk 
297
2. Sözleşme ile Teminat Kapsamı Dışında Bırakılan Faaliyetler 
298
IV. TEMİNATIN YER BAKIMINDAN SINIRLANDIRILMASI 
300
A. Liman Sahası 
301
B. Liman Dışı (Off–Ports) Hizmetler 
303
V. TEMİNATIN BEDEL BAKIMINDAN SINIRI 
304
A. Sigorta Bedeli (Sigorta Limiti) 
304
B. Muafiyet Klozları 
306
C. Birden Çok Sigorta 
307
SONUÇ 
313
KAYNAKÇA 
323