İnsan Hakkı Olarak Barınma Birey, Toplum ve Devlet Kesişiminde Bir İnceleme Dr. A. Aslı Şimşek Öner  - Kitap

İnsan Hakkı Olarak Barınma

Birey, Toplum ve Devlet Kesişiminde Bir İnceleme

1. Baskı, 
Ekim 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
554
Barkod:
9786253775049
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
990,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Barınmanın bir baskı aracı ve ayrımcılık yöntemi olarak araçsallaştırılmasına karşı bir insan hakkı olarak savunulmasına odaklandığım bu çalışmada birey, toplum ve devlet arasındaki dinamikleri gözeterek, barınma hakkı özelinde tematik bir inceleme yapmayı amaçladım. Böyle bir incelemede günümüzde kentlerde yoğunlaşan barınma krizinin ekonomik, toplumsal ve siyasi bağlamlarını dikkate aldım. Bu anlamda insan ile siyasi iktidarın karşılıklı ilişkisinin sergilendiği Genel Kamu Hukuku yaklaşımını benimsedim. Bu yaklaşım gereği barınma meselesinin, devleti nasıl şekillendirdiği ve aynı zamanda birey, toplum ve devlet kesişiminde barınma alanında yaşanan mevcut adaletsizliğin ortadan kaldırılması düşüncelerinden hareket ettim. Bu anlamda adalet ilkesine göre devletin uluslararası ve ulusal insan hakları standartlarına uygun işleyişinin nasıl olması gerektiğini değerlendirdim.
Devlete ilişkin soyut ve felsefi görüşlerin hangi ekonomik, tarihî, siyasi ve toplumsal ortamlarda ortaya çıktığı, hangi toplumsal kesimlerin çıkarlarını korumaya yönelik veya kimlerin yararına olduğu gibi boyutlarıyla incelenmesinde barınma meselesine özgü tüm yönlerin açığa çıkarılmasına çalıştım. Böylece salt dört duvar ve bir çatının ötesine geçerek barınma siyasetinin insan haklarını, insan haklarının barınma siyasetini belirleme gücünü test etmek istedim. Barınma temasını seçmemde sığınma evlerinde, evsiz barınaklarında ya da yaşamaya elverişsiz koşullarda hayatını sürdürmek zorunda kalanların temel ihtiyacı olan ev içi adalet ve özgürlük arayışı ile 2008 ekonomik krizi sonrası belirginleşen kira krizi, konut krizi gibi farklı adlarla karşımıza çıkan barınma krizine karşı toplumsal adalet arayışı etkili oldu.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Birey, Toplum ve Devlet İlişkisi Bağlamında Barınma
.
Bir İnsan Hakkı Olarak Barınma: Düşünsel Temeller, Yaklaşımlar ve Kavramsal Çerçeve
.
Barınma Hakkının Pozitif Hukukta Düzenlenişi ve Koruma Rejimi
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
7
TABLO VE ŞEKİL LİSTESİ 
13
KISALTMALAR 
15
GİRİŞ 
19
I. Çalışmanın Konusu 
20
III. Çalışmanın Amacı 
33
IV. Çalışmanın Kapsamı ve Sınırları 
34
V. Yaklaşım ve Terminoloji 
40
VI. Çalışmanın Planı 
44
BİRİNCİ BÖLÜM
BİREY, TOPLUM VE DEVLET İLİŞKİSİ BAĞLAMINDA BARINMA
I. BİREY, TOPLUM VE DEVLET İLİŞKİSİNİN MEKÂNSALLIĞI 
48
A. Devleti ve Hukuku Mekân Aracılığıyla Düşünmek 
54
B. Mekânsal Bağlamın Devlete ve Hukuka Etkisinin Tarihî ve Düşünsel
Kökenleri 
63
C. Mekânsal Dönüşümün Devlete ve Hukuka Etkisi 
72
II. BARINMAYA İLİŞKİN TEMEL KAVRAM SETİ VE HUKUK 
77
A. Temel İhtiyaçtan Metaya, Metadan İnsan Hakkına: Barınma Olgusu 
79
1. Barınma ve Konut Kavramlarının Karşılaştırılması 
81
2. İnsan Hakları Terminolojisi Açısından Barınma 
86
B. Ev/Yuva 
92
1. Ev Kavramının Çok Yönlülüğü: Hem Bir Kale Hem Bir Kafes 
93
2. Barınma Hakkı Açısından Anlamlı Bir Metafordan İdeoloji Olarak
Yuvaya: Ev Sahipliği İdeolojisi 
97
C. Evsizlik 
101
D. Kentsel ile Kırsal Arasında Kentleşme ve Barınma 
109
E. Kentsel Dönüşüm 
114
F. Mutenalaştırma 
119
III. DEVLETİN UNSURLARINI BARINMA BAĞLAMINDA DÜŞÜNMEK 
127
A. Barınma ve Yurttaşlık: Konut İnşasından Ulus İnşasına 
130
B. Barınma ve Ülke Unsuru: Hukuki–Coğrafi Bir Bakış 
142
C. Barınma ve Devlet Kudreti: Otorite Mekânlarından Mekânın Otoriter
Tertibine 
155
1. Mekânda Neoliberal Devlet İktidarı ve Barınma Politikaları 
158
2. İstisna Hali: Daimî Barınma Krizi 
174
3. Savaş, Çatışma ve Barınma: Aşırı Konut–kırım 
180
4. Tahakküm Yerleri: Kapatılma Mekânları ve Barınma 
182
İKİNCİ BÖLÜM
BİR İNSAN HAKKI OLARAK BARINMA: DÜŞÜNSEL TEMELLER, YAKLAŞIMLAR VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE
I. İNSAN HAKLARININ BARINMA SORUNUNA ÇARE ARAYIŞI: MEKÂNDA
ADALET YAKLAŞIMI 
189
A. Mekânda Adalet Yaklaşımı Bağlamında Barınma Hakkı Mücadelesi 
195
B. Kentte Barınmanın Planlanması ve Kentsel Adalet 
197
II. MEKÂNSAL DÖNÜŞÜN İNSAN HAKLARINA ETKİSİ VE BARINMA 
206
III. BARINMANIN BİR İNSAN HAKKI OLARAK TASARLANMASI VE TANINMASI 
212
A. Siyasi İdeolojilerde Birey, Toplum ve Devlet İlişkileri Bağlamında
Barınma Hakkı 
219
B. İnsan Hakları Kuramında Barınma Hakkının Yeri 
225
1. Kuramdan Pratiğe Sosyal Haklar Sistematiğinde Barınma Hakkı 
234
2. Barınma Hakkının Özü ve Doğası 
240
a. Sosyal Konut Uygulamalarının İşe Yararlığı 
242
b. Ulusal Zenginlik ile Ev Sahipliği Arasındaki İlişki 
243
c. Barınma Hakkının Mülkiyet Hakkına Göre İkincilliğine İlişkin
Önyargılar 
244
d. Serbest Piyasanın Herkes İçin Barınma Hakkını Güvence
Altına Almaya Yeterli Olduğuna İlişkin Varsayım 
244
e. Barınma Hakkının Yasal Olarak Tanınmasının Hakkın
Gerçekleşmesinde Yeterliliği 
246
f. Barınma Hakkının Yargılanabilir Bir Hak Olmadığına İlişkin
Ön Kabul 
246
g. Konut İnşasında Kayıtlı Sektörün Rolü 
247
h. Evsizliğe İlişkin Ön Yargılar 
247
i. Barınmanın Yalnızca Gelişmekte Olan Ülkelere Özgü Bir
Sorun Olarak Düşünülmesi 
248
j. Barınma Hakkının Yaşama Geçirilmesi İçin Yapılan Kamu
Harcamalarının Yeterliliği 
249
k. Barınma Hakkının Diğer Toplumsal Meselelerle İlişkisinin
Kurulamaması 
250
3. Barınma Hakkının İçeriği 
252
a. Barınma Hakkının İçeriğine İlişkin Yaklaşımlar 
253
b. Barınma Hakkının İçeriğinin Normatif Olarak
Belirlenmesinde Uluslararası Standartlar 
258
4. Barınma Hakkının Kapsamı ve Sınırı 
266
a. Barınma Hakkının Kapsamına İlişkin Tartışmalar 
267
b. Barınma Hakkının Sınırlandırılması 
272
C. Barınma Hakkının Diğer İnsan Hakları İlkeleriyle ve Kategorileriyle
İlişkisi 
275
1. İnsan Onuru 
277
2. Ayrımcılık Yasağı 
282
a. Cinsiyet Eşitliği ve Barınma Ayrımcılığı 
284
b. Engellilik ve Barınma Ayrımcılığı 
292
c. Yerli Halklar ve Barınma Ayrımcılığı 
296
3. Medeni Haklar Kategorisi ile Barınma Hakkı İlişkisi 
300
a. Özel Hayatın Gizliliği Kapsamında Barınma Hakkının
Korunması 
301
b. Mülkiyet Hakkı Kapsamında Barınma Hakkının Korunması 
302
c. İşkence Yasağı Kapsamında Barınma Hakkının Korunması 
307
d. Zayıf Tarafın Korunması İlkesi ve Barınma: Kira Hukuku
Kapsamında Barınma Hakkının Korunması 
308
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BARINMA HAKKININ POZİTİF HUKUKTA DÜZENLENİŞİ VE KORUMA REJİMİ
I. ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI HUKUKUNDA BARINMA HAKKI 
311
A. Küresel Düzeyde Barınma Hakkına İlişkin Düzenlemeler ve Koruma
Rejimi 
312
1. BM Şartı’na Dayalı Koruma Rejimi 
312
a. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği’nin Faaliyetleri 
313
b. Özel Usuller 
314
c. Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Programı (BM–
HABITAT) 
320
2. BM Sözleşme İçi Koruma Rejimi 
323
a. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 
324
b. BM Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası
Sözleşme 
326
c. BM Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme 
334
d. BM Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına
İlişkin Uluslararası Sözleşme 
335
e. BM Mültecilerin Hukuki Statüsüne İlişkin Sözleşme 
337
f. ILO’nun 117 Sayılı Sosyal Politika (Temel Amaçlar ve
Standartlar) Sözleşmesi 
338
g. BM Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Ortadan
Kaldırılmasına İlişkin Sözleşme 
338
h. BM Çocuk Haklarına İlişkin Sözleşme 
343
i. BM Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının
Korunmasına İlişkin Uluslararası Sözleşme 
349
j. BM Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme 
349
B. Bölgesel Düzeyde Barınma Hakkına İlişkin Düzenlemeler ve Koruma
Rejimi 
353
1. Avrupa Bölgesel İnsan Hakları Rejimi 
354
a. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
355
b. Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 
360
2. Afrika Bölgesel İnsan Hakları Rejimi 
374
a. Afrika İnsan ve Halkların Hakkı Şartı 
375
b. Afrika Çocuk Hakları ve Refahı Şartı 
379
c. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı’na Ek Afrika Kadın
Hakları Protokolü 
382
d. Afrika İnsan ve Halkın Hakları Şartı’na Ek Afrika’daki Engelli
Kişilerin Haklarına İlişkin Protokol 
385
3. Amerika Bölgesel İnsan Hakları Rejimi 
386
4. Arap Devletleri Birliği İnsan Hakları Belgeleri 
393
C. Barınma Hakkı Bakımından Uluslararası İnsan Hakları Hukukunun
Getirdiği Yükümlülükler 
396
1. Devletlerin Barınma Hakkına Yönelik Yükümlülüklerine İlişkin
Genel Hukuki Rejim 
396
a. Tüm Uygun Araçları Kullanarak Gerekli Adımları Atma 
398
b. Mevcut Kaynakların Azamisini Kullanma 
400
c. Aşamalı Olarak Gerçekleştirme 
401
d. Asgari Çekirdek Yükümlülük ve Üçlü Tipoloji Çerçevesinde
Devletin Barınma Hakkına İlişkin Yükümlülükleri 
403
i. Yeterli Barınma Hakkına İlişkin Devletin Asgari Çekirdek
Yükümlülüğü 
404
ii. Üçlü Tipoloji Çerçevesinde Devletin Yeterli Barınma
Hakkına İlişkin Yükümlülükleri 
406
a) Barınma Hakkını Tanıma 
407
b) Barınma Hakkına Saygı Gösterme 
410
c) Barınma Hakkını Koruma 
412
d) Barınma Hakkını Yerine Getirme 
417
D. Ulusal Düzeyde Barınma Hakkına İlişkin Düzenlemeler ve Koruma
Rejimi 
419
1. Devletlerin Barınma Hakkını İç Hukuklarında Yerine Getirmesine
İlişkin Genel Çerçeve 
420
2. Ulusal Düzeyde Koruma Rejimi: Ülke Örnekleri 
422
3. Türk Hukukunda Barınma Hakkını Koruma Rejiminin
Değerlendirilmesi 
439
a. Bir Temel Hak ve Özgürlük Olarak Barınmaya İlişkin Ulusal
Düzenlemelere Kronolojik Bakış 
441
b. Politika Yapımından Hukuki Tanınma(ma)ya: Türkiye’de
Barınma Hakkının Akıbeti 
445
SONUÇ 
475
KAYNAKLAR 
493
KAVRAM DİZİNİ 
549