GÜVENCE HESABININ KURULUŞU, İŞLEVİ VE KAPSAMINDA YER ALAN ZORUNLU SİGORTALAR
1.1. Tanım ve Tarihsel Gelişim
23
1.4. Güvence Hesabının Tüzel Kişiliğe Sahip Olup Olmadığı Meselesi
31
1.5. Gelir Kaynakları ve Giderler
33
1.6. Güvence Hesabının Sorumluluğunun Hukuki Niteliği
34
1.7. Yabancı Hukuk Sistemlerinde
38
1.7.1. Alman hukukunda
38
1.7.2. İsviçre hukukunda
39
2. GÜVENCE HESABININKAPSAMINDA YER ALAN ZORUNLU SİGORTALAR
39
2.4. Türk Hukukunda Zorunlu Sigorta Türleri
47
2.4.1. Zorunlu nitelikteki zarar sigortaları
48
2.4.1.1. Zorunlu nitelikteki mal sigortaları
48
2.4.1.2. Zorunlu nitelikteki sorumluluk sigortaları
49
2.4.2. Zorunlu nitelikteki can sigortaları
53
2.5. Güvence Hesabının Kapsamında Yer Alan Zorunlu Sigortalar
54
2.5.1. Karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk
2.5.1.1. Hukuki düzenlemeler
57
2.5.1.2.1. Taşıt yönünden uygulama alanı
59
2.5.1.2.2. Yer yönünden uygulama alanı
61
2.5.1.2.3. Kişi yönünden uygulama alanı
62
2.5.1.2.4. Zararın türü yönünden uygulama alanı
63
2.5.1.2.5. Teminat dışında kalan haller
64
2.5.1.3.2. Sigorta ettiren
70
2.5.1.3.2.2. İşletenin tespiti ve bu tespitin
Güvence Hesabı bakımından
2.5.1.3.2.3. Gerçek işleten
74
2.5.1.3.2.3.1. Araç sahibi
74
2.5.1.3.2.3.2. Aracı mülkiyeti muhafaza
kaydıyla satın alan kişi
75
2.5.1.3.2.3.3. Aracı uzun süreli kiralayan, ariyet (kullanım ödüncü) veya rehin alan
76
2.5.1.3.2.4. Farazi işletenler (işleten gibi
2.5.1.3.2.4.1. Motorlu araçlarla ilgili
mesleki faaliyette bulunanlar
78
2.5.1.3.2.4.2. Yarış düzenleyicileri
79
2.5.1.3.2.4.3. Motorlu aracı çalan veya
2.5.1.3.2.4.4. Aracın bağlı olduğu teşebbüs
2.5.2. Karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza
2.5.2.1. Hukuki düzenlemeler
81
2.5.3. Tehlikeli maddeler ve tehlikeli atık zorunlu mali
2.5.3.1. Hukuki düzenlemeler
86
2.5.4. Tüpgaz zorunlu sorumluluk sigortası
90
2.5.4.1. Hukuki düzenlemeler
90
2.5.5. Maden çalışanları zorunlu ferdi kaza sigortası
94
2.5.5.1. Hukuki düzenlemeler
94
2.5.5.3.2. Sigorta ettiren
99
2.6. Olması Gereken Hukuk Açısından (De Lege Ferenda): Güvence
Hesabının Kapsamında Yer Alması Gereken Sigortalar
101
GÜVENCE HESABININ SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI
1. GÜVENCE HESABININ SORUMLULUĞUNU DOĞURAN HALLER
103
1.1. Temel Şart; Zararın, Güvence Hesabının Sorumluluğu Altındaki Zorunlu Sigortaların Kapsamına İlişkin Bir Faaliyet Nedeniyle Doğmuş Olması
103
1.2.1. Sigortalının veya sigortayı yaptırmakla sorumlu olanın
arasında fark bulunması
109
1.2.2.1. Sorumluluk sigortasının bulunmaması
109
1.2.2.2. Zorunlu sigorta teminat limitleri ile sigorta poliçesinde belirtilen limit arasında fark olması
112
1.2.3. Sigorta şirketinin iflası ya da mali bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi
115
1.2.3.1. Sigorta şirketinin iflası
115
1.2.3.2. Sigorta şirketinin mali bünye zaafiyeti nedeniyle
sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının
1.2.3.3. İflas ve ruhsat iptali dışındaki ödeme güçsüzlüğü
hallerinde hukuki durum
122
1.2.4. Çalınmış veya gasbedilmiş bir aracın karıştığı kazada
işletenin sorumlu tutulamaması
123
1.2.5. Yeşil kart sigortası ile ilgili Türkiye Motorlu Taşıt
Bürosunca yapılacak ödemeler için Büro tarafından
1.2.6. Cumhurbaşkanının gerekli görülen hallerde, eşyaya
gelecek zararların kısmen veya tamamen Hesaptan
karşılanmasına karar vermesi
138
2. GÜVENCE HESABININ SORUMLULUĞUNUN SINIRI VE GİDERMEKLE
2.1. Güvence Hesabının Sorumluğunun Sınırı
138
2.2. Güvence Hesabının Gidermekle Yükümlü Olduğu Zarar
140
2.2.1. Genel olarak zarar kavramı
142
2.2.2. Bedensel zarar kavramı
144
2.2.3. Bedensel zararın kapsamı
149
2.2.3.1. Tedavi giderleri
149
2.2.3.1.1. Tedavi gideri kavramı ve kapsamı
149
2.2.3.1.2. KTK m. 98 karşısında Güvence Hesabının tedavi giderlerinden
sorumlu olup olmayacağı meselesi
155
2.2.3.2. Kazanç kaybı
162
2.2.3.2.1. Kavram ve hukuki nitelik
162
2.2.3.2.2. Kazanç kaybının tespiti
165
2.2.3.3. Çalışma gücünün azalmasından ya da
yitirilmesinden doğan kayıplar
173
2.2.3.3.1. Kavram ve hukuki nitelik
173
2.2.3.3.2. Çalışma gücünün azalması ya da yitirilmesi sebebiyle kaybın tespiti
174
2.2.3.4. Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan
2.2.4. Özellikli bir durum: Destekten yoksun kalma tazminatı
183
2.2.4.1. Tanımı ve amacı
184
2.2.4.4. Güvence Hesabının destekten yoksun kalma tazminatından sorumlu olup olmadığı sorunu
190
2.2.4.4.1. Öğretideki görüşler
190
2.2.4.4.2. Yargıtayın görüşü
191
2.2.4.4.3. Görüşlerin değerlendirilmesi ve
2.2.5. Ölüme bağlı diğer zararlar
193
2.2.5.1. Cenaze giderleri
193
2.2.5.2. Ölüm hemen gerçekleşmemişse tedavi giderleri ile çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar
195
2.2.6. Maddi zararlar (Eşyaya verilen zararlar)
196
GÜVENCE HESABINA BAŞVURU ESASLARI VE ÖDEME, RÜCU VE HALEFİYET, GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME İLE ARABULUCUĞA BAŞVURU, ZAMANAŞIMI
1. GÜVENCE HESABINA BAŞVURU ESASLARI VEÖDEME
199
1.1. Güvence Hesabına Başvurabilecek Kişiler
199
1.2. Başvuru Şekli ve Süresi
200
1.3. Başvuru Hakkı Sahibinin Bilgi Verme Yükümlülüğü
201
1.4. Başvurunun Değerlendirilmesi
202
1.5. Güvence Hesabının Ödeme Yükümlülüğünün Muacceliyeti
203
1.5.1. Genel olarak muacceliyet kavramı
203
1.5.2. Muacceliyete bağlanan hukuki sonuçlar
204
1.5.2.1. Dava yoluna başvuru bakımından
204
1.5.2.2. Sigorta tahkim yoluna başvuru bakımından
206
1.5.2.3. Temerrüt bakımından
207
1.5.3. TTK m.1427 ve KTK m.99’un kıyasen uygulanması
208
1.5.3.1. TTK’nın 1427. maddesinin kıyasen uygulanmasının
Güvence Hesabı bakımından sonuçları
208
1.5.3.1.1. Dava hakkı bakımından
211
1.5.3.1.2. Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru
1.5.3.1.3. Temerrüt bakımından
212
1.5.3.2. KTK’nın 99. maddesinin kıyasen uygulanmasının
Güvence Hesabı bakımından sonuçları
213
1.5.3.2.1. Dava hakkı bakımından
214
1.5.3.2.1.1. Dava şartının tamamlanabilir olup olmadığı
217
1.5.3.2.1.2. Yargıtay’ın görüşü
219
1.5.3.2.1.3. Görüşümüz
221
1.5.3.2.2. Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru bakımından
222
1.5.3.2.3. Temerrüt bakımından
223
1.6. Ödemenin Gerçekleştirilmesine İlişkin Esaslar
224
1.7. Ödemenin Reddi Karşısında Hak Sahiplerinin Güvence Hesabına
Karşı Başvurabileceği Hukuki Yollar
227
1.7.2. Sigorta Tahkim Komisyonuna başvuru hakkı
227
1.8. Hak Sahiplerinin Zararın Sorumlularına Karşı Dava Hakkı
231
2.2. Halefiyet Kavramı
233
2.3. Rücu ve Halefiyet İlişkisi
234
2.4. Sigorta Hukuku Bakımından
236
2.5. Güvence Hesabı Bakımından
239
2.5.1. Yasal düzenlemeler ve düzenlemelerin tanıtılması
239
2.5.2. İstisna: zorunlu koltuk ve maden çalışanları zorunlu ferdi
kaza sigortaları yönünden basit rücu hakkı olması
240
2.6. Güvence Hesabının Rücu Şartları
241
2.6.1. Güvence Hesabının sorumluluğunu gerektiren bir zararın
meydana gelmiş olması
241
2.6.2. Güvence Hesabı tarafından ödeme yapılmış olması
241
2.6.3. Özellikli bir durum: Güvence Hesabının lütuf ödemesi (ex
gratia) yapıp yapamayacağı sorunu
242
2.7. Güvence Hesabının Rücu Halleri
245
2.7.1. Zorunlu sigorta yaptırmayan veya geçerli teminat tutarları
üzerinden zorunlu sigortaları yaptırmayan kişilere rücu hakkı
245
2.7.2. Zarardan sorumlu kişilere veya yükümlü sigorta şirketine
2.7.3. Sigorta şirketinin ruhsatlarının iptal edilmesi ya da iflas etmesi
247
2.7.4. Yeşil kart sigortası kapsamında yapılan ödemeler
247
2.8. Güvence Hesabının Rücu Davası
248
2.8.1. Rücu davasının hukuki niteliği
248
2.8.2. Rücu davasının hukuki sebebi
248
2.8.3. Rücu davasının sınırı
249
2.8.3.1. Halefiyete dayalı rücu davasında
249
2.8.3.2. Basit rücu hakkına dayalı rücu davasında
252
3. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME İLE ARABULUCULUĞA BAŞVURU
253
3.1. Güvence Hesabına Karşı Açılacak Davada Görevli ve Yetkili Mahkeme
254
3.1.1. Görevli mahkeme
254
3.1.1.1. Sigorta uyuşmazlıklarında görevli mahkeme
255
3.1.1.2. Güvence Hesabına karşı açılacak davalarda görevli mahkeme
257
3.1.2. Yetkili mahkeme
260
3.1.2.1. Genel olarak
260
3.1.2.2. Güvence hesabına karşı açılacak davalarda yetkili mahkeme
261
3.2. Güvence Hesabının Açacağı Rücu Davasında Görevli ve Yetkili Mahkeme
262
3.2.1. Halefiyete dayalı rücu davasında görevli ve yetkili mahkeme
262
3.2.2. Basit rücu hakkına dayalı rücu davasında görevli ve yetkili mahkeme
265
3.3. Arabuluculuğa Başvuru
266
4.1. Güvence Hesabına Karşı Açılacak Davada Zamanaşımı
268
4.2. Güvence Hesabının Açacağı Rücu Davasında Zamanaşımı
271
4.2.1. Halefiyete dayalı rücu davasında zamanaşımı
271
4.2.2. Basit rücu hakkına dayalı rücu davasında zamanaşımı
275