III. ÇALIŞMANIN AMACI VE KAPSAMI 
 
27
IV. İNCELEME YÖNTEMİ VE PLANI 
 
28
Birinci BölümGENEL OLARAKFİKİR VE SANAT HUKUKUNUN GELİŞİMİFİKİR VE SANAT ESERİ VE ESER SAHİBİ
 
§ 1. FİKRÎ HAKKIN KORUNMASINA İLİŞKİN HUKUK KURALLARININ GELİŞİMİ 
 
31
I. ULUSAL HUKUK DÜZENLEMELERİ YÖNÜNDEN 
 
31
A. Eski Hukuk Sistemlerinde Fikrî Hakka Bakış Açısı 
 
31
B. Matbaanın İcadından Sonraki Dönem 
 
33
2. Ulusal Kanunlaştırma Hareketleri Dönemi 
 
36
C. Türk Hukukunda Fikrî Haklarla İlgili Düzenlemelerin Evrimi 
 
38
II. ULUSLARARASI HUKUK DÜZENLEMELERİ YÖNÜNDEN 
 
41
A. Evrensel Nitelikli Uluslararası Düzenlemeler 
 
42
2. Evrensel Fikrî Haklar Sözleşmesi (UCC) 
 
44
3. WIPO-Dünya Fikrî Mülkiyet Teşkilatı Fikrî Haklar Anlaşması 
 
45
4. Dünya Ticaret Örgütü (WTO)-Sahte Mal Ticareti Dahil Ticaretle BağlantılıFikrî Mülkiyet Hakları Anlaşması (TRIPS) 
 
47
B. Bölgesel Nitelikli Uluslararası Düzenlemeler 
 
49
1. Amerika Kıtası Ülkeleri Arasında Yapılan Sözleşme ve Anlaşmalar 
 
50
2. Avrupa Topluluğu Hukukunda Fikrî Haklara İlişkin Düzenlemeler 
 
51
III. TÜRKİYE’NİN ULUSLARARASI HUKUK KARŞISINDAKİ DURUMU 
 
53
§ 2. FİKİR VE SANAT ESERİ KAVRAMI VE HUKUKEN KORUNAN ESER TÜRLERİ 
 
55
A. Sübjektif Unsur (Esasa İlişkin Şart) 
 
57
B. Objektif Unsur (Şekle İlişkin Şart) 
 
60
III. HUKUKEN KORUNAN ESER TÜRLERİ 
 
61
A. İlim ve Edebiyat Eserleri 
 
62
C. Güzel Sanat Eserleri 
 
65
§ 3. FİKİR VE SANAT ESERİ SAHİBİ 
 
77
II. ESER SAHİPLİĞİ TÜRLERİ 
 
78
A. Eseri Bilfiil Meydana Getirenin Eser Sahipliği 
 
79
1. Tek Kişinin Eser Sahipliği 
 
79
2. Birden Çok Kişinin Eser Sahipliği 
 
80
a. Müşterek Eser Sahipliği 
 
81
b. İştirak Halinde Eser Sahipliği 
 
82
c. Sinema Eseri Sahipliği 
 
83
2. Tüzel Kişilerin Eser Sahipliği 
 
86
C. Eser Sahipliği Karineleri (Farazî Eser Sahipliği) 
 
88
III. ESER SAHİPLERİNİN ÖRGÜTLENMESİ (MESLEKÎ BİRLİKLER) 
 
89
İkinci BölümFİKRÎ HAKLAR VE KAPSAMI
 
§ 4. FİKRÎ HAKKIN TANIMI, KONUSU, ÖZELLİKLERİ, HUKUKÎ NİTELİĞİ VE İÇERDİĞİ YETKİLER 
 
93
I. GENEL OLARAK FİKRÎ HAK KAVRAMI 
 
93
A. Tanım ve Terminoloji 
 
93
B. Fikrî Hakkın Niteliği 
 
96
II. FİKRÎ HAKKIN KONUSU VE ÖZELLİKLERİ 
 
98
B. Fikrî Hakkın Özellikleri 
 
100
1. Gayrimaddî Şeyler Üzerinde Kurulma 
 
100
2. Tecessüm Ettikleri Maddeden Bağımsızlık 
 
101
3. Mutlak Haklardan Olma 
 
102
4. Sınırlandırılabilir Olma 
 
103
6. Antirekabetçi Nitelik 
 
104
III. FİKRÎ HAKKIN HUKUKÎ NİTELİĞİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLER 
 
106
A. Fikrî Hakkın Hukukî Niteliğine Dair Genel Görüşler 
 
106
B. Fikrî Hak Konusundaki Kıta Avrupası ve Anglosakson Hukuku Yaklaşımları 
 
110
1. Kıta Avrupası Hukuk Yaklaşımları (Droit d’auteur) 
 
110
2. Angloamerikan Hukuku Yaklaşımları (Copyright) 
 
113
C. Fikrî Hakkın Niteliği Konusunda Türk Hukukundaki Görüşler 
 
118
III. FİKRÎ HAKKIN ESER SAHİBİNE VERDİĞİ YETKİLER 
 
120
B. Türk Hukukundaki Durum 
 
122
§ 5. MANEVÎ HAKLAR VE BU HAKLARIN ESER SAHİBİNE BAHŞETTİĞİ YETKİLER 
 
125
I. GENEL OLARAK MANEVÎ HAK KAVRAMI 
 
125
A. Tanım ve Terminoloji 
 
125
B. Manevî Haklara Sağlanan Korumanın Tarihçesi 
 
126
II. MANEVÎ HAKLARIN KAPSAMINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 
 
128
A. Yabancı Hukuk Düzenlemeleri 
 
128
B. Manevî Hakların Türk Hukukunda Düzenlenişi 
 
129
III. MANEVÎ HAKKIN ESER SAHİBİNE BAHŞETTİĞİ YETKİLER 
 
132
A. Eseri Kamuya Sunma Hakkı (Le Droit de Divulgation) 
 
132
1. Eseri Kamuya Sunup Sunmama Yetkisi 
 
133
2. Eserin Kamuya Sunulma Zamanı ve Tarzını Belirleme Yetkisi 
 
135
3. Eserin Muhtevası Hakkında Bilgi Verme Yetkisi 
 
137
4. Eserin Kamuya Sunulmasını Menetme Yetkisi 
 
138
B. Eser Sahipliğinin Tanınmasını İsteme Hakkı (Droit Paternité) 
 
140
C. Eserin Bütünlüğünü Koruma Hakkı (Integrity Right) 
 
145
D. Eserin Aslına Erişim Hakkı (Right of Access to Original Work) 
 
152
§ 6. MALÎ HAKLAR VE BU HAKLARIN ESER SAHİBİNE BAHŞETTİĞİ YETKİLER 
 
156
I. GENEL OLARAK MALÎ HAK KAVRAMI 
 
156
A. Malî Hakkın Tanımı 
 
156
B. Malî Hakların Belirleyici Özellikleri 
 
157
II. MALÎ HAKLARIN KAPSAMINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 
 
159
A. Yabancı Hukuk Düzenlemeleri 
 
159
B. Malî Hakların Türk Hukukunda Düzenlenişi 
 
161
III. MALÎ HAKLARIN ESER SAHİBİNE BAHŞETTİĞİ YETKİLER 
 
162
B. Çoğaltma Hakkı (Reproduction) 
 
164
2. Çoğaltma Hakkının İçerdiği Yetkiler 
 
165
C. Yayma Hakkı (Distribution Right) 
 
170
2. Yayma Hakkının İçerdiği Yekiler 
 
171
3. Yayma Hakkının Devredilmesi 
 
176
D. Temsil Hakkı (Representation Right) 
 
177
3. Temsil Hakkının İçerdiği Yetkiler 
 
181
a. Eserin Umumî Mahallerde Okunması Yetkisi (Right Of Public Recitation) 
 
181
b. Sahnelemek ve Seslendirmek (Représentation et Éxécution/Performance) 
 
181
c. Göstermek ve Teşhir Etmek (Right Of Exhibition) 
 
182
d. Temsilin Umuma Arz Edilmek Üzere Nakli Yetkisi 
 
183
4. Temsil Hakkının Devri 
 
183
E. Eseri Kamuya Elektronik Yöntemlerle İletim Hakkı (Public Communication /E-rights) 
 
185
2. Eseri Kamuya İletim Hakkının Tanımı 
 
187
3. Eseri Kamuya İletim Hakkının İçerdiği Yetkiler 
 
189
a. Eseri Radyo ve Televizyon ya da Uydu ve Kablo Gibi Telli veya Telsiz Yayın Yapan Kuruluşlar Vasıtasıyla Kamuya İletme Yetkisi 
 
190
b. Eserin Dijital İletim Dahil İşaret, Ses ve/veya Görüntü Nakline Yarayan Diğer Araçlarla Yayınlanması 
 
191
c. Telli veya Telsiz Her Türlü Araçlarla Yayımlanmış Eserlerin Yeniden Yayınlanması 
 
191
d. Gerçek Kişilerin, Seçtikleri Yer ve Zamanda Erişimlerine İmkan Sağlamak Suretiyle Eserin Kamuya İletimi 
 
192
4. Eseri Kamuya İletim Hakkının Devri 
 
194
F. Pay ve Takip Hakkı (Droit De Suite) 
 
194
2. Yabancı Hukukta Durum 
 
198
§ 7. BAĞLANTILI HAKLAR VE BU HAKLARIN HAK SAHİBİNE BAHŞETTİĞİ YETKİLER 
 
199
I. GENEL OLARAK BAĞLANTILI HAKLARIN MAHİYETİ 
 
199
B. Bağlantılı Hakların Hukukî Mahiyeti 
 
200
II. BAĞLANTILI HAKLARA TANINAN KORUMANIN GELİŞİMİ VE BU ALANDAKİ ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 
 
201
C. Fonogram Yapımcıları Hakkında Cenevre Sözleşmesi 
 
203
D. WIPO İcralar ve Fonogramlar Anlaşması 
 
204
E. Uyduyla İletilen Program Sinyallerinin Dağıtımına Dair Brüksel Sözleşmesi 
 
206
F. Avrupa Konseyi Öncülüğünde Yapılan Anlaşmalar 
 
207
1. Televizyon Filmleri Vasıtasıyla Program Değişimine Dair Avrupa Anlaşması 
 
208
2. Televizyon Yayınlarının Korunması Hakkında Avrupa Anlaşması 
 
209
3. Korsan Yayınların Engellenmesine Dair Avrupa Anlaşması 
 
209
4. Avrupa Sınır Ötesi Televizyon Sözleşmesi 
 
210
III. HUKUK SİSTEMİMİZ AÇISINDAN BAĞLANTILI HAKLARIN TÜRLERİ, HAK SAHİPLERİ VE İÇERDİĞİ YETKİLER 
 
211
B. Komşu Haklar ve Komşu Hak Sahipleri 
 
213
1. İcracı Sanatçılar ve Hakları 
 
214
a. İcracı Sanatçı Kavramı 
 
214
b. İcracı Sanatçıya Tanınan Haklar 
 
216
c. Eser Sahibinin Hakları ile İcracı Sanatçının Hakları Arasındaki İlişki 
 
219
2. Fonogram Yapımcısı ve Hakları 
 
222
a. Fonogram Yapımcısı Kavramı 
 
223
b. Fonogram Yapımcısına Tanınan Haklar 
 
224
3. Radyo ve Televizyon Yayın Kuruluşlarının Hakları 
 
228
a. Radyo-Televizyon Kuruluşu Kavramı 
 
228
B. Film Yapımcısının Hakları 
 
232
2. Film Yapımcısı Kavramı 
 
234
b. Film Yapımcısının Hakları 
 
235
Üçüncü BölümFİKRÎ HAKLARIN SINIRLANDIRILMASI
 
§ 8. GENEL OLARAK FİKRÎ HAKLARIN SINIRLANDIRILMASI VE SINIRLANDIRMA TÜRLERİ 
 
237
II. FİKRÎ HAKLARI SINIRLANDIRAN KURALLAR VE SINIRLAMA TÜRLERİ 
 
239
§ 9. FİKRÎ HAKLARIN SÜRE YÖNÜNDEN SINIRLANDIRILMASI 
 
241
I. FİKRÎ HAKLARIN SÜRELİ OLUŞUNUN NEDENİ VE SÜRELERİN UZUNLUĞU SORUNU 
 
241
B. Fikrî Hakların Süre Yönünden Sınırlandırılmasının Nedenleri 
 
242
C. Koruma Süresinin Uzunluğu Sorunu 
 
244
1. Uluslararası Düzenlemelerde Süreler 
 
246
2. Koruma Sürelerinin Hukuk Sistemimizde Düzenlenişi 
 
249
II. MALÎ HAKLARA İLİŞKİN KORUMA SÜRELERİ 
 
250
B. Malî Hakların Korunması Süreleriyle İlgili Özel Durumlar 
 
251
1. Eser Sahipleri Yönünden 
 
251
a. Gerçek Kişi Eser Sahipleri 
 
251
b. Tüzel Kişilerin Eser Sahipliği 
 
254
2. Eser Türleri Yönünden 
 
255
a. Asıl Eser-İşlenme Eser Yönünden 
 
255
b. Diğer Eserler Yönünden 
 
256
III. MANEVÎ HAKLARA İLİŞKİN KORUMA SÜRELERİ 
 
258
B. Türk Hukukunda Manevî Hakların Korunma Süreleri 
 
259
IV. KORUMA SÜRELERİNİN HESAPLANMASI 
 
261
V. BAĞLANTILI HAKLARIN KORUNMASINA İLİŞKİN SÜRELER 
 
263
VI. KORUMA SÜRELERİNİN DOLMASININ HUKUKÎ SONUÇLARI 
 
265
A. Malî Haklar Yönünden 
 
265
B. Manevî Haklar Yönünden 
 
267
§ 10. FİKRÎ HAKLARIN KAMUSAL MÜLAHAZALARLA SINIRLANDIRILMASI 
 
268
I. KAMUSAL MÜLAHAZALARLA YAPILAN SINIRLAMALARIN MAHİYETİ 
 
268
B. Konunun Türk Hukukunda Düzenleniş Şekli 
 
270
II. ESER ÜZERİNDE ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE TAM YARARLANMA SERBESTİSİ VEREN SINIRLANDIRMALAR 
 
272
A. Genel Olarak Serbest Yararlanma Kavramı 
 
272
2. Tam Yararlanma Serbestisine Konu Ürünlerin Eser Niteliği 
 
274
3. Bu Tür Eserlerden Tam Yararlanmanın Mahiyeti 
 
275
C. Kamuya Ait Diğer Eserlerden Yararlanma Esasları 
 
279
III. ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KISMÎ YARARLANMA SERBESTİSİ VEREN SINIRLANDIRMALAR 
 
282
A. Eğitim ve Öğretim Amacıyla Serbest Yararlanma 
 
2 83
2. Eğitim-Öğretim Amacıyla Eseri Temsil Serbestisi ve Şartları 
 
284
a. Temsile Konu Eser Bakımından 
 
285
b. Temsilin Yapılacağı Yer Bakımından 
 
287
d. Kaynak Gösterme (Adın Belirtilmesi) Mecburiyeti Bakımından 
 
288
3. Eğitim-Öğretim Amacıyla Seçme ve Toplama Eserler Meydana Getirmek İçin İktibas Serbestisi 
 
288
a. Genel Olarak İktibas Kavramı 
 
288
b. Eğitim-Öğretim Amacıyla Tanınan İktibas Serbestisinin Şartları 
 
291
ba. İktibasa Konu Eser Yönünden 
 
293
bc. İktibasın Nispeti Yönünden 
 
294
bd. Kaynak Gösterme Mecburiyeti 
 
296
4. Eserin Okullara Mahsus Radyo-Televizyon Yayınlarında Kullanılması Serbestisi ve Şartları 
 
297
a. İktibasa Konu Eser Yönünden 
 
297
b. İktibasın Amacı Yönünden 
 
299
c. İktibas Nispeti Yönünden 
 
299
d. Kaynak Gösterme Mecburiyeti 
 
300
B. Eserden Bilimsel ve Kültürel İhtiyaçlar İçin Yararlanma Serbestisi (Genel İktibas Kuralı) 
 
300
2. İlim ve Edebiyat Eserlerinde İktibas Serbestisi ve Şartları 
 
303
a. İktibasa Konu Eser Yönünden 
 
303
b. İktibasın Amacı ve Nispeti Yönünden 
 
305
c. İktibasın Şekli Yönünden 
 
308
d. Kaynak Gösterme Mecburiyeti 
 
310
3. Musiki Eserlerinde İktibas Serbestisi ve Şartları 
 
311
a. İktibasa Konu Musiki Eseri Yönünden 
 
312
b. İktibas Serbestisinin Kapsamı Yönünden 
 
312
c. Kaynak Gösterme Mecburiyeti 
 
314
4. Güzel Sanat Eserlerinde İktibas Serbestisi ve Şartları 
 
314
a. İktibasa Konu Güzel Sanat Eserleri Yönünden 
 
314
b. İktibas Edilebilecek Eserler Yönünden 
 
315
c. İktibasın Amacı ve Kapsamı Yönünden 
 
316
d. Kaynak Gösterme Mecburiyeti 
 
317
C. Haber ve Bilgi Vermek Amacıyla Yararlanma Serbestisi 
 
318
2. Söz ve Nutukların Haber ve Bilgi Verme Maksadıyla Kullanılması Serbestisi 
 
318
a. Basın Münderecatının Basın Tarafından İktibas Serbestisi 
 
322
ab. Haber ve Havadisleri İktibas Serbestisi 
 
328
b. Basının Fikir ve Sanat Eserlerinden Haber ve Bilgi Verme Kapsamında Yararlanma Serbestisi 
 
332
D. İrade Dışı Lisanslar ve Eser Sahibine İradesi Dışında Yüklenen Bazı Külfetler 
 
337
1. İrade Dışı Lisanslar 
 
337
b. Türk Hukuku ve İrade Dışı Lisanslar 
 
340
ba. Kazaî veya Zorunlu Lisanslar 
 
340
2. Eser Sahibine İradesi Dışında Yüklenen Bazı Külfetler 
 
342
a. Fikir ve Sanat Eserlerinin Tescili ve Tevdii Mecburiyeti 
 
342
b. İşaret, Ses ve Görüntü Taşıyıcılarının Umumî Yerlerde Temsili İçin Bandrollenmesi Yükümlülüğü 
 
345
c. Fikir ve Sanat Eserlerinin İşaretlenmesi ve Bazı Taşıyıcı Materyallerin İmali ve İthaline İlişkin Ödeme Yükümlülükleri 
 
346
E. Devletin Eserden Faydalanma Yetkisi ve Eserin Kamuya Mal Edilmesi 
 
348
IV. KAMU DÜZENİ MÜLAHAZASINA DAYANAN SINIRLAMALAR 
 
350
C. Eser Sahibinin Haklarını Kullanmaktan Menedilmesi veya Kısıtlanması 
 
359
II. ÇOĞALTMA HAKKININ SINIRLANDIRILMASI 
 
362
A. Üçüncü Kişilere Tanınan Çoğaltma Yetkisinin Genel Şartları 
 
363
1. Çoğaltmanın Şahsen Kullanmaya Mahsus Olarak Yapılması 
 
363
2. Çoğaltmanın Eser Sahibinin Meşru Menfaatlerine Zarar Vermemesi ve Eserden Normal Yararlanmaya Aykırı Olmaması 
 
368
a. Çoğaltılmış Eser Nüshalarının Şahsî İhtiyacın Üzerinde Olması 
 
369
b. Şahsî İhtiyaç İçin Çoğaltılmış Eser Nüshalarının Ticarî Gaye ile Kullanılması 
 
370
c. Çoğaltılmış Eserin Yayımlanması 
 
371
3. Çoğaltmayı Yapan Kişi ve Çoğaltmada Kullanılan Teknikler 
 
373
1. Genel Olarak İlim, Edebiyat ve Musiki Eserlerinin Çoğaltılması 
 
378
2. Bilgisayar Programlarının Şahsen Kullanmaya Mahsus Olarak Çoğaltılması 
 
378
b. Bilgisayar Programını Kullanabilecek Kişiler ve Kullanabilecekleri Yetkiler 
 
381
ba. Bilgisayar Programını Kullanabilecek Kişiler 
 
381
bb. Programın Hukukî Müktesibi ve Kullanma Hakkını Haiz Kişilere Tanınan Yetkiler 
 
384
bba. Programı Normal Kullanma Yetkisi 
 
384
bbb. Programının Düşünüldüğü Amaca Uygun Olarak Kullanılabilmesi İçin Çoğaltma ve İşleme Yetkisi 
 
385
bbc. Programdaki Hataları Düzeltme 
 
385
bbd. Bir Adet Yedek Kopya Çıkarma Yetkisi 
 
385
bbe. Programın İşleyişini Gözlemleme Yetkisi 
 
386
bbf. Ayrıştırma (Decompilation) Yetkisi 
 
386
c. Bilgisayar Programlarının Çoğaltılması Yöntemleri ve Şahsî Yararlanma 
 
386
ca. Bilgisayar Programının Sabit Diske Kopyalanması 
 
388
cb. Bilgisayar Programının Sabit Olmayan Disklere Kopyalanması 
 
389
cc. Bilgisayar Programının Ağ (Network) Üzerinde Kullanılması 
 
390
cd. Araişlerliğin Sağlanması İçin Yapılacak Ayrıştırma (Decompilation) Kapsamında Çoğaltma 
 
394
ce. Yazılım Kopyacılığı Yoluyla Yapılan Çoğaltmalar 
 
397
C. Güzel Sanat Eserleri Yönünden Çoğaltma Hakkının Sınırlandırılması 
 
3 98
2. Güzel Sanat Eserlerinin Hususî Menfaat Mülahazasıyla Çoğaltılması 
 
400
a. Mimarî Eserlerin Hususî Menfaat Mülahazasıyla Çoğaltılması 
 
400
b. Diğer Güzel Sanat Eserlerinin Hususî Menfaat Mülahazasıyla Çoğaltılması 
 
402
D. Sinema Eserlerinin Hususî Menfaat Mülahazasıyla Çoğaltılması 
 
405
III. İŞLEME HAKKININ SINIRLANDIRILMASI 
 
406
B. İşleme Serbestisinden Yararlanma Şartları 
 
407
C. Şahsî Kullanım Çerçevesinde İşlenebilecek Eser Türleri 
 
408
IV. YAYMA HAKKININ SINIRLANDIRILMASI 
 
409
B. Eseri Satım Yetkisinin Sınırlanması (İlk Satım ve Tükenme İlkesi) 
 
411
1. İlk Satımın Eser Sahibinin İradesi Dairesinde Yapılmış Olması 
 
412
2. İlk Satım veya Dağıtımın Ülke Toprakları İçerisinde Gerçekleşmiş Olması 
 
414
C. Kiralama ve Ödünç Verme Hakkının Sınırlandırılması 
 
415
1. Kiralama ve Ödünç Vermenin Tanımı 
 
416
2. Tükenme İlkesi Karşısında Kiralama ve Ödünç Verme Hakkı 
 
419
3. Kiralama ve Ödünç Vermeden Dolayı Eser Sahibine Yapılacak Ödeme 
 
422
V. ESERİN TEMSİLİ VE ELEKTRONİK ARAÇLARLA KAMUYA İLETİM HAKKININ SINIRLANDIRILMASI 
 
425
B. Eser Türüne Göre Temsilin ve Elektronik İletimin Caiz Olduğu Haller 
 
428
1. İlim ve Edebiyat Eserleri ile Musiki Eserlerinin Temsili Serbesti 
 
428
2. Güzel Sanat Eserlerinin Temsili Serbestisi 
 
430
3. Sinema Eserlerinin Temsili ve İletimi Serbestisi 
 
431
5.12.1951 TARİHLİ VE 5846 SAYILI FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU 
 
433