2. DIŞ KAYNAK KULLANIMI (OUTSOURCING) 
 
17
2.1. Dış Kaynak Kullanımı Kavramının Ortaya Çıkışı ve Gelişimi 
 
17
2.2. Dış Kaynak Kullanımının (Outsourcing) Tanımı 
 
19
2.3. Dış Kaynak Kullanımına İlişkin Temel Kavramlar 
 
21
2.3.1. Temel (Öz) Yetenek 
 
21
2.3.2. Hizmet Sunan İşletme 
 
25
2.3.3. Stratejik Yönetim 
 
28
2.3.4. Değişim Mühendisliği 
 
29
2.4. Dış Kaynak Kullanımına Konu Olan Faaliyetler 
 
30
2.5. Dış Kaynak Kullanımını Ortaya Çıkaran Etkenler 
 
34
2.5.1.1. Sosyal Değişmeler 
 
35
2.5.1.2. Teknolojik Değişmeler 
 
36
2.5.1.3. Ekonomik Değişmeler 
 
37
2.5.1.4. Kültürel Değişmeler 
 
38
2.5.1.6. Hızlı Değişim 
 
39
2.5.1.7. Rekabetin Artması 
 
39
2.5.2.1. Temel (Öz) Yeteneklere Odaklanma 
 
39
2.5.2.2. Maliyet Azaltma 
 
40
2.5.2.3. Örgüt Yapısının Hantallığından Kurtulma ve Esnekliği Artırma 
 
41
2.5.2.4. Kaliteyi Artırma 
 
42
2.5.2.5. Süreç Yenileme 
 
43
2.5.2.7. Teknolojik Yenilikleri Takip Etme 
 
44
2.5.2.8. Riski Azaltma 
 
44
2.5.2.9. Başarılı İşletmeler Arasına Girebilme 
 
44
2.5.2.10. Kontrol Dışı Fonksiyonlar 
 
45
2.5.2.11. Kaynak Transferi 
 
45
2.5.2.12. Kaynakların Dağıtımı 
 
45
2.5.2.13. Yatırım Harcamalarını Azaltma 
 
46
2.5.2.14. Finansal Kaynaklardan Yaralanma 
 
46
2.5.2.16. Değişime Karşı Direnç Yaşanması 
 
46
2.6. Dış Kaynak Kullanımının Genel Özellikleri 
 
47
2.6.1. Uzun Vadeli Bir İlişki Olması 
 
48
2.6.2. Karşılıklı Güvene Dayanması 
 
49
2.6.3. Stratejik Ortaklık Anlayışı 
 
49
2.6.4. Kazan-Kazan Prensibi 
 
51
2.6.5. Derinlik ve Genişlik Boyutu 
 
52
2.6.6. Temel Yeteneklere Yönelme 
 
53
2.7. Dış Kaynak Kullanımın Uygulamalarının İşletmeye Sağladığı Faydalar 
 
54
2.7.1. Maliyetleri Düşürme ve Kontrol 
 
54
2.7.2. Esnekliği Sağlama 
 
55
2.7.3. Temel İşlere Odaklanma 
 
55
2.7.4. Değişken Maliyet Yapısı Oluşturma 
 
56
2.7.5. Bilgi ve Becerileri Artırma 
 
56
2.7.6. Kaliteyi Artırma 
 
57
2.7.7. Teknolojiyi İzleme 
 
57
2.7.8. Verimliliği Artırma 
 
57
2.7.9. Risk Yönetimine Katkı 
 
58
2.7.10. İşletmeye Değer Kazandırma 
 
58
2.7.11. Uygun İşletme Yapısını Oluşturma 
 
59
2.7.12. Rekabet Gücünü Artırma 
 
59
2.7.13. Gelir Dağılımında Dengeye Katkı 
 
60
2.8. Dış Kaynak Kullanımının İşletme Açısından Taşıdığı Sakıncalar 
 
60
2.8.1. Esnekliğin Kaybedilmesi 
 
60
2.8.3. Yanlış Bir Tedarikçi İşletmenin Seçilmesi 
 
62
2.8.4. İşletmenin Yeteneklerini Kaybetmesi 
 
63
2.8.5. Personel Üzerinde Olumsuz Etkilerin Ortaya Çıkması 
 
64
2.8.6. Çapraz Fonksiyon Becerilerinin Yitirilmesi 
 
64
2.8.7. Kültürel Farklılıklardan Kaynaklanan Sorunlar 
 
64
2.8.9. Kısa Vadeli Ekonomik Amaçlara Odaklanma 
 
65
2.8.10. Tedarikçi İşletmeye Bağımlı Kalınması 
 
65
2.8.11. İşletme İçinin Boşaltılması 
 
66
2.8.12. Tedarikçi İşletme İle Yapılan Anlaşmanın Kendi Kendini Kontrol Edeceğini Düşünme 
 
66
2.8.13. Bilgi Güvenliğini Sağlayamama 
 
66
2.8.14. Tedarikçilerin Pazara Girmesi 
 
67
2.9. Dış Kaynak Kullanımın Türleri 
 
67
2.9.1. Yararlanılan Dış Kaynağın Çeşidine Göre Sınıflandırma 
 
67
2.9.1.1. Geleneksel Dış Kaynak Kullanımı 
 
67
2.9.1.2. Danışmanlık İşletmelerinden Yararlanma 
 
68
2.9.1.3. Bağımsız Uzman Kişilerden Yararlanma 
 
68
2.9.1.4. İşgören Kiralama 
 
68
2.9.2. Yararlanılan Konunun Kapsamına Göre Sınıflama 
 
69
2.9.2.1. İkincil Hizmetler Şeklinde Dış Kaynak Kullanımı 
 
69
2.9.2.2. Yardımcı Şebeke (Network) Olarak Dış Kaynak Kullanımı 
 
70
2.9.2.3. Taşeron Firmalarla Stratejik Ortaklıkların Oluşturulması 
 
72
2.9.2.4. Rakip İşletmeler İle İttifaklar Oluşturma 
 
73
2.10. Dış Kaynak Kullanımın Süreci 
 
74
2.10.1. Dış Kaynak Kullanımına İhtiyaç Duyulması 
 
74
2.10.2. Mevcut Durum Değerlendirilmesinin Yapılması 
 
75
2.10.3. İşletme Hedeflerinin Tanımlanması 
 
76
2.10.4. Dış Kaynak Kullanılacak İşlerin Belirlenmesi 
 
77
2.10.5. Dış Kaynak Kullanımı Kararının Alınması 
 
77
2.10.6. Dış Kaynak Kullanımının İşletme Personeline Duyurulması 
 
79
2.10.7. Fayda/Maliyet Analizi Yapılması 
 
81
2.10.8. Dış Kaynak Kullanımı Stratejisinin Belirlenmesi 
 
82
2.10.9. Teklif Formunun Hazırlanması 
 
83
2.10.9.1. Dış Kaynak Teklif Formunda Bulunacak Bilgiler 
 
84
2.10.9.2. Dış Kaynak Teklif Formunda Yer Alan Bilgiler 
 
85
2.10.10. Muhtemel Dış Kaynakların Belirlenmesi 
 
86
2.10.11. Dış Kaynakların Değerlendirme Yönteminin Belirlenmesi 
 
86
2.10.11.1. Dış Kaynak Kullanım Yöneticisine Başvurma 
 
86
2.10.11.2. Dış Kaynak Kullanım Komitesine Başvurma 
 
86
2.10.12. Tekliflerin Değerlendirilmesi 
 
87
2.10.12.1. Tekliflerin Gözden Geçirilmesi 
 
87
2.10.12.2. Tedarikçi İşletmelerinin Yerinde Ziyaret Edilmesi ve Referanslarının Kontrol Edilmesi 
 
88
2.10.13. Dış Kaynak Kullanımında Uygun Tedarikçi İşletmenin Seçilmesi 
 
88
2.10.14. Tedarikçi İşletme İle Sözleşmenin İmzalanması 
 
90
2.10.14.1. Sözleşmenin Özellikleri 
 
90
2.10.14.2. Sözleşmenin İçerdiği Konular 
 
91
2.10.14.3. Sözleşme Yapılırken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar 
 
91
2.10.14.4. Sözleşmenin Önemi 
 
92
2.10.14.5. Dış Kaynağın Sunacağı Standart Sözleşmenin Kabul Edilmemesi 
 
93
2.10.14.6. Tam Olmayan Sözleşmelerin İmzalanmaması 
 
93
2.10.14.7. Dış Kaynaklardan Yararlanma Konusunda Danışmandan Yararlanma 
 
94
2.10.14.8. Her Şeyin İşin Başlangıcında Kontrol Edilmesi 
 
94
2.10.14.9. Hizmet Düzeyi Ölçütlerinin Geliştirilmesi 
 
95
2.10.14.10. Hizmet Düzeyi Raporlarının Geliştirilmesi 
 
95
2.10.14.11. Yerine Getirilmeyen Hizmetler İçin Para Cezasının Sözleşmeye Dâhil Edilmesi 
 
96
2.10.14.12. İşteki Değişmelere Bağlı Olarak Ücretlerde Ayarlama Yapılması 
 
96
2.10.14.13. Sözleşmenin Ne Zamana Kadar Geçerli Olacağının Belirlenmesi 
 
97
2.10.15. İşletmede Çalışan Personelin Yeniden Değerlendirilmesi 
 
97
2.10.15.1. İşletme İçerisinde Yeniden Görevlendirme 
 
98
2.10.15.2. İşletmede Çalışan Personeli Dış Kaynağa Transfer Etme 
 
98
2.10.15.3. İşten Çıkarılma 
 
98
2.10.16. İşletmede Çalışan Personelin Eğitilmesi 
 
98
2.10.17. İşletmeler Arasında Etkin Bir İletişim Ağının Kurulması ve Yönetilmesi 
 
99
2.10.18. İşletmeler Arasında Güven Duygusunun Yaratılması 
 
99
2.10.19. İşletmeler Arasında Vizyonun Paylaşılması 
 
99
2.10.20. Dış Kaynağın Performansının Değerlendirilmesi 
 
100
2.11. Tek Tedarikçi İşletme Kullanmanın Yararları ve Sakıncaları 
 
102
2.13. Uygulama ve Kontrol 
 
103
3. DIŞ KAYNAK KULLANIMI (OUTSOURCING) İŞLEMLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ 
 
105
3.1. Kurumlar Vergisi Açısından Dış Kaynak Kullanımı İşlemleri 
 
105
3.1.1. Kurumlar Vergisi Mükellefleri 
 
105
3.1.1.1. Sermaye şirketleri 
 
106
3.1.1.2. Kooperatifler 
 
108
3.1.1.3. İktisadi Kamu Kuruluşları 
 
109
3.1.1.4. Dernek ve Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler 
 
110
3.1.1.5. İş Ortaklıkları 
 
115
3.1.2. Dış Kaynak Kullanımı İşlemlerinde Tam Mükellef Kurumların Vergilendirilmesi 
 
117
3.1.3. Dış Kaynak Kullanımı İşlemlerinde Dar Mükellef Kurumların Vergilendirilmesi 
 
120
3.1.4. Hizmet Sunan İşletmenin Ar-Ge Faaliyetiyle İştigal Etmesi 
 
126
3.1.4.1. Kurumlar Vergisi Kanununa Göre Ar-Ge Faaliyeti ve Ar-Ge İndirimi 
 
126
3.1.4.1.1. Ar-Ge Faaliyetiyle İlgili Tanımlar 
 
127
3.1.4.1.2. Ar-Ge Faaliyetleri 
 
128
3.1.4.1.3. Ar-Ge Harcamaları 
 
130
3.1.4.1.4. Ar-Ge Harcamalarının Kayıtlarda İzlenmesi 
 
131
3.1.4.1.5. Kurumlar Vergisi Kanunu’na Göre Ar-Ge İndiriminde Özellikli Konular 
 
132
3.1.4.1.5.1. Aktifleştirilen Kıymetlerin Devri 
 
132
3.1.4.1.5.2. Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 
 
133
3.1.4.1.5.3. Projenin Ar-Ge Projesi Olarak Değerlendirilmemesinin Sonuçları 
 
133
3.1.4.1.5.4. Diğer Kurumlardan Sağlanan Ar-Ge Destekleri 
 
133
3.1.4.1.5.5. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde ve Serbest Bölgelerde Yapılan Ar-Ge Harcamaları 
 
134
3.1.4.1.6. Mükelleflerden İstenecek Belgeler 
 
135
3.1.4.1.6.1. Ar-Ge Projesiyle İlgili olarak İstenecek Belgeler 
 
135
3.1.4.1.6.2. Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu 
 
136
3.1.4.1.7. Ar-Ge İndiriminin Uygulanması 
 
137
3.1.4.1.8. Kurumlar Vergisi Kanunu’nda Yer Alan Ar-Ge İndirimi Açısından Dış Kaynak Kullanımı İşlemleri 
 
139
3.1.4.2. 5746 Sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun Kapsamındaki Ar-Ge Faaliyeti 
 
140
3.1.4.2.1. 5746 Sayılı Kanunda Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetleri 
 
143
3.1.4.2.2. 5746 Sayılı Kanuna Ar-Ge ve Yenilik Harcamalarının Kapsamı 
 
144
3.1.4.2.3. 5746 Sayılı Kanuna Göre Ar-Ge İndirimi Uygulaması 
 
146
3.1.4.2.3.1. 5746 Sayılı Kanuna Göre Uygulanacak Ek Ar-Ge İndirimi 
 
146
3.1.4.2.3.2. Kazancın Yeterli Olmaması Nedeniyle Yararlanılamayan Ar-Ge İndiriminin Sonraki Dönemlere Devredilmesi 
 
148
3.1.4.2.3.3. Ar-Ge Yenilik Projesinin Devredilmesi 
 
148
3.1.4.2.3.4. Ar-Ge ve Yenilik Faaliyetlerine İlişkin Olarak Kamu Kurum ve Kuruluşları, Kanunla Kurulan Vakıflar İle Uluslararası Fonlardan Alınan Destekler 
 
149
3.1.4.2.4. 5746 Sayılı Kanuna Göre Ar-Ge İndirimi Uygulaması 
 
149
3.1.4.2.5. 5746 Sayılı Kanuna Göre Dış Kaynak Kullanan İşletme Açısından Ar-Ge İndirimi 
 
151
3.1.5. Hizmet Sunan İşletmenin Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Bulunması 
 
152
3.1.5.1. Yazılım ve Ar-Ge Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin Kurumlar Vergisi İstisnası 
 
153
3.1.5.2. İstisna Kazanç Tutarının Tespiti 
 
155
3.1.5.3. İstisna Kapsamındaki Kazançların Dağıtılması 
 
156
3.1.5.4. İşletmenin Dış Kaynağı Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde Faaliyet Gösteren Bir İşletmeden Sağlamasının Kurumlar Vergisi Açısından Değerlendirilmesi 
 
156
3.1.6. Dış Kaynak Kullanımı İşlemlerinin Serbest Bölgeyle İlişkili Olarak Yapılması 
 
159
3.1.6.1. Serbest Bölgelerde Uygulanacak İstisnaya İlişkin Açıklamalar 
 
159
3.1.6.1.1. 06.02.2004 Tarihinden Önce Faaliyet Ruhsatı Alan Kurumlara Geçiş Döneminde Uygulanacak İstisna 
 
161
3.1.6.1.2. Serbest Bölgelerde Yürütülen İmalat Faaliyetlerine İlişkin İstisna 
 
163
3.1.6.1.3. Serbest Bölgede Faaliyet Gösteren Kurumların Tevkifat Sorumluluğu 
 
165
3.1.6.2. Serbest Bölgeyle İlişkili Olarak Yapılan Dış Kaynak Kullanımı İşlemlerinin Kurumlar Vergisi Açısından Değerlendirilmesi 
 
166
3.2. Katma Değer Vergisi Açısından Dış Kaynak Kullanımı İşlemleri 
 
167
3.2.1. Katma Değer Vergisinin Konusu 
 
168
3.2.2. Teslim ve Teslim Sayılan Haller 
 
173
3.2.3. Hizmet ve Hizmet Sayılan Haller 
 
175
3.2.4. Katma Değer Vergisinin Mükellefi 
 
176
3.2.5. Katma Değer Vergisinde Sorumluluk 
 
177
3.2.5.1. Beyan Esası ve (2) Numaralı KDV Beyannamesi 
 
178
3.2.5.2. Yurtdışından Sağlanan Hizmetlerde Katma Değer Vergisi Sorumluluğu 
 
178
3.2.5.3. Maliye Bakanlığı Tarafından İhdas Edilen Katma Değer Vergisi Sorumlulukları 
 
181
3.2.5.3.1. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşlerinde Katma Değer Vergisi Sorumluluğu 
 
181
3.2.5.3.2. Maliye Bakanlığı Tarafından Belirlenen Kurum ve Kuruluşların Maliye Bakanlığı Tarafından Belirlenen Hizmetleri Satın Almaları Durumunda Uygulanacak Sorumluluk 
 
184
3.2.5.3.3. İşgücü Temin Hizmetlerinde Katma Değer Vergisi Sorumluluğu 
 
186
3.2.6. Dış Kaynak Kullanımı İşlemlerinin Katma Değer Vergisi Açısından Değerlendirilmesi 
 
189
3.2.6.1. Hizmet Sunan İşletmenin Yurtdışında Olması 
 
189
3.2.6.2. Hizmet Sunan İşletmenin Yurtiçinde Olması 
 
190
3.3. Yeni Teşvik Sistemi Kapsamında Dış Kaynak Kullanımı İşlemleri 
 
193