Diplomatik Dokunulmazlık Prensibi ve Devletlerin Uluslararası Sorumluluğu

Çalışmanın temel gayesi, 1961 tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Sözleşmesi ile hukuksal kapsamı belirlenen diplomatik dokunulmazlık prensibine ilişkin yükümlülükleri ihlal eden devletler açısından uluslararası sorumluluk perspektifinden bir analiz yapılmasıdır. Uluslararası yükümlülüğü ihlal eden eylemin hukuka uygunluk sebepleri arasında sıralanan rıza, mücbir sebep, zorda kalma, zaruret hali ve karşı önlemler ile diplomatik dokunulmazlık prensibinin etkileşiminin analizi ve çıktılarının sunulması da bu gayenin doğal bir neticesidir. Bu kapsamda BM Güvenlik Konseyinin, BM Sözleşmesi'nin 41'inci maddesi yoluyla, kuvvet kullanımına varmayan tedbirler kapsamında alınan kararlara uyan devletler açısından farklı bir tahlilin yapılması gerekmiştir. Zira bu kararlar yoluyla da diplomatik dokunulmazlık prensibine ilişkin yükümlülükler ihlal edilebilmektedir. Ancak bu çalışmada anılan amaçlara ulaşmak adına öncelikli olarak diplomatik dokunulmazlık prensibinin terminoloji açısından sınırlarının belirlenmesi ve yasal rejiminin ideal bir çerçevede sunulması gerekmektedir.

Çalışmada, terminoloji açısından sınırlarını belirlediğimiz diplomatik dokunulmazlık prensibinin yasal rejimini aktarırken 1961 tarihli Viyana Sözleşmesi'nin konuyla ilgili muallak düzenlemeleri, kimi hususları derinlikli şekilde ele alma zorunluluğu doğurmuştur. Çalışmada, bu muallak içerikler kritik edilerek, eksik veya hatalı görülen yönlerine ilişkin öneriler sunulmuştur.