Dezavantajlılar Hukuku – Seçimlik Dersler Dizisi – Doç. Dr. Canan Erdoğan - Kitap

Dezavantajlılar Hukuku

– Seçimlik Dersler Dizisi –

1. Baskı, 
Mayıs 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
246
Barkod:
9786253810788
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Yayınevi:
Seçkin Yayıncılık
Fiyatı:
300,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Toplumsal eşitlik ve adalet, bireylerin temel haklara erişimini garanti altına alan sosyal devlet anlayışının temel taşlarıdır. Ancak, belirli gruplar sosyo-ekonomik, kültürel ve fiziksel engeller nedeniyle toplumsal kaynaklara erişimde dezavantajlı konuma düşmektedir. Bu çalışma, dezavantajlı grupların kimler olduğunu, hangi faktörlerle bu konuma itildiklerini ve karşılaştıkları yapısal engelleri ele almaktadır.
Kitapta kadınlar, yaşlılar, çocuklar, gençler, yabancılar, azınlıklar, engelliler, eski hükümlüler ve ekonomik yetersizliklerle mücadele eden bireyler gibi çeşitli dezavantajlı grupların karşılaştıkları zorluklar, ulusal ve uluslararası düzenlemeler çerçevesinde değerlendirilmektedir. Kitap, sosyal devlet anlayışı kapsamında devletin bu gruplara yönelik sorumluluklarını ve uygulanabilir politika önerilerini bilimsel bir perspektifle ele almaktadır.
Disiplinlerarası bir bakış açısıyla hazırlanan bu eser, hukuk, sosyal politika ve insan hakları alanlarında çalışan akademisyenler, araştırmacılar ve öğrenciler için bir başvuru kaynağı niteliğindedir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Genel Bilgiler
.
Çocuklar
.
Gençler
.
Kadınlar
.
Kadınlar (Ulusal Düzenlemeler)
.
Engelliler
.
Yaşlılar
.
Yabancılar
.
Yabancılar (Uluslararası ve Ulusal Düzenlemeler)
.
Azınlıklar
.
Eski Hükümlüler
.
Diğer Dezavantajlı Gruplar
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Takdim ve Teşekkür 
5
Kısaltmalar 
21
Birinci Bölüm
GENEL BİLGİLER
GİRİŞ 
23
A. DEZAVANTAJLI GRUP 
23
B. DEZAVANTAJLILAR KİMLERDİR? 
27
C. DEZAVANTAJLI GRUBUN KAPSAMI 
28
1. Sosyo–Ekonomik Temelli Dezavantajlı Gruplar 
28
2. Etnik Azınlıklar 
29
3. Cinsiyet Temelli Dezavantajlı Gruplar 
30
4. Yaş Temelli Dezavantajlı Gruplar 
30
5. Dil Temelli Dezavantajlı Gruplar 
31
6. Din Temelli Dezavantajlı Gruplar 
31
7. Engel Temelli Dezavantajlı Gruplar 
31
D. DEZAVANTAJLI GRUPLARIN KARŞILAŞTIĞI ENGELLER 
32
E. SOSYAL DEVLET ANLAYIŞINDA DEZAVANTAJLI GRUPLARIN KORUNMASI 
34
1. Sosyal Devlet Anlayışı 
34
2. Devletin Dezavantajlı Gruplara Yönelik Koruma Yükümlülükleri 
34
F. DEZAVANTAJLI GRUPLARA SUNULABİLECEK ÇÖZÜMLER 
35
SÖZÜN KISASI 
37
İkinci Bölüm
ÇOCUKLAR
GİRİŞ 
39
A. ÇOCUK KİMDİR? 
40
B. ÇOCUKLAR NEDEN DEZAVANTAJLI GRUP İÇERİSİNDE YER ALIRLAR? 
41
C. ÇOCUKLARIN KARŞILAŞTIĞI DEZAVANTAJLI DURUMLAR 
42
1. Eğitime Erişim Sorunları 
43
2. Sağlık ve Beslenme Sorunları 
44
3. Çocuk İşçiliği ve Düşük Ücret 
45
a. Genel Olarak 
45
b. Çocuk İşçiliğinin Nedenleri 
45
4. Ekonomik Dezavantajlar ve Çocuk Yoksulluğu 
48
5. Şiddet ve İstismar 
49
6. Hukuki ve Sosyal Koruma Eksikliği 
50
D. ÇOCUK HAKLARININ KORUNMASINA YÖNELİK ULUSLARARASI VE ULUSAL DÜZENLEMELER 
51
1. Uluslararası Düzenlemelerde Çocukların Korunması 
51
a. Cenevre Çocuk Hakları Bildirgesi 
53
b. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirgesi 
54
c. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 
54
aa. Genel Olarak 
54
bb. Çocuğun Temel Hakları 
56
aaa. Yaşama Hakkı 
56
bbb. Gelişme Hakkı 
56
ccc. Korunma Hakkı 
57
ddd. Katılım Hakkı 
58
2. Ulusal Düzenlemelerde Çocukların Korunması 
58
a. Anayasa 
59
b. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu 
60
c. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu 
61
d. 4857 Sayılı İş Kanunu 
62
e. 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu 
63
SÖZÜN KISASI 
64
Üçüncü Bölüm
GENÇLER
GİRİŞ 
65
A. GENÇ KAVRAMI 
66
B. GENÇLERİN KARŞILAŞTIĞI DEZAVANTAJLI DURUMLAR 
67
1. İşsizlik ve İstihdam Sorunu 
67
2. Eğitim Sorunları 
68
a. Eğitimde Kalite ve İçerik Sorunu 
69
b. Eğitim ve İşgücü Piyasası Uyumsuzluğu 
69
c. Eğitimde Fırsat Eşitsizliği ve Bölgesel Dengesizlikler 
70
3. Sosyal Dışlanma 
71
a. İşgücü Piyasasında Dışlanma ve Kayıt Dışı Çalıştırma 
71
b. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği ve Genç Kadınların Sosyal Hayata Katılımı 
71
4. Aile İçi ve Kuşaklar Arası Çatışmalar 
72
5. Dijital Bağımlılık 
72
6. Genç Yoksulluğu 
73
a. Genç Yoksulluğunun Nedenleri 
73
b. Genç Yoksulluğunun Sonuçları 
74
C. GENÇLERİN KORUNMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER 
75
1. Uluslararası Düzenlemeler 
75
a. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (1948) 
75
b. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (1950) 
75
c. Birleşmiş Milletler Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW, 1979) 
76
d. Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi (1989) 
76
2. Ulusal Düzenlemeler 
76
a. Anayasa 
76
b. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 
77
c. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 
78
d. 4857 sayılı İş Kanunu 
78
e. 7474 sayılı Aile ve Gençlik Fonu Kurulması Hakkında Kanun 
79
f. 3289 sayılı Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu 
79
SÖZÜN KISASI 
80
Dördüncü Bölüm
KADINLAR
GİRİŞ 
81
A. KADINLAR NEDEN DEZAVANTAJLI GRUP İÇİNDE YER ALIRLAR? 
81
B. KADINLARIN KARŞILAŞTIĞI DEZAVANTAJLI DURUMLAR 
84
1. Eğitimde Yaşadıkları Dezavantajlılık 
84
b. Kadınların Eğitime Erişiminde Engeller 
85
2. İstihdamda Yaşadıkları Dezavantajlılık 
87
C. KADINLARIN KORUNMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER 
89
1. Uluslararası Düzenlemeler 
89
a. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (1948) 
89
b. Birleşmiş Milletler Şartı (1945) 
90
c. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW) (1979) 
91
d. Pekin Deklarasyonu ve Eylem Platformu (1995) 
91
e. Kadına Karşı Şiddetin Ortadan Kaldırılmasına Dair BM Bildirgesi (1993) 
92
f. İstanbul Sözleşmesi (2011) 
93
g. Nairobi Stratejileri (1985) 
94
SÖZÜN KISASI 
94
Beşinci Bölüm
KADINLAR (ULUSAL DÜZENLEMELER)
GİRİŞ 
97
A. KADINLARI KORUYUCU ULUSAL DÜZENLEMELER 
98
1. Anayasa 
98
2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 
99
3. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 
101
4. 6284 Sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun 
103
a. Koruyucu Tedbirler 
104
b. Önleyici Tedbirler 
104
5. 4857 sayılı İş Kanunu 
105
SÖZÜN KISASI 
110
Altıncı Bölüm
ENGELLİLER
GİRİŞ 
111
A. ENGELLİLİK KAVRAMI 
111
B. ENGELLİLİK TÜRLERİ 
113
C. ENGELLİLERİN KARŞILAŞTIĞI SORUNLAR 
114
1. Sağlık Hakkına Erişim 
115
a. Genel Olarak 
115
b. Sağlık Okuryazarlığı Eksikliği 
115
2. Eğitim Hakkına Erişim 
116
3. Aşırı Korumacı Tavırlar 
117
4. Engellilere Karşı Yanlış Tutum, Önyargılar ve Ayrımcılık 
119
5. İstihdamda Yaşanan Engeller 
120
a. İşe Alım Sürecinde Ayrımcılık 
121
b. İşyerinde Uygun Çalışma Koşullarının Sağlanmaması 
121
c. Engelli İstihdamının Teşvik Edilmesi 
121
d. Çalışma Hayatının Devamında Karşılaşılan Sorunlar 
122
D. ENGELLİLERİN KORUNMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER 
124
1. Uluslararası Düzenlemeler 
124
a. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 
125
b. Asya–Pasifik Bölgesinde Engelli Bireyler İçin Hakların Gerçeğe Dönüştürülmesine Yönelik Incheon Stratejisi (2013–2022) 
125
c. Avrupa Konseyi Engelli Bireylere İlişkin Eylem Planı (2006–2015) 
126
d. Avrupa Sosyal Şartı 
126
e. Engelliler İçin Fırsat Eşitliği Konusunda Standart Kurallar 
127
2. Ulusal Düzenlemeler 
127
a. Anayasa 
127
b. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 
128
c. 4857 sayılı İş Kanunu 
130
aa. İşverenin Engelli İşçi Çalıştırma Yükümlülüğü 
130
c. 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu 
131
d. 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun 
132
SÖZÜN KISASI 
132
Yedinci Bölüm
YAŞLILAR
GİRİŞ 
135
A. YAŞLILIK KAVRAMI 
136
B. YAŞLANMA TÜRLERİ 
137
1. Biyolojik yaşlanma 
138
2. Kronolojik yaşlanma 
138
3. Sosyolojik yaşlanma 
138
4. Psikolojik yaşlanma 
138
C. YAŞLILARIN KARŞILAŞTIĞI DEZAVANTAJLI DURUMLAR 
139
1. Fiziksel ve Sağlık Sorunları 
139
2. Psikolojik ve Duygusal Sorunlar 
139
3. Sosyal Sorunlar 
140
4. Ekonomik Sorunlar 
140
5. Bakım ve Konut Sorunları 
140
D. ÇALIŞMA HAYATINDA “YAŞLILIK” 
141
1. İşe Alımda Ayrımcılık 
143
2. İş İlişkisinin Devamında Ayrımcılık 
144
3. İş İlişkisinin Sona Ermesinde Ayrımcılık 
145
E. YAŞLILARA İLİŞKİN ULUSLARARASI VE ULUSAL DÜZENLEMELER 
145
1. ULUSLARARASI DÜZENLEMELER 
145
a. Birleşmiş Milletler (BM) Düzenlemeleri 
147
b. Avrupa Konseyi Düzenlemeleri 
147
c. Avrupa Birliği (AB) Düzenlemeleri 
147
d. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Düzenlemeleri 
148
2. ULUSAL DÜZENLEMELER 
148
a. Anayasa 
148
b. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu 
149
c. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu 
150
d. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 
151
e. 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun 
153
f. 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanunu 
153
SÖZÜN KISASI 
153
Sekizinci Bölüm
YABANCILAR
GİRİŞ 
157
A. YABANCI KAVRAMI 
158
B. YABANCILIK TÜRLERİ 
159
1. Vatandaşlık Durumuna Göre Yabancı Türleri 
159
a. Genel Yabancılar 
159
aa. Türkiye’de Kısa Süreli Kalan Yabancılar 
160
bbb. İş Seyahati veya Ticari Amaçla Gelen Yabancılar 
160
bb. Türkiye’de Uzun Süreli Kalan Yabancılar 
161
aaa. İkamet İzni Sahibi Yabancılar 
161
bbb. Çalışma İzni Sahibi Yabancılar 
161
b. Hukuki Statüsüne Göre Yabancı Türleri 
162
aa. Çifte Vatandaşlar 
162
bb. Vatansızlar (Apatrid – Heimatslos) 
162
cc. İkamet İzni Olmayan Yabancılar (Kaçak Yabancılar) 
162
2. Türkiye’de Bulunma Amacına Göre Yabancı Türleri 
163
c. Çalışan Yabancılar (Göçmen İşçiler) 
163
d. Türkiye’de Uzun Süreli İkamet Eden Yabancılar 
163
3. Uluslararası Koruma ve Hukuki Statüsüne Göre Yabancı Türleri 
164
a. Mülteciler 
165
aa. Tanım 
165
bb. Türkiye’de Mülteci Statüsü 
165
cc. Şartlı Mülteciler 
165
b. İkincil Koruma Statüsüne Sahip Yabancılar 
166
c. Geçici Koruma Altındaki Yabancılar 
166
C. YABANCILARIN KARŞILAŞTIĞI SORUNLAR 
167
1. Eğitim Hakkına Erişim Sorunu 
167
b. Kültürel Uyum ve Sosyal Dışlanma 
168
c. Maddi Sorunlar ve Eğitim Sürecine Etkisi 
168
d. Denklik İşlemleri ve Sınıf Uyum Problemleri 
168
2. Sağlık Hizmetlerine Erişim Sorunu 
168
a. Yasal Statü ve Sağlık Hizmetlerine Erişim Engeli 
169
b. Dil Engeli ve Kültürel Uyum Sorunları 
169
c. Ekonomik Engeller ve Tedavi Masrafları 
169
d. Bulaşıcı Hastalıklar ve Aşılama Sorunları 
170
e. Psikolojik ve Ruhsal Sağlık Sorunları 
170
3. Ayrımcılık Sorunu 
171
4. İstihdam Sorunu 
172
a. Türkiye’de Yabancıların Çalışma İzinleri 
174
b. Çalışma İzni Süreci ve Şartları 
175
SÖZÜN KISASI 
176
Dokuzuncu Bölüm
YABANCILAR (ULUSLARARASI VE ULUSAL DÜZENLEMELER)
GİRİŞ 
179
A. ULUSLARARASI DÜZENLEMELER 
180
1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
180
2. Göçmen İşçinin Hukuki Statüsü Hakkında Avrupa Sözleşmesi 
182
3. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi 
182
4. Mültecilerin Hukuki Durumuna İlişkin Sözleşme 
185
B. ULUSAL DÜZENLEMELER 
187
1. Anayasa 
187
2. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu 
187
3. 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 
188
4. 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun 
189
5. Yabancıların Mülkiyet ve Sosyal Hakları 
190
6. Yabancıların Sosyal Güvenliği 
190
a. Genel Olarak 
190
b. Bağımlı ve Bağımsız Çalışan Yabancıların Sigortalılık Durumu 
191
c. Sağlık Sigortası ve Genel Sağlık Sigortalılığı 
191
d. Emeklilik ve Uzun Vadeli Sigorta Hakları 
192
e. Yabancı İşçilerin Sosyal Güvenlik Haklarıyla İlgili Karşılaştığı Sorunlar 
192
SÖZÜN KISASI 
193
Onuncu Bölüm
AZINLIKLAR
GİRİŞ 
195
A. AZINLIK KAVRAMI 
195
B. AZINLIK TÜRLERİ 
196
1. Dinsel Azınlıklar 
196
2. Dilsel Azınlıklar 
197
3. Etnik Azınlıklar 
197
4. Ulusal Azınlıklar 
197
C. AZINLIKLARIN KARŞILAŞTIĞI DEZAVANTAJLI DURUMLAR 
198
1. Fiziksel Yok Olma Tehlikesi 
198
a. Soykırım ve Kitlesel Şiddet 
199
b. Savaşlar ve İç Çatışmaların Etkisi 
200
c. Zorla Yerinden Edilme ve Göç 
200
d. Çevresel ve Ekonomik Tehditler 
201
2. Kimlik Kaybı ve Asimilasyon 
201
a. Devlet Politikaları ve Zorunlu Asimilasyon 
202
b. Dilsel Asimilasyon ve Anadilin Kaybı 
202
c. Dini ve Kültürel Asimilasyon 
203
d. Ekonomik ve Sosyal Asimilasyon 
203
3. Ayrımcılık 
204
a. Etnik ve Irksal Ayrımcılık 
205
b. Dil Temelli Ayrımcılık 
206
c. Dini Ayrımcılık 
206
d. Sosyo–Ekonomik Ayrımcılık 
206
D. AZINLIKLARIN KORUNMASINA YÖNELİK DÜZENLEMELER 
207
1. Uluslararası Düzenlemeler 
207
a. Genel Olarak 
207
b. Azınlık Haklarına İlişkin Uluslararası Düzenlemeler 
207
aa. Birleşmiş Milletler (BM) Çerçevesinde Azınlık Hakları 
207
aaa. 1966 Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi (MSHS) 
208
bbb. 1992 BM Azınlık Hakları Bildirgesi 
208
ccc. BM Ayrımcılığın Ortadan Kaldırılması Sözleşmeleri 
209
ddd. BM İnsan Hakları Konseyi ve Azınlık Hakları Özel Raportörlüğü 
209
eee. BM’nin Mülteciler ve Göçmen Azınlıklara Yönelik Çalışmaları 
209
bb. Avrupa Konseyi ve Avrupa Birliği Düzenlemeleri 
209
aaa. Avrupa Konseyi Belgeleri 
209
aaaa. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Azınlık Hakları 
209
bbbb. Ulusal Azınlıkların Korunmasına İlişkin Çerçeve Sözleşme (1995) 
210
cccc. Bölgesel veya Azınlık Dilleri Avrupa Şartı (1992) 
210
bbb. Avrupa Birliği Belgeleri 
211
aaaa. Kopenhag Kriterleri ve Azınlık Hakları 
211
bbbb. Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi 
211
cc. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Çalışmaları 
211
aaa. Genel Olarak 
211
bbb. AGİT’in Azınlık Haklarına Yönelik Temel İlkeleri ve Belgeleri 
212
aaaa. 1990 Kopenhag Belgesi 
212
bbbb. 1992 Hedef Belgesi ve Azınlıkların Korunmasına Yönelik Yükümlülükler 
212
2. Ulusal Düzenlemeler 
213
a. Lozan Barış Antlaşması ve Azınlık Hakları 
213
b. Anayasa ve Yasal Çerçevede Azınlık Hakları 
213
SÖZÜN KISASI 
214
Onbirinci Bölüm
ESKİ HÜKÜMLÜLER
GİRİŞ 
215
A. ESKİ HÜKÜMLÜ KAVRAMI 
215
B. ESKİ HÜKÜMLÜLERİN KARŞILAŞTIĞI DEZAVANTAJLI DURUMLAR 
216
1. Dışlanma ve Etiketlenme 
217
2. İşsizlik ve Maddi Zorluklar 
217
3. Sağlık Hizmetlerine Erişim Sorunu 
217
4. Aile ve Sosyal Destek Eksikliği 
218
5. Barınma Sorunları 
218
6. Suç Ortamına Geri Dönme Riski 
218
7. Ruhsal Çöküntü ve Umutsuzluk 
219
C. ESKİ HÜKÜMLÜ İSTİHDAMI 
219
D. ESKİ HÜKÜMLÜLERİN İSTİHDAMINA YÖNELİK DÜZENLEMELER 
221
1. 854 Sayılı Deniz İş Kanunu 
221
2. 4857 Sayılı İş Kanunu 
222
SÖZÜN KISASI 
224
Onikinci Bölüm
DİĞER DEZAVANTAJLI GRUPLAR
GİRİŞ 
225
A. YOKSULLAR 
226
1. Genel Olarak 
226
2. Yoksulluk Türleri 
226
a. Mutlak Yoksulluk 
227
b. Nispi (Göreli) Yoksulluk 
227
c. İnsani Yoksulluk 
227
d. Gelir Yoksulluğu 
227
3. Türkiye’de Yoksullukla İlgili Yasal Düzenlemeler 
228
a. Anayasal Düzenlemeler 
228
b. Türkiye’de Yoksullukla Mücadelede Temel Kanunlar 
228
B. HIV/AIDS TAŞIYANLAR 
230
1. Genel Olarak 
230
2. HIV/AIDS Olanların Karşılaştığı Dezavantajlılık 
231
3. HIV/AIDS ile İlgili Yasal Düzenlemeler 
233
a. Uluslararası Düzenlemeler 
233
aa. Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Bağlamında İnsan Hakları Rehberi 
234
b. Türkiye’de HIV/AIDS ile İlgili Yasal Düzenlemeler 
235
C. MADDE BAĞIMLILARI 
237
1. Genel Olarak 
237
2. Madde Bağımlılarının Karşılaştığı Dezavantajlılık 
238
3. Madde Bağımlılığı ile İlgili Düzenlemeler 
238
SÖZÜN KISASI 
240
Kaynakça 
241
Kavram Dizini 
245
HakkımızdaUluslararası Yayınevi BelgesiKaynakça Dosyası Kişisel Verilerin Korunması ÜyelikSiparişlerimİade Politikasıİletişim
 
Ana Sayfa
Kategori
Sipariş
Sepetim
Profil