Dernekler ve Ulusal ve Uluslararası Hukuki Dayanakları,
 
§1. DERNEKLER VE ULUSAL VE ULUSLARARASI HUKUKİ DAYANAKLARI, DERNEK VE DERNEKLERLE İLGİLİ BAZI KAVRAMLAR VE İLKELER 
 
21
I. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 
 
21
II. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
 
21
III. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 
 
22
IV. Dernekler ile İlgili Diğer Hukuki Düzenlemeler 
 
23
A. Vakıf Nedir, Dernekle Vakıf Arasındaki Farklar Nelerdir 
 
25
VI. Farklı Dernek Türleri 
 
26
B. Gençlik Dernekleri, Spor Kulüpleri ve Değişiklik Geçiş Süreci 
 
27
VII. Dernekler Mevzuatı ile İlgili Kuruluşlar 
 
29
A. Siyasi Partiler, Sendikalar ve Spor Kulüpleri 
 
29
VIII. Derneklerle İlgili Bazı Kavramlar 
 
30
C. Derneğin Yerleşim Yeri 
 
32
E. Mülki İdare Amiri/Amirliği 
 
33
F. Sivil Toplumla İlişkiler Birimi 
 
33
I. Kar Amacı Gütmeyen Kuruluş 
 
33
IX. Dernek Merkez ve Tüzük Değişikliklerinin Bildirilmesi 
 
34
X. Dernek Adları ve İzinle Kullanılacak Kelimeler 
 
35
A. İzinle Kullanılacak Dernek Adları 
 
35
XI. Bazı Ad ve İşaretleri Kullanma Yasağı 
 
37
XII. Kurulması Yasak Olan Dernekler ve Yasak Faaliyetler 
 
37
XIII. Derneklerin Genel Olarak Faaliyetleri 
 
37
Derneklerin Kuruluşu, Tüzel Kişilik ve Kazanılması,
 
Dernekler Kütüğü ve Derneklerde Üyelik
 
§2. DERNEKLERİN KURULUŞU, TÜZEL KİŞİLİK VE KAZANILMASI, DERNEKLER KÜTÜĞÜ VE DERNEKLERDE ÜYELİK 
 
39
II. Tüzel Kişilik, Koşulları ve Kazanılma Anı 
 
40
A. Tüzel Kişilikte Hak Ehliyeti 
 
40
B. Tüzel Kişilikte Fiil Ehliyeti ve Kullanılması 
 
41
C. Tüzel Kişilerin Oy Kullanması 
 
41
D. Derneklerde Tüzel Kişiliğin Kazanılma Anı 
 
41
V. Dernek Tüzüğünün ve Kuruluş Bildiriminin İncelenmesi 
 
45
A. Dernekler Kütüğü ve Kütük Defteri 
 
46
1. Dernek Numaralandırma İlkeleri 
 
47
2. Dernek Numaralandırması 
 
47
3. Dernek Kütük Dosyası 
 
48
VII. İlk Genel Kurul Toplantısı 
 
49
A. İlk Genel Kurul Toplantısı Yapılmadan Fesih Davası Açılması 
 
49
VIII. Derneklerde Üyelik 
 
50
A. Üyeliğin Kazanılması 
 
50
B. Üyeliğin Sona Ermesi 
 
51
1. Kendiliğinden Sona Erme (Düşme) 
 
51
2. Çıkma ile Sona Erme (İstifa) 
 
51
3. Çıkarılma ile Sona Erme (İhraç) 
 
51
C. Üyelik Hakkının Kapsamı ve Yükümlülükleri 
 
52
a. Eşitlik Hakkı/İlkesi 
 
52
2. Üyelerin Yükümlülükleri 
 
53
b. Diğer Yükümlülükler 
 
54
Derneklerin Organları, Genel Kurul, Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulunun Oluşumu ve Çalışma Esasları, Derneklerde İç ve Dış Denetim
 
§3. DERNEKLERİN ORGANLARI, GENEL KURUL, YÖNETİM KURULU VE DENETİM KURULUNUN OLUŞUMU VE ÇALIŞMA ESASLARI, DERNEKLERDE İÇ VE DIŞ DENETİM 
 
55
I. Derneğin Zorunlu Organları 
 
55
A. Niteliği ve Oluşumu 
 
55
B. Genel Kurulun Görev ve Yetkileri 
 
56
C. Genel Kurulun Toplanması 
 
57
2. Olağanüstü Toplantı 
 
58
3. Toplantısız/Çağrısız Alınan Kararlar 
 
58
D. Genel Kurul Toplantısı ve Kararları 
 
59
1. Toplantıya Çağrı Usulü 
 
59
2. Toplantı Yeri ve Yeter Sayısı 
 
60
a. Elektronik Ortamda Toplantı Usulü 
 
63
5. Oy Hakkından Yoksunluk 
 
65
6. Genel Kurul Kararlarının İptali 
 
65
7. Genel Kurul Sonuç Bildirimi ve Organlara Seçilenlerin İlgili İdareye Bildirilmesi 
 
66
a. Genel Kurul Toplantıları Dışında Dernek Organlarındaki Değişiklik Bildirimleri 
 
68
1. Beyanname Verme Yükümlülüğü 
 
70
a. Beyannamelerin İncelenmesi 
 
71
V. Derneklerde İç ve Dış Denetim 
 
73
A. Derneklerde İç Denetim 
 
73
B. Derneklerde Dış Denetim 
 
74
VI. Derneğin İhtiyari Organları 
 
75
VII. Dernek Organlarında Görev Alma 
 
75
VIII. Dernek Yönetici ve Denetçilerine Ücret Verilmesi 
 
75
§4. DERNEKLERİN ÖRGÜTLENMESİ 
 
77
1. Şube Kuruluşunun İncelenmesi ve Kütüğe Kaydedilmesi 
 
79
B. Şube Organları ve Uygulanacak Hükümler 
 
79
C. Şube Genel Kurulları 
 
79
II. Temsilcilik Görevlendirmesi 
 
80
III. Platform Oluşturulması 
 
80
IV. Üst Kuruluşlar Kurmaları 
 
81
1. Federasyon Kurma Başvuruları ve İstenecek Belgeler 
 
82
1. Konfederasyon Kurma Başvuruları ve İstenecek Belgeler 
 
83
C. Federasyon ve Konfederasyon Kuruluşlarının İncelenmesi 
 
84
D. Üst Kuruluşlarla İlgili Ortak Hükümler 
 
84
Uluslararası Faaliyetler ve Yabancıların Dernek Kurma Hakkı,
 
Yabancı Dernekler, Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar,
 
§5. ULUSLARARASI FAALİYETLER VE YABANCILARIN DERNEK KURMA HAKKI, YABANCI DERNEKLER, KAR AMACI GÜTMEYEN KURULUŞLAR, ULUSLARARASI NİTELİKTE TEŞEKKÜLLER 
 
87
I. Faaliyet Serbestliği 
 
87
II. Yabancıların Dernek Kurma Hakkı 
 
87
III. Yabancı Dernekler 
 
88
A. Yabancı Derneklerin İzin Alma Yükümlülüğü 
 
89
B. Yabancı Derneklerin Başvurusu 
 
89
C. Yabancı Derneklerin Başvurularının İncelenmesi ve İzin 
 
90
D. Yabancı Derneklerin Yıllık Beyannameleri 
 
90
IV. Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlar 
 
91
A. Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Uygulanacak Hükümler 
 
91
V. Uluslararası Nitelikte Teşekküller 
 
91
Derneklerde Mali İşlemler, Defter ve Kayıtlar,
 
Bağış Alma ve Yardım Toplama, Taşınmaz Mal Edinme, Sandık Kurma
 
§6. DERNEKLERDE MALİ İŞLEMLER, GELİR VE GİDERLERDE USUL, DEFTER VE KAYITLAR, BAĞIŞ ALMA VE YARDIM TOPLAMA, YARDIM VE İŞBİRLİĞİ, YURT DIŞINDAN YARDIM ALMA, TAŞINMAZ MAL EDİNME, SANDIK KURMA 
 
93
I. Derneklerde Mali İşlemler, Gelir ve Giderlerde Usul 
 
93
1. İşletme Hesabı Tablosu 
 
93
2. Bilanço Esasına Göre Raporlama 
 
94
B. Gelir ve Giderlerde Usul 
 
94
1. Gelir ve Gider Belgeleri 
 
95
a. Alındı Belgelerinin Biçimi 
 
95
b. Alındı Belgelerinin Bastırılması ve Kontrolü 
 
96
c. Alındı Belgelerinin Deftere Kaydı 
 
97
d. Alındı Belgelerinin Kullanımı 
 
97
f. Gelirlerin Teslim Edilmesi 
 
98
C. Dernek Görevlileri ve Ücretleri 
 
99
II. Dernek Defter ve Kayıtları 
 
100
A. Tutulacak Defterler 
 
101
B. Kayıt Usulü ve Yazışma Dili 
 
101
D. Defterlerin Tasdiki 
 
103
III. Bağış Alma ve Yardım Toplama 
 
103
1. İzin Almadan Yardım Toplama 
 
118
IV. Yardım ve İşbirliği 
 
120
V. Yurt Dışından Yardım Alma ve Yurt Dışına Yardım Yapma 
 
121
A. Bildirim Yükümlülüğü 
 
121
VI. Taşınmaz Mal Edinme 
 
123
A. Taşınmazların Bildirilmesi 
 
123
VII. Dernekler ile Kamu Kurum ve Kuruluşları Arasındaki İlişkiler 
 
124
A. Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Yürütülen Ortak Projeler 
 
125
B. Derneklere Kamu Bütçelerinden Yardım Yapılması 
 
126
VIII. İşlemlerin Elektronik Ortamda Yapılması 
 
127
A. Verilerin Elektronik Ortama Kaydedilmesi 
 
130
B. Bakanlığa Gönderilecek Belgeler 
 
130
IX. Derneklerde Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Korunması 
 
131
Derneklerin Ticari Faaliyetleri ile Ortaklık ve İşletmeleri
 
§7. DERNEKLERİN TİCARİ FAALİYETLERİ İLE ORTAKLIK VE İŞLETMELERİ 
 
133
I. Derneklerin Ticari Faaliyetleri 
 
133
II. Derneklerin Ortaklıkları 
 
135
III. Ticari İşletme ve İktisadi İşletme Kavramları 
 
137
IV. Dernek İktisadi İşletmesi 
 
138
A. Dernek İktisadi İşletmesinin Kuruluşu, Organları ve İşleyişi 
 
142
A. Sandık Kurma Şartları 
 
144
D. Sandığın Faaliyete Geçmesi 
 
146
1. Sandık Genel Kurulu 
 
147
F. Sandıkların Yasal Durumu 
 
147
H. Sandıkların Denetimi 
 
148
I. Sandıkların Geliri 
 
148
J. Sandıklarca Tutulacak Defterler 
 
149
VI. Derneklerde Süreli ve Süresiz Yayınlar 
 
150
Derneklerin ve İktisadi İşletmelerinin Vergisel Konumları,
 
§8. DERNEKLERİN VE İKTİSADİ İŞLETMELERİNİN VERGİSEL KONUMLARI, KAMU YARARINA ÇALIŞMA 
 
155
I. Derneklerin Vergisel Konumları 
 
155
A. Derneklerin Vergi Mükellefiyeti 
 
155
B. Derneklerin Yapacakları Ödemeler Üzerinden Gelir Vergisi Kesintisi 
 
156
C. Derneklere Ait Gayrimenkul Sermaye İradının Vergilendirilmesi 
 
156
1. Derneklere Ait Gayrimenkullerin Kiralanmasının KDV Karşısında Durumu 
 
157
2. Diğer Mal ve Hakların Kiralanması İşlemlerinin KDV Karşısında Durumu 
 
158
D. Derneklere Ait Gayrimenkullerin Kiralanmasının İlişkin Düzenlenen Kira Sözleşmelerinin Damga Vergisi Karşısında Durumu 
 
158
E. Dernek Tasarruflarının Bankada Değerlendirilmesi Sonucunda Elde Ettiği Menkul Sermaye İratlarından Tevkifat Yapılması 
 
159
F. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Derneklere Yapılan Bağışların Gelir Vergisi Bakımından Durumu 
 
160
1. Bağışa Konu Olacak Mallar ve Bağışın Niteliği 
 
160
2. Bağışı Yapanlarca Düzenlenecek Belgenin Niteliği 
 
160
3. Derneklerce Düzenlenecek Belge 
 
160
4. Kayıt Düzeni ve Beyannamelerde Gösterim 
 
161
a. Gıda Bankacılığı Faaliyetinde Bulunan Derneklere Yapılan Bağışların KDV Bakımından Durumu 
 
161
II. Derneklere Ait İktisadi İşletmelerin Vergisel Konumları 
 
161
A. Dernek İktisadi İşletmelerinin Vergi Mükellefiyeti 
 
161
1. Tacir Sayılma ve Türk Ticaret Siciline Kayıt Yaptırma Zorunluluğu 
 
162
2. Defter Tutma Zorunluluğu 
 
162
4. Beyanname Verme ve Verginin Ödenmesi 
 
163
C. Derneklere Ait İktisadi İşletmelerin Özellikleri 
 
163
3. Faaliyetin Ticari, Sınai ve Zirai Nitelik Arz Etmesi 
 
165
4. Ekonomik Faaliyetin Ticari Organizasyonu Gerektirmesi 
 
165
D. İktisadi İşletmelerin Vergilendirilmesi Durumu 
 
166
E. Yabancı Derneklere Ait İktisadi İşletmelerin Vergilendirilmesi 
 
167
F. İktisadi İşletme Karlarının Derneğe Aktarımı 
 
167
1. Dernek İktisadi İşletmesinin Kârının Derneğe Aktarımında Gelir Vergisi Tevkifatı (Stopaj) Konusunun Hukuken Değerlendirilmesi: (Karşı Görüş ve dava gerekçesi) 
 
167
III. Kamu Yararına Çalışma 
 
169
A. Kamu Yararına Çalışan Dernek Sayılma 
 
171
B. Kamu Yararına Çalışan Dernek Sayılma İçin Aranacak Şartlar 
 
172
C. Başvuru ve İstenen Belgeler 
 
173
D. Başvurunun Değerlendirilmesi 
 
173
E. Kamu Yararına Çalışan Derneklerin Yükümlülükleri ve Ayrıcalıkları 
 
174
1. Kamu Yararına Çalışan Derneklerin Yükümlülükleri 
 
174
2. Kamu Yararına Çalışan Derneklerin Ayrıcalıkları 
 
175
F. Kamu Yararına Çalışan Derneklerin Vergisel Durumları 
 
178
1. Katma Değer Vergisi İstisnası 
 
178
2. Veraset ve İntikal Vergisi Muafiyeti 
 
179
3. Emlak Vergisi Muafiyeti 
 
179
4. Damga Vergisi Muafiyeti 
 
179
6. Gümrük Vergisi Muafiyeti 
 
180
7. Kurum Kazancı İstisnası 
 
180
8. Eğlence Vergisi İstisnası 
 
181
9. Kurumlar Vergisi İndirimi 
 
181
G. Kamu Yararına Çalışan Dernek Statüsünün Kaybedilmesi 
 
182
IV. Dernek Yönetim Kurullarının Vergi Borçları Karşısında Sorumluluğu 
 
183
§9. DERNEKLERİN İZİNLE KURABİLECEĞİ TESİSLER 
 
185
I. Derneklerin İzinle Kurabileceği Tesisler 
 
185
2. Lokal Açılamayacak Yerler 
 
186
6. Alkollü İçki Kullanılması ve Canlı Müzik Yayını 
 
189
7. Lokallerde Çalışacak Kişiler 
 
190
9. Lokalden Yararlanma 
 
190
10. Lokallerin Denetimi 
 
191
11. Faaliyetten Geçici Olarak Men Etme 
 
191
12. Lokal Açma ve Çalışma İzninin İptali 
 
191
13. Faaliyetten Men Kararının Uygulanması 
 
192
14. Süresinden Önce Açılma 
 
192
15. İzinsiz Açılan Lokaller 
 
193
16. Uzaklığın Ölçülmesi 
 
193
C. Eğitim Faaliyetleri 
 
194
Derneklerde Sona Erme ve Tasfiye
 
§10. DERNEKLERDE SONA ERME VE TASFİYE 
 
195
I. Derneklerde Sona Erme 
 
195
A. Kendiliğinden Sona Erme 
 
195
B. Genel Kurul Kararı ile Sona Erme 
 
195
C. Mahkeme Kararı ile Sona Erme 
 
196
Dernek İşlemlerinde Hata ve Noksanlıkların Giderilmesi,
 
Kolluk Kuvvetlerinin Yetkisi ve Derneklerle İlgili Bildirimler,
 
§11. DERNEK İŞLEMLERİNDE HATA VE NOKSANLIKLARIN GİDERİLMESİ,
 
KOLLUK KUVVETLERİNİN YETKİSİ VE DERNEKLERLE İLGİLİ BİLDİRİMLER, DERNEKLERİN ETKİNLİKLERİ 
 
199
I. Dernek İşlemlerinde Hata ve Noksanlıkların Giderilmesi 
 
199
II. Derneklerde Kolluk Kuvvetlerinin Yetkisi 
 
199
III. Derneklerle İlgili Bildirimler 
 
200
A. Derneğin Kuruluş Bildirimi 
 
200
B. Genel Kurul Sonuç Bildirimleri 
 
200
1. Genel Kurul Toplantıları Dışında Dernek Organlarında Değişiklik Bildirimleri 
 
200
C. Yıl Sonu Beyannamesi 
 
201
D. Derneğin Yerleşim Yeri Değişikliği Bildirimi 
 
201
E. Tüzük Değişikliği Bildirimi 
 
201
F. Taşınmaz Mal Edinim Bildirimi 
 
201
G. Yurt Dışı Gelir (Bağış/Yardım) Bildirimi 
 
201
H. Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Birlikte Yürütülen Ortak Projelerde, Yapılan Sözleşme/Protokol ve Proje ile İlgili Proje Bildirimi 
 
201
I. Yardım Toplama Kanunu gereği Yürütülecek Faaliyetlerde İzin Başvurusu (Proje ve Bütçe) ile Sonunda Bitiş (Bilanço ve Kapanış Raporu) Bildirimleri 
 
201
J. Dernek Çalışanları ile İlgili İş ve Sosyal Güvenlik Mevzuatı Gereği Yapılan Bildirimler 
 
202
K. Vergi Mevzuatı Gereği Derneğin, İktisadi İşlemesinin ve Ortaklıklarının Beyanname ve Bildirimleri 
 
202
L. Derneğin Yayınları ile İlgili C. Savcılıklarına Yayın Bildirimi ve Gönderimi 
 
202
M. Mal Beyanı Bildirimi 
 
202
IV. Derneklerin Etkinlikleri, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Mevzuatı Kaynaklı Düzenlemeler 
 
202
Derneklerle İlgili Yargılama Usulü, Davalar ve Örnek Kararlar
 
§12. DERNEKLERLE İLGİLİ YARGILAMA USULÜ, DAVALAR VE ÖRNEK KARARLAR 
 
205
I. Derneklerle İlgili Yargılama Usulü 
 
205
II. Derneklerle İlgili Davalar ve Örnek Kararlar 
 
206
1. Derneğin Kendiliğinden Sona Erdiğinin Tespiti Davası 
 
207
2. Derneğin Feshi (Kapatılması) Davası 
 
211
3. Derneğin Tasfiyesi Davası 
 
213
4. Derneğin İhyası (Ek Tasfiye) Davası 
 
217
5. Genel Kurul Kararının İptali Davası 
 
218
6. Dernek Üyeliğinden Çıkarılma (İhraç) Kararının İptali Davası 
 
226
7. Üyeliğin/Üyeliğin Devam Ettiğinin Tespiti Davası 
 
228
8. Genel Kurul Toplantısının İptali Davası 
 
231
9. Derneğe Genel Kurul Toplantısı Yapılması İçin Üye (Kayyum Atanması) Görevlendirilmesi Davası 
 
235
10. Zayi Belgesi Davası 
 
238
1. Derneğe Verilen İdari Para Cezasına İtiraz Davası 
 
243
1. Amaca Yönelik İptal Davalarında Dava Ehliyeti Yönünden Reddine İlişkin Davalar 
 
244
HAKLAR, ÖRGÜTLENME, GÖNÜLLÜLÜK VE SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI, KAYNAK OLUŞTURMA HUKUKU,
 
Haklar, Örgütlenme Hakkı ve Gönüllülük Hukuku, Gönüllü Kuruluş,
 
Sivil Toplum Kuruluşu ve Gönüllü Sivil Toplum Kuruluşu
 
§1. HAKLAR, ÖRGÜTLENME HAKKI VE GÖNÜLLÜLÜK HUKUKU, GÖNÜLLÜ KURULUŞ, SİVİL TOPLUM KURULUŞU VE GÖNÜLLÜ SİVİL TOPLUM KURULUŞU 
 
249
I. Haklar, Örgütlenme Hakkı ve Gönüllülük Hukuku 
 
249
A. Haklar ve Bunları Kullanabilmek İçin Gerekli Öncül Haklar 
 
249
2. Haklara Erişme ve Bunları Kullanma Hakları (Öncül Haklar) 
 
251
1. Dernek Kurma Hakkı 
 
252
a. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 
 
252
b. Avrupa İnsan Hakları Evrensel Sözleşmesi 
 
253
c. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 
 
253
d. Kanunlardaki Düzenlemeler 
 
254
1. Türk Hukukunda Gönüllülük Kavramının Değerlendirmesi 
 
256
II. Gönüllü Kuruluş, Sivil Toplum Kuruluşu ve Gönüllü Sivil Toplum Kuruluşu 
 
260
A. Sivil Toplum Kuruluşları 
 
260
B. Gönüllü Kuruluşlar 
 
261
C. Gönüllü Sivil Toplum Kuruluşları 
 
262
III. Gönüllülükle İlgili Öneriler 
 
262
Gönüllü Kuruluşlarda Kaynak Oluşturma Hukuku
 
§2. GÖNÜLLÜ KURULUŞLARDA TİCARİ OLMAYAN VE TİCARİ FAALİYETLERLE KAYNAK OLUŞTURMA HUKUKU 
 
265
I. Gönüllü Kuruluşlarda Kaynak Oluşturma ve Geliştirme Hukuku Hakkında Genel Bilgiler 
 
265
II. Gönüllü Kuruluşlarda Ticari Olmayan Faaliyetlerle Kaynak Oluşturma Hukuku 
 
266
B. Yardım Toplama ve Hukuku 
 
267
C. Kira ve Sair Taşınmaz ve Taşınır Mal Varlığı Gelirleri 
 
267
III. Gönüllü Kuruluşlarda Ticari Faaliyete Dayalı Kaynak Oluşturma Hukuku 
 
269
A. İktisadi İşletme Gelirleri 
 
269
B. Ticari Şirket ve Ticari Şirket Ortaklık Gelirleri 
 
271
IV. Kaynak ve Geliştirilmesi ile İlgili Öneriler 
 
271
Ticari Örgütlenme Hukukunda Son Gelişmeler;
 
İşletmeler/Şirketler ve Sosyal Amaç
 
§3. TİCARİ ÖRGÜTLENME HUKUKUNDA SON GELİŞMELER; İŞLETMELER/ŞİRKETLER VE SOSYAL AMAÇ 
 
273
I. İşletmeler/Şirketler ve Sosyal Amaç 
 
273
A. Sosyal Amaçlı İşletmeler/Şirketler ve Türk Hukuk Sistemi 
 
273
B. Gelirleri Sosyal Amaca Tahsisli İşletmeler/Şirketler ve Türk Hukuk Sistemi 
 
274