Ceza Hukuku Genel Hükümler Prof. Dr. Murat Volkan Dülger  - Kitap

Ceza Hukuku Genel Hükümler

3. Baskı, 
Eylül 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
1424
Barkod:
9786253813581
Kapak Türü:
Ciltli
Kitabın Fiyatı:
1.650,00
İndirimli (%10):
1.485,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
2. baskı
Eylül 2023
1.645,00
825,00 (%50)
Kitabın Açıklaması
Bu kitapta ceza hukuku genel hükümler dersi alan lisans öğrencilerinin bu derste öğrenmeleri gereken temel konular mümkün olduğunca derinlemesine işlenmiştir. Ancak bize göre kitabın en değerli kısmı, söz konusu temel bilgileri vermesinin yanı sıra, öğrencilerin bilgi birikimini, entelektüel seviyesini, felsefeye ve edebiyata olan ilgilerini, ahlak kavramına olan yaklaşımlarını geliştirmeyi amaçlaması ve en önemlisi iyi birer hukukçu olmaları için satır aralarında sihirli dokunuşlar içermesidir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Ceza Hukukunun Temel Kavramları ve İlkeleri
.
Suç Teorisi
.
Yaptırım Teorisi
.
Ceza Normlarının Sınır Aşan Uygulaması
Kitabın İçindekileri
3. Baskıya Önsöz 
7
2. Baskıya Önsöz 
8
Önsöz 
9
Kısaltmalar 
39
Birinci Bölüm
CEZA HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI,
İLKELERİ VE TARİHÇESİ
§ 1. CEZA HUKUKUNA GİRİŞ, CEZA HUKUKUNUN İŞLEVİ, HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ VE DİĞER HUKUK DALLARIYLA İLİŞKİSİ 
43
I. Suç, Ceza ve Ceza Hukuku 
43
II. Ceza Hukukunun İşlevi 
52
A. Ceza Hukukunun Toplumsal İşlevi 
52
1. Sosyal Bir Olgu Olarak Ceza Hukukunun İşlevi 
52
2. Sosyal Bir İşlev Olarak Ceza Hukukuyla Korunan Hukuksal Değer 
54
3. TCK’ya Göre Ceza Kanununun Amacı 
59
4. Özgürlükçü Ceza Hukukunun Amacı 
60
B. Bir Bilim Dalı Olarak Ceza Hukukunun İşlevi 
61
C. Ceza Hukuku Genel Hükümler Dersinin İşlevi ve Amacı 
65
A. Kamu Hukuku İçinde Yer Alan Bir Disiplin Olarak Ceza Hukuku 
66
B. Ceza Hukukunun Doğrudan Bağlantılı Disiplinler ile İlişkisi 
67
1. Ceza Muhakemesi Hukuku ile İlişkisi 
68
2. İnfaz Hukuku ile İlişkisi 
71
3. Kabahatler Hukuku ile İlişkisi 
73
a. Kabahatlerin Suç Olmaktan Çıkarılması Görüşü 
73
b. Suç – Kabahat Ayrımı ve Kabahatler Hukuku 
75
4. Kriminoloji, Viktimoloji, Kriminalistik ve Adli Tıp ile İlişkisi 
78
C. Ceza Hukukunun Diğer Hukuk Dallarıyla İlişkisi 
80
1. Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi ile İlişkisi 
80
2. Anayasa Hukuku ile İlişkisi 
83
3. İdare Hukuku ile İlişkisi 
85
4. Devletler Hukuku ile İlişkisi 
87
5. Medeni Hukuk ve Borçlar Hukuku ile İlişkisi 
90
6. Vergi Hukuku ile İlişkisi 
91
§ 2. SUÇ POLİTİKASI VE CEZA HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ 
91
I. Suç Politikası ve Ceza Hukukuna Etkisi 
91
II. Ceza Hukukunun Temel İlkeleri 
93
A. Hukuk Devleti İlkesi 
93
B. Kusur İlkesi 
97
1. Kusur Kavramının Ceza Hukukundaki Anlamı, Kapsamı ve Dayanağı 
97
2. Kusur İlkesi ile İlgili Disiplinlerarası Yaklaşımlar 
101
a. Nörobiyolojideki Yaklaşımlar 
101
b. Felsefi Yaklaşımlar 
104
C. Ceza Hukukunun İkincil (Son Çare/Ultima Ratio) Olma İlkesi 
105
D. İnsancıllık (Hümanizm) İlkesi 
107
E. Ceza Hukukunun Güvence İşlevi: Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi 
109
1. İlkenin Ortaya Çıkışı ve Çerçevesi 
109
2. Ceza Hukukunun Özgürleştirici Niteliği 
112
3. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesinden Çıkan Alt İlkeler 
113
a. Yasa Dışındaki Bir Hukuk Kaynağı ile Suç Oluşturma, Kaldırma ve Cezayı Değiştirme Yasağı 
114
i. Genel Olarak 
114
ii. İdarenin Düzenleyici İşlemiyle Suç ve Ceza Konulması Yasağı 
114
iii. Olağanüstü Hâl KHK’leri ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 
117
b. Örf ve Âdete Dayanarak Suç ve Ceza Konulması Yasağı (Lex Scripta) 
121
c. Belirlilik İlkesi (Lex Certa) 
123
d. Kıyas (Analoji) ve Kıyasa Yol Açan Genişletici Yorum Yasağı (Lex Stricta) 
131
e. Geçmişe Yürüme Yasağı (Lex Praevia) 
136
§ 3. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI 
139
I. Giriş 
139
II. Doğrudan Kaynaklar 
139
A. Anayasa 
139
B. Uluslararası Sözleşmeler 
140
C. Kanunlar 
140
1. Türk Ceza Kanunu 
140
2. Ceza Hukuku Normu İçeren Diğer Yasalar 
141
3. TCK ile Diğer Yasalar Arasında Çelişki Olması Hali 
142
a. TCK’nın 5. Maddesinin Uygulama Alanı 
142
b. TCK’nın 5. Maddesinin Uygulama Zamanı 
143
III. Dolaylı (Yardımcı) Kaynaklar 
144
A. Mahkeme Kararları 
144
B. Örf ve Âdet Kuralları 
146
C. Öğreti 
147
§ 4. CEZA HUKUKUNDA YORUM 
148
I. Antik Retorik ve Hermeneutiğin Bir Alt Disiplini Olarak Yorumlama 
148
II. Yorumun Anlamı ve Kıyastan Farkı 
149
III. Yorum Yöntemleri 
151
A. Gramatik (Sözel/Lafzi) Yorum 
151
B. Tarihsel Yorum 
152
C. Sistematik Yorum 
154
D. Amaca Uygun (Teleolojik) Yorum 
154
IV. Yorum Türleri 
155
A. Biçimsel Yorum 
155
1. Yasama Yorumu 
155
2. Yargı Yorumu 
157
3. Öğreti Yorumu 
158
B. İçeriksel Yorum 
159
1. Daraltıcı Yorum 
159
2. Genişletici Yorum 
162
3. Düzeltici Yorum 
163
§ 5. CEZA HUKUKU KURALLARININ UYGULAMA ALANI 
163
I. Ceza Hukuku Kurallarının Zaman Bakımından Uygulama Alanı 
163
A. Zaman Bakımından Uygulamanın Anlamı 
163
B. Yasaların Yürürlüğe Girişi ve Yürürlükten Kalkışı 
165
C. Zaman Bakımından Uygulamada Kural 
168
D. Geçmişe Yürüme Yasağı 
168
E. Failin Lehine Olan Kanunun Geriye Yürümesi 
173
1. Kural 
173
a. Ceza Yasaları İleriye Doğru Uygulanır 
173
b. Failin Aleyhine Sonuç Doğuran Kanun Geriye Etkili Uygulanamaz 
173
c. Failin Lehine Sonuç Doğuran Kanun Geriye Etkili Uygulanır 
174
d. Araya Giren Kanunun Uygulanması 
175
2. Failin Lehine Olan Kanunun Belirlenmesi 
176
a. Güvenlik Tedbirlerine İlişkin Kurallar 
179
b. Zamanaşımı Kuralları 
180
3. Failin Lehine Olan Kanunun Uygulanması 
181
F. Süreli ve Geçici Yasalarda Zaman Bakımından Uygulama 
183
G. Suçun İşlendiği Zamanın Belirlenmesi 
183
a. Ani Suç 
184
b. Kesintisiz (Mütemadi) Suç 
185
c. Zincirleme (Müteselsil) Suç 
186
d. İhmali Suç 
187
II. Ceza Hukuku Kurallarının Yer Bakımından Uygulama Alanı 
187
III. Ceza Hukuku Kurallarının Kişi Bakımından Uygulama Alanı 
187
A. Kişi Bakımından Uygulamanın Anlamı 
187
B. İç Hukuktan Doğan İstisnalar 
188
1. Cumhurbaşkanı’nın Sorumsuzluğu 
188
2. Yasama Bağışıklığı 
192
a. Yasama Sorumsuzluğu 
193
b. Yasama Dokunulmazlığı 
196
i. Genel Olarak 
196
ii. Yasama Dokunulmazlığının Uygulanmadığı İstisnai Durumlar 
199
C. Uluslararası Hukuktan Doğan İstisnalar 
204
1. Diplomasi Dokunulmazlığı 
204
a. Genel Olarak 
204
b. Diplomasi Dokunulmazlığının Hukuki Niteliği ve Sonuçları 
206
c. Konsolos ve Konsoloslukların Hukuki Durumu 
207
2. Yabancı Askerlerin Dokunulmazlığı 
208
a. Genel Olarak 
208
b. Dokunulmazlıktan Yararlanacak Kişiler 
208
c. Dokunulmazlığın Kapsamı 
208
i. Mutlak Yargı Yetkisi 
209
ii. Öncelikli Yargı Yetkisi 
209
§ 6. CEZA HUKUKUNUN TARİHİ GELİŞİMİ 
211
I. Ceza Hukukunun Tarihine Giriş 
211
II. İlkel Ceza Hukuku Dönemi 
215
A. Genel Olarak 
215
B. İlkel Dönemde Suç 
216
C. İlkel Dönemde Cezalandırma 
217
1. Öç Alma Usulü ve Sakıncaları 
217
2. Öç Alma Usulüne Getirilen Sınırlamalar 
218
III. Avrupa Toplumlarında Ceza Hukukunun Gelişimi 
220
A. Antik Yunan Hukuku 
221
B. Roma Hukuku 
225
C. Cermen Hukuku 
231
D. Ortaçağ (Kanonik–Kilise) Hukuku 
232
E. Müşterek Ceza Hukuku 
233
F. Aydınlanma Çağından Günümüze Ceza Hukuku 
238
1. Genel Olarak 
238
2. Ceza Hukukunda Felsefi Hareketlerin Etkisi – Klasik Okul 
239
a. Sözleşmeciler 
240
b. Faydacılar 
241
c. Adaletçiler 
244
d. Karma Görüş – Klasik Okul 
245
3. Ceza Hukukunda Deney ve Gözlem – Pozitivist Okul 
247
IV. Türk Toplumlarında Ceza Hukukunun Gelişimi 
251
A. Cumhuriyet Öncesi Türk Toplumlarında Ceza Hukuku 
251
1. Eski Türklerde Ceza Hukuku 
251
2. İslamiyet’e Geçişten Sonra Türklerde Ceza Hukuku 
252
B. Cumhuriyet Sonrası Türk Toplumunda Ceza Hukuku 
254
1. 765 Sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi 
254
2. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu Dönemi 
254
V. Çağdaş Ceza Hukuku 
256
A. XX. Yüzyılda Ceza Hukuku 
256
1. Modern Ceza Hukuku – Klasik ve Pozitivist Okulların Sentezi 
256
2. Liberal ve Otoriter Rejimlerin Sarkacında Ceza Hukuku 
258
B. XXI. Yüzyılda Ceza Hukuku 
261
1. Suçla Mücadelede Önleyici Ceza Hukuku ve Düşman Ceza Hukuku Teorisi 
263
2. Dijital Dünyanın Yeni Suçluluk Türleri ve Alanları 
269
İkinci Bölüm
SUÇ TEORİSİ
§ 7. SUÇ TEORİSİNE GİRİŞ 
271
I. Suç Teorisinin İnceleme Yöntemi 
271
II. Suç Teorisinin Görevi 
274
III. Suç Kavramı ve Suçun Unsurları 
277
IV. Davranış Normlarına Uymama: Haksızlık 
278
A. Haksızlık Kavramının İçeriği ve Hukuka Aykırılıktan Farkı 
279
B. Hareketin Haksızlığı 
284
C. Neticenin Haksızlığı 
289
D. Değerlendirme ve Görüşümüz 
291
§ 8. SUÇUN YAPISINI AÇIKLAYAN TEORİLER 
295
I. Klasik Suç Teorisi 
298
II. Neo Klasik Suç Teorisi 
302
III. Amaçsal (Gai, Finalist) Suç Teorisi 
304
IV. Teleolojik Suç Teorisi 
307
V. Negatif Suç Unsurları Teorisi (Bütüncül Haksızlık Teorisi) 
308
§ 9. SUÇLARIN AMACI: HUKUKSAL DEĞERLERİN KORUNMASI 
309
I. Eylemin Haksızlığı ve Korunan Hukuksal Değerin Anlamı 
309
II. Suçla Korunan Hukuksal Değerin İşlevi 
313
III. Korunan Hukuksal Değerlerin Değişikliğe Uğraması 
315
§ 10. TİPİKLİK 
319
I. Tipikliğin İşlevi ve Özellikleri 
320
A. Suçun Soyut Tanımı Olarak Tipiklik 
321
1. Geniş Anlamda Tipiklik 
321
2. Dar Anlamda Tipiklik 
322
3. Tipikliğin İşlevleri 
322
a. Sınırlandırma İşlevi 
322
b. Ayırma İşlevi 
323
c. Uyarma İşlevi 
323
d. Eğitme İşlevi 
324
e. Karine İşlevi 
324
B. Tipikliğin Yapısı 
324
1. Tipikliği Oluşturan Unsurlar 
324
2. Tipikliği Oluşturan Unsurların Sınıflandırılması 
327
a. Yazılı Olan ve Olmayan Unsurlar 
327
b. Betimleyici ve Değerlendirici Unsurlar 
328
c. Suçun Yapısal ve Nitelikli Unsurları 
330
d. Maddi ve Manevi Unsurlar 
330
C. Tipikliğin Hukuka Aykırılıkla İlişkisi 
331
D. Tipikliğin Kusurlulukla İlişkisi 
333
II. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları 
335
A. Hareket (Eylem – Fiil) 
335
1. Hareketin İçeriği 
335
2. Hareketi Açıklayan Teoriler 
337
a. Ontolojik (Doğal) Hareket Teorileri 
339
i. Nedensel Hareket Teorisi 
341
ii. Amaçsal (Final) Hareket Teorisi 
345
iii. Sosyal Hareket Teorisi 
358
iv. Bireysel (Kişisel) Hareket Teorisi 
362
b. Normativist Hareket Teorisi 
366
c. Hareket Teorilerine İlişkin Görüşümüz 
368
i. Teorilerin Karşılaştırılması ve Görüşümüz 
368
ii. Bilimdeki Güncel Gelişmelerin Hareket Teorisine Etkisi ve Hareketteki Amacın Kökeni ile Anlamı 
371
iii. Kabul Ettiğimiz Teorilerin Sonuçları 
377
3. Hareketin İşlevleri 
378
a. Gruplandırma İşlevi 
379
b. Tanımlama İşlevi 
379
c. Bağlantı İşlevi 
379
d. Sınırlama İşlevi 
380
i. Hareket Yeteneği ve Kusur Yeteneği Ayrımı 
383
ii. Mutlak Kuvvetin Etkisi Altında Yapılan Hareketler 
383
iii. Mücbir Sebebin Etkisi Altında Yapılan Hareketler 
384
iv. Zorlayıcı Kuvvetin Etkisi Altında Yapılan Hareketler 
384
v. Refleks ve Yarı Otomatik (Affekt) Hareketler 
385
vi. Hayvanların Hareketleri 
386
vii. Bilinç Yokluğunda Yapılan Hareketler 
387
4. Hareketin Niteliğine Göre Suçlar 
387
a. Tek ve Çok Hareketli Suçlar 
387
i. Tek Hareketli Suçlar 
387
ii. Çok Hareketli Suçlar 
387
aa. Birleşmiş Hareketli Suçlar 
388
bb. Bölünebilen Hareketli Suçlar 
389
cc. Seçimlik Hareketli Suçlar 
390
b. Serbest ve Bağlı Hareketli Suçlar 
391
c. Ani ve Kesintisiz (Mütemadi) Hareketli Suçlar 
392
i. Genel Olarak 
392
ii. Mütemadi Suçlarda Devam Eden Unsur ve Mütemadi Suçun Tanımı 
393
iv. Mütemadi Suçlara Bağlanan Sonuçlar ve Özellikli Durumlar 
395
5. Hareketsizlik – İhmal: Hareketin Atipik Görünüş Şekli Olarak İhmali Hareket 
397
a. İhmali Hareketin Tanımı 
397
c. İhmali Hareketin ve Suçun Türleri 
398
i. Gerçek İhmali Suç 
398
ii. Görünüşte (Gerçek Olmayan) İhmali Suç 
400
aa. Görünüşte İhmali Suçta Hareketin Niteliği 
400
bb. Neticeyi Önleme Yükümlülüğü 
402
aaa. Kanundan Kaynaklanan Garantörlük Statüsü 
403
bbb. Sözleşmeden Kaynaklanan Garantörlük Statüsü 
403
ccc. Ön Gelen Tehlikeden Kaynaklanan Garantörlük Statüsü 
406
iii. Görünüşte İhmali Suçlar Sınırlı Sayıda Mıdır? 
408
iv. Görünüşte İhmali Suça Teşebbüs 
409
aa. Teşebbüs Mümkün Müdür? 
409
bb. Teşebbüs Ne Zaman Başlamış Kabul Edilir? 
411
v. İhmali Davranışın Ceza Politikasına ve Yaptırım Teorisine Etkisi 
412
vi. İhmali ve İcrai Hareket Arasındaki Ayrım: Sınır Olaylar 
413
aa. Tipiklik Kapsamında Ele Alınan Yaklaşımlar 
415
aaa. Normatif Yaklaşım Olarak Kınanabilirliğin Odağı 
415
bbb. Natüralist Ontolojik Yaklaşım 
416
bb. İçtima Çözümü 
417
cc. Görüşlerin Taksirli Suçlarda Yetersizliği 
417
dd. Taksir ve İhmal Kavramlarının Karıştırılması 
418
ee. Yargıtay’ın Yaklaşımı 
418
ff. Öğretide Benzer Yaklaşımlar 
420
gg. Taksir ve İhmalin Eşit Kabul Edilmemesi Konusundaki Görüşümüz 
420
hh. Genel Hükümler Kapsamında Açık Bir Düzenlemeye İhtiyaç Olması 
421
B. Netice 
424
1. Suçun Bağımsız Bir Unsuru Olarak Netice 
424
2. Neticenin İşlevleri 
425
3. Suçların Neticeye Göre Ayrımı ve Sınıflandırılması 
427
a. Sırf Hareket Suçu – Neticeli Suç Ayrımı 
427
b. Zarar Suçu – Tehlike Suçu Ayrımı 
428
i. Zarar Suçu ve Tehlike Suçu Kavramları 
428
ii. Tehlike Suçlarının Kendi İçerisinde Sınıflandırılması: Soyut Tehlike Suçu – Somut Tehlike Suçu Ayrımı 
429
c. Kalkışma (Teşebbüs) Suçları 
433
C. Nedensellik (İlliyet) Bağı 
435
1. Nedensellik Bağını Açıklayan Teoriler 
438
a. Şart (Şartların Eşdeğerliliği) Teorisi 
439
i. Şart Teorisinin, “Olmasaydı Olmazdı” (Condictio Sine Qua Non) Formülü ile Uygulanması 
439
ii. Şart Teorisinin Uygulanmasında Bilimsellik: Kanuni Şart Formülü 
443
b. Şart Teorisini Sınırlamak Amacıyla Üretilen Teoriler 
447
i. Uygun Neden Teorisi 
448
ii. Hukuki Önem (İlgi) Teorisi: Şart Teorisinin Tipe Uygunlukla Sınırlandırılması 
451
iii. Etkin Neden Teorisi 
452
2. Nedensellik Problemleri 
453
a. Alternatif (Çift) Nedensellik 
453
b. Kümülatif (Biriken) Nedensellik 
455
c. Öne Geçen Nedensellik 
457
d. Varsayılan (Hipotetik) Nedensellik 
458
e. Alternatif Nedenselliğin Özel Bir Görünümü: Kurul Halinde Verilen Kararlarda Üyelerin Sorumluluğu 
460
f. İhmali Harekette Nedensellik 
461
3. Objektif İsnadiyet 
464
a. Genel Olarak İsnadiyet ve Sübjektif İsnadiyet Kavramları 
464
b. Objektif İsnadiyet Öğretisinin İşlevi 
466
c. Objektif İsnadiyet Öğretisinin Çerçevesi 
467
c. Objektif İsnadiyeti Kaldıran Haller 
472
i. Hukuken Yasaklanmış (Kınanabilir) Bir Riskin Yaratılmadığı Haller 
472
aa. İzin Verilen Risk 
473
bb. Bir Riskin Hukuken Önem Taşımayacak Ölçüde Artırılması 
478
cc. Riskin Azaltılması 
481
ii. Neticenin Yaratılan Riskten Kaynaklanmadığı ve Failin Hakimiyetinin Ortadan Kalktığı Haller 
484
aa. Neticenin Atipik Nedensel Süreç (Bir Doğa Olayı, Tesadüf) Nedeniyle Gerçekleştiği Haller 
485
bb. Neticenin Mağdurun Hareketi Nedeniyle Gerçekleştiği Haller (Mağdurun Üstlenmesi) 
487
cc. Neticenin Üçüncü Bir Kişinin Hareketi Nedeniyle Gerçekleştiği Haller (Üçüncü Kişinin Üstlenmesi) 
491
aaa. Uygun İsnadiyet İlişkisi Teorisi 
493
bbb. İsnadiyet İlişkisinin Kesilmesi Teorisi 
494
ccc. Sınırlı Sorumluluk Teorisi (die Theorie der begrenzten Verantwortungsbereiche) 
494
iii. Normun Koruma Amacına (Alanına) Girmeyen Haller 
497
iv. Objektif İsnadiyeti Kaldıran Özellikli Durumlar 
499
aa. Yükümlülüğe Aykırılık Bağlantısının Bulunması Gereken Haller (Hukuka Uygun Varsayılan Nedensellik Halleri) 
499
bb. Güven İlkesi 
501
d. Objektif İsnadiyetin Kaldırılmasına Bağlanan Cezai Sonuçlar 
502
4. Görüşümüz ve Düşüncemiz 
505
D. Fail 
506
1. Suçu İşleyen Kişi Olarak Fail 
506
2. Özgü (Mahsus) Suç 
507
a. Gerçek Özgü Suç 
508
b. Görünüşte Özgü Suç 
509
c. Bizzat Fail Tarafından İşlenebilen Suç 
510
3. Tüzel Kişilerin Suçun Faili Olup Olamayacağı Sorunu 
510
a. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğunun Esasını Açıklayan Teoriler 
512
i. Varsayım Teorisi 
512
ii. Gerçeklik Teorisi 
512
b. Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğunun Genel İlkeleri Bakımından Değerlendirilmesi 
513
i. Cezaların Şahsiliği İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Sorumluluğu 
513
ii. Kusur İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 
514
iii. Hareket Teorisi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu 
515
c. Değerlendirme ve Görüşümüz 
516
E. Mağdur 
519
1. Mağdur Kavramı 
519
2. Mağdur – Suçtan Zarar Gören Ayrımı 
520
3. Belli Bir Mağduru Olmayan Suçlar 
520
F. Suçun Konusu 
523
G. Suçun Nitelikli Unsurları 
524
1. Nitelikli Unsur Kavramı 
524
2. Nitelikli Unsurların Çeşitleri 
525
a. Harekete İlişkin Nitelikli Unsurlar 
526
i. Hareketin İşleniş Tarzına Göre Nitelikli Unsurlar 
526
ii. Hareketin İşlediği Yer ve Zamana Göre Nitelikli Unsurlar 
527
b. Fail ya da Mağdur Sıfatına İlişkin Nitelikli Unsurlar 
528
i. Faile Göre Nitelikli Unsurlar 
528
ii. Mağdura Göre Nitelikli Unsurlar 
528
iii. Fail ile Mağdur Arasındaki İlişkiye Göre Nitelikli Unsurlar 
529
c. Suçun Konusuna İlişkin Nitelikli Unsurlar 
529
III. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru 
530
A. Kast 
535
1. Genel Olarak Kast Kavramı ve Unsurları 
535
2. Kasttaki Bilmenin Neleri Kapsayacağı Sorunu 
538
3. Kastı Açıklayan Teoriler 
542
a. Tasavvur Teorisi 
542
b. İrade Teorisi 
544
c. Karma Teori: Bilinç ve İrade Teorisi 
545
d. Değerlendirme ve Görüşümüz 
546
4. Amaç – Saik Unsuru 
549
5. Kastın Türleri 
551
a. Doğrudan Kast 
551
b. Olası (Gayri Muayyen) Kast 
555
i. Tasavvur Teorileri: İmkân (Olanak) Teorisi ve Olasılık Teorisi 
557
ii. İrade Teorileri: Kayıtsızlık Teorisi ve Kabullenme Teorisi 
559
iii. Değerlendirme ve Görüşümüz 
560
iv. Olası Kastta Özel Durumlar 
561
6. Kastın Özel Görünüş Biçimleri 
564
a. Ani Kast–Tasarlama Kastı 
564
b. Gecikmiş Neticenin Gerçekleşmesi (Dolus Generalis / Weber Kastı) 
569
i. Tamamlama Görüşü 
570
aaa. Hareket Görüşü 
571
bbb. Nedensellik Görüşü 
571
ii. Teşebbüs Görüşü 
571
iii. Uygunluk Görüşü 
572
iv. Failin Planını Gerçekleştirmesi Görüşü 
574
v. Görüşümüz 
574
vi. Ters Dolus Generalis Olayları 
575
c. Alternatif Kast – Kümülatif Kast 
577
7. Kastın Aranacağı Zaman 
579
B. Taksir 
583
1. Kavram Olarak Taksir 
583
2. Taksirin Hukuki Yapısına Dair Görüşler ve Sonuçları 
586
a. İkili Özen Yükümlülüğünün İhlali Olarak Taksirli Suç 
586
b. Haksızlık ve Kusurluluktan Oluşan Yapısıyla Taksirli Suç 
588
i. Klasik (Nedensel) Teori 
590
ii. Neo–Klasik Teori 
591
iii. Modern Öğreti 
591
3. Taksirli Suçların Sistematiği ve Unsurları 
593
a. Hareket 
594
b. Neticeye Sebebiyet Verme 
595
c. Objektif Özen Yükümlülüğünün İhlali 
598
i. Objektif Özen Yükümlülüğünün İçeriği ve Ölçütü 
598
ii. Özen Yükümlülüğünün Sınırlandırılması 
599
4. Neticenin Objektif İsnat Edilebilirliği 
601
a. Neticenin Objektif Öngörülebilirliği 
602
b. Yükümlülüğe Aykırılık Bağı 
602
c. Normun Koruma Alanı 
605
d. Objektif İsnadiyet Alanında Ortaya Çıkan Problemler 
605
i. Mağdurun Eklenen Davranışı (Sorumluluk Gerektirmeyen Kendine Zarar Verme ya da Kendini Tehlikeye Sokma) 
606
ii. Kasıtlı ya da Kusurlu Üçüncü Kişinin Araya Girmesi 
609
iii. Failin Taksirli Davranışına Bir Başkasının Taksirli Davranışının Eklenmesi 
612
5. Taksirli Suçlarda Kusur 
612
a. Objektif Özen Yükümlülüğünün Bilinebilirliği ve Yerine Getirilebilirliği 
614
b. Özen Yükümlülüğüne Uymanın Failden Beklenebilirliği 
615
6. Taksirin Türleri 
616
a. Basit Taksir 
616
b. Bilinçli Taksir 
616
7. Taksirli Suçlarda Kişisel Cezasızlık Sebebi ve Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Kişisel Sebep 
619
C. Kast–Taksir Kombinasyonları: Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suç 
620
1. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçun Yapısı ve Unsurları 
623
a. Neticenin Objektif Yüklenebilirliği 
628
b. Neticenin Sübjektif Yüklenebilirliği 
629
2. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçta Ortaya Çıkan Problemler 
631
a. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçta Teşebbüs Sorunu 
631
i. Failin Temel Suç Tipine Teşebbüs Etmesi Ancak Taksirle Özel Neticenin Gerçekleşmesine Sebep Olması 
632
ii. Failin Ağırlaşmış Neticeye Teşebbüs Etmesi 
635
iii. Temel Suçun Teşebbüs Aşamasında Kalması ve Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Halin Olmaması 
636
b. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlara İştirak Sorunu 
637
§ 11. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU 
639
I. Hukuka Aykırılık Kavramı 
639
A. Tanım ve Biçimsel – İçeriksel Hukuka Aykırılık Ayrımı 
639
B. Yasak Normu – İzin Normu İlişkisi 
641
C. Suçun Yapısında Hukuka Aykırılığın Yeri 
643
D. Hukuka Aykırılık – Kusurluluk İlişkisi 
644
E. Hukuka Aykırılığın İçeriği 
646
F. Tipiklik, Hukuka Aykırılığın Karinesidir 
646
G. Hukuka Aykırılık Tüm Hukuk Düzeni Açısından Yapılan Bir Değerlendirmedir 
647
H. Hukuka Aykırılık – Haksızlık İlişkisi 
652
II. Hukuka Aykırılığın Bazı Suç Tiplerinde Özellikle Belirtilmesinin İşlevi 
653
A. Genel Olarak 
653
B. Hukuka Özel Aykırılık Görüşü 
654
C. Eylemin Genelini Değerlendiren Unsurlar Öğretisi ve Bu Ayrıma Dayalı Çözüm 
654
D. Bu İfadelerin İşlevsiz Olduğunu İleri Süren Görüş 
657
E. Değerlendirme ve Görüşümüz 
657
III. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Manevi (Sübjektif) Unsuru: Fail Hukuka Uygun Davrandığını Bilerek Hareket Etmelidir 
660
IV. Türk Ceza Hukukunda Yer Alan Hukuka Uygunluk Nedenleri 
665
A. Görevin Yerine Getirilmesi 
671
1. Kanun Hükmünü Yerine Getirme 
671
2. Amirin Hukuka Uygun Emrinin İfası 
675
B. Meşru Savunma 
676
1. Genel Olarak 
676
2. Meşru Savunmanın Hukuki Niteliği 
677
3. Meşru Savunmanın Şartları 
683
a. Saldırıya İlişkin Şartlar 
683
i. Bir Saldırı Bulunmalıdır 
683
ii. Saldırı Hukuka Aykırı Olmalıdır 
687
iii. Saldırı Bir Hakka Yönelik Olmalıdır 
694
iv. Halen Mevcut, Gerçekleşmesi ya da Tekrarı Muhakkak Bir Saldırı Olmalıdır 
698
b. Savunmaya İlişkin Şartlar 
703
i. Savunmada Zorunluluk Bulunmalıdır 
703
ii. Savunma Saldırıya ve Saldırgana Karşı Yapılmalıdır 
705
iii. Savunma ile Saldırı Arasında Orantı Olması 
707
4. Üçüncü Kişi Yararına (Yardımcı) Meşru Savunma 
714
a. İnsan Yararına Meşru Savunma 
714
b. Devlet Yararına Meşru Savunma 
718
c. Hayvan Yararına Meşru Savunma 
721
C. Hakkın Kullanılması 
722
1. Savunma Dokunulmazlığı 
724
2. İfade Özgürlüğü 
725
a. Kavram 
725
b. İfade Özgürlüğünün İçeriği 
726
c. İfade Özgürlüğünün Anlamı ve Uygulaması 
727
d. İfade Özgürlüğünün Kullanılması 
728
g. Ceza Hukuku Bakımından Önemi 
728
D. İlgilinin Rızası 
730
1. Genel Olarak 
730
2. Hukuki Niteliği 
732
3. Rızanın Geçerli Olması İçin Gereken Şartlar 
733
a. İlgili Kişinin Bu Konuda Serbestçe Tasarruf Hakkına Sahip Olması Gerekir 
734
i. Tasarruf Hakkının Olduğu ve Olmadığı Durumlar 
734
ii. Ötenazi 
737
b. İlgili Kişi Rıza Göstermeye Ehil Olmalıdır 
739
c. Rıza Açıklamasının Yapılış Şekli 
741
4. Varsayılan Rıza 
741
5. Hipotetik Rıza 
742
E. Yükümlülüklerin Çatışması 
743
§ 12. KUSURLULUK 
746
A. Kavram: Kusur – Kusurluluk İlişkisi 
746
C. Kınanabilirliğin Temeli Olarak Seküler Ahlak 
749
D. Kınanabilirliğin Haksızlık Bilinciyle İlişkisi 
753
II. Failin Kınanabilirliğine İlişkin Bir Değer Yargısı 
754
II. Kusuru Açıklayan Teoriler 
757
A. Psikolojik Kusur Teorisi 
757
B. Normatif Kusur Teorisi 
759
C. Finalist Görüş 
761
III. Kusurun Unsurları 
763
A. Kusur Yeteneği 
763
B. Haksızlık Bilinci 
765
C. Beklenebilirlik 
767
IV. Taksirli Suçlarda Kusurluluk 
767
V. Kusuru Etkileyen Nedenler 
767
A. Kusuru Kaldıran veya Azaltan Nedenler 
769
1. Yaş Küçüklüğü 
770
a. Birinci Grup Yaş Küçüklüğü: 12 Yaşını Tamamlamamış Çocuklar 
771
b. İkinci Grup Yaş Küçüklüğü: 12 Yaşını Tamamlamış 15 Yaşını Tamamlamamış Çocuklar 
773
c. Üçüncü Grup Yaş Küçüklüğü: 15 Yaşını Tamamlamış 18 Yaşını Tamamlamamış Çocuklar 
775
2. Akıl Hastalığı 
776
a. Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisini Belirleyen Sistemler 
777
i. Biyolojik Sistem 
777
ii. Psikolojik Sistem 
777
iii. Karma Sistem 
778
b. TCK’da Akıl Hastalığının Kusura Etkisi 
778
3. Sağır ve Dilsizlik 
781
4. Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Bulunma 
782
a. Geçici Neden Kavramı 
782
b. Geçici Neden Kabul Edilebilecek Durumların Değerlendirilmesi 
784
c. Sebebinde Serbest Hareket (Actione Libera in Causa) Kuramı 
786
d. Sebebinde Serbest Hareket Kuramını Açıklayan Görüşler 
787
i. Hareketin Öne Alınması Teorisi/Önceden Yüklenme Teorisi 
787
ii. Dolaylı Faillik/Araç Teorisi 
788
iii. İstisna Teorisi 
789
iv. Değerlendirme ve Görüşümüz 
791
e. İstemsiz Alınan Alkol ya da Uyuşturucu Etkisiyle Sarhoşluk 
793
f. İstemli Alınan Alkol ya da Uyuşturucu Etkisiyle Sarhoşluk 
794
g. Alkol ya da Uyuşturucu Madde Bağımlılarında Kusur Yeteneğinin Suça Etkisi 
794
5. Haksız Tahrik 
795
a. Haksız Tahrikin Hukuki Niteliği 
797
b. Haksız Tahrikin Şartları 
798
i. Tahrik Eden Bir Eylemin Bulunması 
798
ii. Tahrik Eden Eylemin Haksız Olması 
800
iii. Failin Tahrik Eden Haksız Eylem Sebebiyle Hiddet veya Şiddetli Elem İçerisinde Olması 
801
iv. Suçun, Hiddet ve Şiddetli Elem Etkisi Altında İşlenmiş Olması 
802
c. Haksız Tahrikte Özel Durumlar 
804
i. Haksız Tahrik ve Meşru Savunma 
804
ii. Haksız Tahrik ve Tasarlama 
804
iii. Haksız Tahrik ve Kan Gütme ile Töre Saikleri 
805
iv. Haksız Tahrik ve Taksirli Suçlar 
806
d. Haksız Tahrikin Sonucu 
807
6. Ceza Sorumluluğunu Kaldıran Hallerde Sınırın Aşılması (m. 27/1) 
808
a. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması 
808
b. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması ile Meşru Savunmada Sınırın Aşılmasının Farkı 
810
B. Mazeret Nedenleri 
812
1. Mazeret Nedeni Kavramı ve Ortaya Çıkışı 
812
a. Kavram ve Ortaya Çıkış Süreci 
812
b. Hukuki Niteliği 
814
i. Mazeret Nedeninin Ceza Sorumluluğunu Etkileyen ya da Kaldıran Diğer Hallerden Farkları ve Bağımsız Bir Hal Olarak Kabul Edilmesi Gerekliliği 
814
ii. Mazeret Nedeninin Temeli: Beklenebilirlik 
816
2. Zorunluluk Hali 
821
a. Tehlikeye İlişkin Şartlar 
825
i. Ağır Bir Tehlikenin Varlığı 
826
ii. Mevcut ve Muhakkak Bir Tehlikenin Varlığı 
827
iii. Tehlikenin Kişinin Kendisinin ya da Başkasının Bir Hakkına Yönelik Olması 
827
b. Korunmaya İlişkin Şartlar 
828
i. Tehlikenin Başka Türlü Bertaraf Edilememesi 
828
ii. Korunma Davranışı ile Tehlikenin Ağırlığı Arasında Orantı Bulunması 
830
c. Kurtarma İsteği (Sübjektif Unsur) 
831
d. Beklenebilirliği Etkileyen Haller 
831
i. Tehlikeye Bilerek ve Bizzat Sebebiyet Verilmemesi 
831
ii. Tehlikeye Göğüs Germeyi Gerektiren Özel Bir Hukuki İlişkinin Bulunmaması 
833
e. Zorunluluk Hali ve Meşru Savunma Arasındaki Farklar 
834
3. Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi 
835
a. Genel Olarak 
835
b. Amirin Emrine İlişkin Düzenlemelerin Eleştirisi 
838
4. Meşru Savunmada Sınırın Aşılması (m. 27/2) 
841
a. Genel Olarak 
841
b. Hukuki Niteliği 
842
c. Sınırın Aşıldığı Durumlar 
844
d. Haksız Tahrikten Ayrımı 
847
e. Hata Halinden Ayrımı 
848
5. Cebir ve Tehdit Nedeniyle Failin İrade Yeteneğinin Etkilenmesi 
849
§ 13. HATA (YANILMA) 
851
I. Hatanın Anlamı ve Türleri 
851
II. Kastı Kaldıran Hata Halleri 
854
A. Tipikliğin Maddi Unsurlarında Hata 
856
1. Eşdeğer ve Eşdeğer Olmayan Hata Halleri 
859
2. Seçimlik Hareketli Suç Tiplerine İlişkin Hata 
862
3. Tersine Unsur Hatası, Çifte Tersine Hata ve İşlenemez Suç (Elverişsiz Teşebbüs) Halleri 
863
B. Suçun Nitelikli Unsurlarında Hata 
864
C. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Koşullarında Hata 
866
III. Kusurluluğu Etkileyen Nedenlerde Hata 
870
A. Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerin Maddi Unsurlarında Hata 
870
B. Haksızlık (Yasak) Hatası 
872
1. Genel Olarak 
872
2. Haksızlık Bilinci Kavramı ve Haksızlık Hatası ile İlişkisi 
873
3. Hukuka Uygunluk Nedeninin Varlığında Hata 
875
4. Haksızlık Hatasına Bağlanan Sonuçlar 
877
V. Hedefte Sapma 
880
§ 14. SUÇUN ÖZEL BİR GÖRÜNÜŞ BİÇİMİ OLARAK: TEŞEBBÜS 
883
I. Genel Olarak 
883
II. Teşebbüsün Cezalandırılmasının Nedenine Dair Teoriler 
885
A. Objektif Teori 
885
B. Sübjektif Teori 
886
C. Etki Teorisi 
887
D. TCK’nın Benimsediği Yaklaşım 
888
III. Teşebbüsün Şartları 
888
A. Ön Değerlendirme: Suçun Tamamlanmamış Olması ve Suç Tipinin Teşebbüse Elverişliliği 
890
B. Kasten İşlenen Bir Suçun ve Bu Suçu İşlemeye Yönelik Kastın Varlığı 
891
C. Suçun İcrasına Elverişli Hareketlerle Doğrudan Doğruya Başlamak 
893
1. Hazırlık Hareketleri ve Cezalandırılmama Sebebi 
893
2. Elverişli Hareket 
895
3. Mefruz (Kuruntu) Suç 
900
4. İcra Hareketlerine Doğrudan Doğruya Başlama 
901
a. Objektif Teoriler 
901
i. Şekli Objektif Teori 
902
ii. Maddi Objektif Teori 
903
b. Sübjektif Teoriler 
905
c. Karma Teoriler 
905
d. TCK’nın Benimsediği Yaklaşım 
907
5. Tam Teşebbüs–Eksik Teşebbüs Kavramları 
908
IV. Teşebbüste Özellikli Durumlar 
909
A. Olası Kastta Teşebbüs Sorunu 
909
B. Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Teşebbüs 
911
C. İhmali Suçlarda Teşebbüs 
912
1. Gerçek – Görünüşte İhmali Suça Göre Ayrım 
912
2. Görünüşte İhmali Suçta Teşebbüs Anını Açıklayan Teoriler 
914
a. Son Mümkün Müdahale Teorisi 
914
b. İlk Mümkün Kurtarma Müdahalesi Teorisi 
914
c. Hukuksal Değerin Doğrudan Zarar Görmesi Teorisi 
915
d. Görüşümüz 
915
E. Birden Fazla Suç ve Bileşik Suçlarda Teşebbüs 
917
V. Gönüllü Vazgeçme 
918
A. Genel Olarak 
918
B. Gönüllü Vazgeçmede Failin Cezalandırılmamasının Nedenini Açıklayan Teoriler 
920
1. Suç Politikası Teorisi 
920
2. Yararlılık Teorisi (Af – Ödül Teorisi) 
922
3. Cezalandırma Amacı Teorisi 
922
4. Hukuk Teorileri 
923
C. Gönüllü Vazgeçmenin Unsurları 
923
1. Suçun Tamamlanmamış Olması 
924
2. Vazgeçmenin İradi ve Gönüllü Olması 
927
3. Gönüllü Vazgeçmeye Dair Sistem 
929
§ 15. SUÇUN ÖZEL BİR GÖRÜNÜŞ BİÇİMİ OLARAK: İŞTİRAK 
931
I. Giriş 
931
II. Suça İştirakin Hukuki Esası 
932
III. Suça İştirakte Sorumluluğun Belirlenmesine Yönelik Sistemler 
934
A. Eşitlik Sistemi (Türdeş Faillik) 
934
B. İkilik Sistemi 
935
C. Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi (Sübjektif Sistem) 
937
D. TCK’da Suça İştirak ve Faillik – Şeriklik Ayrımında Benimsenen Sistem 
937
IV. Suça İştirakin Koşulları 
940
A. Suça Katılanların Birden Fazla Olması 
940
B. Birden Fazla Nedensellik Değeri Taşıyan Hareketin Bulunması 
941
C. Suça İştirak İradesinin Bulunması 
942
D. İşlenişine İştirak Edilen Suçun En Azından Teşebbüs Aşamasına Gelmiş Olması Gerekliliği 
943
V. Faillik 
944
A. Tek Failli ve Çok Failli Suç Ayrımı 
944
1. Tek Failli Suçlar 
944
2. Çok Failli Suçlar 
944
a. Yakınsama Suçları 
945
b. Karşılaşma Suçları 
946
B. Faillik Türleri 
946
1. Müstakil (Doğrudan) Faillik 
946
a. Bizzat İşlenebilen Suçlar 
948
b. Özgü Suçlar 
948
c. Yükümlülük Suçları 
950
2. Müşterek Faillik 
950
a. Genel Olarak 
950
b. Müşterek Failliğin Şartları 
951
i. Suçun İşlenişi Üzerinde Müşterek Hâkimiyet Kurulması 
951
ii. İhmali Hareketle Suça Yapılan Katkının Değeri 
955
iii. Birlikte Suç İşleme Kararı 
957
3. Dolaylı Faillik 
962
a. Genel Olarak 
962
b. Dolaylı Failliğin Görünüş Biçimleri 
965
i. Zorlama Yoluyla İradeye Hakimiyet Kurma Şeklinde Dolaylı Faillik 
966
ii. Kusur Yeteneği Bulunmayan Kişinin Araç Olarak Kullanılması Şeklinde Dolaylı Faillik 
968
iii. Araç Kişi Hataya Sevk Edilerek ya da Mevcut Hatasından Yararlanılarak Dolaylı Faillik 
969
4. Yan Yana Faillik 
972
VI. Şeriklik 
973
A. Genel Olarak 
973
B. Şerikliğin Cezalandırılmasının Hukuki Esası 
974
C. Şeriklik Türleri 
975
1. Azmettirme 
975
a. Genel Olarak 
975
b. Azmettirmenin Maddi Unsurları 
977
i. Azmettirmenin Konusu 
978
ii. En Az Bir Azmettiren ve Azmettirilenin Bulunması Gerekliliği 
978
iii. Azmettirme Hareketinin Niteliği 
980
iv. Azmettiren ile Azmettirilenin Eylemleri Arasındaki Nedensellik Bağı ve Ortaya Çıkan Neticenin Azmettirene Objektif İsnat Edilebilirliği 
981
v. Azmettirme Eylemi Sonrasında Azmettirilenin Suçun İcrasına Başlamış Olması 
982
c. Azmettirmenin Manevi Unsuru: Azmettirme Kastı 
982
d. Azmettirilenin Kastının Dışına Çıkılması 
983
e. Akim (Sonuçsuz) Kalmış Azmettirme 
986
f. Azmettirmede Cezayı Artıran ve Azaltan Nitelikli Haller 
986
2. Yardım Etme 
989
a. Genel Olarak 
989
b. Maddi Yardım Etme 
991
i. Suç İşlenmesinde Kullanılan Araçları Sağlamak 
991
ii. Suç İşlenmesinden Önce veya İşlenmesi Sırasında Yardımda Bulunarak İcrasını Kolaylaştırmak 
992
c. Manevi Yardım Etme 
992
i. Suç İşlemeye Teşvik Etmek 
992
ii. Suç İşleme Kararını Kuvvetlendirmek 
993
iii. Suçun İşlenmesinden Sonra Yardımda Bulunmayı Vaat Etmek 
993
iv. Suçun Nasıl İşleneceği Konusunda Yol Göstermek 
994
VII. Bağlılık Kuralı 
994
A. Genel Olarak 
994
B. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Nitelikli Hallerin Geçişi 
996
C. Özgü Suçlarda İştirak 
999
VIII. Suça İştirakte Özellikli Durumlar 
999
A. Suçun Örgütlü Olarak İşlenmesinin İştirake Etkisi 
999
B. Örgütsel Hâkimiyete Dayalı Dolaylı Faillik 
1000
C. Suça İştirakte Gönüllü Vazgeçme 
1002
§ 16. SUÇUN ÖZEL BİR GÖRÜNÜŞ BİÇİMİ OLARAK: SUÇLARIN BİRLEŞMESİ (İÇTİMAI) 
1003
I. Giriş 
1003
A. Genel Olarak 
1003
B. Terim ve Kavram 
1005
C. Suçların İçtimaının Konusu 
1006
1. Kural: Gerçek Birleşme (Cezaların Birleşmesi) 
1006
2. İstisna: Suçların Birleşmesi (İçtima) 
1006
D. Suçların Çokluğu Kavramının Anlamı 
1007
II. Hareketin Tekliği – Çokluğu Ayrımı 
1009
A. Hareket Tekliği – Çokluğu Ayrımında Uygulanacak Kriter 
1009
B. Doğal Hareket Kavramı 
1010
C. Hukuki Anlamda Hareket Tekliği 
1010
1. Tipik (Normatif) Hareket Tekliği 
1010
2. Hareketlerin Doğal Tekliği 
1012
D. Karşılaştırmalı Hukukta Hareket Tekliği – Çokluğu Ayrımı 
1013
III. Fikri İçtima (Düşünsel Birleşme) 
1014
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği 
1014
B. Fikri İçtimada Tek Ceza Verilmesini Açıklayan Görüşler 
1015
1. Hareket Tekliğini Esas Alan Görüş 
1015
2. Non Bis In Idem İlkesini Esas Alan Görüş 
1016
3. Görüşümüz 
1017
C. Fikri İçtimaın Şartları 
1017
1. Eylemin Tek Olması 
1018
2. Tek Eylemin Birden Fazla Suça Neden Olması – Fikri İçtimanın Türleri 
1020
a. Aynı Neviden Fikri İçtima (Aynı Çeşit Düşünsel Birleşme) 
1020
b. Farklı Neviden Fikri İçtima (Farklı Çeşit Düşünsel Birleşme) 
1025
3. Her Suç Açısından Kovuşturma Şartlarının Gerçekleşmesi ve Cezalandırılabilir Olması 
1028
D. Fikri İçtimada Özel Durumlar 
1029
E. Hedefte Sapma Halinde Fikri İçtima Uygulaması 
1033
F. Fikri İçtimaın Sonuçları 
1034
IV. Zincirleme Suç 
1035
A. Tanımı ve Hukuki Niteliği 
1035
B. Zincirleme Suçun Şartları 
1038
1. Birden Çok Eylem Bulunması 
1038
2. Eylemlerin Her Birinin Farklı Zamanlarda İşlenmesi 
1041
3. Eylemlerin Aynı Suçu Oluşturması 
1045
4. Mağdurun Aynı Olması 
1047
5. Suçların “Aynı Suç İşleme Kararının İcrası Kapsamında” İşlenmesi 
1050
C. Zincirleme Suçun Sonucu 
1053
D. Zincirleme Suçun Uygulanamayacağı Durumlar 
1054
V. Görünüşte İçtima (Birleşme) 
1056
A. Genel Olarak 
1056
B. Görünüşte İçtima İlkeleri ve Türleri 
1057
1. Özel Normun Önceliği İlkesi (Özel Norm – Genel Norm İlişkisi) 
1057
2. Bir Normun Diğeri Tarafından Tüketilmesi İlkesi (Tüketen – Tüketilen Norm İlişkisi) 
1061
a. Genel Olarak 
1061
b. Bileşik Suç 
1063
i. Genel Olarak 
1063
ii. İki Suçun Unsurlarının Birleşerek Bağımsız Bir Suç Haline Gelmesi 
1065
iii. Bir Suçun Diğerinin Unsuru ya da Nitelikli Hali Olması 
1066
3. Yardımcı Normun Sonralığı İlkesi 
1070
a. Genel Olarak 
1070
b. Geçit Suçu 
1071
c. Karma Suç 
1074
4. Asli Norm – Yardımcı Norm İlişkisi 
1075
§ 17. CEZALANDIRILABİLİRLİĞİN SUÇUN UNSURLARI DIŞINDA KALAN ŞARTLARI 
1076
I. Genel Olarak 
1076
II. Objektif Cezalandırılabilme Şartları 
1077
III. Kişisel Cezasızlık Nedenleri 
1083
IV. Cezayı Kaldıran veya Azaltan Kişisel Nedenler 
1085
V. Soruşturma ve Kovuşturma Şartları 
1087
A. Şikâyet 
1088
B. İzin, Talep ve Karar 
1091
Üçüncü Bölüm
YAPTIRIM TEORİSİ
§ 18. YAPTIRIM KAVRAMI VE BİR YAPTIRIM TÜRÜ OLARAK CEZA 
1093
I. Ceza Kavramı, Tarihçesi ve Cezalandırma Yetkisinin Kaynağı 
1094
A. Yaptırım Kavramı ve Yaptırımın İki İzliliği 
1094
B. Ceza Hukuku Teorisinin Bir Parçası Olarak “Ceza” 
1095
C. Cezanın Tarihsel Gelişim Süreci 
1096
D. Cezalandırma Yetkisinin Kaynağı ve Meşruluğu 
1101
1. Görüşler ve Sınıflandırılması 
1101
2. Cezalandırma Yetkisinin Kaynağı Tartışması 
1104
II. Cezalandırmanın Amacı 
1108
A. Mutlak Teoriler 
1109
1. Kefaret Teorisi 
1111
a. İleri Sürdüğü Görüşler 
1111
b. Teorinin Eleştirisi 
1113
2. Adalet Teorisi 
1114
a. Kant’ın Görüşleri 
1114
b. Hegel’in Görüşleri 
1118
c. Günther Jakobs’un Görüşleri 
1120
d. Teorinin Eleştirisi 
1120
B. Nispi Teoriler 
1123
1. Genel Önleme Teorisi 
1124
a. İleri Sürdüğü Görüşler 
1124
b. Teorinin Eleştirisi 
1126
2. Özel Önleme Teorisi 
1128
a. İleri Sürdüğü Görüşler 
1128
b. Teorinin Eleştirisi 
1129
C. Karma Teoriler 
1131
a. Genel Olarak 
1131
b. Andreas von Hirsch’in Görüşleri 
1133
c. Claus Roxin’in Görüşleri 
1134
D. Görüşümüz ve TCK’nın Benimsediği Sistem 
1134
III. Cezalandırmanın İlkeleri ve Özellikleri 
1135
A. Cezalandırmanın İlkeleri 
1136
1. Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi 
1136
2. Cezaların Şahsiliği İlkesi 
1136
3. Cezanın Haksızlıkla Orantılı Olması İlkesi 
1137
4. Cezanın Kusurla Orantılı Olması İlkesi 
1139
5. İnsan Onuruna Uygun Olma İlkesi 
1140
B. Cezanın Özellikleri 
1144
1. Etkili Olması 
1144
2. Bölünebilir ve Bireyselleştirilebilir Olması 
1144
3. Geri Alınabilir ve Düzeltilebilir Olması 
1145
4. Maliyetinin Düşük Olması 
1146
VI. Cezanın Türleri 
1146
A. Hukuki Niteliklerine Göre Cezalar 
1146
B. Hukuksal Değere Göre Cezalar 
1147
C. TCK’ya Göre Cezalar 
1148
§ 19. ÖLÜM CEZASI 
1148
§ 20. HAPİS CEZASI 
1150
I. Hapis Cezasının Tarihçesi 
1150
II. Hapis Cezasının İnfaz Yöntemleri 
1154
A. Toplu Halde İnfaz 
1154
B. Hücre Sistemi 
1155
C. Karma Sistem 
1156
D. Dereceli Sistem 
1156
E. Panoptikon Sistemi 
1157
III. Hapis Cezasına İlişkin Görüşler 
1159
A. Olumlu Görüşler 
1159
B. Olumsuz Görüşler 
1160
IV. Hapis Cezasının Türleri 
1161
A. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası 
1161
B. Müebbet Hapis Cezası 
1163
1. Genel Olarak 
1163
2. Yeniden Topluma Kazandırma ve Umut Hakkı Kavramı 
1163
C. Süreli Hapis Cezası 
1168
D. Kısa Süreli Hapis Cezası ve Kısa Süreli Hapis Cezasına Seçenek Yaptırımlar 
1168
1. Seçenek Yaptırımlara Çevirme Şartları 
1170
a. Hakimin Takdirine Bağlı Olarak Seçenek Yaptırımlara Çevirme Şartları 
1170
b. Seçenek Yaptırıma Çevirme Zorunluluğu ve Şartları 
1171
2. Çevirmeye Konu Seçenek Yaptırımlar 
1172
a. Adli Para Cezasına Çevirme 
1172
b. Diğer Yaptırımlara Çevirme 
1173
i. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın Aynen İade, Suçtan Önceki Hale Getirme veya Tazmin Suretiyle Tamamen Giderilmesi 
1173
ii. Bir Eğitim Kurumuna Devam Etme 
1175
iii. Belirli Yerlere Gitmekten veya Belirli Etkinlikleri Yapmaktan Yasaklanma 
1175
iv. Ehliyet ve Ruhsat Belgelerinin Geri Alınması, Belli Bir Meslek ve Sanatı Yapmaktan Yasaklanma 
1176
v. Gönüllü Olarak Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırılma 
1176
V. Hapis Cezasının Sakıncalarını Gidermeye Yönelik Kurumlar 
1177
A. Mahkûmiyet Kararı Verilmesini Engelleyen Kurumlar 
1177
1. Önödeme 
1177
2. Uzlaştırma 
1180
a. Onarıcı Adalet Anlayışı ve Uzlaştırma 
1180
b. Uzlaştırmaya Tabi Suçlar ve Uzlaştırma Usulü 
1183
3. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 
1185
a. Genel Olarak 
1185
b. Koşulları 
1186
i. Kamu Davası Açılmasını Gerektirir Yeterli Şüpheye Ulaşılması 
1186
ii. Soruşturulan Suçun Kanunda Gösterilen Suçlardan Olması 
1186
iii. Şüphelinin Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Hapis Cezası ile Mahkûm Olmamış Bulunması 
1188
iv. Soruşturmanın Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Halinde Şüphelinin Suç İşlemekten Çekineceği Kanaatini Vermesi 
1188
v. Şüpheli ve Toplum Açısından Kamu Davasının Açılmasından Daha Yararlı Olma 
1188
vi. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın Giderilmesi 
1189
c. Kararın Verilmesi, Denetim Süresi ve Neticelenme 
1189
4. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması 
1190
a. Genel Olarak 
1190
b. Koşulları 
1191
i. İki Yıl veya Daha Az Süreli Hapis ya da Adli Para Cezasına Hükmedilmesi 
1191
ii. Daha Önce Kasıtlı Suçtan Mahkûm Olmamış Bulunmak 
1192
iii. Kişilik Özellikleri ile Duruşmadaki Tutum ve Davranışları ile Yeniden Suç İşlemeyeceği Hususunda Mahkemede Kanaat Yaratmak 
1192
iv. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın Giderilmesi 
1193
c. Kararın Verilmesi 
1193
d. Denetim Süresi, Hükmün Ortadan Kaldırılması veya Açıklanması 
1195
B. Hapis Cezasının İnfazına İlişkin Kurumlar 
1196
1. Hapis Cezasının Ertelenmesi 
1196
a. Genel Olarak 
1196
b. Koşulları 
1196
i. Hapis Cezasının İki Yıl veya Daha Az Süreli Olması 
1196
ii. Sanığın Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Üç Aydan Fazla Hapis Cezasına Mahkûm Edilmemiş Olması 
1197
iii. Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Yönünde Mahkemede Kanaat Oluşması 
1198
iv. Verilen Zararın Giderilmesi 
1199
c. Hapis Cezasının Ertelenmesinin Sonuçları 
1199
2. Koşullu Salıverme 
1201
a. Genel Olarak 
1201
b. Koşulları 
1203
i. Hükmedilmiş Hapis Cezasının Belirli Bir Süre Çekilmiş Olması 
1203
ii. Hükümlünün Bu Süreyi İyi Hal İle Geçirmiş Olması 
1205
c. Koşullu Salıverilme Kararı, Sonuçları ve Kararın Geri Alınması 
1206
3. Denetimli Serbestlik 
1208
VI. Hapis Cezasının İnfazı 
1211
A. İnfaza Başlama 
1212
1. Hükümlülerin Kuruma Kabulü 
1212
2. Hükümlülerin Kuruma Yerleştirilmesi 
1213
B. İnfazın Ertelenmesi 
1214
1. Hastalık Nedeniyle İnfazın Ertelenmesi 
1214
2. Hükümlünün İsteğiyle İnfazın Ertelenmesi 
1215
C. Ziyaret, Görüşme ve Haberleşme 
1215
D. İnfazın Gevşetilmesi ve İzin 
1217
E. Disiplin Cezaları ve Tedbirleri 
1218
F. Ödüllendirme 
1220
G. Ceza İnfaz Kurumlarının Türleri 
1220
§ 21. ADLİ PARA CEZASI 
1223
I. Kavram 
1223
II. Adli – İdari Para Cezası Ayrımı 
1224
III. Adli Para Cezasının Belirlenmesi 
1225
IV. Adli Para Cezasının İnfazı 
1228
§ 22. CEZASININ BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ 
1230
I. Temel Cezanın Belirlenmesi ve Bireyselleştirme 
1230
A. Genel Olarak 
1230
B. Temel Cezanın Belirlenmesinde Göz Önünde Bulundurulacak Haksızlık ile Bağlantılı Hususlar 
1232
C. Failin Kast veya Taksire Dayalı Kusurunun Ağırlığı 
1234
D. Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Cezaya Etkisi 
1236
E. Suçun Nitelikli Hallerinin Uygulanması 
1236
II. Sonuç Cezanın Belirlenmesi ve Etki Eden Hususlar 
1237
A. Suçun Özel Görünüş Biçimleri 
1237
B. Kusurluluğu Azaltan Nedenler 
1238
C. Kişisel Cezasızlık Nedenleri ve Cezayı Kaldıran Kişisel Nedenler 
1239
D. Takdiri İndirim Nedenleri 
1239
III. Cezaların Mahsubu 
1241
§ 23. BİR YAPTIRIM TÜRÜ OLARAK GÜVENLİK TEDBİRİ 
1241
I. Kavram ve Uygulama Şartları 
1241
A. Kavram 
1241
B. Uygulanma Şartları 
1243
1. Tehlikelilik 
1243
2. İşlenmiş Bir Suç Bulunması 
1244
3. Kanunilik 
1244
4. Mahkeme Kararı 
1245
II. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakma 
1245
III. Müsadere 
1248
A. Eşya Müsaderesi 
1249
1. Suçla Bağlantılı Eşyanın Müsaderesi 
1250
2. Konusu Suç Olan Eşyanın Müsaderesi 
1252
B. Kazanç Müsaderesi 
1252
IV. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri 
1254
V. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri 
1255
VI. Tekerrür 
1256
A. Genel Olarak 
1256
B. Tekerrür Hakkındaki Görüşler 
1256
C. Tekerrürün Uygulanma Şartları 
1257
1. Daha Önce Verilmiş Bir Mahkûmiyet Kararı 
1257
2. Tekerrür Süresi İçinde Yeni Bir Suç İşlenmesi 
1259
D. Tekerrürün İstisnaları 
1260
E. Tekerrürün Sonuçları 
1260
F. Özel Tehlikeli Suçlular 
1261
VII. Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri 
1262
§ 24. DAVA VE CEZA İLİŞKİSİNİ SONA ERDİREN DURUMLAR 
1266
I. Sanığın veya Hükümlünün Ölümü 
1266
A. Sanığın Ölümü 
1267
B. Mahkûmun (Hükümlünün) Ölümü 
1267
II. Af 
1267
A. Affın Çeşitleri 
1268
1. Genel Af 
1269
2. Özel Af 
1270
III. Zamanaşımı 
1270
A. Genel Bilgiler 
1270
B. Hukuki Niteliği 
1272
C. Dava Zamanaşımı 
1273
1. Genel Bilgiler 
1273
2. Zamanaşımı Süreleri ve TCK’nın Benimsediği Sistemde Zamanaşımının Hesaplanması 
1274
3. Aynı Fiilden Dolayı Yeniden Yargılama Halinde Zamanaşımı Süresi 
1276
4. Zamanaşımının İşlemeye Başlama Anı 
1276
5. Dava Zamanaşımın Durması veya Kesilmesi 
1277
a. Dava Zamanaşımının Durması 
1277
b. Dava Zamanaşımın Kesilmesi 
1278
D. Ceza Zamanaşımı 
1279
1. Genel Bilgiler 
1279
2. Zamanaşımı Süreleri 
1280
3. Zamanaşımının İşlemeye Başlama Anı 
1281
4. Ceza Zamanaşımının Durması ve Kesilmesi 
1282
a. Ceza Zamanaşımının Durması 
1282
b. Ceza Zamanaşımının Kesilmesi 
1282
5. Ceza Zamanaşımı ve Hak Yoksunlukları 
1283
IV. Şikâyetten Vazgeçme 
1284
Dördüncü Bölüm
CEZA NORMLARININ SINIR AŞAN UYGULAMASI
§ 25. CEZA NORMLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI 
1285
I. Ülkesellik (Mülkilik) İlkesi 
1286
A. Kavram 
1286
B. Ülke Kavramı 
1288
C. Suçun İşlendiği Yerin Saptanması 
1291
1. Genel Olarak 
1291
2. Suçun İşlendiği Yerin Belirlenmesinde Sorunlu Durumlar 
1293
a. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suçlar 
1293
b. İhmali Hareketle İşlenen Suçlar 
1293
c. İştirak Halinde İşlenen Suçlar 
1294
d. Transit Suçlar 
1295
e. İnternet Aracılığıyla İşlenen Suçlar 
1295
D. Yabancı Ülkede Verilen Hükmün Varlığı (Non bis in idem İlkesi) 
1299
II. Kişisellik İlkesi 
1301
A. Kavram 
1301
B. Faile Göre Kişisellik İlkesi 
1302
C. Mağdura Göre Kişisellik İlkesi 
1304
III. Koruma (Gerçeklik) İlkesi 
1304
A. Görev Suçları (TCK m. 10) 
1305
B. Türkiye Zararına İşlenen Suçlar (TCK m. 12/1) 
1306
C. Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar (TCK m. 13/1–b) 
1306
IV. Evrensellik İlkesi 
1307
V. İkame Yargı İlkesi 
1308
VI. Yer Bakımından Uygulamada Özellik Gösteren Konular 
1309
A. Mahsup 
1309
B. Yabancı Mahkûmiyet Kararından Doğan Hak Yoksunlukları 
1310
C. Yabancı Normun Göz Önünde Bulundurulması 
1312
1. Ceza Hukukunda Yabancı Normun Uygulanabilirliği Sorunu 
1312
2. Türk Hukukunda Durum 
1313
§ 26. GERİ VERME 
1314
I. Geri Verme Kavramı 
1314
A. Kavram ve Hukuki Nitelik 
1314
B. Sığınma ve Geri Verme İlişkisi 
1315
C. Sınır Dışı Etme ve Geri Verme İlişkisi 
1316
D. Takas ve Geri Verme İlişkisi 
1316
II. Geri Vermenin Kaynakları ve Birbirleriyle İlişkisi 
1317
III. Geri Vermenin Şartları 
1318
A. Eyleme İlişkin Şartlar 
1318
1. Geri Vermeye Konu Suçun Belirli Bir Ağırlıkta ve Çifte Cezalandırılabilir Olması 
1318
2. Suçun Türkiye veya Türk Vatandaşının Zararına İşlenmemiş Olması 
1319
3. Suç Hakkında Yargılama Engeli Bulunmaması 
1320
4. Talebin Ölüm Cezası veya İnsan Onuru ile Bağdaşmayan Bir Ceza Gerektiren Suçla İlgili Olmaması 
1321
5. Suçun Türkiye’nin Yargılama Yetkisinin Dışında Olması 
1321
6. Suçun Düşünce Suçu, Siyasi Suç, Sırf Askeri Suç veya Mali Suç Niteliğinde Olmaması 
1321
a. Düşünce Suçu 
1322
b. Siyasi Suç veya Siyasi Suçla Bağlantılı Suç 
1323
i. Siyasi Suç Kavramı 
1323
ii. Siyasi Suç Kapsamında Görülmeyen Eylemler 
1324
c. Sırf Askeri Suç 
1326
d. Mali Suç 
1326
7. Eylemin Ağırlığı ile Geri Vermeden Doğacak Mağduriyet Arasında Orantı Olması 
1326
B. Faile İlişkin Şartlar 
1326
1. Türk Vatandaşı Olmamak 
1326
2. Talep Eden Ülkede Ayrımcılığa Uğrama Şüphesi Bulunmaması 
1327
C. Özel Koşullarda Geri Verme ve Takas 
1328
IV. Geri Vermenin Usulü 
1330
A. Türkiye’nin Geri Verme Talebinde İzlenen Usul 
1330
B. Türkiye’ye Yöneltilen Geri Verme Taleplerinde İzlenecek Usul 
1331
V. Geri Vermede Özellik (Hususilik) İlkesi 
1333
§ 27. ULUSLARARASI CEZA HUKUKU 
1335
I. Uluslararası Ceza Hukuku ve Uluslararası Suçlar 
1335
A. Uluslararası Ceza Hukuku Kavramı 
1335
B. Uluslararası Ceza Hukukunun Kaynakları 
1335
C. Uluslararası Suçlar 
1336
1. Uluslararası Suç Kavramı 
1336
2. Uluslararası Suçlar 
1338
a. Soykırım 
1338
b. İnsanlığa Karşı Suçlar 
1339
c. Savaş Suçları 
1340
d. Saldırganlık Suçları (Barışa Karşı Suçlar) 
1341
III. Uluslararası Ceza Hukukunun Uygulama Alanı: Uluslararası Ceza Yargılamaları 
1342
A. Uluslararası Ceza Yargılamalarının İlk Örnekleri 
1342
B. Roma Statüsü ve Uluslararası Ceza Mahkemesi 
1344
C. Uluslararası Ceza Mahkemesinin Yargı Yetkisi 
1347
Kaynakça 
1351
Kavram Dizini 
1403