Bütün Konularıyla Anayasa Yargısı Doç. Dr. Ferhat Uslu  - Kitap
Bütün Konularıyla

Anayasa Yargısı

6. Baskı, 
Haziran 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
1510
Barkod:
9786050522273
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
2.500,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
"Bütün Konularıyla Anayasa Yargısı" adlı bu kitap, hukuk fakültelerinde okutulan Anayasa Hukuku Genel Esaslar, Türk Anayasa Hukuku, Anayasa Hukuku, Anayasa Hukuku I, Anayasa Hukuku II, Anayasa Yargısı, Anayasa Şikâyeti ve Bireysel Başvuru derslerinde yardımcı ders kitabı olarak okutulabileceği gibi, lisansüstü programlardaki ilgili dersler için de yardımcı ders kitabı niteliğindedir.
Kitapta sadece Türkiye AYM'nin yapısı ve görevleri, anayasallık denetimi yolları, şekil bakımından denetim-esas bakımından denetim, bireysel başvuru, siyasi partilerle ilgili denetim ve Yüce Divan yargılaması gibi klasik anayasa yargısı konularının anlatımıyla yetinilmemiştir. Anılan konularla birlikte, anayasa yargısının anlamı ve düşünsel temelleri, anayasacılık düşüncesi, anayasa yargısının meşruluğu, egemenlik kavramı ve bu kavramın dönüşümü, yargısal aktivizm ve AYM'nin yargısal aktivizm örneği kararları da mümkün oldukça derinlikli bir şekilde anlatılmaya çalışılmıştır. Diğer taraftan kitapta yeni tarihli AYM kararlarıyla birlikte mahkemenin içtihatları ve kimi konulardaki içtihat değişiklikleri kapsayıcı şekilde anlatılarak bunların daha kolay anlaşılması hedeflenmiştir.
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ALTINCI BASKIYA ÖNSÖZ 
9
İÇİNDEKİLER 
11
KISALTMALAR 
27
TABLOLAR LİSTESİ 
37
GİRİŞ 
39
BİRİNCİ BÖLÜM
ANAYASA YARGISININ DOĞUŞU, GELİŞİMİ VE ANLAMI
I. GENEL OLARAK 
53
II. ANAYASA YARGISININ DOĞUŞU 
54
A. Anayasa Yargısının Doğuşu: Anayasacılık Düşüncesi
ve Sınırlı Devlet İdeali 
55
1. Düşünsel Arka Plan: Anayasacılık Düşüncesi 
56
2. Anayasacılık Düşüncesinin Araçları 
72
a) Kuvvetler Ayrılığı İlkesi 
73
b) Federal Yapılanma Biçimi 
87
c) İnsan Hakları İdeali 
93
d) Anayasanın Üstünlüğü İlkesi 
99
e) Hukuk Devleti İlkesi 
112
3. Anayasacılık Düşüncesi ile Demokrasi Arasındaki
Gerilim ve Uzlaşma 
114
III. ANAYASA YARGISININ GELİŞİMİ 
121
A. Genel Olarak 
122
B. Anayasallık Denetiminin Modelleri 
124
1. Yaygın Denetim Modeli ya da Amerikan Modeli
 
125
a) Amerika Birleşik Devletleri Federal Yüksek
Mahkemesi (SCOTUS) 
126
 
127
2. Merkezîleşmiş Denetim Modeli, Anayasa Mahkemesi
Modeli ya da Avrupa Modeli 
129
a) Merkezîleşmiş Denetim Modelini Benimseyen
Devletler 
130
3. Önleyici Denetim Modeli, Ön Denetim Modeli ya
da Fransız Modeli 
131
 
134
4. Diğer Denetim Modelleri 
135
 
135
C. Anayasa Mahkemeleri ya da Anayasa Yargısı Organları
 
136
IV. ANAYASA YARGISININ ANLAMI 
143
İKİNCİ BÖLÜM
ANAYASA MAHKEMESİ’NİN YAPISI, GÖREV VE YETKİLERİ VE NORM DENETİMİ
I. GENEL OLARAK 
153
II. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN KURULUŞU VE ÜYE
YAPISI 
162
A. 6216 Sayılı Kanun Döneminde 
163
1. Kuruluş ve Üyelerin belirlenmesi 
164
2. Üyeliğin Sona Ermesi 
168
a) 18/10/2016 Tarihli ve 6749 Sayılı Olağanüstü Hal
Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun
Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul
Edilmesine Dair Kanun’daki Düzenlemeler 
169
b) 6216 Sayılı Kanun’un Kabul Edilişinden
Günümüze Kadar Anayasa Mahkemesi’nin Üye
Yapısıyla İlgili Yapılan Değişiklikler 
175
B. Mülga 2949 Sayılı Kanun Döneminde 
176
C. Mülga 44 Sayılı Kanun Döneminde 
178
III. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN ÖRGÜTLENMESİ
………… 
180
A. Başkanlık 
181
B. Genel Sekreterlik 
181
C. Genel Kurul 
182
D. Bölümler 
182
E. Komisyonlar 
183
F. Komisyonlar Raportörlüğü 
185
G. Araştırma ve İçtihat Birimi 
185
H. Diğer Hizmet Birimleri 
185
IV. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN GÖREV VE YETKİLERİ 186
A. Genel Olarak 
186
B. Başkan’ın Görev ve Yetkileri 
187
C. Başkanvekillerinin Görev ve Yetkileri 
188
D. Genel Sekreter’in Görev ve Yetkileri 
189
E. Genel Kurul’un Görev ve Yetkileri 
190
F. Bölümlerin Görev ve Yetkileri 
191
G. Komisyonların Görev ve Yetkileri 
192
H. Komisyonlar Raportörlüğü’nün Görev ve Yetkileri
 
192
İ. Araştırma ve İçtihat Birimi’nin Görev ve Yetkileri 
193
V. TÜRK NORMLAR DÜZENİNDEKİ NORMLARIN
“NORMLAR HİYERARŞİSİ”NDEKİ SIRALANIŞI 194
VI. ANAYASALLIK DENETİMİNE TÂBİ NORM VE KARARLAR
 
196
VII. ANAYASANIN GEÇİCİ 15. MADDESİNDEKİ ANAYASALLIK
DENETİMİ YASAĞININ İLGASI 
197
VIII. ANAYASALLIK DENETİMİNE TÂBİ OLMAYAN
NORM VE KARARLAR 
199
A. İnkılâp Kanunları 
200
B. Milletlerarası Antlaşmalar 
201
C. Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararları 
201
1. Milletvekilliğinin Düşmesine İlişkin Özel Durumlar
 
203
D. Anayasa Değişikliklerine İlişkin Kanunların Esastan
Denetim Yasağı 
207
E. Olağanüstü Haller ile Savaş ve Sıkıyönetim Hallerinde
Çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler 
207
F. Olağanüstü Haller ile Savaş Hallerinde Çıkarılan
Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 
207
G. Cumhurbaşkanının Tek Başına Yaptığı İşlemler 
208
IX. ANAYASALLIK DENETİMİNİN KAPSAMI 
210
A. Şekil Bakımından Denetim 
210
B. Esas Bakımından Denetim 
214
X. ANAYASALLIK DENETİMİNİN BİÇİMLERİ VE
ÖZELLİKLERİ 
218
A. Soyut Norm Denetimi ya da İptal Davası 
218
B. Somut Norm Denetimi ya da Anayasaya Aykırılık
İtirazı 
222
1. 10 yıllık Başvuru Yasağı ve Anayasa Mahkemesi’nin
İçtihat Değişikliği 
230
 
247
1. 1961 Anayasası’nda “Yaygın Denetim Modeli” mi
Benimsenmişti? 
248
XI. CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMELERİNİN
YARGISAL DENETİMİ 
250
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ANAYASA MAHKEMESİ’NE BİREYSEL BAŞVURU
I. GENEL OLARAK 
263
II. “AVRUPA KONSEYİ HUKUK YOLUYLA DEMOKRASİ
KOMİSYONU”NUN YA DA “VENEDİK KOMİSYONU”
NUN BİREYSEL BAŞVURU İLE İLGİLİ
GÖRÜŞLERİ 
265
III. BİREYSEL BAŞVURUNUN KONUSU OLABİLECEK
TEMEL HAKLAR 
272
A. Türkiye’nin Taraf Olduğu İHAS ve Ek Protokoller 274
B. Türkiye’nin Henüz Taraf Olmadığı Ek Protokoller 282
C. Yürürlükten Kalkan, Konusuz Kalan ya da İşlevini
Yitiren Ek Protokoller 
284
D. Türkiye’nin Çekinceleri 
289
IV. BİREYSEL BAŞVURUDA BULUNABİLECEK KİŞİLER 
293
V. BİREYSEL BAŞVURUNUN YAPILMASI 
298
VI. BİREYSEL BAŞVURU HARCI 
300
VII. ADLÎ YARDIM 
301
VIII. BİREYSEL BAŞVURU FORMUNDA BULUNMASI
GEREKENLER 
301
IX. BİREYSEL BAŞVURU FORMUNA EKLENMESİ GEREKEN
BELGELER 
304
X. BİREYSEL BAŞVURUDA SÜRE 
305
XI. ADLÎ TATİL DÖNEMİNDE BİREYSEL BAŞVURU
VE EKSİKLİKLERİN TAMAMLANMASI SÜRESİ 306
XII. BİREYSEL BAŞVURU HAKKININ AÇIKÇA KÖTÜ–
YE KULLANILMASI 
307
XIII. BİREYSEL BAŞVURUNUN KAPSAMI 
310
XIV. BİREYSEL BAŞVURU KONUSU YAPILAMAYANLAR
311
XV. BİREYSEL BAŞVURU SONUNDA DÜŞME KARARI
VERİLMESİ 
314
XVI. PİLOT KARARLAR 
317
XVII. İDARİ RET KARARLARINA KARŞI YAPILACAK
İTİRAZLARDA İZLENECEK USUL 
320
XVIII. BİREYSEL BAŞVURU İLE BİRLİKTE ANAYASAYA
AYKIRILIK İTİRAZINDA BULUNULABİLİR Mİ?
……………… 
320
XIX. TAZMİNAT KOMİSYONU VE GÖREV KAPSAMI
…………. 
325
XX. BİREYSEL BAŞVURUDA “TEDBİR KARARI” 
333
XXI. BİREYSEL BAŞVURUYLA İLGİLİ DİĞER KONULAR
 
336
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
ANAYASA MAHKEMESİ’NİN SİYASİ PARTİLERLE İLGİLİ DENETİM İŞLEVİ
I. GENEL OLARAK 
343
II. SİYASİ PARTİLERİN MALİ DENETİMİ VE SİYASİ
PARTİLERLE İLGİLİ İHTAR İŞLEMLERİ 
343
A. Genel Olarak 
343
B. Siyasi Partilere Devlet Yardımı Yapılması 
345
C. Siyasi Partilere “Devlet Yardımı” Dışında Yardım ve
Bağış Yapılması 
351
D. Siyasi Partilerin Mali Denetimi 
352
1. Siyasi Partilerin Mali Denetimine İlişkin İlke ve
Esaslara İlişkin Özet Bilgi 
360
E. Siyasi Partilere İhtar Verilmesi 
365
1. İhtar Sebepleri 
366
III. SİYASİ PARTİLERİN KAPATILMASI 
368
A. İddianamenin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına
İadesi Kararı 
373
B. 20/06/1968–01/05/2025 Tarihleri Arasında Anayasa
Mahkemesi’nde Açılan Siyasi Parti Kapatma Davaları
ve Bu Davaların Sonuçları 
382
IV. SİYASİ PARTİLERİN KENDİLİĞİNDEN DAĞILMA HÂLİNİN VE BUNA BAĞLI OLARAK HUKUKİ VARLIĞININ SONA ERDİĞİNİN TESPİTİ KARARLARI
…………. 
388
V. SİYASİ PARTİLERİN İSİM, RUMUZ VE AMBLEMİ–
NİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ VE SİYASİ PARTİ SİCİLİNDEN
TERKİNİ KARARLARI 
399
BEŞİNCİ BÖLÜM
ANAYASA MAHKEMESİ’NİN YÜCE DİVAN İŞLEVİ VE ANAYASA YARGISIYLA İLGİLİ DİĞER KONULAR
I. GENEL OLARAK 
407
II. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN YÜCE DİVAN İŞLEVİ
……… 
407
A. Yüce Divan Yargılamasına Tâbi Olanlar 
408
B. Anayasa Mahkemesi Başkan ve Üyelerinin Yüce Divan
Yargılaması 
410
C. Anayasa Mahkemesi Başkan ve Üyeleri Dışındakilerin
Yüce Divan Yargılaması 
412
D. 1962/2025 Yılları Arasındaki Yüce Divan Yargılamaları
ve Bu Yargılamaların Sonuçları 
416
III. ANAYASALLIK DENETİMİNİN ETKİ VE SONUÇ–
LARI 
423
A. Anayasaya Uygun Yorum 
425
1. Karşılaştırmalı Hukukta Anayasaya Uygun Yorum
 
428
2. Türkiye Anayasa Mahkemesi’nin 09/04/1991
Tarihli Kararı 
431
3. Yorumlu Ret Kararlarının Gerekçelerinin
Bağlayıcılığı Sorunu 
439
4. Hâkimin Kendi Kendini Sınırlandırmasının Aracı
Olarak “Anayasaya Uygun Yorum” 
446
IV. ANAYASA YARGISINDA “YÜRÜRLÜĞÜN DURDURULMASI”
 
450
V. ANAYASA YARGISINDA “YOKLUK KARARI” 
450
VI. ANAYASA YARGISI VE ANAYASA MAHKEMELERİNİN
İŞLEVLERİ 
465
ALTINCI BÖLÜM
ANAYASA YARGISININ MEŞRULUĞU
GİRİŞ, 
469
I. ANAYASA YARGISININ MEŞRULUĞU SORUNU
………… 
470
A. Meşruluk 
470
B. Anayasa Yargısının Hukuki Meşruluğu 
471
C. Anayasa Yargısının Demokratik Meşruluğu 
477
SONUÇ 
504
KAYNAKÇA 
505
YEDİNCİ BÖLÜM
ANAYASA YARGISININ MEŞRULUĞUNA BİR İTİRAZ OLARAK “EGEMENLİK”
GİRİŞ, 
517
I. EGEMENLİK KAVRAMI 
520
II. EGEMENLİK KAVRAMININ ÇAĞDAŞ ANLAMI 527
SONUÇ 
543
KAYNAKÇA 
545
SEKİZİNCİ BÖLÜM
ANAYASA YARGISININ SINIRLARI
I. GENEL OLARAK 
553
II. ANAYASA YARGISINDA YORUM, YORUM YÖNTEMLERİ VE YORUM İLE ANAYASA YARGISININ SINIRLARI İLİŞKİSİ 
556
A. Genel Olarak 
557
B. Anayasa Yargısında Yorum Yöntemleri 
566
1. Sözel Yorum 
567
2. Sistematik Yorum 
570
3. Tarihsel Yorum 
573
4. Amaçsal Yorum 
578
5. Anayasaya Uygun Yorum 
582
C. Yorum ve Yorum Yöntemleri ile Anayasa Yargısının
Sınırları İlişkisi 
582
1. Yorumun Yorumcuya Sıkı Sıkıya Bağlılığı 
585
2. Birden Fazla Rakip Siyaset Teorisinin ve Yorum
Yönteminin Bulunması 
587
3. Değerlendirme 
593
III. ANAYASA YARGISININ SINIRI: DEMOKRATİK
HUKUK DEVLETİ İLKESİ 
596
A. Hukuk Devleti İlkesi 
598
1. Amerika Birleşik Devletleri’nde Hukuk Devleti
İlkesinin Bir Yönü: Due Process of Law 
600
2. Hukuk Devleti İlkesi ve Anayasacılık Düşüncesi
 
603
3. Hukuk Devleti ve Kanun Devleti 
604
4. Şekli Hukuk Devleti ve Maddi Hukuk Devleti 605
5. Hukuk Devleti İlkesinin Gerekleri 
608
a) İnsan Haklarının Tanınması, Sağlanması ve
Korunması 
608
(1) İnsan Haklarının Korunmasının Aracı
Olarak Bireysel Başvuru 
612
b) Bütün Devlet Organlarının Hukukla Bağlı
Olması 
616
(1) Yürütme Kuvvetinin Hukukla Bağlı Olması
 
618
(2) Yasama Kuvvetinin Hukukla Bağlı Olması
 
620
(3) Yargı Kuvvetinin Hukukla Bağlı Olması 621
c) Yargı Kuvvetinin Bağımsızlığı 
623
(1) Venedik Komisyonu’nun Yargı Kuvvetinin
Bağımsızlığına İlişkin Görüşleri 
625
(2) Dönemin Hâkimler ve Savcılar (Yüksek)
Kurulu Başkanvekili ve İkinci Dairesi
Başkanı Mehmet Yılmaz’ın Yargıya İlişkin
Belirlemeleri 
629
d) Tabiî Hâkim Güvencesi 
636
e) Milletlerarası Hukuka Bağlılık 
638
f) Kuvvetler Ayrılığının Sağlanmış Olması 
642
g) Hukukun Genel İlkelerine Saygı 
643
B. Demokrasi 
649
1. Genel Olarak 
649
2. Demokrasinin Gerekleri 
655
3. Demokrasi ile Hukuk Devleti Arasındaki Gerilim
 
660
4. Uzlaşma: Demokratik Hukuk Devleti ya da
Anayasal Demokrasi 
663
C. Değerlendirme 
666
DOKUZUNCU BÖLÜM
ANAYASA YARGISININ SINIRLARININ AŞILMASI: YARGISAL AKTİVİZM
I. GENEL OLARAK 
677
II. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA YARGISAL
AKTİVİZME ÖRNEK KARARLAR 
684
III. TÜRKİYE ANAYASA MAHKEMESİ’NİN YARGISAL
AKTİVİZME ÖRNEK KARARLARI 
692
A. Anayasa Değişikliklerine İlişkin Kanunların Esastan
Denetim Yasağının İhlâli 
696
B. Yürürlüğün Durdurulması Kararları 
735
C. Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararlarının Denetim
Yasağının İhlâli 
769
1. 367 Kararı 
778
2. Anayasa Mahkemesi İçtihadından Döndü mü? 806
D. Laiklik İlkesinin Anlaşılış Biçimi 
812
1. Kimi Siyasi Partilerin Laiklik Karşıtı Olduğu
Gerekçesi ile Kapatılması 
819
a) Anayasa Mahkemesi’nin “Adalet ve Kalkınma
Partisi Kararı” 
824
2. Anayasa Mahkemesi’nin Başörtüsü ile İlgili
Yaklaşımı 
834
3. Anayasa Mahkemesi’nin Katı–Militan–Monolitik
Laiklik Anlayışını Terk Etmesi 
864
4. Anayasa Mahkemesi’nin “Pardösü Kararı” 
872
E. Hak ve Özgürlüklerin Korun(ma)ması İşlevi 
888
1. Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılmasında
Kullanılan Ölçütler 
889
2. Düşünce ve İfade Özgürlüğü 
897
3. Sendikal Özgürlükler 
900
4. Siyasi Parti Özgürlüğü 
906
a) Venedik Komisyonu’nun Türkiye’deki Siyasi
Parti Yasaklarına İlişkin Görüşleri 
914
5. Basın Özgürlüğü 
921
F. Can DÜNDAR–Erdem GÜL Kararı 
926
G. Twitter Kararı 
977
H. İmzacı Öğretim Elemanları Kararı 
988
İ. Olağan Dönem Kanun Hükmünde Kararnamelerinin
Anayasallık Denetimi ile İlgili Yaklaşım 
1064
J. Olağanüstü Haller ile Savaş ve Sıkıyönetim Hallerinde
Çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnamelerin Anayasallık
Denetim ile İlgili Yaklaşım 
1077
K. Ekonomi Siyasalarına Müdahaleci Yaklaşım 
1082
L. Seçim Barajı ile İlgili Yaklaşım 
1087
M. Diğer Karar Örnekleri 
1091
IV. YARGISAL AKTİVİZMİN SONUÇLARI: SİYASETİN
YARGISALLAŞMASI VE HÂKİMLER HÜKÛMETİ
……… 
1097
V. ANAYASA MAHKEMESİ’NİN BAZI KARARLARI
İÇİN “ASKIYA ALICI VETO YETKİSİ” 
1104
SON DEĞERLENDİRME 
1111
BAŞLICA KAYNAKLAR 
1133
ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI 
1195
EKLER 
1213
I. BİREYSEL BAŞVURU FORMU 
1213
II. BİREYSEL BAŞVURU FORMU KILAVUZU 
1223
III. BİREYSEL BAŞVURU İSTATİSTİKLERİ (12/09/2012–
31/12/2024) 
1245
IV. NORM DENETİMİ İSTATİSTİKLERİ (01/01/2012–
31/12/2024) 
1253
V. 6216 SAYILI ANAYASA MAHKEMESİNİN KURULUŞU
VE YARGILAMA USULLERİ HAKKINDA KANUN
 
1257
A. (I) Sayılı Kadro Cetveli (Ek cetvel: 7/11/2024–7531/23)
 
1313
B. 6216 Sayılı Kanuna Ek ve Değişiklik Getiren
Mevzuatın veya Anayasa Mahkemesi Kararlarının
Yürürlüğe Giriş Tarihlerini Gösterir Tablo 
1314
VI. ANAYASA MAHKEMESİ İÇTÜZÜĞÜ 
1317
A. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğüne Ek ve Değişiklik
Getiren Mevzuat Hükümlerinin Yürürlüğe Giriş
Tarihini Gösterir Liste 
1381
B. 06/11/2018 Tarihli Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü
Değişikliği 
1382
VII. 2949 SAYILI ANAYASA MAHKEMESİNİN KURULUŞU
VE YARGILAMA USULLERİ HAKKINDA KANUN
(MÜLGA) 
1397
VIII. 44 SAYILI ANAYASA MAHKEMESİNİN KURULUŞU
VE YARGILAMA USULLERİ HAKKINDA KANUN
(MÜLGA) 
1429
YAZARIN ÖZGEÇMİŞİ VE YAYINLARI 
1459
KAVRAMLAR DİZİNİ 
1507