Anayasayla İlişkilenmek – Kent ve Çevre Davalarında Arendt'in Politik Yurttaşı

Türkiye'de özellikle 2010'lu yıllardan itibaren kamusal tartışmaların odağına yerleşen kent ve çevre sorunlarının önemli bir boyutu, maden, enerji veya inşaat yönelimli projelere dair iptal davalarıdır. Kent ve çevre davalarının gerisindeki toplumsal hareketler ise hem dünyada hem de Türkiye'de ya yeni toplumsal hareketlerin bir ürünü ya da kalkınma karşıtı olarak okunurlar. Oysa eylem ile düşüncenin kesiştiği bu alan, "yurttaşlık" gibi daha kadim kavramlarla da okunabilir. Kadim kavramların bekçisi Hannah Arendt, hukuki meseleler konusunda akla belki de en son gelecek filozoftur. "Hukuk nedir?"den ziyade "politika nedir?" sorusunun teorisyeni, hukuk ile politikanın karşılıklı olarak nereye oturtulacağı konusunda eşsiz bir kaynak sunar. Arendt'in politik sorumsuzluğu baştan engelleyebilecek bir kurumsal yapı tasarlama çabası, kullandığı zengin mekansal referanslarla birleştiğinde, hukuk karşımıza deneyimlenen bir şey olarak çıkar. Bu iktidar deneyiminin yaşandığı ulusal mekan olan anayasa ise, kendisine tapmadan onunla ilişkilenmenin yollarından biri olan yargı erkini verir.