Adi Ortaklığın Sona Ermesi Dr. Mehmet Buğra Akyıldız  - Kitap

Adi Ortaklığın Sona Ermesi

1. Baskı, 
Eylül 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
358
Barkod:
9786253774226
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
940,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
İlk bölümde, adî ortaklığın hukukî yapısı üzerinde durulacaktır. Adî ortaklığın unsurlarının belirlenmesi ve özelliklerinin tespit edilmesi, devam eden bölümlerde ele alınacak kuram ve uygulama bazlı sorunların çözümünde önem arz etmektedir. İkinci bölümde, yasada takip edilen sistematik paralelinde, adî ortaklığın sona erme nedenleri incelenmektedir. Bu kapsamda öğretide öne sürülen görüşler, yasadaki düzenlemelerin hukukî nitelikleri, sözleşmesel düzenlemeler karşısında yasadaki hükümlerin durumu ve buna bağlı olarak hüküm ve sonuçların kapsamı özelinde uygulama örnekleri de incelenerek ayrıntılı olarak ele alınacaktır. Üçüncü bölümde ise, adî ortaklığın sona ermesinin hüküm ve sonuçları, yönetim ve temsil yetkilerinin sona ermesi ile tasfiye kurumu üzerinden incelenecektir. Adî ortaklık temeline dayalı sözleşmesel ilişkilerin tamamen sona ermesi çoğu durumda sona erme nedeniyle birlikte aynı anda gerçekleşmemekte ve tasfiye sürecini de gerekli kılarak zamana yayılmaktadır. Tasfiye süreci ise malî kurumların hukukî bir düzen içerisinde yürütülmesi, uygulamada sorunların sıkça yaşanması ve öğretide tartışmalı alanları barındırmasıyla yakından incelemeye değer bir önem taşımaktadır.
Adî ortaklığın kendine özgü yapısı nedeniyle arz ettiği özellikler ve çalışma konumuz özelinde incelenecek hükümler, hukukun diğer dallarına da temas etmektedir. Bu noktalarda zorunlu olduğu ölçüde ilgili alanlara değinilecektir. Ezcümle, adî ortaklığın sona ermesine ilişkin TBK md. 639 ilâ 645 maddelerindeki sırasıyla, sona erme nedenleri, sona ermenin ortaklığın yönetimine etkisi ve özellikle de tasfiye ve üçüncü kişilere karşı sorumluluk hükümleri, çalışma konumuzu ve inceleme alanımızın sınırlarını oluşturmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Adî Ortaklığın Tanımı, Unsurları ve Özellikleri
.
Adî Ortaklığın Sona Erme Nedenleri
.
Adî Ortaklığın Sona Ermesinin Hüküm ve Sonuçları
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
7
KISALTMALAR 
17
GİRİŞ 
21
BİRİNCİ BÖLÜM
ADÎ ORTAKLIĞIN TANIMI, UNSURLARI VE ÖZELLİKLERİ
I. ADÎ ORTAKLIĞIN TANIMI 
23
II. ADÎ ORTAKLIĞIN UNSURLARI 
26
A. KİŞİ UNSURU 
26
1. Genel Olarak 
26
2. Kişi Unsurunun Sınırları 
28
a. Gerçek veya Tüzel Kişi Ortaklar Bakımından 
28
b. Ortak Sayısı Bakımından 
30
B. ORTAK AMAÇ UNSURU 
31
1. Genel Olarak 
31
2. Ortak Amaç Unsurunun Sınırları 
35
a. Ortak Amacın Konusunun Niteliği Bakımından Bir Sınırının
Olmaması 
36
b. Ortak Amacın Konusunun Sürekliliği Bakımından Bir Sınırının
Olmaması 
38
C. ORTAK AMAÇ UĞRUNA BİRLİKTE ÇABA (AFFECTIO SOCIETATIS) UNSURU 
39
D. KATILMA PAYI UNSURU 
41
1. Genel Olarak 
41
2. Katılma Payının Adî Ortaklık Sözleşmesinin Zorunlu Bir Unsuru
Olması 
43
3. Katılma Payının Tür, Nitelik veya Süre Bakımından Bir Sınırının
Olmaması 
45
E. SÖZLEŞME UNSURU 
48
1. Genel Olarak 
48
2. Adî Ortaklık Sözleşmesinin Kurulması 
50
3. Adî Ortaklık Sözleşmesinin Geçerliliği 
52
a. Taraf Ehliyetleri Bakımından 
52
b. Sözleşmenin Şekli Bakımından 
53
c. TBK md. 27 Hükmü Bakımından 
57
d. İrade ile Beyan Arasında Meydana Gelen Uyumsuzluklar
Bakımından 
57
4. Adî Ortaklık Sözleşmesinin Hukukî Nitelikleri 
59
a. Genel Olarak 
59
b. Çok Taraflı Bir Sözleşme Olması 
60
c. İvazlı Bir Sözleşme Olması 
62
d. Sürekli Bir Sözleşme Olması 
63
e. Rızaî Bir Sözleşme Olması 
64
III. ADÎ ORTAKLIĞIN ÖZELLİKLERİ 
65
A. TÜRK HUKUKUNDA ADÎ ORTAKLIĞA TÜZEL KİŞİLİK TANINMAMIŞ
OLMASI 
65
1. Genel Olarak 
65
2. Hukukî Ehliyetinin Olmaması 
67
3. Ortakları Arasında Temsil Hükümlerinin Uygulanıyor Olması 
68
4. Merkezinin Bulunmaması 
70
B. ADÎ ORTAKLIĞIN KURAL OLARAK ELBİRLİĞİNE DAYALI BİR HAK
SAHİPLİĞİ İLİŞKİSİ OLUŞTURMASI 
71
C. ADÎ ORTAKLIKTA TARAFLARIN, ORTAKLIK BORÇLARINDAN DOLAYI
ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI KİŞİSEL MALVARLIKLARIYLA BİRİNCİ
DERECEDEN, SINIRSIZ VE MÜTELSELSİL SORUMLU OLMASI 
74
1. Ortakların Sorumluluğunun Birinci Dereceden Olması 
74
2. Ortakların Arasında Müteselsil Sorumluluğun Bulunması 
75
3. Ortakların Malvarlıklarıyla Sorumluluğunun Kişisel ve Sınırsız
Olması 
78
D. ADÎ ORTAKLIĞIN ORTAKLIKLAR HUKUKUNUN TEMEL ORTAKLIK TÜRÜNÜ
OLUŞTURMASI 
78
İKİNCİ BÖLÜM
ADÎ ORTAKLIĞIN SONA ERME NEDENLERİ
I. GENEL OLARAK 
83
II. ADÎ ORTAKLIKTA SONA ERME KAVRAMI VE BUNA İLİŞKİN YASAL
DÜZENLEMELER 
84
A. SONA ERME KAVRAMI 
84
B. BORCUN GENEL SONA ERME NEDENLERİNİN ADÎ ORTAKLIĞIN SONA
ERMESİYLE İLİŞKİSİ 
86
C. ADÎ ORTAKLIK SÖZLEŞMELERİNDE DEVAM KAYDI 
87
D. TBK MD. 639 VE DEVAMINDA YER ALAN DÜZENLEMELERİN HUKUKÎ
NİTELİĞİ VE UYGULAMA ALANI 
88
E. ADÎ ORTAKLIĞIN SONA ERMESİNE İLİŞKİN TÜRK BORÇLAR
KANUNU’NDAKİ DÜZENLEME 
89
III. ADÎ ORTAKLIĞI KENDİLİĞİNDEN SONA ERDİREN NEDENLER 
91
A. SÖZLEŞMEDE ÖNGÖRÜLEN AMACIN GERÇEKLEŞMESİ YA DA
GERÇEKLEŞMESİNİN İMKÂNSIZ HÂLE GELMESİ 
91
1. Maddede Sözü Edilen Amaç Kavramının Kapsamı 
91
2. TBK md. 639/I–1 Hükmünün Hukukî Niteliği 
93
3. Amacın Gerçekleşmesi 
96
4. Amacın Gerçekleşmesinin İmkânsız Hâle Gelmesi 
98
a. Genel Olarak 
98
b. İmkânsızlığın Objektif Nitelikte Olması 
99
c. İmkânsızlığın Kalıcı Nitelikte Olması 
100
d. İmkânsızlığın Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Meydana
Gelmesi 
102
e. İmkânsızlığın Fiilî ya da Hukukî Olabilmesi 
102
f. İmkânsızlığa Dayalı Bir Sona Ermede Sona Erme Anının Tespiti 
103
g. Ortak Amacın İmkânsız Hâle Gelmesine Ortaklardan Birinin
Kusuruyla Neden Olması 
104
B. SÖZLEŞMEDE ORTAKLIĞIN MİRASÇILARLA DEVAM EDECEĞİ YÖNÜNDE
BİR HÜKÜM BULUNMADIĞI TAKDİRDE ORTAKLARDAN BİRİNİN ÖLÜMÜ 
104
1. Ortaklardan Birinin Ölümü Karşısında Adî Ortaklığın Genel Durumu 
104
2. Ortaklardan Biri Hakkında Ölüm Karinesinin Uygulanması veya
Gaipliğine Karar Verilmesi 
107
3. Tüzel Kişi Ortaklar Açısından Durum 
109
4. Ortaklardan Birinin Ölümü Sonrasında Ortaklığın Mirasçılarla İlişkisi 
111
a. TBK Md. 641/II Hükmü (ve Ayrıca TMK md. 646 ve 649
Hükümleri) ile Mirasçılara Yükletilen Yükümlülükler 
111
i. TBK Md. 641/II Hükmü ile Mirasçılara Yükletilen Bilgi
Verme Yükümü ve Bunun TMK md. 646/III ile md. 649/II
Hükümleriyle İlişkisi 
112
ii. TBK Md. 641/II Hükmü ile Mirasçılara Yükletilen İş Görme
Yükümü 
114
b. Ortaklığın Mirasçılarla Devam Edip Etmeyeceği 
116
i. Halefiyet Dışı Devam Kaydı Bulunan Adî Ortaklıklar
Bakımından 
117
ii. Halefiyet Kaydı Niteliğinde Devam Kaydı Bulunan Adî
Ortaklıklar Bakımından 
119
iii. Açık Uçlu Nitelikte Bir Devam Kaydı Bulunan Ortaklıklar
Bakımından 
128
iv. Devam Kaydı Bulunmayan Adî Ortaklıklar Bakımından 
129
C. ORTAKLARDAN BİRİNİN KISITLANMASI, İFLÂSI VEYA TASFİYE PAYININ
CEBRÎ İCRA YOLUYLA PARAYA ÇEVRİLMESİ 
133
1. Ortaklardan Birinin Kısıtlanması 
135
a. Genel Olarak 
135
b. Kısıtlama Kararından Sonra Ortaklığın Durumu 
136
2. Ortaklardan Birinin İflâsı 
140
a. Genel Olarak 
140
b. Ortaklık Sözleşmesinde İflâsı Sona Erme Nedeni Olmaktan
Çıkaran Bir Düzenleme Bulunması Durumunda 
143
c. Ortaklık Sözleşmesinde İflâsı Sona Erme Nedeni Olmaktan
Çıkaran Bir Düzenleme Bulunmaması Durumunda 
144
d. Konkordato Nedenine Dayalı Bir Sona Erme 
145
e. İflâs Nedenine Dayalı Sona Ermede Ortaklığın Sona Erdiği Anın
Tespiti 
146
3. Ortaklardan Birine Ait Tasfiye Payının Cebrî İcra Yoluyla Paraya
Çevrilmesi 
147
a. Genel Olarak 
147
b. İcra Takibi Süreci 
150
c. İcra Takibine Rağmen Ortaklığın Sürdürülmesi 
152
D. ADÎ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİNDE ORTAKLIK İÇİN KARARLAŞTIRILAN
SÜRENİN SONA ERMESİ 
154
1. Genel Olarak 
154
2. Belirli Süreli Adî Ortaklığın Ortakların Açık İradeleriyle Sürdürülmesi 
159
3. Belirli Süreli Adî Ortaklığın Ortakların Örtülü İradeleriyle
Sürdürülmesi 
161
IV. ADÎ ORTAKLIĞI SONA ERDİREN İRADÎ NEDENLER 
163
A. ORTAKLARIN HEP BİRLİKTE FESİH KARARI ALMASI 
163
1. Genel Olarak 
163
2. Adî Ortaklığın Feshi Kararının Hukukî Niteliği 
166
3. Fesih Kararında Şekil ve İspat 
167
B. ORTAKLARDAN BİRİNİN FESİH BİLDİRİMİNDE BULUNMASI 
169
1. Genel Olarak 
169
2. Fesih Hakkının Saklı Tutulduğu Özellikle Belirli Süreli Adî
Ortaklıklarda Durum 
172
a. Ortaklık Sözleşmesinde Saklı Tutulan Fesih Bildiriminde Bulunma
Hakkının Kullanım Yöntemi 
175
b. Belirli Süreli Bir Adî Ortaklığın Belirsiz Süreli Bir Adî Ortaklığa
Dönüşmesi ve Bunun Fesih Bildiriminde Bulunma Hakkına
Etkisi 
178
3. Belirsiz Bir Süre İçin ya da Ortaklardan Birinin Ömrü Boyunca
Kurulan Adî Ortaklıklarda Durum 
179
a. Belirsiz Bir Süre İçin ya da Ortaklardan Birinin Ömrü Boyunca
Kurulan Adî Ortaklıkta Fesih Bildiriminde Bulunma Hakkının
Kullanım Yöntemi 
181
i. Fesih Bildiriminde Bulunulurken Uyulması Gereken
Bildirim Süresi 
182
ii. Geçerli Bir Feshin Hüküm İfade Edeceği Zaman 
185
iii. Fesih Bildiriminde Uyulması Gereken Zamanlama:
Dürüstlük Kuralına Uygun Kullanım 
187
iv. Fesih Bildiriminde Şekil 
190
v. Fesih Bildiriminde Gerekçe 
192
vi. Fesih Bildiriminde Muhatap 
192
b. Belirsiz Bir Süre İçin ya da Ortaklardan Birinin Ömrü Boyunca
Kurulan Adî Ortaklıkta Geçerli Bir Feshin Sonuçları 
193
4. Ortaklardan Birinin, Kişiliğin Korunması Hükümlerine Dayalı
“Olağanüstü” Bir Fesih Bildiriminde Bulunması 
194
C. MAHKEME KARARINA DAYANAN SONA ERME: ORTAKLIĞIN HAKLI
NEDENLE FESHİ DAVASI 
198
1. Genel Olarak 
198
2. Haklı Neden Kavramı 
203
3. Görevli ve Yetkili Mahkeme ile Davanın Tarafları 
212
a. Görevli Mahkeme 
212
b. Yetkili Mahkeme 
213
c. Taraflar 
214
4. Ortaklığın Feshi Davasında Talep Sonucu 
216
5. Ortaklığın Feshi Davasında İhtiyatî Tedbir ve Diğer Geçici Hukukî
Koruma Talepleri 
219
6. Mahkemece Ortaklığın Feshi Yönünde Verilecek Kararın Hukukî
Niteliği 
220
7. Adî Ortaklık Sözleşmesinin Feshi Kararının Hüküm ve Sonuçları 
221
8. Ortaklığın Feshi Davasının Konusuz Kalması 
223
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ADÎ ORTAKLIĞIN SONA ERMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
I. GENEL OLARAK 
225
II. ADÎ ORTAKLIĞIN SONA ERMESİNİN İDARÎ SONUCU: YÖNETİM (VE TEMSİL)
YETKİLERİNİN SONA ERMESİ 
227
A. GENEL OLARAK 
227
B. FESİH DIŞI BİR NEDENLE SONA ERME DURUMUNDA 
229
C. FESİH BİLDİRİMİ İLE SONA ERME DURUMUNDA 
231
1. Fesih Bildiriminin Yönetim ve Temsil Yetkisine Sahip Ortakların İyi
Niyetini Kaldırması 
232
2. Feshi Bildirim Sürelerinin Ortakların Yönetim Yetkisinin Sona
Ermesine Etkisi 
233
D. ORTAKLIĞIN ORTAKLARDAN BİRİNİN ÖLÜMÜ NEDENİYLE SONA ERMESİ
DURUMUNDA 
234
1. Mirasçılara Yükeletilen Yükümlülükler 
235
2. Geride Kalan Ortakların Ortaklık Faaliyetlerini Geçici Olarak
Sürdürmesi 
236
III. ADÎ ORTAKLIKLIĞIN SONA ERMESİNİN MALÎ SONUCU: TASFİYE 
237
A. TASFİYE KAVRAMI VE TASFİYE SÜRECİNİN ORTAKLIK ÜZERİNDEKİ
ETKİLERİ 
237
1. Tasfiye Kavramı 
237
a. Genel Olarak 
237
b. Tasfiyenin Bir Ortaklıklar Hukuku Kurumu Olması 
241
c. Tasfiye Sürecinin Yeknesaklık Arz Etmesi 
242
d. Tasfiyenin Amacının Ortaklık İlişkilerinin Malî Yönden
Çözümlenmesini Sağlamak Olması 
243
e. Tasfiyenin, Adî Ortaklığın Sona Ermesinde Mutlak Bir Sonuç
Olmaması 
244
a. Tasfiye Sürecinde Ortak Amacın Değişime Uğraması 
246
b. Tasfiye Sürecinde Ortaklığın Yapabileceği İş ve İşlemlerin
Sınırlandırılması 
248
c. Tasfiye Sürecinin Tasfiye Görevlileri Tarafından Yürütülmesi 
249
i. Genel Olarak 
249
ii. Tasfiye Görevlilerinin Hukukî Konumu 
249
iii. Tasfiye Görevlilerinin Ortaklara Karşı Sorumlu Olması 
250
iv. Tasfiye Görevlilerinin Görevlerinin Sona Ermesi 
251
d. Tasfiye Sürecinde Ortakların Hareket Tarzının Değişmesi 
252
e. Tasfiye Sürecinin Ortaklığı Sona Erdiren Nedenlerin Bir Sonucu
Olarak Ortaya Çıkması 
254
B. ADÎ ORTAKLIĞIN TASFİYESİNDE İZLENEBİLECEK USÛL VE YÖNTEMLER 
255
1. TBK’da Yer Alan Adî Ortaklığın Tasfiyesine İlişkin Hükümlerin
Yetersizliği 
255
2. Ortaklar (Yasal Tasfiye Görevlileri) Tarafından Tasfiye 
259
a. Mirasçılar Olmaksızın Ortaklar Tarafından Tasfiye 
259
ii. Tasfiye Anlaşmasının Hukukî Niteliği 
262
b. Mirasçıların Katılımıyla Tasfiye 
263
3. Tasfiye Görevlisinin Ortaklar Tarafından Belirlenmesi (İradî
Görevlendirme) 
267
a. Genel Olarak 
267
b. Tasfiye Görevlisinin Atanması Konusunda Ortakların Oybirliği
ile Karar Alma Zorunluluğu 
269
4. Tasfiye Sürecinin Mahkeme Tarafından Atanan Tasfiye Görevlisi
Aracılığıyla Gerçekleştirilmesi (Adlî Görevlendirme) 
270
a. Genel Olarak 
270
b. Mahkemenin Talep Konusuyla Bağlı Olması 
271
c. Mahkeme Tarafından Verilen Atama Kararının Hukukî Sonucu 
271
d. Tasfiye Görevlisinin Atanmasında Yargısal Süreç 
273
e. Atanacak Tasfiye Görevlilerinin Sayısı, Hareket Tarzı ve
Nitelikleri 
274
f. Tasfiye Görevlisine Ödenecek Ücret 
275
C. TASFİYE SÜRECİNİN YÜRÜTÜLMESİNDE YARGITAY’IN BENİMSEDİĞİ
UYGULAMA 
277
1. Genel Olarak 
277
2. Tasfiye Sürecinin Mahkeme Aracılığıyla Gerçekleştirilmesi Konusunda
Öğretide Yer Alan Görüşler 
278
3. Tasfiyenin Mahkeme Aracılığıyla Gerçekleştirilmesi Konusunda
Yargıtay Uygulaması 
280
D. ADÎ ORTAKLIKTA TASFİYE SÜRECİNİN AŞAMALARI 
283
1. Genel Olarak 
283
2. Dış Tasfiye Aşaması 
286
a. Ortaklığın Malvarlığının Tespit Edilmesi 
287
i. Tasfiye Sürecinde Ortaklık Malvarlığının Tespitinin Bir Ön
Sorun Olması 
287
ii. Ortaklığın Malvarlığının Tespitinin Parasal Değer Üzerinden
Yapılması 
288
iii. Malvarlığının Tespitinde Katılma Paylarının Niteliğinin
Dikkate Alınması 
289
iv. Ortaklığın Sona Ermesinden Önce Tahakkuk Etmekle
Birlikte Henüz Ödenmemiş Değerlerin Malvarlığının Tespiti
Kapsamında Tasfiyeye Dâhil Edilmesi 
289
v. Tasfiye Aşamasında Ortaklık Malvarlığının Tespit
Edilebilmesi İçin Gerekli Yeni İş ve İşlemlerin Yapılabilmesi 
290
vi. Ortaklık Malvarlığının Tespitinde Yalnızca Aktiflerin Değil
Pasiflerin de Hesaba Katılması 
291
vii. Malvarlığının Tespitinin Bir Bilânço ile Ortaya Konması 
292
b. Ortaklığın Malvarlığının Paraya Çevrilmesi 
293
i. Tasfiyede Malvarlığının Dağıtımının İlke Olarak Nakit
Üzerinden Yapılması 
293
ii. Tasfiye Aşamasında Paraya Çevirme İşleminin İlke Olarak
Dış Tasfiyeyi Karşılamaya Yetecek Ölçüde Yapılması 
295
c. Ortaklığın Üçüncü Kişilere Karşı Yükümlülüklerinin Yerine
Getirilmesi 
296
i. Genel Olarak 
296
ii. Ortakların da Tasfiye Aşamasında Üçüncü Kişi Olarak
Dikkate Alınabilmesi 
298
iii. Tasfiye Görevlisine Ödenecek Ücretin Üçüncü Kişilere
Yapılacak Ödemeler Kapsamında Değerlendirilmesi 
299
iv. Öncelikle Muaccel Borçların Ödenmesi, Müeccel Borçlar
Erken İfa Edilemediği Takdirde Karşılıklarının Ayrılması 
300
v. Ortaklık Malvarlığının Borçları Ödemeye Yetmemesi
Durumunda Ortakların Katılma Paylarını Artırmaya
Zorlanamamaları 
301
d. Ortaklar Tarafından Ortaklık İçin Yapılan Giderler ve Verilen
Avansların Ödenmesi 
303
3. İç Tasfiye Aşaması 
306
a. Genel Olarak 
306
b. Katılma Paylarının Ortaklara Geri Verilmesi 
307
i. Genel Olarak 
307
iv. Nakdî nitelikteki Katılma Paylarının İadesi 
313
c. Kazanç ya da Zararın Ortaklar Arasında Paylaştırılması 
316
i. Genel Olarak 
316
ii. Ortaklığın Kazanç Elde Etmesi Durumunda Paylaştırma 
318
iii. Ortaklığın Zararla Sonuçlanması Durumunda Paylaştırma 
320
4. Tasfiyenin Sona Ermesinin Sonuçları 
322
IV. ADÎ ORTAKLIĞIN SONA ERMESİNİN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE OLAN HUKUKÎ
İLİŞKİLERE ETKİSİ 
323
V. ZAMANAŞIMI 
326
A. TASFİYE PAYINA İLİŞKİN ALACAK HAKKI BAKIMINDAN 
326
B. KÂR PAYINA İLİŞKİN ALACAK HAKKI BAKIMINDAN 
327
C. ORTAKLIK FAALİYETLERİ KAPSAMINDA YAPILAN GİDERLER VE VERİLEN
AVANSLAR İLE YÜKÜMLÜ OLUNMADIĞI HÂLDE SARF EDİLEN EMEK
BAKIMINDAN 
327
D. KATILMA PAYI KOYMA BORCU BAKIMINDAN 
327
SONUÇ 
329
KAYNAKÇA 
343