I. ARAŞTIRMANIN TEMEL SORUSU 
 
17
II. ARAŞTIRMA SORUSUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR 
 
18
A. MODERN ANAYASACILIK VE İSLAMİ ANAYASACILIK 
 
18
B. ARAP BAHARI VE ANAYASAL GELİŞMELER 
 
21
C. ANAYASAL DEĞİŞİMİN DERECESİ: DEVRİMCİ ANAYASACILIK VE
 
III. ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ 
 
28
IV. ARAŞTIRMANIN METODU 
 
31
V. ARAŞTIRMANIN SINIRLARI VE PLANI 
 
38
ARAP BAHARI ÖNCESİ ANAYASACILIK
 
II. ORTA DOĞU VE KUZEY AFRİKA’DA SİYASAL REJİMLER 
 
44
A. GENEL OLARAK SİYASAL REJİMLER VE BÖLGENİN DURUMU 
 
44
B. ORTA DOĞU VE KUZEY AFRİKA’DA OTORİTER REJİMLERİN
 
NEDENLERİ VE SÜRDÜREBİLİRLİĞİ HAKKINDA TEZLER 
 
50
III. ARAŞTIRMA KAPSAMINDAKİ ÜLKELERDE ANAYASACILIK 
 
59
a. Cemal Abdul Nasır Dönemi 
 
66
(2) 1980 değişiklikleri 
 
70
c. Hüsnü Mübarek Dönemi 
 
72
(1) 2005 değişiklikleri 
 
73
(2) 2007 değişiklikleri 
 
75
a. Habib Burgiba Dönemi 
 
81
b. Zeynel Abidin Bin Ali Dönemi 
 
83
(4) 1996 anayasal reformu 
 
120
b. VI. Muhammed Dönemi 
 
121
IV. ORTA DOĞU ve KUZEY AFRİKA REJİMLERİNDE ANAYASALARIN
 
SAHTE OLDUKLARI TARTIŞMASI 
 
143
II. GEÇİŞ BAĞLAMINDA ANAYASA YAPIMI SÜRECİ 
 
156
A. GENEL OLARAK ANAYASA YAPIM SÜRECİ 
 
156
B. DEVRİMCİ ANAYASA YAPIMI 
 
158
a. Geçiş Süreci ve Kurucu Meclis Seçimleri Öncesi Atılan Adımlar 
 
160
c. Kurucu Meclis Seçimleri 
 
165
d. Meclisin Usul Kuralları 
 
167
e. Anayasa Yazım Süreci ve Onaylanması 
 
170
f. 2014 Anayasası Sonrası Tunus’ta Anayasal İstikrar 
 
176
a. Mübarek Sonrası Geçiş ve İlk Anayasal Metinler 
 
184
(1) 19 Mart anayasa referandumu (anayasa değişiklikleri) 
 
184
(2) 30 Mart anayasal bildirisi (geçici anayasa) 
 
186
(3) Anayasa–üstü ilkeler 
 
189
b. 2012 Anayasası Yapım Süreci 
 
192
(1) 2012 parlamento seçimleri 
 
192
(2) Kurucu meclislerin oluşumu 
 
194
(3) 2012 cumhurbaşkanlığı seçimleri 
 
197
(4) Muhammed Mursi’nin anayasal siyaseti 
 
199
(5) Kurucu meclis çalışmaları ve Anayasa’nın kabulü 
 
203
c. 2013 Ordu Darbesi ve 2014 Anayasası Yapım Süreci 
 
209
d. 2019 Anayasa Değişiklikleri 
 
213
a. Ulusal Geçici Kongre (TNC) ve 2011 Anayasal Bildirisi 
 
218
b. Genel Ulusal Kongre (GNC) Seçimleri 
 
220
c. Anayasa Tasarısı Meclisinin (CDA) Oluşumu 
 
221
d. Politik Bölünme ve İç Savaş 
 
226
e. Libya Siyasi Anlaşması 
 
227
f. Anayasa Tasarı Meclisinin Çalışmaları: Siyasal Bölünme,
 
Silahlı Çatışma, Kilitlenme ve Boykotlar Altında Anayasa
 
g. Temmuz 2017 Nihai Anayasa Taslağı 
 
234
h. Libya Siyasal Diyaloğu 
 
237
a. Müzakereler ve Körfez İşbirliği Konseyi (GCC) Girişimi 
 
241
b. Uygulama Mekanizması 
 
243
c. Ulusal Diyalog Konferansı 
 
249
d. Anayasa Tasarısı Komitesi 
 
253
e. Federalizm Tartışmaları 
 
256
f. Çatışma ve Belirsizlik 
 
258
C. REFORMİST ANAYASA YAPIMI 
 
261
a. 2016 Anayasa Değişiklikleri 
 
263
b. 2020 Cezayir Anayasası 
 
266
2. Fas (2011 Anayasası) 
 
268
a. 2012 Değişiklikleri 
 
271
b. 2017 Değişiklikleri 
 
272
a. 2011 Anayasa Değişiklikleri 
 
273
b. 2014 ve 2016 Değişiklikleri 
 
275
5. Umman (2011 Anayasa Değişikliği) 
 
276
III. KARŞILAŞTIRMALI PERSPEKTİFTEN ANAYASA YAPIM
 
SÜREÇLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
 
277
A. GEÇİŞ SÜRECİ BAĞLAMINDA ANAYASA YAPIMINI ETKİLEYEN
 
B. ÖNCE PARLAMENTO SEÇİMLERİ Mİ YOKSA ANAYASA YAPIMI MI? 
 
280
C. SÜRECİN ZAMANSAL SINIRI 
 
283
D. KURUCU MECLİS (ANAYASA TASARI ORGANI) TARTIŞMALARI 
 
286
1. Kurucu Meclisin Doğası 
 
286
2. Anayasa Tasarısı Meclisinin Oluşumu 
 
287
3. Anayasa Tasarısı Meclisinin Sınırları 
 
287
4. Anayasa Tasarısı Meclisine İlişkin Usul Kuralları 
 
289
E. SÜRECİN AÇIKLIK VE ŞEFFAFLIĞI 
 
292
F. KATILIM VE KAPSAYICILIK TARTIŞMALARI 
 
293
G. KONSENSUS TARTIŞMALARI 
 
300
ARAP BAHARI SONRASI ANAYASAL DEĞİŞİM
 
II. DİN VE DEVLET İLİŞKİLERİ 
 
306
A. DEVLETİN DİNİNİN İSLAM OLDUĞU LAFZI 
 
308
B. YASAMANIN KAYNAĞI OLARAK ŞERİAT 
 
312
C. MEDENİ/SİVİL DEVLET KAVRAMI 
 
318
D. ANAYASALARDAKİ DİĞER İSLAMİ UNSURLAR AÇISINDAN BİR
 
1. Fas’ta Kral’ın Emir–el Müminin Ünvanı 
 
324
2. İslam Hukukunun Devlet Politikasının Bir Kısmını Belirlemesi
 
veya Bir Sınır Olarak İslam 
 
325
3. Hukukun Bazı Alanlarının İslam Hukukuna Göre Düzenleneceğinin
 
4. Anayasalarda Dini Kurumların Düzenlenmesi 
 
331
5. Din ve Vicdan Hürriyetinin Düzenlenmesi 
 
333
6. Dinin Koruyucusu Olarak Devlet ve İslami Hükümlerin
 
III. HÜKÜMET SİSTEMLERİ 
 
338
A. HÜKÜMET SİSTEMİ TERCİHİ 
 
339
B. YÜRÜTME VE YÜRÜTMENİN BAŞI OLARAK DEVLET BAŞKANI 
 
342
C. YASAMA VE YÜRÜTME ARASINDAKİ İLİŞKİLER 
 
355
D. DEVLET BAŞKANININ YARGI İLE İLİŞKİLERİ 
 
368
E. OLAĞANÜSTÜ HAL YÖNETİMİ 
 
374
F. DEVLET BAŞKANININ ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNE DAİR
 
(KURUCU İKTİDAR) YETKİSİ 
 
379
IV. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER 
 
384
A. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN ANAYASALARDA DÜZENLENİŞİ 
 
384
1. Medeni ve Siyasal Hakların Düzenlenmesi 
 
385
a. Düşünce, İfade ve Basın Hürriyeti 
 
385
b. Toplanma ve Örgütlenme Hürriyeti 
 
390
c. Kişi Hürriyeti ve Güvenliği 
 
392
d. Eşitlik ve Kadın Hakları 
 
396
2. Sosyal, Ekonomik ve Kültürel Hakların Düzenlenmesi 
 
404
3. Üçüncü Kuşak Haklar 
 
410
a. Anayasalarda Düzenlenen Üçüncü Kuşak Haklar 
 
411
B. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLANDIRILMASI 
 
415
C. ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMELERİNİN ANAYASAL
 
1. Uluslararası Anlaşmaların Ulusal Hukuk Düzeninin Bir Parçası
 
D. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER ALANINDAKİ EKSİKLİKLER VE
 
A. ANAYASA MAHKEMELERİNİN OLUŞUMU 
 
433
1. Anayasa Mahkemelerinin Kuruluşu ve Gelişimi 
 
434
2. Anayasa Mahkemelerinin Üye Sayısı 
 
439
3. Mahkeme Üyelerinin Atanma Kriterleri 
 
440
4. Anayasa Mahkemelerinin Üye Seçimi 
 
442
5. Anayasa Mahkemesi Üyelerinin Görev Süreleri 
 
446
B. ANAYASA MAHKEMELERİNİN GÖREV VE YETKİLERİ 
 
447
a. Anayasa Değişikliklerinin Denetimi 
 
447
b. Uluslararası Anlaşmaların Anayasaya Uygunluğu Denetimi 
 
449
(1) Uluslararası anlaşmaların anayasaya uygunluğu denetimi 
 
450
(2) Ulusal kanunların uluslararası anlaşmalara uygunluğu
 
c. Yasama İşlemlerinin Denetimi 
 
454
d. Anayasaya Uygunluk Denetimi Türleri ve Yolları 
 
456
2. Norm Denetimi Dışında Verilen Görev ve Yetkiler 
 
461
a. Seçimlerin Denetimi 
 
462
c. Devletin Temel Organları Arasındaki Uyuşmazlıklarda Karar
 
e. Cumhurbaşkanının Görevden Alınması Yargılamasını Yapma 
 
466
f. Diğer Görev ve Yetkiler 
 
468
3. Anayasa Mahkemesi Kararlarının Niteliği 
 
469
C. ANAYASA YARGISININ UYGULAMADAKİ DURUMU VE ETKİNLİĞİNİN
 
I. ANAYASA YAPIM SÜRECİ 
 
481
II. DİN–DEVLET İLİŞKİLERİ 
 
483
III. HÜKÜMET SİSTEMLERİ 
 
484
IV. TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER 
 
485
VI. ANAYASAL DEĞİŞİMİN PANORAMASI 
 
488
VII. ARAŞTIRMANIN ETKİSİ 
 
490