Tazminat ve Alacaklarda Sorumluluk ve Zamanaşımı Çelik Ahmet Çelik  - Kitap
Tazminat ve Alacaklarda

Sorumluluk ve Zamanaşımı

3. Baskı, 
Temmuz 2018
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
1060
Barkod:
9789750249273
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
1.275,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Zamanaşımı, hak aramaya bir sınır konulmasıdır. Nasıl ki kanunu bilmemek özür değilse, hak arama sürelerini bilmemek de özür değildir. Ancak ne var ki, Borçlar Kanunumuzda ve çeşitli yasalarda o kadar çok ve değişik zamanaşımı süreleri vardır ki, bunların hepsini akılda tutmak, yalnız normal yurttaşlar için değil, hukukçular için bile zor olmaktadır. Her sözleşme ve sorumluluk türü için ayrı zamanaşımı süreleri konulmasını yanlış buluyoruz. Bunlar azaltılmalı ve gruplandırılmalıdır.
Kitabımızda zamanaşımı ve hak arama sürelerini, bunların nasıl işlediğini, başlangıcını, kesilmesini olabildiğince anlaşılır ve kolay kavranır biçimde açıklamaya çalıştık.
***
Sözleşme ve sorumluluk türleri bölümünde, günlük yaşamda en çok bilinmesi gerekenleri, en fazla dava konusu edilenleri ele aldık. Genel bölümde çalıştıranın sorumluluğu, yardımcı kişilerden sorumluluk, tüzel kişilerin sorumluluğu, devletin ve kamu görevlilerinin sorumluluğu yer aldı.
Borçlar Kanunu'ndaki sorumluluk ve sözleşme türlerinden özellikle satım ve eser (inşaat) sözleşmelerini geniş biçimde işledik. Üretimcinin sorumluluğu bölümünde, Borçlar Kanunu hükümleri ile Tüketicinin Korunması Kanunu'nu bir arada inceledik.
Borçlar Kanunu dışında, Medeni Kanundaki Taşınmaz Malikinin Sorumluluğu ve Komşuluk Hukuku, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, Hastanelerin ve Hekimlerin Sorumluluğu, Çevre Zararlarından Sorumluluk, Trafik ve Taşıma Kazalarından Sorumluluk, Sigortalar, Noterlerin Sorumluluğu kitabımızın özel bölümünün konularını oluşturdu.
Yalnız hukukçulara değil, herkese yararlı bir kitap olduğuna inanıyoruz.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Genel Olarak Zamanaşımı
.
Haksız Eylemlerde Zamanaşımı
.
Bedensel Zararlarda Zamanaşımının Başlangıcı
.
Tazminat Davalarında Ceza Zamanaşımının Uygulanması
.
Sorumluluk Türleri ve Zamanaşımı Genel Olarak
Kitabın İçindekileri
Üçüncü Baskıya Önsöz 
V
İkinci Baskının Sunuş Yazısı 
IX
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK ZAMANAŞIMI
Birinci Ayrım
GENEL BİLGİLER
I– ZAMANAŞIMININ TANIMI 
3
II– ZAMANAŞIMININ İŞLEVİ 
4
III– ZAMANAŞIMININ ETKİSİ 
5
IV– ZAMANAŞIMI TÜRLERİ 
9
1– Kazandırıcı zamanaşımı – Kaybettirici zamanaşımı 
9
2– Sözleşme zamanaşımı – Haksız eylem zamanaşımı 
10
3– Hukuk zamanaşımı – Ceza zamanaşımı 
11
V– ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE AYRIMI 
11
A) İki süre arasındaki farklar 
11
B) Yasalardaki hak düşürücü süreler 
12
1– Genel olarak 
12
2– Medeni Yasa’daki hak düşürücü süreler 
13
3– Borçlar Yasası’ndaki hak düşürücü süreler 
13
4– Hukuk Yargılama Yasası’ndaki süreler 
14
5– İcra İflâs Yasası’ndaki hak düşürücü süreler 
15
6– İş Yasası’nda hak düşürücü süreler 
16
7– Sosyal Güvenlik Hukukunda hak düşürücü süreler 
17
8– İdari Yargılama Yasası’ndaki hak düşürücü süreler 
18
9– Başka yasalardaki hak düşürücü süreler 
20
İkinci Ayrım
YASALARDAKİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
I– BORÇLAR YASASINDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
21
A) Alacaklarda ve sözleşme ilişkilerinde 
21
1– On yıllık süre 
21
2– Beş yıllık süre 
23
B) Haksız eylemlerde zamanaşımı 
24
1– Genel hüküm niteliği 
24
2– Önceki ve yeni yasa arasındaki farklar ve görüşlerimiz 
25
3– Süreler 
26
a) Olağan süre 
26
b) Ek (kesin) süre 
26
c) Olağan dışı süre (Ceza zamanaşımı süresi) 
26
4– Dönme (rücu) isteminde zamanaşımı 
27
C) Nedensiz zenginleşmede zamanaşımı 
31
1– Nedensiz zenginleşmede zamanaşımı 
31
2– Nedensiz zenginleşme kavramı 
32
3– İki yasa arasındaki farklar 
34
4– Geri alma davasının zamanaşımı hakkında açıklamalar 
34
D) Satım sözleşmesinde zamanaşımı süreleri 
36
1– Sözleşmeye aykırılıkta zamanaşımı 
36
2– Taşınır satımında zamanaşımı 
38
a) Ayıba karşı iki yıllık zamanaşımı 
38
c) Satıcının ağır kusurlu olması durumunda zamanaşımı 
39
d) Hizmet satımında zamanaşımı süreleri 
40
e) Borcun yerine getirilmemesinde zamanaşımı 
40
f) Zamanaşımının başlangıcı 
40
g) Sözleşme ile zamanaşımı süresinin değiştirilmesi 
41
h) Zamanaşımı savunması 
41
3– Taşınmaz satımında zamanaşımı 
42
a) Sözleşmeye aykırılıkta (10) yıllık genel zamanaşımı 
42
b) Binaların (yapıların) ayıplı olmasından doğan davalarda zamanaşımı 
43
c) Zamanaşımının başlangıcı 
45
E) Eser ve inşaat sözleşmelerinde zamanaşımı 
46
1– Sözleşmeye aykırılıkta zamanaşımı 
46
2– Taşınır eserlerdeki ayıptan dolayı zamanaşımı 
47
3– Taşınmaz yapılardaki ayıptan dolayı zamanaşımı 
48
a) Yasalardaki hükümler 
48
b) Önceki ve sonraki yasalar arasındaki benzerlik 
48
c) Önceki ve sonraki yasalar arasındaki fark 
48
d) Yeni Yasa’da, yüklenicinin “ağır kusuru” nedeniyle açılacak davaların “teslim” tarihinden başlayarak (20) yıl ile sınırlandırılmış olmasının sakıncaları 
49
e) 6098 sayılı Yasa’nın ilgili maddelerinin değiştirilmesinin gerekliliği 
50
f) Zamanaşımının başlangıcı 
50
g) Önceki yasada süre belirtilmemiş olmasının yararları ve Yargıtay’ın depremle ilgili kararlarındaki gerekçeler 
51
F) Bağışlayanın cayma hakkını kullanmada zamanaşımı 
52
II– MEDENİ YASADAKİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
53
III– CEZA YASASINDAKİ DAVA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
54
1– Yeni 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 66. maddesine göre süreler 
55
2– Önceki 765 sayılı Türk Ceza Kanunu 102. maddesine göre süreler 
55
IV– TÜRK TİCARET KANUNU’NDAKİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
56
1– Haksız rekabet davalarında zamanaşımı 
56
2– Tüzel kişi organlarının ceza sorumluluğu ve ceza zamanaşımının uygulanması 
56
3– Cari hesapla ilgili davalarda zamanaşımı 
57
4– Poliçelerde zamanaşımı 
57
5– Çeklerde ibraz süresi 
57
6– Taşımacının sorumluluğuna uygulanacak zamanaşımı 
57
a) 6762 sayılı TTK’nın 767. maddesine göre 
57
b) 6102 sayılı yeni TTK’nın 855. maddesine göre 
58
c) İki yasa arasındaki farklar 
59
7– Taşıma komisyonculuğu sözleşmesinde zamanaşımı 
59
a) 6762 sayılı TTK’da 
59
b) 6102 sayılı yeni TTK’da 
60
8– Gemi alacaklısı hakkı veren alacaklarda zamanaşımı 
60
a) 6762 sayılı TTK’da 
60
b) 6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu’nda 
61
9– Gemi yolcusu için zamanaşımı süreleri 
61
10– Sigorta sözleşmesinden doğan hak ve alacaklarda zamanaşımı 
62
a) 6762 sayılı TTK’da 
62
b) 6102 sayılı TTK’da 
62
11– Rizikonun gerçekleşmesi durumunda süreler 
62
a) 6762 sayılı TTK’da 
62
b) 6102 sayılı TTK’da 
63
V– TRAFİK YASASINDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
64
1– Yasa hükmü 
64
3– Trafik kazası sorumlularına uygulanacak ceza zamanaşımı süreleri 
64
VI– SOSYAL GÜVENLİK YASALARINDAKİ SÜRELER 
65
1– 5510 sayılı Yasa’da 
65
2– Yürürlükten kalkan 506 sayılı Yasa’da 
67
3– Yürürlükten kalkan 1479 sayılı Yasa’da 
67
4– 5434 sayılı Yasa’da 
67
VII– İŞ YASASINDAKİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
68
1– Alacaklarda, kıdem ve ihbar tazminatında zamanaşımı süreleri 
68
2– İş ve hizmet sözleşmesine aykırılıkta zamanaşımı 
68
3– Ücret alacaklarında zamanaşımı 
69
4– İş kazaları ve meslek hastalıklarında zamanaşımı 
69
5– İş Yasasında hak düşürücü süreler 
69
VIII– TÜKETİCİNİN KORUNMASI YASASINDA SÜRELER 
70
1– Yasal düzenlemeler 
70
2– Yeni 6502 sayılı Tüketici Yasası’ndaki süreler 
70
IX– İLÂMLARDA ZAMANAŞIMI 
72
1– Süre 
72
2– On yıllık sürenin başlangıcı 
72
X– FAİZ DAVALARINDA ZAMANAŞIMI 
73
1– Faiz ve zamanaşımı 
73
2– Faizlerde zamanaşımına ilişkin sorunlar 
73
3– Faizin (sonradan) ayrı bir dava ile istenebilmesi 
74
4– Faiz davalarında zamanaşımı sürelerinin hesaplanması 
75
5– Faiz davalarında zamanaşımı sürelerinin örneklerle açıklanması 
77
XI– YASAL KORUMA SÜRELERİ VE ZAMANAŞIMI 
78
Üçüncü Ayrım
YARGILAMA YASALARINDA SÜRELER
I– HUKUK YARGILAMA YASASI’NDA “DÜZENLEYİCİ” SÜRELER 
81
1– Genel olarak 
81
2– 6100 sayılı Hukuk Yargılama Yasası’ndaki süreler 
81
3– Önceki 1086 sayılı Hukuk Yargılama Yasası’nda süreler 
84
II– İDARİ YARGIDA “DÜZENLEYİCİ” SÜRELER 
86
1– Dava açma süreleri 
86
2– Sürelerin işlemeye başlaması 
86
3– Ek süreler 
87
4– Görevsiz yargı yerinde davanın reddi üzerine idari yargıda dava açma süresi 
88
5– İdarenin yanıt vermemesi durumunda dava açma süresi 
88
6– İdarenin yanıtı kesin değilse 
88
7– İdare sonradan yanıt verirse 
88
8– Tam yargı (tazminat) davalarında süreler 
89
a) İdareye başvuru süresi 
89
b) İdareye başvuru sürelerinin niteliği 
89
c) İdareye başvuru, tazminat davası açmanın “ön koşulu”dur 
90
d) Görevsiz yargı yerinde açılan davanın, görevsizlik kararı üzerine idari yargıda yeniden dava açılması durumunda “idareye başvuru” koşulu aranmaz 
90
e) İdareye başvuru sürelerinin işleyişi 
90
9– Tam yargı (tazminat) davalarında sürelerin başlaması koşulları 
92
10– Görevsiz yargı yerlerinde açılan davanın görev yönünden reddi halinde, görevli idare mahkemesine başvuru süresi ve koşulları 
95
11– Dava açma süresinin başlangıcına ilişkin özel durumlar 
100
12– Sürelerle ilgili ek açıklamalar 
124
13– AİHM ve Anayasa Mahkemesi’nin uyarıcı kararları 
125
14– İdari Yargıda sürelerin hukuksal niteliği hakkında görüşler 
126
Dördüncü Ayrım
BAŞKA ÜLKELERDE ZAMANAŞIMI
FRANSA’DA 
137
1– Kural zamanaşımı 
138
2– Ölüm ve bedensel zararlarda zamanaşımı (10) yıldır 
138
3– Durdurucu süre (Objektif süre) 
139
4– Başka zamanaşımı süreleri 
139
5– Düşürücü (kaybettirici) zamanaşımının tanımı 
141
6– Zamanaşımının başlangıcı 
141
7– Durdurucu süre 
141
8– Zamanaşımının işleyişi 
142
ALMANYA’DA 
143
1– Normal zamanaşımı süresi 
144
2– Zamanaşımının başlangıcı 
144
3– Hayat ve vücut bütünlüğüne verilen bir zarardan doğan dava hakları 
144
4– Aynı haklarda zamanaşımı 
144
5– Zamanaşımı sürelerinin durması ve kesilmesi 
145
6– Satım sözleşmesinde zamanaşımı 
145
7– Madde hükümleri 
145
İTALYA’DA 
146
İNGİLTERE’DE 
148
İRLANDA’DA 
148
AVUSTURYA’DA 
148
HOLLANDA’DA 
149
İSVEÇ’TE 
149
RUSYA’DA 
150
AVRUPA BİRLİĞİ HUKUKUNDA TAZMİNAT DAVASI AÇMA SÜRESİ 
150
Beşinci Ayrım
ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI
I– ALACAKLARDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
153
II– HAKSIZ EYLEMLERDE VE KUSURSUZ SORUMLULUKTA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
156
III– NEDENSİZ ZENGİNLEŞMEDE ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
157
IV– DÖNME DAVALARINDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
158
1– Ardıllık ve dönme 
158
2– Haksız eylemlerde ardıllık ve dönme 
159
3– Sigortacının ardıllığı 
159
4– Sosyal Güvenlik Kurumu rücu davalarında zamanaşımının başlangıcı 
160
V– CEZA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
162
VI– AŞKIN ZARARLARDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
163
1. Aşkın (munzam) zarar 
163
2. Munzam zarar konusu hak ve alacaklar 
163
3. Hukuksal neden 
163
4. Borçlunun kusuru 
164
5. Munzam zarar davasında zamanaşımı 
164
6. Munzam zararda zamanaşımının başlangıcı 
165
VII– İLÂMLARDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
165
VIII– HAKSIZ EYLEMİN SÜRMESİ VEYA TEKRARLANMASI DURUMUNDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
165
IX– BİR ZARAR DOĞUP DAVA EDİLEBİLİR NİTELİK KAZANMADIKÇA ZAMANAŞIMI İŞLEMEYE BAŞLAMAZ 
167
Altıncı Ayrım
ZAMANAŞIMININ DURMASI
I– ANLAMI VE ÖZELLİKLERİ 
173
II– ZAMANAŞIMI DURDURAN NEDENLER 
173
III– ZAMANAŞIMINI DURDURAN BAŞKA NEDENLER 
174
Yedinci Ayrım
ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ
I– TANIM 
177
II– KESİLME NEDENLERİ 
178
1– Borçlunun eylemlerinden kaynaklanan kesilme nedenleri 
178
2– Alacaklının eylemlerinden kaynaklanan kesilme nedenleri 
178
3– Yargıcın veya İcra memurunun usul işlemleriyle zamanaşımının kesilmesi 
179
III– BORÇLUNUN BORCUNU TANIMASI (İKRAR) 
179
1– Kavram 
179
2– Borcu tanımanın (ikrarın) biçimi ve türleri 
180
3– Borcu tanımanın (ikrarın) zamanı 
182
4– Borcu tanımadan sonra işleyecek yeni süreler 
182
IV– DAVA AÇILMASIYLA ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ 
183
1– Dava açılması 
183
2– Dava açılmasının sonuçları 
184
a) Dava, görevsiz veya yetkisiz mahkemede açılmışsa 
184
b) Davanın açılmamış sayılmasında 
184
c) Hasımda yanılmada 
185
d) Yanlış yazılan ad ve unvan 
185
e) Temsilcide yanılmada 
185
f) Ölü kişiye karşı dava açılmasında 
186
g) Asli müdahalede 
187
h) Dayanışmalı borçlulukta 
187
i) Paylaşımı olanaksız borçlarda 
187
j) Kefalette 
187
k) Kambiyo senetlerinde 
188
l) Faiz istenmemişse 
188
m) Kısmi davada 
188
n) Adli Yardım isteğinde 
189
o) Ceza davasına katılmada 
189
ö) Adli ara vermede 
189
p) İhtiyati tedbir veya ihtiyati haciz zamanaşımını kesmez 
190
V– ZAMANAŞIMI KESİLMESİNİN BORÇLUDAN BAŞKA KİŞİLERE ETKİSİ 
190
A) Dayanışmalı borçluluk ve zincirleme sorumlulukta 
191
1– Kavramlar 
191
2– Dayanışmalı borçluluk 
191
3– Dayanışmalı borç ilişkisinin hükümleri 
193
4– Dayanışmalı borçlulara karşı zamanaşımının kesilmesi: 
195
B) Ortaklaşa sorumlulukta zamanaşımının kesilmesi 
195
1– Kavramlar ve yasa hükümleri 
195
2– Zincirleme kazalar 
197
3– Trafik kazalarında zamanaşımı, tüm sorumlular hakkında kesilir 
197
VI– İCRA KOVUŞTURMASIYLA ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ 
198
1– İcra kovuşturması 
198
2– Yetkisiz icra dairesi ve yetki itirazı 
198
3– Dayanışmalı borçlular hakkında 
199
4– İşlemden kalkan dosyanın yenilenmesi ve zamanaşımı 
199
5– İtirazın kaldırılması isteminde 
200
6– Menfi tespit davasında 
200
7– Kambiyo senetlerine dayalı icra kovuşturmasında 
201
8– İhtiyati haciz kararı zamanaşımını kesmez 
201
9– İflas Masasına başvurma 
201
Sekizinci Ayrım
ZAMANAŞIMI SAVUNMASI
I– KAVRAM 
203
II– ÖZELLİKLERİ 
204
1– Borçlar Hukuku yönünden 
204
2– Usul Hukuku yönünden 
205
III– ZAMANAŞIMI SAVUNMASI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE AYRIMI 
207
IV– ZAMANAŞIMINI İLERİ SÜRME ZAMANI VE BİÇİMİ 
208
1– Yazılı yargılama yönteminde 
208
2– Basit yargılama yönteminde 
211
3– İş mahkemelerinde 
212
V– MAHKEMECE SÜRELER HAKKINDA KARAR VERİLME ZAMANI 
214
1– Ön inceleme tamamlandıktan sonra süreler hakkında karar verilmesi gereği 
214
2– Ön inceleme duruşması tamamlandıktan sonra ve tahkikata başlamadan önce, süreler hakkında karar verilmesinin sonuçları 
215
VI– ZAMANAŞIMI SAVUNMASINA KARŞI YAPILMASI GEREKENLER 
215
1– Davacı, davalının zamanaşımı savunmasına nasıl karşı çıkmalıdır 
215
2– Süresinde yapılmayan zamanaşımı savunmasına karşı “savunmanın genişletilmesine muvafakat etmiyoruz” denilmeli; süre tartışmasına girilmemelidir 
216
3– Yargıtay kararlarının yanlışlığı 
216
4– Yargıtay’ın yanlış ve olumsuz kararları 
218
VII– ZAMANAŞIMI SAVUNMASIYLA İLGİLİ ÇEŞİTLİ DURUMLAR 
220
1– Dayanışmalı borçlular ve zamanaşımı savunması 
220
2– Bozmadan sonra zamanaşımı savunması 
221
3– Satış vaadi ve zilyetliğin devrinde 
221
4– Evlilik birliği sürerken 
221
5– Zamanaşımı ve olumsuz tespit davası 
221
6– Adli Yardım istekli davalarda: 
222
VIII– ISLAHLA ZAMANAŞIMI SAVUNMASI YAPILAMAMALIDIR 
222
1– Islahla zamanaşımına olanak tanınması haksız ve adaletsiz bir uygulamadır 
222
2– Islah yoluyla da olsa kazanılmış haklar ortadan kaldırılamaz 
223
3– Yasanın belirlediği sürelerde kullanılmayan hak düşer 
224
4– Bir işlemin ıslahla düzeltilmesi, geçerli bir hukuki işlemin varlığını gerektirir 
224
5– Yapılmamış bir hukuki işlem ıslahla düzeltilemez 
225
6– Davacı taraf onay vermemiş ise zamanaşımı savunması hiç yapılmamış gibidir 
225
7– Zarar ve kapsamı belli olduktan sonra, zamanaşımının ileri sürülmesi, “dürüstlük kuralına” aykırı ve bir hakkın açıkça “kötüye kullanılması”dır 
225
8– Yeni 6100 sayılı HMK’nın 176. maddesinin gerekçesine eklenen paragraf, yasanın emredici hükümlerine aykırıdır 
226
9– “Kimse kendi kusurundan yararlanamaz” ilkesi dikkate alınmalıdır 
226
10– Islahla zamanaşımı savunması yapılamayacağına ilişkin “öğretici” nitelikte bir Yargıtay kararı 
227
11– Islahla zamanaşımı savunması yapılamayacağına ilişkin başka karar örnekleri 
229
12– Yargıtay kararlarına egemen olan görüşleri şöyle özetleyebiliriz 
231
IX– DAVA DEĞERİNİN ARTIRILMASINA KARŞI ZAMANAŞIMI İLERİ SÜRÜLEMEZ 
232
1– Yıllarca sürdürülen haksız uygulamalar 
232
2– Yeni Yasa’yla haksız ve adaletsiz uygulamalar sona ermiş olmalı 
233
3– Belirsiz alacak davasında, harç tamamlama işlemine karşı zamanaşımı ileri sürülemez 
233
X– İCRA HUKUKUNDA ZAMANAŞIMI SAVUNMASI 
234
1– Genel haciz yolu ile takipte 
234
2– İcra Mahkemesinde itirazın kaldırılmasında 
234
3– İtirazın iptali davasında 
235
4– Kambiyo senetlerine özgü takipte 
235
a) Zamanaşımı itirazı 
235
b) İcra Mahkemesinde 
235
5– İlamların icrasında 
236
XI– ZAMANAŞIMI SAVUNMASINDAN VAZGEÇME 
237
1– Zamanaşımından önceden vazgeçme geçersizdir 
237
2– Zamanaşımı süresi dolduktan sonra vazgeçme geçerlidir 
237
3– Vazgeçme biçimleri 
238
4– Vazgeçmenin öteki borçlulara etkisi 
239
XII– ZAMANAŞIMI SÜRELERİNİN SÖZLEŞME İLE DEĞİŞTİRİLEMEMESİ 
240
1– Sürelerin kesinliği ve değiştirme yasağı 
240
2– Yasak dışında kalan süreler 
240
XIII– ZAMANAŞIMI SAVUNMASININ KÖTÜYE KULLANILMASI 
241
XIV– YARGICIN ZAMANAŞIMI SAVUNMASINI İNCELEMESİ 
243
1– Zamanaşımı ileri sürülmezse, yargıç bunu kendiliğinden gözönüne alamaz 
243
2– Zamanaşımı savunması öncelikle incelenmelidir 
244
3– Sonradan yapılan zamanaşımı savunması da öncelikle incelenmelidir 
245
4– Zamanaşımı savunması incelenmeden esasa girilmesi ve her ikisi yönünden karar verilmesi doğru değildir 
246
XV– ALACAKLININ ÖDEMEZLİK SAVUNMASI 
248
1– Genel olarak 
248
2– Haksız eylemden zarar görenin ödemezlik defi 
248
3– Hile ve korkutma ile borçlandırılan kişinin ödemezlik defi 
249
XVI– ZAMANAŞIMI SAVUNMASINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
249
1– Esasa girilmeden incelenmesi gerektiği hakkında 
249
2– Savunmanın genişletilmesine karşı çıkılması hakkında 
252
3– Islah yoluyla zamanaşımı savunması yapılamayacağı hakkında 
259
İkinci Bölüm
HAKSIZ EYLEMLERDE ZAMANAŞIMI
I– KONUYA GİRİŞ 
273
II– HAKSIZ EYLEM ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
275
1– Olağan süre 
275
2– Ek (kesin) süre 
275
3– Olağan dışı süre (Ceza zamanaşımı süresi) 
275
III– OLAĞAN SÜRE 
275
1– Öğrenme olgusu 
275
2– Yasalardaki hükümler 
277
IV– ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
279
1– Tazminat sorumlularının öğrenilmesi 
280
a) Tazminat sorumluları 
280
b) Ad ve unvan yanlışları ile temsilcide yanılma 
280
2– Zararın öğrenilmesi 
283
a) Öğrenme konusunda görüşler ve kesin öğrenme olgusu 
283
b) Bugüne kadar sürdürülen ve hak kaybına neden olan uygulamalar 
288
c) 6100 sayılı Hukuk Yargılama Yasasıyla yeni dönem 
290
3– Zararın gerçekleşmesi ve dava edilebilir nitelik kazanması koşulu 
294
a) Üçüncü koşulun gerekli ve zorunlu olması 
294
b) Üçüncü koşulun Yargıtay kararlarıyla desteklenmesi 
296
c) Tüzel kişilerin zararı öğrenmesi 
299
V– ON YILLIK KESİN SÜRENİN BAŞLANGICI VE SONU 
299
1– Üst sınır 
299
2– On yıllık sürenin başlangıcı ve sonu 
300
VI– ZARARIN ON YILDAN SONRA DOĞMUŞ OLMASI 
301
1– On yılın aşılıp aşılamayacağına ilişkin görüşler 
301
2– Bizim görüşlerimiz 
302
3– 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 72. maddesinin gerekçesinde, on yılın aşılıp aşılamayacağına ilişkin görüşler 
305
4– 6098 sayılı TBK m.72’nin gerekçesine karşın, TBK. m. 478’in sınırlayıcı hükmü 
307
VII– UZAMIŞ CEZA ZAMANAŞIMI SÜRESİ 
308
YARGITAY KARARLARI 
308
Üçüncü Bölüm
BEDENSEL ZARARLARDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI
I– BEDENSEL ZARARLAR 
315
1– Geçici işgöremezlik durumu 
315
2– Sürekli işgöremezlik (kalıcı sakatlık) durumu 
318
3– Maddi ve manevi zararlar 
319
II– BEDENSEL ZARARLARDA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
320
1– Zarar, kesin raporla öğrenilir 
321
2– İyileşme sürecinin ve gelişen durumların tamamlanmasından sonra alınacak kesin raporun “öğrenilmesi” ile zamanaşımı işlemeye başlayacaktır 
322
3– Sürekli işgöremezlik oranında her artış ayrı bir olgudur. Her birinin öğrenme gününden başlayarak yeni bir zamanaşımı işlemeye başlar. Her yeni olgu, yeni bir dava konusudur 
324
4– Sonradan ortaya çıkan (beklenmeyen ve önceden kestirilemeyen) durumlar 
325
III– YARGITAY KARARLARI 
329
1– Zamanaşımının, Kesin Raporun Öğrenildiği Tarihten İşlemeye Başlayacağına İlişkin Kararlar 
329
2– Bedensel Zararlarda Gelişen Durumun Tamamlanmasından Sonra Zamanaşımının İşlemeye Başlayacağına İlişkin Kararlar 
343
3– Sürekli işgöremezlik oranında her artış yeni bir olgu, yeni bir dava konusudur. her birinin öğrenme gününden başlayarak yeni bir zamanaşımı işlemeye başlar 
359
Dördüncü Bölüm
TAZMİNAT DAVALARINDA CEZA ZAMANAŞIMININ UYGULANMASI
Birinci Ayrım
YASAL DÜZENLEMELER
I– GENEL OLARAK 
367
II– YASALARDAKİ HÜKÜMLER 
369
1– Borçlar Yasası’nın ceza zamanaşımına ilişkin maddesi 
369
2– 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 109/2. maddesi 
371
3– Ceza Yasasında “ceza davası zamanaşımı” maddesi 
372
İkinci Ayrım
CEZA ZAMANAŞIMININ UYGULANMA KOŞULLARI
I– GENEL OLARAK 
373
II– CEZA ZAMANAŞIMININ UYGULANMA KOŞULLARI 
376
1– Uzamış (ceza) zamanaşımının uygulanabilmesi için, haksız eylemin aynı zamanda suç niteliğinde olması gerekir 
376
2– Ceza zamanaşımı daha uzun süreli olmalıdır 
376
3– Ceza davası zamanaşımının uygulanabilmesi için haksız eylemin yalnızca suç niteliği taşıması yeterli olup, eylemi işleyen hakkında ceza davası açılmış olması veya mahkumiyet kararı verilmiş bulunması gerekli değildir 
377
4– Takibi şikayete bağlı suçlarda şikâyet süresinin geçirilmesi veya hiç şikâyetçi olunmaması durumlarında dahi, ceza zamanaşımı uygulanır 
381
5– C.Savcılığının takipsizlik kararı da ceza zamanaşımının uygulanmasına engel değildir 
383
6– Ceza davasının sona ermesi, ceza zamanaşımının uygulanmasına engel değildir 
384
7– Ceza zamanaşımından yararlanmak için, ceza davasına katılmak ve şikâyetçi olmak koşul değildir 
387
8– Ceza davası sürerken, hukuk davasının zamanaşımına uğraması söz konusu olamaz 
387
9– Ceza davasının hiç açılmaması durumunda, hukuk hakimi, haksız eylemin suç niteliği taşıdığını saptamışsa, uzamış ceza zamanaşımını uygulayacaktır 
388
10– Ceza mahkemesinde delil yetersizliği nedeniyle beraat kararı verilmesi durumunda dahi, hukuk hakimi, eylemin suç oluşturup oluşturmadığını araştıracak ve suç unsuru saptamışsa, uzamış ceza zamanaşımını uygulayacaktır 
390
11– Kamu davasından vazgeçmenin hukuk mahkemesine etkisi 
391
12– Ceza ehliyeti olmayanlar hakkında da uzamış (ceza) zamanaşımı uygulanır 
392
13– Mirasçılara karşı açılan davada da uzamış (ceza) zamanaşımı uygulanır 
393
14– Cezaların ertelenmesi veya özel af, uzamış (ceza) zamanaşımını etkilemez 
395
15– Af yasalarının ceza zamanaşımına etkisi 
396
Üçüncü Ayrım
TAZMİNAT DAVALARINA UYGULANACAK
CEZA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
I– KAVRAMLAR 
399
II– SÜRELERİN NEYE GÖRE BELİRLENECEĞİ 
399
III– CEZA YASALARINDAKİ ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
400
1– Yeni 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 66. maddesine göre süreler 
400
2– Eski 765 sayılı Türk Ceza Kanunu 102. maddesine göre süreler 
401
3– Artırımlı (ek) ceza davası zamanaşımı süreleri 
402
Dördüncü Ayrım
CEZA ZAMANAŞIMININ BAŞLAMASI, KESİLMESİ VE SONA ERMESİ
I– GENEL OLARAK 
405
II– CEZA ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
406
1– Tamamlanmış suçlarda zamanaşımının başlangıcı 
408
2– Teşebbüs halinde kalan suçlarda zamanaşımının başlangıcı 
410
3– Kesintisiz suçlarda zamanaşımının başlangıcı 
410
4– Zincirleme suçlarda zamanaşımının başlangıcı 
411
5– Ceza zamanaşımının başlangıcına ilişkin Yargıtay kararları 
411
III– CEZA ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ 
413
1– Hukuk mahkemesinde dava açılması ile zamanaşımının kesilmesi 
413
2– Ceza mahkemesinde tazminat istenmesi durumunda 
416
3– Ceza davasının zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılması durumunda 
416
4– Ortaklaşa ve zincirleme sorumlulukta zamanaşımının kesilmesi 
417
5– Zincirleme kazalar 
418
6– Trafik kazalarıyla ilgili davalarda, zamanaşımı, tüm sorumlular hakkında kesilir 
419
IV– UZAMIŞ (CEZA) ZAMANAŞIMININ SONA ERMESİ 
419
1– Öğrenme olgusu gerçekleşmiş olup, ceza zamanaşımı da dolmuşsa 
419
2– Ceza zamanaşımı dolmuş olup da, henüz “öğrenme olgusu” gerçekleşmemişse 
420
Beşinci Ayrım
CEZA ZAMANAŞIMININ “MALCA” SORUMLULARA
(KUSURSUZ SORUMLULARA) UYGULANMASI
I– GENEL OLARAK 
421
II– MALCA SORUMLULARA CEZA ZAMANAŞIMININ UYGULANACAĞINA İLİŞKİN ÖZEL YASALARDAKİ HÜKÜMLER 
423
1– 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 109/2. maddesi 
423
2– Yürürlükten kalkan 765 sayılı TCK’nın 465. maddesi 
424
3– Türk Ticaret Kanunu 63. (önceki TTK. 63) maddesi 
424
4– Mirasçılar hakkında uzamış (ceza) zamanaşımının uygulanması 
425
Altıncı Ayrım
CEZA DAVASININ ZAMANAŞIMI NEDENİYLE DÜŞMESİNİN TAZMİNAT HAKLARINA ETKİSİ
1– Ceza davasının zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılması durumunda, hukuk mahkemesinde tazminat davası açabilmenin koşulları 
427
2– Çeşitli görüşler 
427
3– Ceza davasının düşmesiyle hukuk mahkemesinde dava açma süresi 
429
4– Yargıtay kararları 
430
5– Ceza davasının Af Yasasıyla ortadan kaldırılmasında durum 
432
Yedinci Ayrım
ŞİKÂYETTEN VAZGEÇMENİN TAZMİNAT DAVALARINA ETKİSİ
I– AÇIKLAMALAR 
433
1– Genel olarak 
433
2– Ceza mahkemesinde şikâyetten vazgeçmenin tazminat hakkına etkisi 
433
II– YARGITAY KARARLARI 
434
1– Takibi şikâyete bağlı suçlarda 
435
2– Takibi şikâyete bağlı olmayan suçlarda 
436
III– SORUMLULARDAN BİRİ HAKKINDA FERAGATIN DİĞER SORUMLULARA ETKİSİ 
437
Sekizinci Ayrım
HUKUK HAKİMİNİN EYLEMİN SUÇ NİTELİĞİNİ ARAŞTIRMA İŞLEVİ 
441
Dokuzuncu Ayrım
CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ HUKUK MAHKEMESİNE ETKİSİ
I– KESİN HÜKÜM YÖNÜNDEN 
447
1– Ceza mahkemesinde tazminat istenmişse 
447
2– Sahteciliğe ilişkin ceza mahkemesi kararının kesin hüküm oluşturması 
448
3– Yaş düzeltme hakkındaki ceza mahkemesi kararı 
448
II– KESİN KANIT OLMA YÖNÜNDEN 
448
III– ZAMANAŞIMI YÖNÜNDEN 
449
1– Uzamış (ceza) zamanaşımının uygulanmasını gerektiren kararlar 
450
2– Uzamış (ceza) zamanaşımından yararlanma hakkını ortadan kaldıran kararlar 
451
IV– BEKLETİCİ SORUN YÖNÜNDEN 
451
V– CEZA MAHKEMESİNDEKİ BİLİRKİŞİ RAPORUNUN HUKUK DAVASINA ETKİSİ YÖNÜNDEN: 
452
Onuncu Ayrım
HUKUK HAKİMİNİN CEZA MAHKEMESİ KARŞISINDA DURUMU
I– HUKUK HAKİMİNİ BAĞLAYAN KARARLAR 
456
1– Mahkumiyet kararları ile bağlılık 
458
2– Suçun işlenmediğine ilişkin kesin aklama (beraat) kararı ile bağlılık 
459
3– Eylemin hukuka aykırılığını ve nedensellik bağını saptayan maddi olgularla bağlılık 
460
II– HUKUK HAKİMİNİN CEZA MAHKEMESİ KARARLARI KARŞISINDA BAĞIMSIZLIĞI 
461
1– Delil yetersizliğine dayanan aklama (beraat) kararı hukuk hakimini bağlamaz 
461
2– Kusurun kast çeşidini esas alan ceza mahkemesi beraat kararı hukuk hakimini bağlamaz 
462
3– Eylemin hukuka aykırılığını belirlemede bağımsızlık 
463
4– Ceza mahkemesinin nedensellik bağının bulunmadığına ilişkin kararı hukuk hakimini bağlamaz 
463
5– Ayırtım gücünün saptanması yönünden bağımsızlık 
465
III– HUKUK HAKİMİNİN KUSUR ORANLARINI BELİRLEMEDE BAĞIMSIZLIĞI 
466
Beşinci Bölüm
SORUMLULUK TÜRLERİ VE ZAMANAŞIMI GENEL OLARAK
I– KONUYA GİRİŞ 
471
II– ZARAR KAVRAMI 
473
1– Genel olarak 
473
2– Zarar türleri 
474
3– Zarar türlerine ilişkin açıklamalar 
475
4– Can zararı–mal zararı ayrımının gerekliliği 
478
III– ZARARDAN SORUMLULUK VE SORUMLULAR 
481
1– Sorumluluk kavramı 
481
2– Yasada sorumluluk türleri 
481
3– Sorumluluğun kaynakları 
481
IV– KUSUR 
482
1– Tanım ve yasa hükümleri 
482
2– Kusura dayanan sorumluluğun koşulları 
482
3– Kusurun gerçekleşme biçimleri 
482
V– SÖZLEŞME 
482
VI– YASA 
483
VII– SORUMLULUK TÜRLERİ 
483
A) Sözleşme dışı sorumluluklar 
483
1– Yalın nesnel (olağan sebep) sorumluluğu 
484
2– Ağırlaştırılmış nesnel sorumluluk (Tehlike sorumluluğu) 
484
3– Hakkaniyet sorumluluğu 
485
B) Sözleşmeye dayanan sorumluluklar 
485
Birinci Ayrım
ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU VE ZAMANAŞIMI
I– ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUKTA 
487
1– Yasa hükmü ve sorumluluğun niteliği 
487
2– Sorumluluk koşulları 
489
3– Sorumluluktan kurtuluş olanakları 
489
a) Özen, gözetim ve denetim ödevinin yerine getirildiğinin kanıtlanması 
489
b) Nedensellik bağının kesilmesi 
490
4– İşletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olmaması durumunda sorumluluk 
490
a) İşletmedeki çalışma amaca elverişli şekilde örgütlendirilmemişse 
490
b) Yardımcılara işe uygun araç ve gereç verilmemişse 
490
c) Tehlikeli işlerde üçüncü kişilerin zarara uğramaması için gerekli koruyucu önlemler alınmamışsa 
491
d) Yardımcı kişiler fazla yorgun olarak çalıştırılmışsa 
491
5– Üçüncü kişilere karşı sorumlulukta zamanaşımı 
491
II– YARDIMCI KİŞİLERİN EYLEMLERİNDEN SORUMLULUKTA 
492
1– Yasa hükmü 
492
2– Yardımcı kavramı 
494
3– Yardımcı kişilerden sorumluluğun koşulları 
494
4– Yardımcı kişilerden sorumlulukta zamanaşımı 
495
III– ÇALIŞTIRILAN KİŞİLERDEN SORUMLULUK İLE YARDIMCI KİŞİLERDEN SORUMLULUK ARASINDAKİ FARKLAR 
496
IV– YARGITAY KARARLARI 
497
İkinci Ayrım
TÜZEL KİŞİLERİN SORUMLULUĞU VE ZAMANAŞIMI
I– ORGANLARIN SORUMLULUĞU 
499
1– Tüzel kişi ve organ kavramı 
499
2– Yasa hükümleri 
500
3– Tüzel kişi ve kusur 
500
4– Tüzel kişilerin ceza sorumluluğu 
501
5– Tüzel kişi organlarının Sosyal Güvenlik Kurumu prim borçlarından kişisel sorumlulukları 
504
II– ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
505
1– Tüzel kişilere uygulanacak “hukuk” zamanaşımı süreleri 
505
2– Tüzel kişilere uygulanacak uzamış “ceza” zamanaşımı süreleri 
505
III– TÜZEL KİŞİ ÇALIŞANLARININ SORUMLULUĞU 
507
1– Üçüncü kişilerin zararından sorumluluk 
507
2– Üçüncü kişilerin zararından sorumlulukta zamanaşımı 
508
IV– YARDIMCI KİŞİLERDEN SORUMLULUK 
508
1– Tüzel kişilerin yardımcı kişi kullanmaları 
508
2– Yardımcı kişilerden sorumlulukta zamanaşımı 
509
Üçüncü Ayrım
KAMU TÜZEL KİŞİLERİNİN SORUMLULUĞU VE ZAMANAŞIMI
I– KAMU HUKUKU VE ÖZEL HUKUK AYRIMI 
511
II– ÖZEL HUKUK HÜKÜMLERİNE GÖRE YÖNETİLEN KAMU KURUMLARINA KARŞI AÇILACAK DAVALARDA ZAMANAŞIMI 
512
III– İDARİ YARGI’DA DAVA AÇMA SÜRELERİ 
513
1– İdari Yargı’da açılacak davalar 
513
2– Tam yargı ve iptal davalarının açılma biçimi 
513
3– Dava açma süreleri 
513
4– Görevli olmayan yerlere başvurmada 
514
5– İdari makamlara başvurunun yanıtsız kalmasında dava açma süresi 
514
6– Üst makamlara başvurmada sürenin durması ve yeniden işlemeye başlaması 
515
7– Doğrudan doğruya tam yargı davası açılmasında süre 
515
8– İdari Yargı’da dava açma süreleri ve idareye başvuru konusunda uyarılar 
516
9– İdari Yargı’da sürelerin hukuksal niteliğine ilişkin görüşler 
516
Dördüncü Ayrım
KAMU GÖREVLİLERİNİN KİŞİSEL KUSURLARI VE ZAMANAŞIMI
I– HİZMET KUSURU – KİŞİSEL KUSUR AYRIMI 
519
II– KİŞİSEL KUSUR NEDENİYLE DAVA ZAMANAŞIMI 
520
1– Kişisel kusur yalnızca haksız eylem niteliğinde ise 
520
2– Haksız eylemin suç sayılması durumunda 
520
3– Kamu hekiminin kişisel kusurunda zamanaşımı 
521
Beşinci Ayrım
İŞ HUKUKUNDA SORUMLULUK VE ZAMANAŞIMI
I– GENEL OLARAK 
523
1– Yasa değişikliği 
523
2– İş ve hizmet sözleşmesine aykırılıkta zamanaşımı 
524
3– Ücret alacaklarında zamanaşımı 
524
4– İş kazaları ve meslek hastalıklarında zamanaşımı 
525
5– İş Hukukunda hak düşürücü süreler 
525
II– KIDEM TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI 
526
1– Kıdem tazminatı zamanaşımı (10) yıl iken, yasa değişikliğiyle (5) yıla indirilmiştir 
526
2– Kıdem tazminatında zamanaşımının başlangıcı 
527
3– Hizmetlerin birleştirilmesi durumunda, kıdem tazminatı hesabına esas eski dönem çalışmaları zamanaşımına uğramaz 
527
III– İHBAR TAZMİNATINDA ZAMANAŞIMI 
528
1– İhbar tazminatında zamanaşımı 
528
2– İhbar tazminatı isteme koşulu 
529
3– İhbar tazminatında zamanaşımının başlangıcı 
529
IV– ÜCRET ALACAKLARINDA ZAMANAŞIMI 
529
1– Ücret alacaklarında zamanaşımı (5) yıldır 
529
2– İşçilik haklarında zamanaşımının başlangıcı 
529
3– Yıllık izin ücretine ilişkin zamanaşımı, iş sözleşmesinin sona erdiği günden işlemeye başlar 
531
4– Gemi adamlarının tazminat ve ücret alacaklarında zamanaşımı 
531
V– İŞ GÜVENCESİ VE İŞE İADE DAVALARI 
532
1– İş güvencesi 
532
2– İş güvencesinden yararlanabilecek işçiler 
532
3– İş sözleşmesinin feshi ve fesih türleri 
532
4– Fesih hakkını kullanma süresi 
533
5– Sözleşmenin feshinde usul 
533
6– Feshin geçerli nedenlere dayandırılması zorunluluğu 
534
7– Geçersiz fesih nedenleri 
534
8– Fesih bildirimine itiraz ve usulü (İşe iade davası) 
534
9– İşe iade davasının sonuçları 
536
Altıncı Ayrım
SOSYAL GÜVENLİK HUKUKUNDA SORUMLULUK VE ZAMANAŞIMI
I– ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
539
1– 5510 sayılı Yasa’da 
539
2– Yürürlükten kaldırılan 506 sayılı Yasa’da 
540
3– Yürürlükten kaldırılan 1479 sayılı Yasa’da 
541
4– 5434 sayılı Emekli Sandığı Yasası’nda 
541
II– HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRELER 
541
1– 5510 sayılı Yasa’da 
541
2– 506 sayılı Yasa’da 
542
3– 1479 sayılı Yasa’da 
542
III– HİZMET TESPİTİ DAVALARI 
542
1– Yasalardaki hükümler 
542
2– Hizmet tespiti davasının koşulları 
543
3– Tespit davasında hak düşürücü süre 
543
4– Tespit davasında süreye ilişkin Yargıtay kararlarından örnekler 
543
5– Hak düşürücü sürenin uygulanmayacağı durumlar 
544
6– Yargıtay kararları 
545
IV– SGK RÜCU DAVALARI VE ZAMANAŞIMI 
547
1– Geçmişten bugüne rücu davaları ve zamanaşımı 
547
2– Kurum rücu hakkının hukuksal niteliği 
549
3– Yeni 5510 sayılı Yasa’ya göre rücu davaları ve zamanaşımı 
551
Yedinci Ayrım
İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI
I– İŞ KAZALARI 
555
1– Tanım 
555
2– İş kazasının unsurları 
556
3– Önceki yasalar ile 5510 sayılı Yasa arasındaki fark 
556
4– İş Hukuku yönünden iş kazasının özelliği 
557
5– İş kazası yönünden işyerleri 
557
6– İş kazası yönünden iş süreleri 
558
7– İşverenlerin iş kazasından sorumlu tutulabilmesinin koşulları 
559
8– İşverenlerin önlem alma yükümlülükleri 
560
9– Kaza ile zarar arasında nedensellik bağı 
561
10– Kaza ile işverence yürütülen iş arasında nedensellik bağı 
563
11– İşverenin sorumluluğu yönünden nedensellik bağının kesilmesi 
564
12– İşveren sorumluluğunun hukuksal niteliği 
564
II– İŞ KAZASININ KURUMA BİLDİRİLMESİ 
567
1– Genel olarak 
567
2– İşverenin iş kazasını bildirme yükümlülüğü 
568
III– TESPİT DAVALARI 
569
1– İş kazasının tespiti davası 
569
2– İşgöremezlik oranının tespiti davası 
570
IV– MESLEK HASTALIKLARI 
572
1– Tanım 
572
2– Koşulları 
572
3– Sigortalının mesleği 
573
4– Meslek hastalığı türleri 
573
V– MESLEK HASTALIĞININ SAPTANMASI 
575
1– Kurum Sağlık Kurulu raporu ile saptanması 
575
2– Meslek hastalığının işten ayrıldıktan sonra ortaya çıkması 
575
3– Meslek hastalığının tespiti davası 
576
VI– İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI NEDENİYLE SGK. TARAFINDAN GELİR BAĞLANMASI 
577
1– Gelir bağlama koşulları 
577
2– Kurum’un rücu hakkı 
579
3– Kurum’un rücu edemeyeceği gelir ve aylıklar 
580
VII– İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞI NEDENİYLE MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT DAVALARI 
582
1– Maddi tazminat davaları 
582
2– Manevi tazminat davaları 
583
VIII– İŞ KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARINDA ZAMANAŞIMI 
584
1– Süre 
584
2– Sürenin başlangıcı 
584
Sekizinci Ayrım
BİNA VE YAPILARDAN SORUMLULUK
I– KONU VE KAPSAM 
587
1– Sorumlu olunan bina ve diğer yapı eserleri nelerdir 
587
2– Hangi durumlarda ve hangi nedenlerle sorumlu olunacaktır 
588
II– YASA HÜKÜMLERİ 
591
1– Önceki ve sonraki yasalardaki hükümler 
591
2– Yasalar arasındaki farklar ve yeni Yasa’nın 69. maddesinin gerekçesi 
591
III– SORUMLULAR, SORUMLULUĞUN TÜRÜ VE KOŞULLARI 
592
1– Sorumluluğun türü 
592
2– Sorumluluk koşulları 
593
3– Sorumlular 
594
IV– SORUMLULUĞU ORTADAN KALDIRAN NEDENLER 
599
1– Mücbir sebep 
599
2– Zarar görenin ağır kusuru 
600
3– Üçüncü kişinin tam kusuruyla nedensellik bağının kesilmesi 
601
V– DAVACI VE DAVALI OLMAK 
602
1– Davacılar 
602
2– Davalılar 
602
VI– KANIT YÜKÜ 
603
1– Davacı yönünden 
603
2– Davalı yönünden 
604
VII– BİNA VE YAPI ESERİ MALİKİNİN DÖNME (RÜCU) HAKKI 
605
1– Dönme (rücu) hakkının yasal dayanakları 
605
2– Koşulları ve kanıtlanması 
606
3– Kusur ve kanıt aranmayan dönme (rücu) durumları 
607
VIII– ZARAR DOĞMADAN ÖNLEM ALINMASININ İSTENEBİLMESİ 
607
IX– ZAMANAŞIMI 
608
1– Zarar gören üçüncü kişinin malike karşı açacağı davalarda 
608
2– Arada sözleşme ilişkisi varsa 
608
3– Üçüncü kişilerin, malik ile kiracı arasındaki sözleşme ilişkisinin “güven ortamında” zarar görmeleri durumunda zamanaşımı süresi 
609
4– Yapı malikinin dönme hakkını kullanmasında zamanaşımı süreleri 
611
a) Bina veya yapıyı satan satıcıya karşı 
611
b) Binayı yapan yükleniciye ve tüm sorumlulara karşı 
612
c) Kiracıya karşı dönme hakkını kullanmada zamanaşımı 
613
d) İntifa (yararlanım) ve oturma hakkı sahibine dönmede (rücuda) 
613
e) Üçüncü kişiye karşı dönme hakkını kullanmada 
614
f) Yardımcı kişiye karşı 
614
X– BİNA VE YAPI ESERLERİNDEN SORUMLULUK KONUSUNDA YARGITAY KARARLARI 
614
Dokuzuncu Ayrım
TAŞINMAZ MALİKİNİN VE
KOMŞULARIN BİRBİRLERİNE KARŞI SORUMLULUĞU
I– TAŞINMAZ MALİKİNİN SORUMLULUĞU 
649
1– Yasa hükmü ve sorumluluğun niteliği 
649
2– Sorumluluk koşulları 
650
a) Taşkın kullanımın anlamı ve ölçüsü 
650
b) Taşkın kullanım sonucu bir zarar doğması veya zarar tehlikesiyle karşılaşılması 
652
c) Zarar ile taşkın kullanım arasında nedensellik bağı kurulabilmesi 
653
II– TAŞINMAZ MALİKİ İLE BİNA VE YAPI ESERİ MALİKİNİN SORUMLULUĞU ARASINDA BENZERLİKLER VE FARKLAR 
654
1– Ortak yönler 
654
2– Ayrı yönler 
654
III– KOMŞULARIN BİRBİRLERİNE KARŞI SORUMLULUĞU 
655
1– Yasal düzenlemeler 
655
2– Komşu kavramı 
656
3– Komşuluk hukukundan yararlanacak olanlar 
658
4– Hak ve yükümlülüklerin denkleştirilmesi 
661
IV– ZAMANAŞIMI 
664
1– Zamanaşımı süreleri 
664
2– Zamanaşımı süresinin başlangıcı 
664
Onuncu Ayrım
İŞLETME TEHLİKELERİ VE TEHLİKE SORUMLULUĞU
I– KONUYA GİRİŞ 
667
II– TEHLİKE SORUMLULUĞU 
667
1– Tehlike kavramı 
667
2– Tehlike sorumluluğu 
668
III– ÖNEMLİ ÖLÇÜDE TEHLİKE TAŞIYAN İŞLETMELER 
669
1– İşletmeye özgü tehlikeler 
669
2– Tehlikeli işletme sayılmanın ölçütü 
670
3– Örneklerle tehlikeli işletmeler ve işletme tehlikeleri 
670
4– Sorumlular 
673
5– Sorumluluk ölçüsü 
674
6– Zarar 
675
7– Denkleştirme 
675
IV– ZAMANAŞIMI 
677
1– Süre 
677
2– Zamanaşımının başlangıcı 
677
Onbirinci Ayrım
KİRA SÖZLEŞMELERİNDE KARŞILIKLI SORUMLULUKLAR VE ZAMANAŞIMI
I– KİRA SÖZLEŞMESİ 
679
1– Genel olarak 
679
2– Kira sözleşmesinin tanımı 
680
3– Kira sözleşmesinin hukuksal niteliği 
680
II– KİRAYA VERENİN BORÇLARI 
680
1– Teslim borcu 
680
2– Vergi ve benzeri yükümlülüklere katlanma borcu 
681
3– Yan giderlere katlanma borcu 
681
4– Kiraya verenin kiralananın ayıplarından sorumluluğu 
682
5– Geri verme sırasında kiralananın gözden geçirilmesi ve kiracıya bildirme 
684
III– KİRACININ BORÇLARI 
685
1– Kira bedelini ödeme borcu 
685
2– Kira bedelini ödeme zamanı 
687
3– Kiracının kullanma giderlerini ödemesi 
688
4– Kiracının güvence vermesi 
688
5– Kiracının temerrüdü 
689
6– Özenle kullanma ve komşulara saygı gösterme borcu 
689
7– Temizlik ve bakım giderlerini ödeme borcu 
690
8– Ayıpları kiraya verene bildirme borcu 
690
9– Ayıpların giderilmesine ve kiralananın gösterilmesine katlanma borcu 
690
10– Kiralananın geri verilmesi 
691
IV– ÖZEL DURUMLAR 
691
1– Kiralananda yenilik ve değişiklik yapılması 
691
2– Kiralananın kullanılmaması 
693
3– Kiralananın sözleşmenin bitiminden önce geri verilmesi 
693
V– KİRA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 
694
1– Sürenin geçmesi 
694
2– Belirsiz süreli kira sözleşmelerinde fesih bildirimi 
695
3– Önemli sebeplerle fesih 
695
4– Kiracının iflası 
695
5– Kiracının ölümü 
695
VI– KİRACININ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI SORUMLULUĞU 
696
1– Kiracının bina sahibi gibi sorumlu tutulabilmesi 
696
2– Kiracının komşulara karşı sorumluluğu 
697
VII– KİRACI – KİRALAYAN ANLAŞMAZLIKLARINDA ZAMANAŞIMI 
700
1– Kira alacaklarında zamanaşımı (5) yıldır 
700
2– Kira sözleşmesinden kaynaklanan her türlü anlaşmazlıklarda ve zarara uğrayan tarafın tazminat isteklerinde zamanaşımı on (10) yıldır 
700
3– Tarafların birbirlerine karşı (rücu) hakkını kullanmalarında zamanaşımı 
702
VIII– ZAMANAŞIMINA İLİŞKİN YARGITAY KARAR ÖRNEKLERİ 
702
Onikinci Ayrım
ÜRETİMCİNİN (İMALÂTÇININ) SORUMLULUĞU
I– KONUYA GENEL BAKIŞ 
709
II– KAVRAMLAR VE TANIMLAR 
711
1– Kavram 
711
2– Üretimci (imalatçı) 
711
3– Üretici 
712
4– Yasalardaki tanımlar 
712
5– Avrupa Birliği Yönergeleri 
713
III– ÜRETİMCİNİN (İMALATÇININ) SORUMLULUĞU 
714
1– Tanım 
714
2– Sorumluluk nedenleri 
714
IV– TÜKETİCİ YASASINA GÖRE AYIPLI MALDAN SORUMLULUK 
717
1– Ayıplı mal 
717
2– Ayıplı maldan sorumluluk 
718
3– İspat yükü 
718
4– Tüketicinin seçimlik hakları 
719
V– ÜRETİMCİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
720
1– Genel olarak 
720
2– Tüketici Yasasına göre üretimcinin yükümlülükleri 
721
VI– ÜRÜNLERE İLİŞKİN YASA HÜKÜMLERİNE GÖRE SORUMLULUK 
729
VII– SORUMLULUĞUN TÜRÜ VE UYGULAMA 
731
1– Genel olarak 
731
2– Ülkemizdeki yasal düzenlemeler 
732
3– Yargıtay kararları 
733
4– Yargıtay’ın satıcı ile alıcı arasındaki sözleşme ilişkisinin “güven ortamında” meydana gelen olaylarda, imalatçıyı “sözleşmesel davranış yükümlülükleri” uyarınca sorumlu tutan kararları 
735
VIII– TÜKETİCİNİN KORUNMASI YASASINDA SÜRELER 
736
1– Ayıplı maldan sorumlulukta zamanaşımı 
736
2– İkinci el satışlarda zamanaşımı 
736
3– Zamanaşımının ileri sürülemeyeceği durumlar veya üst sınır 
737
4– Zamanaşımı süresinin sözleşme ile uzatılması 
738
5– Garanti Belgesinin zamanaşımı sürelerine etkisi 
739
6– Satış sonrası hizmetlerin süresi 
739
Onüçüncü Ayrım
SATICININ SORUMLULUĞU
I– SATIM SÖZLEŞMESİ 
741
1– Tanım 
741
2– Hukuksal niteliği 
741
3– Unsurları 
742
4– Satım sözleşmesi türleri 
743
5– Satıcının borçları 
743
6– Alıcının borçları 
743
7– Yarar ve hasar 
744
II– TAŞINIR SATIMI 
744
1– Tanımı 
744
2– Konuları 
745
3– Taşınır satımı sözleşmesinin şekli 
745
4– Taşınır satımı hakkındaki hükümlerin uygulama alanı 
746
III– TAŞINIR SATIMINDA, SATICININ AYIPLARDAN SORUMLULUĞU 
746
1– Tanım 
746
2– Hukuksal niteliği 
747
3– Satıcının ayıptan sorumluluğunun koşulları 
747
4– Alıcının seçimlik hakları 
752
IV– TAŞINMAZ SATIMI 
754
1– Tanımı ve konusu 
754
2– Taşınmaz satımına uygulanacak hükümler 
754
3– Taşınmaz satımı sözleşmesinin şekle bağlı olması 
754
4– Tapulu taşınmazın haricen satışı ve resmi şekle uyulmamasının sonuçları 
755
5– Tapusuz taşınmaz satışı 
757
6– Taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri 
758
V– TAŞINMAZ SATIMINDA, SATICININ AYIPLARDAN SORUMLULUĞU 
760
1– Uygulanacak yasa hükümleri 
760
2– Taşınmazdaki ayıpların neler olabileceği 
760
3– Taşınmazdaki ayıpların mal ve can zararlarına neden olması 
762
VI– SATIM SÖZLEŞMELERİNDE ZAMANAŞIMI 
763
1– Sözleşmeye aykırılıkta zamanaşımı 
763
2– Taşınır satımında zamanaşımı 
764
a) Ayıba karşı iki yıllık zamanaşımı 
764
b) Satıcı sorumluluğunu kabul ederse (borcunu ikrar ederse), zamanaşımı iki yıl değil, on yıl olacaktır 
765
c) Satıcının ağır kusurlu olması durumunda zamanaşımı 
766
d) Hizmet satımında zamanaşımı süreleri 
766
e) Borcun yerine getirilmemesinde zamanaşımı 
767
f) Zamanaşımının başlangıcı 
767
g) Sözleşme ile zamanaşımı süresinin değiştirilmesi 
767
h) Zamanaşımı savunması 
768
3– Taşınmaz satımında zamanaşımı 
768
a) Sözleşmeye aykırılıkta (10) yıllık genel zamanaşımı 
768
b) Binaların (yapıların) ayıplı olmasından doğan davalarda zamanaşımı 
769
c) Zamanaşımının başlangıcı 
771
VII– SATIM SÖZLEŞMELERİNE İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
773
1– Satış sözleşmelerinde zamanaşımı süresi 
773
2– Taşınır satımında ayıplardan sorumlulukta zamanaşımı 
776
3– Taşınmaz satımında zamanaşımına ilişkin kararlar 
777
4– Tapu dışı satışlarla ilgili yargıtay kararları 
781
5– Tapusuz taşınmazların satışıyla ilgili kararlar 
784
Ondördüncü Ayrım
ESER SÖZLEŞMESİ (YAPIM, BAKIM, ONARIM VE
YÜKÜMLENİM SÖZLEŞMELERİ)
I– KAVRAM VE TANIM 
785
II– SÖZLEŞMENİN KONULARI 
786
1– Satın almak yerine “ısmarlamak” ve “yaptırmak” 
786
2– Ev ve daire satın almak yerine “inşa ettirmek” 
787
3– Bakım, onarım işleri 
787
4– Görüş ve rapor alınması 
787
5– Bir işin yaptırılması ve düzenletilmesi 
787
III– BAŞKA SÖZLEŞMELERLE KARŞILAŞTIRMA 
788
1– Eser sözleşmesi ile hizmet sözleşmesi arasında benzerlik ve farklar 
788
2– Eser sözleşmesi ile satış sözleşmesi arasında benzerlik ve farklar 
797
3– Karma sözleşmeler 
799
4– Eser sözleşmesinde, iş sahibi, tüketici haklarından yararlanamaz 
802
IV– SORUMLULUKLAR 
803
1– Yüklenicinin doğrudan sorumluluğu 
803
2– İş sahibinin, yükleniciyle birlikte sorumlu tutulabileceği durumlar 
804
3– Yüklenicinin sorumluluğuna ilişkin Yargıtay kararları 
804
4– Yüklenici ile birlikte iş sahibinin de sorumlu olduğu durumlara ilişkin kararlar 
806
V– İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ 
808
1– Ülkemizde kötü ve niteliksiz yapılaşmanın yarattığı sorunlar 
808
2– Taşınmazdaki ayıpların mal ve can zararlarına neden olması 
809
3– İnşaat sözleşmelerinde anlaşmazlık konuları 
809
4– Taşınmazdaki ayıpların neler olabileceği 
810
VI– ARSA PAYI KARŞILIĞI BAĞIMSIZ BÖLÜM YAPIMI SÖZLEŞMELERİ 
810
1– Tanım 
810
2– Sözleşmenin unsurları 
811
3– Hukuksal niteliği 
812
4– Düzenlenme biçimleri 
814
5– Yüklenicinin borçları ve yükümlülükleri 
816
6– Arsa sahibinin borçları 
816
7– Yüklenicinin inşaattaki ayıplardan sorumluluğu 
816
8– İş sahibinin, ayıba karşı seçimlik hakları 
817
9– Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin hükümleri 
817
10– Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin sona ermesi 
818
VII– ESER VE İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDE ZAMANAŞIMI 
819
1– Sözleşmeye aykırılıkta zamanaşımı 
820
2– Taşınır eserlerdeki ayıptan dolayı zamanaşımı 
820
3– Taşınmaz yapılarda ayıptan dolayı zamanaşımı 
821
VIII– DEPREM ZARARLARINA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI 
826
Onbeşinci Ayrım
HEKİMLERİN VE HASTANELERİN SORUMLULUĞU
I– KONUYA GENEL BAKIŞ 
833
II– SAĞLIK KONUSUNDA YASAL DÜZENLEMELER 
834
1– Anayasa hükmü 
834
2– Yasal düzenlemeler 
835
III– HEKİME BAŞVURMA 
837
1– Hasta gözüyle hekim 
837
2– Hekime niçin başvurulur 
839
IV– HASTA İLE HEKİM–HASTANE İLİŞKİSİNİN KURULMA BİÇİMLERİ 
839
1– Doğrudan hekime başvurma 
839
2– Hasta başvurmaksızın hekimin zorunlu tıbbi yardımda bulunması 
840
3– Hastane aracılığıyla hekimle buluşma 
841
V– HEKİM İLE HASTA ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 
842
1– Genel olarak 
842
2– Tedavi sözleşmesinin “kendine özgü–sui generis” bir sözleşme olduğu görüşü 
843
3– Hizmet sözleşmesi görüşü 
844
4– Vekâlet sözleşmesi görüşü 
844
5– Eser sözleşmesi sayılabilecek tıbbi işlemler 
845
6– Hekimin vekâletsiz işgörme durumunda kalması 
845
7– Hekimin haksız eylemi 
846
VI– SAĞLIKTA VE HEKİMLİKTE SORUMLULUK KOŞULLARI 
848
VII– HEKİM SORUMLULUĞUNUN TÜRÜ 
848
1– Hasta ile hekim arasında sözleşme ilişkisi varsa 
849
2– Hekim yardımcı kişi kullanmışsa 
849
3– Hekim, yardımcı kişi konumunda ise 
850
4– Hekim, vekâletsiz iş görmüşse 
850
5– Hekim, kamu hastanesi görevlisi ise 
851
VIII– SORUMLULUK NEDENLERİ 
851
1– Hekimlik mesleğinin gerektirdiği “yüksek özen” gösterilmemiş olması 
851
2– En hafif kusurdan tam sorumluluk 
851
IX– HEKİMİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
851
1– Hastalığı belirleme (Tanı–teşhis) yükümlülüğü 
852
2– Tedavi yöntemini seçme ve uygulama yükümlülüğü 
853
3– Hastayı ve yakınlarını aydınlatma ve onamlarını alma yükümlülüğü 
854
4– Aldatmama ve yanıltmama yükümlülüğü 
858
5– Sır saklama yükümlülüğü 
858
6– Kayıt tutma yükümlülüğü 
859
7– Yüksek özen gösterme yükümlülüğü 
860
X– SORUMLULUĞUN VE KUSURUN SAPTANMASI 
864
1– Sorumluluğun ölçüsü 
864
2– Sorumluluk ve kusurun saptanması 
864
3– Bilirkişi raporlarının geçerliği 
866
XI– ÖZEL HASTANELERİN SORUMLULUĞU 
869
1– Konuya genel bakış 
869
2– Özel hastane ile hasta arasındaki ilişkinin hukuksal niteliği 
870
a) Sözleşme ilişkisi 
870
b) Vekâletsiz işgörme ilişkisi 
871
c) Haksız fiil ilişkisi 
872
3– Özel hastanelerin sorumlulukları 
873
a) Yükümlülükler 
873
b) Nedensellik bağı 
874
c) Yüksek özen borcu 
875
d) En hafif ihmalden tam sorumluluk 
876
e) Yardımcı kişilerden sorumluluk 
876
XII– KAMU HASTANELERİ 
876
1– Yasal düzenlemeler 
876
2– Kamu Hastanesi ile hasta arasındaki ilişkinin hukuksal niteliği 
877
3– Kamu hastanelerinin sorumlu tutulabilme koşulları 
878
4– Kamu hastanesi hekimlerinin “görevden ayrılabilir” kişisel kusurları 
879
5– Kişisel kusurun görevi yapmamaktan kaynaklanması 
881
6– Hekimin ve öteki sağlık personelinin “idare” ile birlikte sorumlulukları 
881
7– Döner sermaye uygulaması ve sorumluluk 
883
XIII– HEKİMLER VE HASTANELER İLE HASTA ARASINDA SORUMSUZLUK ANLAŞMASI YAPILABİLİR Mİ ? 
883
XIV– HEKİMLERE VE HASTANELERE KARŞI DAVA AÇILMASI 
884
1– Dava konuları 
884
2– Dava türleri 
884
XV– GÖREVLİ MAHKEMELER 
885
1– Bağımsız çalışan hekimlere ve özel hastanelere karşı açılacak davalarda 
885
2– Sigortalıları tedavi ile yükümlü hastanelere karşı açılacak davalarda 
885
3– Kamu hastanelerinin hizmet kusurları nedeniyle açılacak davalarda 
886
4– Kamu görevlilerinin kişisel kusurları nedeniyle açılacak davalarda 
886
XVI– ZAMANAŞIMI 
887
1– Hasta–Hekim ilişkisinde 
887
2– Özel Hastanelerin sorumluluğu ve yardımcı kişilerden sorumlulukta 
887
3– Kamu Hastanelerine karşı açılacak tazminat davalarında 
887
4– Sigortalıların tedavi gördükleri hastanelere karşı açacakları davalarda 
888
XVII– YARGITAY KARARLARI 
889
1– Hekim–hasta ilişkisini vekalet ilişkisi kabul eden Yargıtay kararları 
889
2– Eser Sözleşmesi kabul edilen tıbbi elatmalar konusunda Yargıtay kararları 
891
3– Sorumluluğun ölçüsü konusunda Yargıtay kararları 
893
4– En hafif kusurdan tam sorumluluk konusunda Yargıtay kararları 
896
5– Kamu görevlisinin kişisel kusuruyla ilgili Yargıtay kararları 
901
Onaltıncı Ayrım
ÇEVRE ZARARLARI VE SORUMLULARI
I– TANIMLAR 
907
1– Genel olarak çevre ve Çevre Hukuku 
907
2– Çevre kavramı ve çeşitli tanımları 
907
3– Yasa’da çevre tanımı 
908
4– Çevre hakkı 
908
5– Çevre türleri 
908
II– ÇEVRE SORUNLARI 
909
1– Genel olarak çevre sorunları 
909
2– Başlıca çevre sorunları 
910
a) Hava kirliliği 
911
b) Su kirliliği 
912
c) Toprak kirliliği 
913
d) Bitki ve hayvan türlerinin azalması 
914
e) İklim değişikliği, küresel ısınma 
915
g) Ormanların ve ağaçlık alanların azalması 
919
h) Çölleşme 
921
i) Endüstriyel kirlilikler 
921
j) Gürültü kirliliği 
923
k) Kentsel, tarihsel ve kültürel kirlenme 
924
III– ÇEVRENİN KORUNMASI 
926
1– Yasal düzenlemeler 
926
2– Uluslararası sözleşmeler 
927
3– Çevre korumada temel ilkeler 
927
a) Sürdürülebilir kalkınma ilkesi 
928
b) Önleme ilkesi 
929
c) İhtiyat (sakınma) ilkesi 
932
d) Kirleten öder ilkesi 
932
e) Katılım ve işbirliği ilkesi 
933
f) Entegrasyon (bütünleşme) ilkesi 
934
IV– ÇEVRE ZARARLARINDAN SORUMLULUK VE SORUMLULAR 
935
A) Hukuki sorumluluk 
936
1– Yasal düzenlemeler 
936
2– Sorumluluğun hukuki niteliği 
937
3– Sorumluluk koşulları 
939
B) İdari sorumluluk 
953
C) Ceza sorumluluğu 
954
V– ÇEVRE ZARARLARI NEDENİYLE TAZMİNAT DAVALARI 
956
1– Genel olarak dava konuları 
956
2– Çevre kirliliğinden kaynaklanan can zararları nedeniyle tazminat istemleri 
958
3– Çevre kirliliğinden kaynaklanan malvarlığı (ürün) zararları nedeniyle tazminat istemleri 
960
4– Davacılar (zarar görenler) 
961
5– Davalılar (kirleten ve bozanlar) 
962
VI– GÖREVLİ MAHKEMELER 
963
1– Asliye hukuk mahkemeleri 
963
2– Tüketici mahkemeleri 
963
VII– ÇEVRE ZARARLARINDA ZAMANAŞIMI 
964
1– Çevre Kanunu’na göre zamanaşımı 
964
2– Genel hükümlere göre zamanaşımı 
965
Onyedinci Ayrım
TRAFİK KAZALARINDA SORUMLULUK VE ZAMANAŞIMI
I– TRAFİK KAZALARI 
967
1– Tanım 
967
2– Oluş biçimlerine göre trafik kazası türleri 
967
3– Uygulanan yasalara göre trafik kazası türleri 
968
II– TRAFİK KAZASI NEDENİYLE DAVA TÜRLERİ 
968
1– Ölüm nedeniyle maddi ve manevi tazminat (TBK. m. 53, 56) 
968
2– Bedensel zarar nedeniyle maddi ve manevi tazminat (TBK. m. 54, 56) 
969
3– Kaza geçiren kişinin yakınlarının maddi ve manevi zararları 
970
4– Araç ve eşya hasarı nedeniyle tazminat 
970
III– TRAFİK KAZALARINDAN SORUMLU OLANLAR 
971
1– İşletenler 
971
2– İşleten gibi sorumlu olanlar 
972
3– Sürücü ve yardımcıları 
973
4– Taşımacılar 
974
5– İşverenler 
975
6– Sigortacılar 
976
IV– TRAFİK KAZALARINDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
982
1– Yasa hükmü 
982
2– Ölümlerde ve bedensel zararlarda zamanaşımı süreleri 
982
3– Maddi hasarlarda zamanaşımı süresi 
983
4– Manevi tazminat isteklerinde zamanaşımı 
983
5– Yükümlülerin birbirlerine dönme haklarında süre 
983
V– UZAMIŞ CEZA ZAMANAŞIMI 
984
1– Trafik kazalarında ceza zamanaşımı tüm sorumlulara uygulanır 
984
2– Ceza zamanaşımı sigortacıya da uygulanır 
984
3– Ceza zamanaşımı dolduktan sonraki dava süresi 
985
4– Ceza zamanaşımının uygulanma koşulları 
985
5– Ceza zamanaşımının uygulanamayacağı durumlar 
987
6– Teknik arızadan kaynaklanan kazalarda ceza zamanaşımı uygulanacak mıdır? 
988
VI– TRAFİK–İŞ KAZALARINDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ 
990
VII– YOLCU TAŞIMADA ZAMANAŞIMI 
990
VIII– ZAMANAŞIMININ BAŞLANGICI 
991
1– Tazminat sorumlularının öğrenilmesi 
991
2– Zararın öğrenilmesi 
992
IX– ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ 
993
1– Dava açılmasıyla, zararın tümü için zamanaşımının kesilmesi 
993
2– Ortaklaşa sorumlulardan biri hakkında kesilen zamanaşımının, tümü hakkında kesilmesi 
993
X– YARGITAY KARARLARI 
995
1– İşleten hakkında ceza zamanaşımı uygulanacağına ilişkin kararlar 
995
2– Sigortacı hakkında da uzamış ceza zamanaşımı uygulanacağına ilişkin kararlar 
999
3– Manevi tazminat isteklerinde ceza zamanaşımı uygulanacağına ilişkin kararlar 
1001
4– Ölüm, yaralanma, araç hasarı bir arada ise, araç hasarına da ceza zamanaşımı uygulanacağına ilişkin kararlar 
1004
Onsekizinci Ayrım
SİGORTALARDA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
I– TRAFİK SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI 
1007
1– Yasa hükmü 
1007
2– Sigorta Genel Şartları 
1008
3– Sigortacıya uygulanacak zamanaşımı süreleri 
1008
4– Dönme (rücu) davalarında süre 
1009
II– İSTEĞE BAĞLI SİGORTADA ZAMANAŞIMI 
1009
III– TAŞIMA SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI 
1009
IV– KOLTUK SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI 
1010
V– GÜVENCE HESABINDA ZAMANAŞIMI 
1010
VI– ÖZEL SİGORTALARDA ZAMANAŞIMI 
1011
Ondokuzuncu Ayrım
NOTERLERİN SORUMLULUĞU
I– NOTER VE NOTERLİK 
1013
1– Bir kamu hizmeti olarak noterlik 
1013
2– Noterliğin ve noterlerin çalışma koşulları ve özellikleri 
1013
3– Hukuk ve Ceza sorumlulukları 
1014
4– Noterlerin yaptıkları işler 
1015
5– Noterlik işlemlerinin nasıl yapılacağı 
1017
6– Noter tutanaklarının düzenlenme şekli 
1019
7– Onaylama 
1020
8– Noterlik işlemlerinin niteliği ve geçerliği 
1021
II– NOTERLERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
1021
1– Yasa hükmü 
1021
2– Yargıtay kararlarında sorumluluğun hukuki niteliği 
1022
3– Noterlerin iki tür sorumluluğu 
1025
a) Noterlerin doğrudan kendi işlemlerinden sorumluluğu 
1026
b) Noterlerin çalıştırdığı kişilerden sorumluluğu 
1026
4– Zarar gören kişilerle noterler arasındaki ilişkinin hukuksal niteliği 
1028
a) Noterler ile iş sahipleri arasındaki ilişkinin hukuksal niteliği 
1028
b) Noterlerin üçüncü kişilere karşı sorumluluğunun hukuksal niteliği 
1029
III– NOTERİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI 
1029
1– Bir işlemin hiç yapılmamış veya hatalı ya da eksik yapılmış olması 
1029
a) Bir işlemin hiç yapılmamış olması 
1029
b) Hatalı işlemler yapılmış olması 
1030
c) Eksik işlem yapılmış olması 
1033
2– İşlem ve eylemin hukuka aykırı olması 
1033
3– Noterin veya çalışanların işlemlerinden bir zarar doğmuş olması 
1034
4– Hukuka aykırı işlem ile zarar arasında nedensellik bağının bulunması 
1035
5– Noterlerin sorumluluktan kurtulma olanakları 
1038
a) Zarar görenin kusuru 
1038
b) Üçüncü kişinin kusuru 
1039
c) Mücbir sebep 
1040
6– Sorumluluk (kusur) oranı belirlenmesinin gerekli olduğu haller 
1040
IV– NOTERLERİN CEZA SORUMLULUĞU 
1041
1– Ceza Kanunu yönünden kamu görevlisi sayılma 
1041
2– Kovuşturma usulü 
1042
3– Noterlerin ceza sorumluluğu 
1042
4– Ceza sorumluluğunun koşulları 
1042
V– NOTERE KARŞI DAVA AÇILMASI 
1044
1– Davacılar 
1044
2– Davalılar 
1044
3– Görevli mahkeme 
1045
4– Yetkili mahkeme 
1045
5– Dava türü 
1045
VI– RÜCU DAVALARI 
1046
1– Noterin çalıştırdığı kişilere rücu hakkı 
1046
2– Noterin üçüncü kişilere rücu hakkı 
1046
VII– ZAMANAŞIMI 
1047
1– Noterde işlem yaptıranların açacakları davalarda 
1047
2– Üçüncü kişilerin açacakları davalarda 
1047
3– Notere uzamış ceza zamanaşımının uygulanması 
1047
Yararlanılan Kitaplar ve Yazılar 
1049
Kavramlara Göre Arama Dizini 
1053