Onbirinci Baskıya Önsöz
5
TOPLUM DÜZENİ VE TOPLUM DÜZENİNİ SAĞLAYAN KURALLAR
II. TOPLUM HAYATINI DÜZENLEYEN KURALLAR
34
2. Hukuk Kuralları ile Toplum Hayatını Düzenleyen Diğer Kurallar Arasındaki Farklılıklar ve İlişkiler
39
a. Din Kuralları ile Hukuk Kuralları Arasında
40
b. Ahlâk Kuralları ile Hukuk Kuralları Arasında
41
c. Görgü (Nezaket) Kuralları ile Hukuk Kuralları Arasında
43
3. Hukuk Kuralının Unsurları
45
c. Yaptırım (Müeyyide)
46
4. Hukuk Kuralının Özellikleri
55
5. Hukuk Kurallarının Niteliklerine Göre Ayrımı
56
a. Emredici Hukuk Kuralları
57
b. Tanımlayıcı Hukuk Kuralları
58
c. Tamamlayıcı Hukuk Kuralları
59
d. Yorumlayıcı Hukuk Kuralları
60
III. HUKUKUN ÇEŞİTLİ ANLAMLARI
60
A. Pozitif (Müspet) Hukuk
61
C. Tabi (Doğal, İdeal) Hukuk
62
D. Objektif Hukuk – Sübjektif Hukuk
63
E. Maddî Hukuk – Usul Hukuku
64
İ. Karşılaştırmalı Hukuk
67
A. Dirlik ve Düzeni Sağlama
68
B. Hukuki Güvenliği Sağlama
69
D. Yeniliklere ve Değişimlere Uyum Sağlayacak Tedbirleri Alma
73
V. HUKUK KURALLARININ OLUŞUMUNA TEORİK YAKLAŞIM: HUKUK OKULLARI
74
B. Sosyolojik Hukuk Okulu
75
C. Tarihçi Hukuk Okulu
76
D. Analitik Hukuk Okulu
76
POZİTİF HUKUKUN KAYNAKLARI
3. Uluslararası Anlaşmalar
92
4. Kanun Gücünde Olan Diğer Kaynaklar
95
5. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
98
a. Olağan Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
98
b. Olağanüstü Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
99
6. Yönetmelikler (=Talimatnameler)
99
B. Örf ve Adet Hukuku
100
1. Örf ve Adet Hukukunun Unsurları
101
2. Örf ve Âdetin Türleri
103
3. Örf ve Âdetin Tespiti
104
4. Örf ve Âdetin Önemi
104
II. YARDIMCI KAYNAKLAR
106
A. Yargı (Mahkeme) Kararları
107
B. Bilimsel Görüşler (Doktrin=Öğreti)
109
III. HÂKİMİN HUKUK YARATMASI
111
A. Hakimin Hukuk Yaratması Kavramı
111
B. Hukuk Yaratma Yetkisinin Kullanım Alanı: Hukukta Boşluk
112
C. Hukukta Boşlukların Giderilmesi
115
IV. HÂKİMİN TAKDİR YETKİSİ
115
HUKUK KURALLARININ UYGULANMASI
1. Lafzî (Deyimsel) Yorum Metodu
123
2. Tarihsel Yorum Metodu
123
3. Mantıkî Yorum Metodu
124
4. Kavramcı Yorum Metodu
125
5. Menfaatler İçtihadı Metodu
126
6. Fonksiyonel Yorum Metodu
126
7. İdeal Bir Muhatabın Araştırılması Metodu
127
8. Sistematik Yorum Metodu
127
C. Hukuk Kurallarının Uygulanmasında Mantık Kuralları
128
2. Evleviyet (Öncelik)
130
A. Hukuk Kurallarının Yürürlüğe Girmesi
133
B. Hukuk Kurallarının Yürürlükten Kalkması
134
1. Kanunların Yürürlükten Kalkması
134
a. Sürenin Dolması ile Yürürlükten Kalkma
134
b. Başka Bir Kanunla Yürürlükten Kalkma
135
c. Anayasa Mahkemesi’nce İptal
135
2. Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin Yürürlükten Kalkması
136
3. Yönetmeliklerin Yürürlükten Kalkması
136
C. Hukuk Kurallarının Çatışması
137
D. Kanunların Geçmişe Yürümesi
138
1. Kural: Kanunlar Geçmişe Yürümez
138
2. Kanunların Geçmişe Yürümemesi Kuralının İstisnaları
138
a. Özel Hukuk Alanında
139
b. Kamu Hukuku Alanında
140
A. Mülkîlik (Yersellik, Ülkesellik) İlkesi
142
B. Kişisellik (Şahsilik) İlkesi
142
II. KANUNLAŞTIRMANIN AMACI VE SEBEPLERİ
146
III. KANUNLAŞTIRMA METODLARI
148
B. Soyut Kural Metodu
149
IV. KANUNLAŞTIRMA HAREKETLERİ
149
1. Osmanlı Devleti Döneminde
151
a. Anayasa Hukuku Alanında
152
b. Ceza Hukuku Alanında
152
c. Ticaret Hukuku Alanında
153
ç. Medenî Hukuk Alanında
153
d. Yargılama Hukuku Alanında
154
2. Cumhuriyet Döneminde
154
a. Anayasa Hukuku Alanında
155
b. Medenî Hukuk Alanında
156
c. Yargılama (Usul) Hukuku Alanında
156
d. Ceza ve Ceza Usul Hukuku Alanında
157
I. KARA AVRUPASI HUKUK SİSTEMİ
160
II. ANGLO–SAKSON SİSTEMİ
162
B. Kara Avrupası Sisteminden Farklı Yönleri
163
III. İSLAM HUKUK SİSTEMİ
164
IV. SOSYALİST HUKUK SİSTEMİ
167
HUKUK KURALLARININ SINIFLANDIRILMASI
I. SINIFLANDIRMANIN ÖNEMİ
169
II. KAMU HUKUKU–ÖZEL HUKUK AYRIMI
170
B. Ayrımı Reddeden Görüşler
173
C. Uygulamada Kamu Hukuku–Özel Hukuk Ayrımı
174
III. HUKUKUN SINIFLANDIRILMASI
175
4. Milletlerarası Hukuk (Devletler Genel Hukuku)
182
6. Sosyal Güvenlik Hukuku
187
10. Yargılama Usulü Hukuku
191
b. Ceza Yargısı (Criminal Procedure Law)
193
c. İdari Yargı ve Vergi Yargısı
194
3. Fikri ve Sınai Mülkiyet Hukuku
200
1. Medeni Yargılama Hukuku
202
6. Sermaye Piyasası Hukuku
207
9. Devletler Özel Hukuku
209
HUKUKUN TEMEL KAVRAM VE KURUMLARI
II. İNSAN HAKLARI (HUMAN RIGHTS)
219
A. Kavram, Tanım ve Nitelikleri
219
B. İnsan Haklarının Türleri
221
1. Kişi Hakları ve Ödevleri
221
2. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ve Ödevler
222
3. Siyasi Hak ve Ödevler
223
C. İnsan Haklarının Düzenlenmesi
223
D. İnsan Haklarının Sınırlanması, Kullanılmasının
Durdurulması, Kötüye Kullanılmaması
225
1. İnsan Haklarının Sınırlanması
225
2. İnsan Haklarının Kötüye Kullanılmaması
225
3. İnsan Haklarının Durdurulması
226
E. İnsan Haklarının Korunması
226
2. Uluslararası Düzeyde
228
a. Birleşmiş Milletler Düzeyinde
229
A. Niteliklerine Göre
237
C. Devredilip Devredilememelerine Göre
245
1. Yenilik Doğuran Haklar
246
E. Bağımsız veya Başka Bir Hakka Bağlı Olmalarına Göre
248
IV. HAKLARIN KAZANILMASI
248
B. Devren Kazanılması
249
C. Hakların Tesisen Kazanılması
250
D. Hakların Kazanılmasında İyiniyet
251
1. Kavram ve Şartları
251
2. İyiniyetin Korunması
253
5. İyiniyetin Korunduğu Başlıca Haller
254
ca. Taşınırlar Üzerinde
255
cb. Taşınmazlar Üzerinde
256
V. HAKLARIN KAYBEDİLMESİ
260
A. Hukukî Olaylarla Kaybı
260
B. Hakkın Hukuki Fiillerle Kaybı
262
C. Hukuki İşlemlerle Kaybı
263
VI. DÜRÜST DAVRANMA İLKESİ
264
A. İlkenin Uygulama Alanı
264
1. Hakların Kullanılması ve Borçların Yerine Getirilmesinde
264
2. Kanunların Yorumlanmasında
265
B. Hakkın Kötüye Kullanılması
268
1. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Şartları
269
2. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Sonuçları
270
VII. HAKLARIN KORUNMASI
271
A. Devlet Eli ile Korunması
271
c. Dâvaya Karşı Savunma Yolları
279
d. Cebrî İcra Yolu (İcra ve İflas Hukuku)
281
B. Hakkın Hak Sahibi Tarafından Korunması
282
1. Haklı Savunma (Meşru Müdafaa)
282
3. Kendi Hakkını Korumak İçin Kuvvet Kullanma
284
HUKUKİ OLAY, FİİL VE İŞLEMLER
A. Hukuki Fiil Kavramı
288
B. Hukuki Fiil Türleri
289
1. Hukuka Aykırı Fiiller
289
2. Hukuka Uygun Fiiller
289
A. Hukuki İşlem Kavramı ve Unsurları
291
2. Geçerlik Unsurları
293
3. Etkinlik Unsurları
294
B. Hukuki İşlemin Sakatlığı ve Çeşitleri
294
1. İrade ile Açıklanması Arasındaki Kasıtlı Uygunsuzluk
294
2. İrade ile Açıklanması Arasında Kasıtlı Olmayan Uygunsuzluk
298
c. Tehdit – İkrah (Korkutma)
299
d. Hata (Yanılma), Hile (Aldatma) ve Tehdidin (Korkutmanın) Hükmü
300
C. Hukuki İşlemlerin Türleri
300
1. Tarafların Sayısı Bakımından
301
a. Tek Taraflı Hukukî İşlemler (Unilateral Transactions)
301
b. İki ve Çok Taraflı Hukukî İşlemler
301
2. Hüküm ve Sonuçlarını Doğurdukları Ana Göre
306
3. İvazlı ve İvazsız İşlemler
307
4. Malvarlığına Yaptıkları Etkilere Göre
307
5. Sebebe Bağlı Olan ve Olmayan İşlemler
308
a. Sebebe Bağlı İşlemler
308
b. Sebebe Bağlı Olmayan İşlemler
309
6. Kamu Hukuku İşlemleri
310
I. GERÇEK KİŞİLER (REAL PERSONS)
316
A. Kişiliğin Başlangıcı
317
B. Kişiliğin Sona Ermesi
318
C. Kişilerin Ehliyetleri
321
a. Fiil Ehliyetinin Şartları
323
aa. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak
323
b. Fiil Ehliyetinin Kapsamı
326
c. Fiil Ehliyetine Göre Gerçek Kişiler
327
cb. Sınırlı Ehliyetliler
327
cc. Sınırlı Ehliyetsizler
328
cd. Tam Ehliyetsizler
329
A. Tüzel Kişiliğin Başlangıcı
331
1. Serbest Kuruluş Sistemi
331
2. İzin (Müsaade) Sistemi
332
B. Tüzel Kişilerin Türleri
333
2. Tabi Oldukları Hukuka Göre
334
a. Kamu Tüzel Kişileri
334
b. Özel Hukuk Tüzel Kişileri
337
3. Amaçları Bakımından
338
4. Kuruluş Tarzları ve Faaliyet Konuları Bakımından
338
C. Tüzel Kişiliğin Ehliyetleri
339
D. Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi
340
1. Sona Erme Şekilleri
340
2. Sona Eren Tüzel Kişiliğin Mallarının Durumu
342
E. Dernekler ve Vakıflar
343
III. KİŞİLERİN HISIMLARI
348
1. Altsoy – Üstsoy Hısımlığı
348
3. Kan Hısımlığının Derecesi
349
B. Sözleşmeye Dayanan Hısımlık
349
2. Evlatlık İlişkisinden Doğan Hısımlık
350
C. Hısımlık İlişkisinin Hukuki Sonuçları
351
IV. KİŞİLERİN ADLARI (İSİMLERİ) VE KORUNMASI
351
3. Zorunlu Olmayan Diğer Adlar
354
6. Tüzel Kişilerin Adları
355
B. Adın Değiştirilmesi
355
V. KİŞİLERİN YERLEŞİM YERİ
358
A. Yerleşim Yerinin Tabi Olduğu İlkeler
359
B. Gerçek Kişilerin Yerleşim Yeri
359
C. Tüzel Kişilerin Yerleşim Yeri
361
A. Evliliğin Şartları
367
1. Esasa ilişkin Şartlar
367
2. Şekle ilişkin Şartlar
370
a. Evlenme İradesinin Bizzat Açıklanması
370
B. Evliliğin Genel Hükümleri
371
C. Evlilik Birliğinin Korunması
373
D. Eşlerin Mallarının Yönetimi
374
E. Evliliğin Sona Ermesi
377
2. Evlenmenin Geçersizliği
377
3. Evlenmenin Hükümsüzlüğü
378
a. Boşanmanın Sebepleri
380
b. Boşanmanın Hukukî Sonuçları
381
A. Tanım ve Çeşitleri
382
C. Soybağının Hükümleri
384
B. İradî (Mansup) Mirasçılık
393
II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR
395
IV. MİRASÇILARIN SORUMLULUĞU
396
B. Tapu Siciline Egemen Olan İlkeler
400
C. Tapu Sicilinin Unsurları
401
D. Tapu Sicili İşlemleri
402
a. Tescilin Sebebe Dayanması
403
A. Zilyetliğin Unsurları
406
B. Zilyetliğin konusu
407
C. Zilyetliğin Türleri
407
D. Zilyetliğin Kazanılması
408
E. Zilyetliğin Korunması
408
2. Zilyetliği Koruyan Davalar
408
3. Zilyetliğin İdari Yoldan Korunması
409
4. Zilyetliğin Hak Karinesi Olarak Korunması (Taşınır Davası)
410
F. İade ile Yükümlü Zilyedin Sorumluluğu
411
A. Malikin Mülkiyet Hakkından Doğan Yetki ve Ödevleri
412
3. Mülkiyetin Türleri
417
4. Taşınmaz Mülkiyeti
420
IV. SINIRLI AYNİ HAKLAR
426
c. İpotekli Borç Senedi
433
a. Teslime Bağlı Rehin
434
1. Kaynakları Bakımından
438
b. Hukukî İşlemlerden Kaynaklanan Sorumluluk
438
c. Haksız Fiil Sorumluluğu
439
ca. Kusura Dayanan Sorumluluk
439
bb. Kusursuz Sorumluluk
442
2. Hukukî Sonuçları Bakımından
445
a. Kişilik Varlığı ile Sorumluluk
445
b. Malvarlığı ile Sorumluluk
446
ba. Sınırsız Sorumluluk
446
bb. Sınırlı Sorumluluk
447
1. İdarenin Kusura Dayanan Sorumluluğu
448
b. Hizmet Kusuru Teşkil Eden Haller
450
c. Hizmet Kusuru – Kişisel Kusur Ayrımı
451
2. Kusursuz Sorumluluk
451
B. Cezai Sorumluluğun Şartları
454
III. CUMHURBAŞKANI’NIN, CUMHURBAŞKANI YARDIMCILARININ VE BAKANLARIN SORUMLULUĞU
455
A. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu
455
1. Siyasi sorumluluğu
455
B. Cumhurbaşkanı Yardımcılarının ve Bakanların Sorumluluğu
458
1. Cumhurbaşkanına Karşı Sorumluluğu
458
I. YARGI FONKSİYONU VE YETKİSİ
461
A. Yargı Birliği Sistemi
463
B. İdari Yargı Sistemi
463
1. Soyut Norm Denetimi
464
2. Somut Norm Denetimi (Def’i Yolu)
464
3. Anayasa Mahkemesi Kararlarının Niteliği
465
4. Yüce Divan Denetimi
466
5. Bireysel Başvuru Yolu
466
B. Disiplin Mahkemeleri
467
1. İlk Derece Mahkemeleri
468
a. Ceza Yargısı ve Ceza Mahkemeleri
469
b. Medeni Yargılama ve Hukuk Mahkemeleri
471
2. Bölge Adliye Mahkemeleri
472
1. Temyiz Yeri: Danıştay
476
2. Bölge İdare Mahkemeleri
478
3. İdare ve Vergi Mahkemeleri
479
E. Seçim Yargısı ve Yüksek Seçim Kurulu
481
F. Hesap Yargısı ve Sayıştay
481
G. Uyuşmazlık Mahkemesi
482