KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI VE
İMHASINA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR
I. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINININ HUKUKÎ GELİŞİM SÜRECİ
21
A. Kişisel Verilerin Korunmasına İkişkin Düzenlemeler
21
1. Avrupa Birliği Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması Düzenlemeleri
22
2. Türk Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması Düzenlemeleri
25
b. 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
26
c. 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu
26
d. Diğer Yasal Düzenlemeler
27
e. Kişisel Verilerin Korunmasına İlişkin Yönetmelikler
27
B. Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Genel Açıklamalar
28
1. Kişisel Verilerin İşlenmesine İlişkin Genel İlkeler
28
2. Veri İşleme Şartları
30
b. Diğer Veri İşleme Şartları (Açık Rıza Aranmayan Haller)
32
3. Özel Nitelikli Kişisel Veriler ve İşlenmesine İlişkin Genel Esaslar
32
4. Veri Sorumlusunun Yükümlülükleri
34
a. Aydınlatma Yükümlülüğü
34
b. İlgili Kişinin Başvurusuna Cevap Verme Yükümlülüğü
35
c. Veri Sorumluları Siciline Kayıt Yükümlülüğü
37
d. Kişisel Verilerin Güvenliğine İlişkin Tedbirler Alma Yükümlülüğü
37
e. Veri Saklama ve İmha Politikası Hazırlama Yükümlülüğü
38
f. Kurul Kararlarını Yerine Getirme Yükümlülüğü
39
5. İstisnalar – Kanun’un Uygulanmayacağı Haller
39
6. Kişisel Verileri Koruma Kurumu
40
II. KİŞİSEL VERİLERİN İMHASI
42
b. Kişisel Verilerin Silinmesi Yöntemleri
49
a. Kavram Olarak Yok Edilme
51
b. Kişisel Verilerin Yok Edilmesi Yöntemleri
52
3. Anonim Hale Getirme
54
a. Kavram Olarak Anonimleştirme
54
b. Anonimleştirme Teknikleri
56
5. İmha Yöntemleri Hakkında Değerlendirme
58
B. Kişisel Verilerin İşlenmesine Hakim Olan İlkeler Işığında İmha
59
1. Hukuka ve Dürüstlük Kurallarına Uygun Olma İlkesine Göre İmha
60
2. Doğru ve Gerektiğinde Güncel Olma İlkesine Göre İmha
62
3. Belirli, Açık ve Meşru Amaçlar İçin İşlenme İlkesine Göre İmha
63
4. İşlendikleri Amaçla Bağlantılı, Sınırlı ve Ölçülü Olma İlkesine Göre İmha
67
C. Verinin Muhafaza Süresi ve İmha
69
1. Yasal Saklama Süresinin Varlığı Halinde İmha
70
2. Yasal Saklama Süresi Bulunmayan Kişisel Verilerin İmhası
74
D. Kişisel Verilerin İmha Sebepleri
77
1. Açık Rızanın Geri Alınması
78
a. Zorunlu Olarak Açık Rıza ile İşlenen Kişisel Verinin İmhası
78
b. Açık Rızanın Geri Alınmasında İmha Yükümlülüğünün Başlama Süresi
81
c. Diğer Veri İşleme Şartlarının Varlığına Rağmen Açık Rıza Alınmış Olması Halinde Rızanın Geri Alınması ve İmha
82
2. İlgili Kişinin Talebi Üzerine İmha
85
3. Kanunlarda Açıkça Öngörülmeye Dayalı Olarak İşlenen Kişisel Verilerin İmhası
91
4. Fiili İmkânsızlık Nedeniyle Açık Rıza Alınmadan İşlenen Kişisel Verilerin İmhası
92
5. Sözleşmeyle İlgili Olarak İşlenen Verinin İmhası
94
6. Veri Sorumlusunun Hukuki Yükümlülüğünü Yerine Getirebilmesi İçin İşlenen Verinin İmhası
95
7. Bir Hakkın Tesisi, Kullanılması veya Korunması İçin İşlenen Verinin İmhası
96
8. Veri Sorumlusunun Meşru Menfaatleri İçin İşlenen Verinin İmhası
98
9. Alenileştirilmiş Kişisel Verilerin İmhası
101
E. Kişisel Veri Saklama ve İmha Politikası
104
1. Kişisel Veri Envanteri
104
2. Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi (VERBİS)
105
3. Kişisel Veri Saklama ve İmha Politikası İçeriği
108
4. Muhafaza Etme/Saklama
110
5. Veri Güvenliği Bağlamında Saklama ve İmha
111
7. Üçüncü Kişilere Bildirim
118
8. Kişisel Verileri İşleme ve Koruma Politikası ve Uygulama Yönergesi
118
F. Sıkça İşlenen Kişisel Verilere İlişkin İmha Sürelerine ve Süreçlerine İlişkin Değerlendirmeler
120
1. Bilişim ve İletişim Hukuku Kapsamında İşlenen Veriler
121
2. İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kapsamında İşlenen Kişisel Veriler
124
3. Ticarî İlişkiler Çerçevesinde İşlenen Veriler
126
4. Mali Hukuk Alanında İşlenen Veriler
129
5. Kamu Hukuku/İdare Hukuku Alanında İşlenen Veriler
130
6. Adalet Hizmetleri Çerçevesinde İşlenen Veriler
131
7. Meslek Kuruluşları ve İşçi–İşveren Kuruluşlarında İşlenen Veriler
134
8. Eğitim–Öğretim Hizmetleri Çerçevesinde İşlenen Veriler
136
G. İstisna Halleri ve İmha
137
1. Tam İstisna Halleri
138
2. Kısmi İstisna Halleri
141
III. KİŞİSEL VERİLERİN İMHA EDİLMEMESİNİN SONUÇLARI
150
A. Düzeltme Veya Silinme/Yok Edilme Talebinin Yerine Getirilmemesi
150
1. Kurula Şikâyet Başvurusu Yapılabilir
150
a. Eylem Kabahat Olarak Değerlendirilip İdari Para Cezasına Konu Olabilir
154
b. Eylem Suç Olarak Değerlendirilip Ceza Soruşturmasına Konu Olabilir
155
2. Uğranılan Zararların Tazmini ve Haksız Kazancın İadesine Başvurulabilir
156
B. Talep Olmaksızın İşlenme Amacı Ortadan Kalkan Kişisel Verinin İmha Edilmemesi
158
C. Özellik Taşıyan Bazı Verilerin İmhası
159
1. Yabancılık Unsuru Taşıyan Kişisel Verilerin İmhası
159
2. 6698 Sayılı Kanundan Önce İşlenen Verilerin İmhası
161
3. Kişisel Verilerin Aktarılması Durumunda İmha Yükümlülüğü
164
4. Holding Şirket ve Şirketler Topluluğunda Kişisel Verilerin İmhası
169
a. Holding Şirket ve Şirketler Topluluğu Yapılarına Genel Bir Bakış
169
b. Holding Şirket ve Şirketler Topluluğunda Kişisel Verilerin İşlenmesi
171
c. Holding Şirket ve Şirketler Topluluğunda Kişisel Verilerin Aktarımı
171
bb. Yurt Dışı Aktarım ve Bağlayıcı Şirket Kuralları
172
d. Saklama ve İmha Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesinde Dikkat Edilecek Hususlar
175
5. Ticari Elektronik İletilerde Saklama ve İmha Yükümlülüğü
177
a. Türk Hukuku’nda Ticari Elektronik İletilere Genel Bir Bakış
177
b. Ticari Elektronik İleti Gönderiminde Saklama ve İmha
179
6. Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İmhası
180
7. Bulut Bilişim, Blok Zincir Modelinde ve Veri Depolarında İmha
183
b. Bulut Bilişimde İmha
186
c. Blok Zincir Modelinde İşlenen Kişisel Verilerin İmhası
189
d. Kişisel Veri Depoları ve Veri Pazarlarında İmha
193
IV. ULUSAL ÜSTÜ HUKUKTA KİŞİSEL VERİLERİN İMHASI
195
A. Avrupa Birliği Hukukunda İmha
195
1. 95/46/EC sayı ve 24 Ekim 1995 tarihli Direktif’te İmha
195
a. GDPR’da İmhaya İlişkin Tanımlar ve Kavramlar
197
b. GDPR’da İmha İlkeleri
198
c. Kişisel Verilerin Silinmesini Talep Hakkı (Unutulma Hakkı)
199
e. GDPR’da Silme (Unutulma)
200
g. GDPR’da Kısıtlama Kişisel Verilerin İşlenmesine İtiraz
205
h. GDPR’da Takma Ad Kullanma
206
3. Kişisel Verilerin İmha Edilmemesinde Uygulanacak Müeyyideler
208
a. Denetim Makamlarının İmhaya İlişkin Talimat ve Kararları
208
b. Tazminat Hakları ve Sorumluluk
209
c. İdari Para Cezaları
210
d. Kişisel Verilerin İmhası Kapsamındaki Suçlar
213
4. Unutulma Hakkı (Right to be Frogetten)
215
b. Unutulma Hakkının Unsurları
229
c. Uygulamada Unutulma Hakkı
231
B. AİHS ve AİHM Kararları Işığında Kişisel Verilerin İmhası
234
1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8. Maddesinin Değerlendirilmesi
234
2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 8. Maddesinin Uygulama Alanı
235
3. AİHM’in Kişisel Verilerin İhlaline Yönelik Kararlarının Değerlendirmesi
237
KİŞİSEL VERİLERİN İMHASI VE DENETİM
II. TEMEL KAVRAMLAR VE İLKELER
248
A. Kavram Kargaşası ve İmha Kavramı
248
B. Kişisel Verilerin İmhasını İsteme Hakkı
251
C. Kişisel Verilerin İmha Sebepleri
255
D. İmha Yönteminin Belirlenmesi
262
III. KAMU KESİMİNDE İŞLENMİŞ VERİLERİN İMHASI
263
A. Devlet Memurları Özlük Dosyasındaki Verilerin İmhası
263
1. Özlük Dosyasında Yer Alan Kişisel Veriler
263
2. Özlük Dosyasındaki Verilerin İmhası
265
B. Sağlık Verilerinin İmhası
270
1. Ülkemizde İşlenen Sağlık Verileri
270
2. İşlenen Sağlık Verilerinin İmhası
272
1. İstihbarî Bilgilerin İşlenmesi
273
2. Güvenlik Soruşturmaları
274
3. Suç İşlenmesinin Önlenmesi Amacıyla İşlenen Verilerin İmhası
278
D. Adlî Sicil ve Arşiv Kayıtlarının İmhası
279
1. Adlî Sicile Kaydedilen Veriler
279
2. Adli Sicildeki Verilerin İmhası
279
III. KİŞİSEL VERİLERİN İMHASINDA İDARÎ DENETİM
284
A. Veriyi İşleyen İdareye Başvuru
285
B. Kişisel Verileri Koruma Kuruluna Başvuru
289
IV. KİŞİSEL VERİLERİN İMHASINDA YARGISAL DENETİM
291
A. Kişisel Verilerin İmhasında İptal Davaları
295
1. Veri Sorumlusu İdarelerin İşlemlerinin Yargısal Denetimi
296
a. Düzenleyici İşlemlerin Yargısal Denetimi
297
b. Bireysel İşlemlerin Yargısal Denetimi
301
2. Kişisel Verileri Koruma Kurumunun İşlemlerinin Yargısal Denetimi
309
a. Düzenleyici İşlemlerin Yargısal Denetimi
309
b. Bireysel (Birel) İşlemlerin Yargısal Denetimi
317
3. İdarî Yaptırım Kararlarının Yargısal Denetimi
321
a. Genel Olarak İdarî Yaptırım Kavramı
321
b. 6698 Sayılı Kanunda Öngörülen İdarî Yaptırımlar
323
aa. Aydınlatma Yükümlülüğünün İhlali
323
bb. Veri Güvenliğine İlişkin Yükümlülüklerin İhlali
324
cc. Kurul Kararlarını Yerine Getirmeme Fiili
324
dd. Sicile Kayıt ve Bildirim Yükümlülüğüne Uymama Fiili
325
c. İdarî Yaptırımların Yargısal Denetimi
326
B. Kişisel Verilerin İmhasında Tam Yargı Davaları
331
1. Tam Yargı Davasının Tanımı ve Hukukî Niteliği
331
2. Tam Yargı Davasının Konuları
333
a. İdarî İşlemlerden Doğan Tam Yargı Davaları
333
b. İdarî Eylemlerden Doğan Tam Yargı Davaları
335
c. İdarî Sözleşmelerden Doğan Tam Yargı Davaları
337
3. Kişisel Verilerle İlgili Tam Yargı Davaları
338
4. İdarenin Sorumluluğuna İlişkin Genel Kurallar
340
a. İdarenin Kusura Dayalı Sorumluluğu
342
b. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu
344
5. Kişisel Verilerin Korunmasında İdarenin Sorumluluğu
345
a. Kusura Dayalı Sorumluluk
345
b. Kusursuz Sorumluluk
353
V. DİSİPLİN SORUMLULUĞU
355
A. Genel Olarak Disiplin Kavramı
355
B. Kişisel Verilerin Korunmasında Disiplin Sorumluluğu
356
C. Oluşabilecek Disiplin Suçları
358
CEZA HUKUKU AÇISINDAN KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI VE VERİLERİN İMHA EDİLMEMESİNİN SONUÇLARI
I. KİŞİSEL VERİLERİN CEZA HUKUKU YOLUYLA KORUNMASI
361
B. TCK’da Kişisel Verilerin Korunması Amacıyla İhdas Edilen Suçların Ortak Özellikleri
364
C. 6698 Sayılı Kanunda Kişisel Verilerin Korunması Amacıyla İhdas Edilen Suçlar
366
II. TCK’DA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASINA YÖNELİK DİĞER SUÇLAR
367
A. Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu
367
3. Suçun Nitelikli Halleri
375
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri
379
B. Verileri Hukuka Aykırı Olarak Verme Veya Ele Geçirme Suçu
380
3. Suçun Nitelikli Hali
384
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri
385
III. KİŞİSEL VERİLERİ YOK ETMEME SUÇU
386
A. Suç Tipine İlişkin Genel Açıklamalar
386
B. Korunan Hukuki Değer
391
3. Hukuka Aykırılık Unsuru
400
D. Suçun Nitelikli Halleri
400
E. Suçun Özel Görünüş Halleri
401
F. Soruşturma ve Kovuşturma Usulü
402
Yararlanılan Kaynaklar
405