Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Bağımsız Dış Denetim Dr. Yasin Ulusoy  - Kitap
Halka Açık Anonim Ortaklıklarda

Bağımsız Dış Denetim

1. Baskı, 
Şubat 2007
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x23.5
Sayfa:
316
Barkod:
9789750204388
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Kitap, tamamen 12.06.2006 tarihinde yayınlanan Seri X No:22 sayılı Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğe uygun olarak hazırlanmıştır.
Çalışmada, bağımsız denetim kuruluşlarının hukuki yapısı, kuruluş şartları, özellikleri, bağımsız dış denetim standartları, denetim çalışması ve raporlanmasına ilişkin esaslar, bağımsız dış denetim kuruluşları arasındaki ilişkiler ve bağımsız dış denetim sisteminin işleyişi incelenmiştir. Türkiye'deki mevzuat incelenirken Türk Ticaret Kanunu Tasarısı ile Sermaye Piyasası Kanunu Tasarı Taslağı da yürürlükteki yasal düzenlemelerle karşılaştırılmıştır.
Bağımsız dış denetim standartları incelenirken ulusal standartların yanında uluslararası standartlara da yer verilerek ulusal ve uluslararası standartların karşılaştırılmasına imkan verilmiştir.
Eserde, bağımsız dış denetim sözleşmesinin hukuki niteliği ve tarafları, sözleşmeden doğan hak ve yükümlülükler üzerinde durulmuştur. Denetim ilişkisinin sona ermesi ile bağımsız denetim kuruluşlarının ve denetçilerin hukuki, idari ve cezai sorumluluğu incelenerek çalışmada bağımsız dış denetim tüm yönleri ile ortaya konulmuştur.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Bağımsız Dış Denetim Sisteminin İşleyişi
.
Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Hukuki Yapısı ve Özellikleri
.
Bağımsız Denetim Sözleşmesinden Doğan Hak ve Yükümlülükler
.
Bağımsız Denetim Kuruluşlarının ve Denetçilerin Hukuki, İdari ve Cezai Sorumluluğu
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Ek Dizini 
17
Kısaltmalar 
21
Giriş 
23
§1. KONUNUN SUNULUŞU 
25
§2. KONUNUN İNCELENİŞ BİÇİMİ 
26
Birinci BölümGENEL OLARAK DENETİM VE BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM
§3. DENETİM KAVRAMI 
29
I. DENETİM KAVRAMININ TANIMI 
29
A. Genel Olarak 
29
B. Anonim Ortaklıklarda 
32
II. DENETİM TÜRLERİ 
33
A. Yapılış Nedenine Göre Denetim Türleri 
33
1. Zorunlu (Yasal) Denetim 
33
2. İsteğe Bağlı Denetim 
34
B. Amaçlarına Göre Denetim Türleri 
34
1. Finansal Denetim 
34
2. Uygunluk Denetimi 
34
3. Performans Denetimi 
35
4. Ekonomik Denetim 
35
C. Denetçinin Statüsüne Göre Denetim Türleri 
35
1. İç Denetim 
36
2. Dış Denetim 
38
a) Bağımsız Dış Denetim 
38
aa) Sürekli Denetim 
39
bb) İnceleme (Sınırlı Denetim) 
40
cc) Özel Durumlarda Yapılan Denetim 
41
b) İdari Denetim 
41
D. Denetimin Yapıldığı Zamana Göre Denetim Türleri 
43
1. Kuruluşta Yapılan Denetim 
43
2. İşleyişte Yapılan Denetim 
44
§4. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KAVRAMI 
45
I. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİMİN TANIMI 
45
II. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİMİN AMAÇLARI 
46
III. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİMİN İŞLEVLERİ 
47
B. Koruyucu İşlevi 
49
C. Caydırıcılık İşlevi 
50
D. Ekonomik İşlevi 
51
IV. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİMİN ÖZELLİKLERİ 
51
§5. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM 
53
I. AMERİKAN HUKUKUNDA BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM 
53
A. Sarbanes-Oxley Kanunu 
56
B. Sarbanes-Oxley Kanunu ile Sermaye Piyasası Kurulu Düzenlemelerinin Karşılaştırılması 
60
II. AB HUKUKUNDA BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM 
62
III. İNGİLİZ HUKUKUNDA BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM 
68
§6. TÜRKİYE’DE BAĞIMSIZ DIŞ DENETİME İLİŞKİN YASAL DÜZENLEMELER 
72
A. Yürürlükteki Düzenleme 
72
B. Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Değerlendirilmesi 
73
II. SERMAYE PİYASASI KANUNU VE SPK TEBLİĞLERİ 
77
A. Yürürlükteki Düzenlemeler 
78
III. 3568 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ, SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNU 
79
IV. BANKALAR KANUNU VE MERKEZ BANKASI TEBLİĞLERİ 
80
V. VERGİ USUL KANUNU 
83
VII. FİNANSMAN VE FAKTORİNG ŞİRKETLERİ İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER 
84
VIII. DİĞER YASAL DÜZENLEMELER 
85
İkinci BölümBAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞLARI VEBAĞIMSIZ DIŞ DENETİM SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ
§7. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞLARI 
87
I. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞLARININ HUKUKİ YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 
87
A. Hukuki Yapısı 
87
B. Özellikleri 
87
1. Hisse Senetlerinin Nama Yazılı Olması 
87
2. Kurucularına ve Ortaklarına İlişkin Sınırlamalar 
89
II. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞLARININ KURULUŞ ŞARTLARI 
91
III. KURULA BAŞVURU VE YETKİLENDİRME 
92
IV. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞLARI HAKKINDAKİ YASAKLAR 
93
A. Haksız Rekabet Yasağı 
93
B. Ticaret ve Mesleğe Aykırı Faaliyet Yasağı 
96
C. Reklam Yasağı 
96
V. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞU DEĞİŞİMİ 
97
§8. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM SİSTEMİNDE DENETÇİLER 
100
I. DENETÇİ KAVRAMI VE DENETÇİ TÜRLERİ 
100
A. Denetçi Kavramı 
100
B. Denetçi Türleri 
100
1. İç Denetçiler 
100
2. Bağımsız Dış Denetçiler 
101
3. Kamu Denetçileri 
102
II. BAĞIMSIZ DIŞ DENETÇİLER 
102
A. Bağımsız Dış Denetim Sisteminde Denetçi Olabilme Koşulları 
103
B. Bağımsız Denetim Kuruluşlarında Denetçi Kadroları 
104
1. Sorumlu Ortak Başdenetçi 
104
2. Başdenetçi 
105
3. Kıdemli Denetçi 
105
4. Denetçi 
105
5. Denetçi Yardımcısı 
106
C. Denetçilerin Mesleki Yeterliliğinin Sağlanması ve Geliştirilmesi 
106
D. Denetçilerin Hizmet İçi Eğitimleri 
108
§9. DENETİMİN KONUSU 
108
I. YILLIK MALİ TABLOLAR 
113
A. Bilanço 
114
B. Gelir Tablosu 
114
C. Öz Sermaye Değişim Tablosu 
115
D. Nakit Akım Tablosu 
115
II. ARA MALİ TABLOLAR 
116
§10. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM STANDARTLARI, BAĞIMSIZ DENETİM ÇALIŞMASI VE RAPORLANMASINA İLİŞKİN ESASLAR 
117
I. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM STANDARTLARI 
117
A. Uluslararası Standartlar 
118
B. Ulusal Standartlar 
122
II. BAĞIMSIZ DENETİM ÇALIŞMASI VE RAPORLANMASINA İLİŞKİN ESASLAR 
124
A. Bağımsız Denetim Teknikleri 
125
B. Bağımsız Denetimin Planlanması 
129
1. Denetlenecek Ortaklık Hakkında Bilgi Toplama 
130
2. İç Kontrol Sisteminin Değerlendirilmesi 
131
3. İç Denetim Biriminin Değerlendirilmesi 
133
4. Denetim Riskinin Değerlendirilmesi 
134
5. Önemlilik Sınırının Değerlendirilmesi 
136
6. Muhasebe Politikalarının İncelenmesi, İlgililerle Denetim Faaliyeti Konusunda Görüşülmesi 
138
7. Denetim Ekibinin Oluşturulması ve Koordinasyonun Sağlanması 
138
8. Denetim Çalışmasının Bölümlere Ayrılması ve Denetim Programının Açıklanması 
139
C. Kayıtların Tutulması 
140
D. Denetim Bilgilerinin Toplanması ve Değerlendirilmesi 
141
E. Denetimden Sorumlu Komiteler 
144
§11. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM RAPORLARI 
148
I. RAPORLARIN İÇERİĞİ 
149
II. BAĞIMSIZ DENETİM RAPORU ÇEŞİTLERİ 
15 1
A. Olumlu Görüş Bildiren Rapor 
151
B. Olumsuz Görüş Bildiren Rapor 
151
C. Şartlı Görüş Bildiren Rapor 
152
D. Görüş Bildirmeme Halinde Rapor 
152
III. RAPORUN KESİNLEŞMESİ VE İLANI 
152
Üçüncü BölümBAĞIMSIZ DIŞ DENETİM SÖZLEŞMESİ VEBAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ SORUMLULUĞU
§12. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM SÖZLEŞMESİ 
155
I. HUKUKİ NİTELİĞİ 
155
A. Benzer Sözleşmelerle Karşılaştırılması 
155
1. Hizmet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 
155
2. Vekalet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 
156
3. Eser (İstisna) Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 
158
B. Değerlendirme 
159
II. SÖZLEŞMENİN KURULMASI 
160
III. TARAFLARI VE ŞEKLİ 
161
IV. SÖZLEŞMENİN UNSURLARI 
163
V. SÖZLEŞMENİN YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ 
165
VI. BAĞIMSIZ DENETİMİN GEÇERLİLİĞİ 
167
§13. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM İLİŞKİSİNİN SONA ERMESİ 
168
I. SÖZLEŞME SÜRESİNİN SONA ERMESİ 
168
II. BAĞIMSIZ DIŞ DENETİM KURULUŞU TARAFINDAN SÖZLEŞMENİN FESHİ 
168
III. MÜŞTERİ TARAFINDAN DENETİM SÖZLEŞMESİNİN FESHİ 
171
§14. BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN YÜKÜMLÜLÜKLER 
172
I. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞUNUN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
172
A. Bağımsız Denetim Standartlarına Uygun Davranma 
172
B. Sır Saklama 
173
C. Genel Kurul Toplantılarına Katılmak 
175
D. Çalışma Kâğıtlarının Saklanması 
175
E. Mali Tabloların İlanını Takip Etmek 
176
F. Bağımsız Davranma 
177
1. Genel Olarak Bağımsızlık İlkesi 
177
2. Bağımsızlığı Ortadan Kaldıran Haller 
182
G. Mesleki Özen ve Titizlik Gösterme Yükümlülüğü 
185
II. DENETLENEN MÜŞTERİ ORTAKLIĞIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
187
B. Ücret Ödeme 
187
§16. BAĞIMSIZ DENETİM KURULUŞLARININ SORUMLULUĞU 
188
I. HUKUKİ SORUMLULUK 
189
A. Genel Olarak 
190
1. Müşteri 
191
2. Üçüncü Kişiler 
191
C. Sorumlu Olan Gerçek ve Tüzel Kişiler 
193
1. Denetim Kuruluşu 
194
2. Sorumlu Ortak Başdenetçi 
195
3. Bağımsız Denetçiler 
196
4. Müşteri Ortaklık Yönetim Kurulu 
198
5. Müşteri Ortaklık Denetim Kurulu 
200
D. Sorumluluğun Hukuki Niteliği ve Şartları 
200
1. Müşteriye Karşı Sorumluluğun Hukuki Niteliği ve Şartları 
201
a) BK. m.96’ya Göre Sorumluluk 
202
aa) Denetim Sözleşmesinin Varlığı 
202
bb) Denetim Sözleşmesinin İhlali 
202
cc) Zarar 
203
dd) İlliyet Bağı 
204
ee) Kusur 
205
b) Yardımcı Şahısların Fiilinden Sorumluluk 
206
2. Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğun Hukuki Niteliği ve Şartları 
207
3. Sorumluluğun Sınırlandırılması 
209
E. Bağımsız Denetim Standartlarına Aykırılık 
210
1. Bağımsız Denetim Standartları Kavramı 
210
2. Bağımsız Denetim Standartlarına Aykırılık Halleri 
211
a) Sözleşme Öncesi Kusurlu Davranış (Culpa in Contrahendo) 
211
b) Denetim Raporunun Gerçeği Yansıtmaması 
214
c) Hata ve Hileler 
215
F. Sorumluluktan Kurtulma Halleri 
217
1. Bağımsız Denetim Yapma Yükümlülüğünün Bulunmaması 
217
2. Denetimin, Denetim Standartlarına Uygun Olması 
217
3. Denetim Raporunun Önemli Olmayan Konularda Gerçeği Yansıtmaması 
218
4. İlliyet Bağının Bulunmaması veya Kesilmesi 
218
G. Zamanaşımı 
219
II. CEZAİ SORUMLULUK 
219
III. İDARİ SORUMLULUK 
221
Sonuç 
223
İLGİLİ MEVZUAT
Ek 1: Tebliğ Kısımları ve Karşılık Gelen Uluslararası Bağımsız Denetim Standartları 
233
Ek 2: Genel Bağımsız Denetim Sözleşmesi Örneği 
236
Ek 3: Hile ve Usulsüzlük Risk Faktörlerine Örnekler 
238
Ek 4: Hile ve Usulsüzlükten Kaynaklanan Önemli Yanlışlık Riskine Karşı Uygulanabilecek Bağımsız Denetim Tekniklerine Örnekler 
243
Ek 5: Hile ve Usulsüzlük Belirtisi Olabilecek Durumlara İlişkin Örnekler 
247
Ek 6: Mevzuata Aykırılığın Oluştuğu Durumlara Örnekler 
249
Ek 7: Bağımsız Denetçinin Genel Bağımsız Denetim Stratejisi Oluştururken Göz Önünde Bulundurabileceği Hususlara İlişkin Örnekler 
250
Ek 8: İşletmenin, Faaliyet Koşullarının ve Çevresiyle Olan İlişkilerinin Anlaşılması 
253
Ek 9: İç Kontrol Sisteminin Unsurları 
256
Ek 10: Önemli Yanlışlık Risklerinin Varlığını Gösteren Olaylar ve Durumlar 
261
Ek 11: Kontrol Testlerinde Örnek Hacmini Etkileyen Faktörlere İlişkin Örnekler 
263
Ek 12: Detay Testlerinde Örnek Hacmini Etkileyen Faktörlere İlişkin Örnekler 
264
Ek 13: Örnek Seçim Yöntemleri 
266
Ek 14: İşletme Yönetimi Teyit Mektubu Örneği 
267
Ek 15/A.1: Bağımsız Denetim Raporu Örneği 
269
Ek 15/A.2: Bağımsız Denetim Raporu Örneği (Emeklilik Yatırım Fonları Dahil Yatırım Fonları İçin) 
271
Ek 15/B: Bağımsız Denetim Raporu Örneği 
273
Ek 15/C: Bağımsız Denetim Raporu Örneği 
275
Ek 16/A.1: Finansal Tablo Kalemlerine İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği 
277
Ek 16/A.2: Finansal Tablo Kalemlerine İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği 
278
Ek 16/B.1: Sözleşmeye Uygunluğa İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği 
279
Ek 16/B.2: Sözleşmeye Uygunluğa İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği 
280
Ek 16/C.1: Özet Finansal Tablolara İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği 
281
Ek 16/C.2: Özet Finansal Tablolara İlişkin Bağımsız Denetim Raporu Örneği 
282
Ek 16/D.1: Emeklilik Yatırım Fonunun Yatırım Performansı Konusunda Kamuya Açıklanan Bilgilere İlişkin Rapor Örneği 
283
Ek 16/D.2: Emeklilik Yatırım Fonunun Varlıklarının Saklanmasına İlişkin Olumlu Görüş İçeren Rapor Örneği 
284
Ek 16/D.3: Emeklilik Yatırım Fonunun İç Kontrol Sisteminin Durumuna İlişkin Olumlu Görüş İçeren Rapor Örneği 
285
Ek 17/A: Ara Dönem Finansal Tabloların İncelenmesi Çalışmasında (Sınırlı Bağımsız Denetiminde) Göz Önünde Bulundurulabilecek Analitik İnceleme Teknikleri 
286
Ek 17/B: İşletme Yönetimi Teyit Mektubu Örneği 
287
Ek 17/C.1: Ara Dönem Finansal Tabloları Hakkında İnceleme Raporu Örnekleri (Genel Amaçlı Tam Set Finansal Tablolar) 
289
Ek 17/C.2: Ara Dönem Finansal Tabloları Hakkında İnceleme Raporu Örnekleri (Özet Finansal Tablolar) 
290
Ek 17/D.1: Finansal Raporlama Standartlarına Aykırı Durumların Varlığı Halinde Düzenlenecek Şartlı Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Genel Amaçlı Tam Set Finansal Tablolar) 
291
Ek 17/D.2: Finansal Raporlama Standartlarına Aykırı Durumların Varlığı Halinde Düzenlenecek Şartlı Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Özet Finansal Tablolar) 
292
Ek 17/E.1: İşletme Yönetiminden Kaynaklanmayan Sınırlamaların Varlığı Halinde Düzenlenecek Şartlı Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Genel Amaçlı Tam Set Finansal Tablolar) 
293
Ek 17/E.2: İşletme Yönetiminden Kaynaklanmayan Sınırlamaların Varlığı Halinde Düzenlenecek Şartlı Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Özet Finansal Tablolar) 
294
Ek 17/F.1: Finansal Raporlama Standartlarına Aykırı Durumların Varlığı Halinde Düzenlenecek Olumsuz Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Genel Amaçlı Tam Set Finansal Tablolar) 
295
Ek 17/F.2: Finansal Raporlama Standartlarına Aykırı Durumların Varlığı Halinde Düzenlenecek Olumsuz Sonuç İçeren İnceleme Raporu Örnekleri (Özet Finansal Tablolar) 
296
Kaynaklar 
297