Müşterek Suç Girişimi (Joint Criminal Enterprise) ve Örgütsel Hakimiyete Dayalı Dolaylı Faillik Doktrinleri

"Yapısal suçlar"ı, belirli bir yapı dahilinde işlenmiş bulunan suçlar olarak tarif etmek mümkündür. Yapısal suçların başlıca örnekleri hükümet, ordu, güvenlik kuvvetleri ve bürokrasi çerçevesinde işlenen "devlet suçları", mafya veya suç örgütlerinin faaliyeti çerçevesinde işlenen organize suçlar ve ticari şirketlerin faaliyeti kapsamında işlenen ekonomik (ve çevresel) suçlardır.

Bu tür suçlarda, suçun bünyesinde işlendiği yapıya egemen olan, tipikliği bizzat gerçekleştirmemekle birlikte "perde arkasından" bütün suçları yöneten üst düzey yöneticilerin sorumluluğunu sağlamak kolay değildir. Klasik iştirak statüleri bu konuda yetersiz kaldığı için birtakım alternatif modeller doktrinde ve uygulamada belirmiştir.

Çalışmada, karşılaştırmalı hukukta bu modellerden en çok bilinen ve uygulanan ikisi ele alınmıştır: Müşterek Hukuk kaynaklı "müşterek suç girişimi" (joint criminal enterprise) doktrini ve Kıt'a Avrupası Hukuku kaynaklı "örgütsel hakimiyete dayalı dolaylı faillik" modeli. Her iki modelin ortaya çıkmasına yol açan düşünsel ve hukuki altyapı, doktrinlerin uygulanma koşulları ve pratikte nasıl tatbik edildikleri detaylı olarak irdelenmiştir. Ayrıca, modellerin esin kaynağını oluşturan kurumlar ve doktrinler de etraflıca incelenmiştir.

Suç örgütlerine ilişkin TCK m. 220 hükmünün örgüt yöneticilerinin sorumluluğuna dair uygulanma biçimi de eleştirel bir şekilde değerlendirilmiştir.

Eserin, başta FETÖ/PDY ve PKK olmak üzere, ülkemizdeki suç örgütlerine dair yapılan yargılamalarda yol gösterici olması ümit edilmektedir.