Küresel Isınmanın Etkisi Bağlamında
Arktik (Kuzey Kutbu) Bölgesinin Hukuki Rejimi Yrd. Doç. Dr. Nabi Berkut  - Kitap

Küresel Isınmanın Etkisi Bağlamında Arktik (Kuzey Kutbu) Bölgesinin Hukuki Rejimi

1. Baskı, 
Ocak 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
174
Barkod:
9789750265204
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
285,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Sanayi devrimiyle başlayan makina çağı insanlığa birçok kolaylık sağlarken küresel ısınma sorunun ortaya çıkmasında en büyük rolü oynamıştır. Dünya'nın ekolojik dengesinde soğutucu görevi üstlenen kutuplar, küresel ısınmadan en dramatik şekilde etkilenen bölgelerin başında gelmektedir. Kuzey Kutbu (Arktik), Güney Kutbu'nun (Antarktik) aksine bir kara parçası değil donmuş deniz buzundan oluşmaktadır. Nitekim, sıcaklık artışı bu deniz buzunun erimesine ve yeni deniz alanlarının oluşmasına neden olmaktadır. Arktik'te bulunan buzulların erimesi genelde uluslararası toplumun özelde ise bölge devletlerinin ilgisini bu bölgeye yöneltmiştir. Kitap, bölge devletlerinin politikaları doğrultusunda oluşan bir tezat üzerine hazırlanmıştır. Söz konusu tezat, küresel ısınmanın etkisi sonucu yok olma tehdidiyle karşı karşıya kalan buz kaplı alanın ekolojik dengesini sağlayarak korunması ile bölge devletleri ve diğer gelişmiş devletlerin Arktik deniz alanlarında hedeflediği ekonomik kazanç politikası arasındaki tezattır. Eser, çevreci yaklaşımı benimseyerek bölge devletlerinin ekonomik çıkar politikalarına eleştirel bir tutum sergileyerek sonuca ulaşmaya çalışmıştır.
Kitabın ilk bölümünde, küresel ısınma ve Arktik'e etkisi ele alınmıştır. Kitabın ikinci bölümünde ise, bölgedeki hukuki rejimi oluşturan hukuk kaynakları; iki ve çok taraflı antlaşmalara ve yapılageliş kurallarına ek olarak hukuki statüsü bir tartışma konusu olan bağlayıcı niteliği olmayan metinler (esnek hukuk) de ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, Arktik bölge devletleri tarafından kurulan Hükümetlerarası Forumlar incelenmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise verilen bilgiler ışığında Arktik'in deniz hukuku rejimi ve bölge devletlerinin stratejileri incelenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Küresel Isınma ve Arktik'e Etkisi
.
Arktik Bölgesine İlişkin Hukuki Kaynaklar
.
Arktik İş Birliği Çerçevesinde Kurulan Hükümetlerarası Forumlar
.
Arktik'in Uluslararası Deniz Hukuku Rejimi
Kitapla İlgili Kategoriler
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Teşekkür 
9
Öz 
11
Kısaltmalar 
17
Giriş 
19
1. Bölüm
KÜRESEL ISINMA VE ARKTİK’E ETKİSİ
1.1 KÜRESEL ISINMA NEDİR 
23
1.2 KÜRESEL ISINMA ÇERÇEVESİNDE ULUSLARARASI ÇEVRE HUKUKUNUN TARİHÇESİ 
26
1.2.1 1972 Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı 
35
1.2.2 1992 Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı 
37
1.2.3 1997 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne Yönelik Kyoto Protokolü 
38
1.2.4 Paris Anlaşması 2015 
39
1.3 ARKTİK VE ARKTİK OKYANUSU 
42
1.4 KÜRESEL ISINMANIN ARKTİK’E ETKİSİ 
46
1.5 ARKTİK DEVLETLERİ’NİN KÜRESEL ISINMA POLİTİKALARI 
49
2. Bölüm
ARKTİK BÖLGESİNE İLİŞKİN HUKUKİ KAYNAKLAR
2.1 ARKTİK’E İLİŞKİN ULUSLARARASI ANTLAŞMALAR VE BAĞLAYICI OLMAYAN BELGELER 
57
2.1.1 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi 
57
2.1.2 Kutup Kodu (Polar Code) 
59
2.1.3 Svalbard Antlaşması 
62
2.1.4 Ilulissat Deklarasyonu 
65
2.2 BÖLGE DEVLETLERİNİN ARASINDAKİ DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASINA İLİŞKİN ANTLAŞMALAR 
67
2.2.1 Danimarka ve Kanada Kıt’a Sahanlığı Sınırlandırma Anlaşması 1973 
67
2.2.2 Arktik İş Birliği Anlaşması 1988 
69
2.2.3 Bering Denizi Anlaşması 1990 
70
2.2.4 Danimarka – Norveç Kıt’a Sahanlığı Anlaşmaları 
72
2.2.5 Barents Deniz Sınır Antlaşması 2010 
75
2.3 ARKTİK DEVLETLERİ ARASINDAKİ DENİZ KİRLİLİĞİNE İLİŞKİN ANTLAŞMALAR 
77
2.3.1 Arktik Devletleri Arasındaki Deniz Kirliliğine İlişkin Çok Taraflı Antlaşmalar 
78
2.3.1.1 Helsinki Sözleşmesi 1992 
78
2.3.1.2 Kopenhag Anlaşması 1998 
78
2.3.2 Bölge Devletleri Arasındaki Deniz Kirliliğine İlişkin İki Taraflı Antlaşmalar 
79
2.3.2.1 Danimarka ve Kanada Arasındaki 1983 Deniz Çevresine İlişkin İş Birliği Anlaşması 
79
2.3.2.2 Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Hükümeti Arasında 1989 Bering ve Chukchi Denizlerinde Acil Durumlarda Kirlilikle Mücadelede İş Birliği Anlaşması 
81
2.3.3 Bölge Devletleri Arasındaki Deniz Kirliliğine İlişkin Ortak Acil Durum Planları 
82
2.3.3.1 Danimarka– Kanada Olası Acil Durum Planları 
82
2.3.3.2 Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada arasındaki 2003 (1983) Birleşik Olası Deniz Kirliliği Planı 
84
2.3.3.3 Bering ve Çukçi Denizlerinde Kirliliğe Karşı 1997 Ortak Acil Durum Planı 
84
3. Bölüm
ARKTİK İŞ BİRLİĞİ ÇERÇEVESİNDE KURULAN HÜKÜMETLERARASI FORUMLAR
3.1 ARKTİK ÇEVRE KORUMA STRATEJİSİ 
87
3.2 ARKTİK KONSEYİ 
90
3.3 ARKTİK KONSEYİ VE ESNEK HUKUK 
93
3.4 ARKTİK KONSEYİ ÇATISI ALTINDA YAPILAN ULUSLARARASI ANLAŞMALAR 
95
3.4.1 Arktik Hava ve Deniz Arama ve Kurtarma İş Birliği Anlaşması 
95
3.4.2 Arktik Deniz Petrol Kirliliğine Karşı Hazırlık ve Müdahale İş Birliği Anlaşması 
97
3.4.3 Arktik Uluslararası Bilimsel İş Birliğini Artırma Anlaşması 
98
3.5 ARKTİK KONSEYİ’NİN KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZE DEĞİŞİMİ 
101
3.6 ARKTİK KONSEYİ’NDE GÖZLEMCİ STATÜSÜNDE OLAN KURULUŞLAR 
106
3.7 ARKTİK KONSEYİ’NDE YERLİ HALKLARIN STATÜSÜ 
109
4. Bölüm
ARKTİK’İN ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU REJİMİ
4.1 KUZEY BUZ DENİZİNDEKİ DOĞAL KAYNAK ZENGİNLİĞİ 
113
4.2 ARKTİK VE TERRA NULLİUS KAVRAMI 
115
4.3 BÖLGEDEKİ KIYI DEVLETLERİNİN ARKTİK STRATEJİLERİ 
117
4.3.1 Amerika Birleşik Devletleri 
117
4.3.2 Danimarka 
120
4.3.3 Kanada 
120
4.3.4 Norveç 
122
4.3.5 Rusya 
123
4.4 BMDHS VE YAPILAGELİŞ HUKUKU ÇERÇEVESİNDE DENİZ ALANLARI 
124
4.5 BÖLGE DEVLETLERİNİN HAK İDDİALARI VE UYUŞMAZLIKLARI 
131
4.6 ARKTİK DENİZ YOLLARININ KULLANILMASI 
136
4.6.1 Bering Boğazı’nın Hukuki Rejimi 
138
4.6.2 Kuzeybatı Geçidi (Northwest Passage) 
140
4.6.3 Kuzey Deniz Yolu (North Sea Route) 
143
4.6.4 Transpolar Deniz Yolu (Transpolar Sea Route) 
146
4.7 ARKTİK DENİZ ALANLARI ÜZERİNDEKİ HAVA SAHALARININ HUKUKİ REJİMİ 
147
Sonuç 
151
Kaynakça 
155
Kavramlar Dizini 
173